ازدواج در لبنان: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''سنتهاي ازدواج:''' مقوله ازدواج از مسائل معتنا به خانواده‌هاي لبناني است. تا پيش از تأسيس لبنان بزرگ و تحولات فرهنگي اجتماعي ناشي از آن،از آنجا كه عزب بودن جوان عيب شمرده مي‌شد، ازدواج در سنين پايين رسم بود و پسران جوان معمولاً بين 15 و 20 سالگي...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''سنتهاي ازدواج:''' مقوله ازدواج از مسائل معتنا به خانواده‌هاي لبناني است. تا پيش از تأسيس لبنان بزرگ و تحولات فرهنگي اجتماعي ناشي از آن،از آنجا كه عزب بودن جوان عيب شمرده مي‌شد، ازدواج در سنين پايين رسم بود و پسران جوان معمولاً بين 15 و 20 سالگي ازدواج مي‌كردند و ماندن دختر پس از آن سن در خانه پدر پسنديده نبود. بر اساس همين سنت، در روستاها گاه پدران ناگزير بودند كه دختران خود را در اين سنين به ازدواج مرداني با سنين بالاتر و گاه تا 40 سال درآورند. اين ازدواج‌هاي زودهنگام به دليل پايين بودن سطح آگاهي‌ها و كمبود امكانات بهداشتي، البته در برخي مواقع، عواقب نامطلوب از جمله فوت نوزاد اول و يا مادران، در اولين وضع حمل منجر مي‌شد (ضاهر 1984، 226و227).اين ازدواجها، سنتي  اجتماعي و عمدتاً درميان روستانشينان رايج بود، در پي افزايش آگاهي‌هاي اجتماعي و بهداشتي به ويژه در  
[[پرونده:ازدواج-لبنان.jpg|بندانگشتی|305x305پیکسل|ازدواج در لبنان - برگرفته از سایت arabnews - قابل بازیابی از: https://www.arabnews.com/node/2160011/amp]]مقوله [https://wikimelal.ir/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 ازدواج] از مسائل معتنابه [https://wikimelal.ir/%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF%20%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 خانواده‌های لبنانی] است. تا پیش از تأسیس [https://wikimelal.ir/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 لبنان] بزرگ و تحولات فرهنگی اجتماعی ناشی از آن، از آنجا‌ که عزب بودن جوان عیب شمرده می‌شد، ازدواج در سنین پایین رسم بود و پسران جوان معمولاً بین 15 و 20 سالگی [https://wikimelal.ir/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 ازدواج] می‌کردند و ماندن دختر پس از آن سن در خانه پدر پسندیده نبود. بر اساس همین سنت، در روستاها گاه پدران ناگزیر بودند که دختران خود را در این سنین به ازدواج مردانی با سنین بالاتر و گاه تا 40 سال درآورند. این ازدواج‌های زودهنگام به دلیل پایین بودن سطح آگاهی‌ها و کمبود امکانات بهداشتی، البته در برخی مواقع، عواقب نامطلوب از جمله فوت نوزاد اول و یا مادران، در اولین وضع حمل منجر می‌شد.<ref>ضاهر، مسعود. (1984). [[تاریخ لبنان]] الاجتماعي. الطبعة الثانية. بيروت: دار المطبوعات الشرقية، ص. 226_227.</ref> این [https://wikimelal.ir/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 ازدواج‌ها]، سنتی اجتماعی و عمدتاً در میان روستانشینان رایج بود، در پی افزایش آگاهی‌های اجتماعی و بهداشتی به ویژه در میان [https://wikimelal.ir/%D8%B7%D9%88%D8%A7%D8%A6%D9%81%20%D9%85%D8%B3%D9%8A%D8%AD%DB%8C%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 مسیحیان] که بیش از دیگر طوائف تحت تأثیر فرهنگ و آموزه‌های غربی بودند، به تدریج کاهش یافت. امروزه به طور خاص در شهرهای بزرگ، چنین ازدواج‌هایی به ندرت صورت می‌گیرد؛ زیرا علاوه بر موارد پیش‌گفته، به دلیل شرایط اقتصادی و مشکلات هزینه‌‌های بالا برای تأمین نیازهای اولیه تشکیل یک زندگی خانوادگی که گاه جوان لبنانی را ناگزیر از [https://wikimelal.ir/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA%20%D9%88%20%D9%BE%D9%86%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 مهاجرت] به خارج از کشور می‌کند، عملاً سن ازدواج افزایش یافته است. در عین حال همچنان مواردی از [https://wikimelal.ir/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 ازدواج] در سنین پایین در این کشور صورت می‌گیرد. طبق آمار موجود، در سال 2009، 2% از  [https://wikimelal.ir/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 زنان] میان 15 تا 49 سال سن پیش از 15 سالگی و 13% آنان پیش از 18 سالگی ازدواج کرده‌اند.<ref>[http://www.cas.gov.lb ادارة الاحصاء المركزي]. (2012).  SIF-2، گزارش‌های اداره مرکزی آمار [[لبنان]].</ref>


 
روش [https://wikimelal.ir/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 ازدواج] در میان طوائف لبنانی، تفاوت‌ها و البته همانندی‌هایی دارد. در میان [https://wikimelal.ir/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%20%D9%88%20%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 مسلمانان]، معمولاً پرداخت مهریه در دو مرحله صورت می‌گیرد؛ بخشی از آن در ابتدای امر و بخشی دیگر که سنگین‌تر است، عندالمطالبه به زن پرداخت می‌شود. در میان خانواده‌‌هایی که گرایش مذهبی دارند، تعیین سفر حج به عنوان بخشی از مهریه مرسوم است. همچنین در میان مسلمانان عرف بر آن است که جهیزیه را داماد تأمین کند و تنها در برخی مناطق، با افزایش مهریه، تأمین آن بر عهده خانواده عروس قرار می‌گیرد. [https://wikimelal.ir/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 ازدواج] در میان [https://wikimelal.ir/%D8%B7%D9%88%D8%A7%D8%A6%D9%81%20%D9%85%D8%B3%D9%8A%D8%AD%DB%8C%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 مسیحیان] نیز با تفاوت‌های عمده‌ای نسبت به ازدواج‌ های مرسوم در میان [https://wikimelal.ir/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%20%D9%88%20%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 مسلمانان] صورت می‌گیرد. معمولاً یک ماه پیش از نامزدی کشیش منطقه محل سکونت خانواده‌های دختر و پسر، موضوع ازدواج آنان را در جمع حاضران کلیسا اعلام می‌کند و چنانچه اعتراضی وجود نداشت، مراحل بعدی پی گرفته می‌شود. پس از توافق دختر و پسر برای [https://wikimelal.ir/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 ازدواج] در آینده، مدتی را به آشنایی با یکدیگر می‌گذرانند.<ref name=":0">البستاني، الدكتور فؤاد افرام. (1969). لبنان، مباحث علمية واجتماعية. (الجزء الأول). بیروت: منشورات الجامعة اللبنانية، ص. 174.</ref> در مرحله بعد با [https://wikimelal.ir/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 ازدواج] قطعی موافقت و به اجرای موارد توافق شده در مرحله اول اقدام می‌کنند.


سنت‌های ازدواج در میان طوائف مختلف [https://wikimelal.ir/%D8%B7%D9%88%D8%A7%D8%A6%D9%81%20%D9%85%D8%B3%D9%8A%D8%AD%DB%8C%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 مسیحیان لبنان] تفاوت‌هایی دارد. این تفاوت‌ها به خصوص میان مسیحیان شرقی و مسیحیان وابسته به کلیسای واتیکان مشهود است. قوانین و آیین‌‌های ازدواج در میان مسیحیان از قرن نوزدهم تحت تأثیر قوانین و سنت‌های غربی قرار داشته است که تا پیش از دوره قیمومیت [[فرانسه]] چندان آشکار نبود‌ و از آن پس با تشویق فرانسویان به طور آشکار رعایت می‌شد.<ref>ضاهر، مسعود. (1984). تاریخ لبنان الاجتماعي. الطبعة الثانية. بيروت: دار المطبوعات الشرقية، ص. ۲۲۸.</ref> مسیحیان ارتدوکس، مجلس عقد را به عنوان یک جشن دینی تلقی می‌کنند. در میان کاتولیک ها حداقل سن ازدواج، 16 سال برای پسران و 15 برای دختران است. حداقل سن ازدواج در میان ارمنی های ارتدوکس برای پسران 16 و 14 سال برای دختران و در میان پروتستان‌ها 18 سال برای پسران و 16 سال برای دختران است. [https://wikimelal.ir/%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%20%D8%AF%D8%B1%D8%B2%DB%8C%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 درزی‌‌های لبنان] نیز بسیاری از سنت‌های قدیمی [https://wikimelal.ir/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 ازدواج] از جمله ازدواج دختر با پسر عمو و با پسر دایی را رعایت می‌کنند. آنان به شدت نسبت به ازدواج دختر یا پسر درزی با افراد غیر درزی حساس و آن را مردود می‌دانند.<ref>زهر الدين، صالح. (1994). تاريخ المسلمين الموحدين الدروز. الطبعة الثانية. بیروت: [https://www.dohainstitute.org المركز العربي للابحاث والتوثيق]، ص. 276.</ref> از دیگر سنت‌های مربوط به ازدواج در میان درزی‌ها، نامزدی دختر و پسر از دوران کودکی و گاه، هنگام تولد دختر است.<ref name=":0" /><ref>صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: [https://alhoda.ir موسسه فرهنگی،هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]، ص 218_220</ref>


ميان مسيحيان كه بيش از ديگر طوائف تحت تأثير فرهنگ و آموزه‌هاي غربي بودند، به تدريج كاهش يافت. امروزه به طور خاص در شهرهاي بزرگ، چنين ازدواج‌هايي به ندرت صورت مي‌گيرد؛ زيرا علاوه بر موارد پيش‌گفته، به دليل شرايط اقتصادي و مشكلات هزينه‌هاي بالا براي تأمين نيازهاي اوليه تشكيل يك زندگي خانوادگي كه گاه جوان لبناني را ناگزير از مهاجرت به خارج از كشور مي‌كند، عملاً سن ازدواج افزايش يافته است. در عين حال همچنان مواردي از ازدواج در سنين پايين در اين كشور صورت مي‌گيرد. طبق آمار موجود، در سال 2009، 2% از  زنان ميان 15 تا 49 سال سن پيش از 15 سالگي و 13% آنان پيش از 18 سالگي ازدواج كرده‌اند (ادارة الاحصاء المركزي 2012، SIF.2).
== نیز نگاه کنید به ==
[[ازدواج در ژاپن]]؛ [[ازدواج در روسیه]]؛ [[ازدواج در چین]]؛ [[ازدواج در مصر]]؛ [[ازدواج در تونس]]؛ [[ازدواج در افغانستان]]؛ [[ازدواج در سنگال]]؛ [[ازدواج در فرانسه]]؛ [[ازدواج در مالی]]؛ [[ازدواج در ساحل عاج]]؛ [[ازدواج در زیمبابوه]]؛ [[ازدواج در اوکراین]]؛ [[ازدواج در اسپانیا]]؛ [[ازدواج در اردن]]؛ [[ازدواج در اتیوپی]]؛ [[ازدواج در آرژانتین]]؛ [[ازدواج در کوبا]]؛ [[ازدواج در قزاقستان]]؛ [[مراسم خواستگاری و ازدواج در بنگلادش]]؛ [[مراسم خواستگاری و ازدواج در تاجیکستان]]؛ [[مراسم ازدواج در سریلانکا]]؛ [[ازدواج در سیرالئون]] 


روش ازدواج در ميان طوائف لبناني، تفاوت‌ها و البته هماننديهايي دارد. در ميان مسلمانان، معمولاً پرداخت  مهريه در دو مرحله صورت مي‌گيرد؛ بخشي از آن در ابتداي امر و بخشي ديگر كه سنگين‌تر است، عندالمطالبه به زن پرداخت مي‌شود. در ميان خانواده‌هايي كه گرايش مذهبي دارند، تعيين سفر حج به عنوان بخشي از مهريه مرسوم است. همچنين در ميان مسلمانان عرف بر آن است كه جهيزيه را داماد تأمين كند و تنها در برخي مناطق، با افزايش مهريه، تأمين آن بر عهده خانواده عروس قرار مي‌گيرد. ازدواج در ميان مسيحيان نيز با تفاوت‌هاي عمده‌اي نسبت به ازدواج‌هاي مرسوم در ميان مسلمانان صورت مي‌گيرد. معمولاً يك ماه پييش از نامزدي كشيش منطقه محل سكونت خانواده‌هاي دختر و پسر ، موضوع ازدواج آنان را در جمع حاضران كليسا اعلام مي‌كند و چنانچه اعتراضي وجود نداشت، مراحل بعدي پي گرفته مي‌شود. پس از توافق دختر و پسر براي ازدواج در آينده، مدتي را به آشنايي با يكديگر مي‌گذرانند (البستاني، 1969،1 ،174). در مرحله بعد با ازدواج قطعي موافقت و به اجراي موارد توافق شده در مرحله اول اقدام مي‌كنند.
== کتابشناسی ==
 
<references />
سنتهاي ازدواج در ميان طوائف مختلف مسيحيان لبنان تفاوت‌هايي دارد. اين تفاوت‌ها بخصوص ميان مسيحيان شرقي و مسيحيان وابسته به كليساي واتيكان مشهود است. قوانين و آئين‌هاي ازدواج در ميان مسحيان از قرن نوزدهم تحت تأثير قوانين و سنتهاي غربي قرار داشته است كه تا پيش از دوره قيموميت فرانسه چندان آشكار نبودو از آن پس با تشويق فرانسويان به طور آشكار رعايت مي‌شد (ضاهر، 228). مسيحيان ارتدوكس، مجلس عقد را به عنوان يك جشن ديني تلقي مي‌كنند. در ميان كاتوليكها حداقل سن ازدواج،16سال براي پسران و 15 براي دختران است. حداقل سن ازدواج در ميان ارمنيهاي ارتدوكس براي پسران 16 و 14 سال براي دختران و در ميان پروتستان‌ها 18 سال براي پسران و 16 سال براي دختران است. درزي‌هاي لبنان نيز بسياري از سنتهاي قديمي ازدواج از جمله ازدواج دختر با پسرعمو و با  پسردائي را رعايت مي‌كنند. آنان به شدت نسبت به ازدواج دختر يا پسر درزي با افراد غيردرزي حساس و آن را مردود مي‌دانند. (زهرالدين 1994، 276). از ديگر سنتهاي مربوط به ازدواج در ميان درزيها، نامزدي دختر و پسر از دوران كودكي و گاه، هنگام تولد دختر است (البستاني ، 1 ، 174).
[[رده:ازدواج، طلاق و فرزند آوری]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۶

ازدواج در لبنان - برگرفته از سایت arabnews - قابل بازیابی از: https://www.arabnews.com/node/2160011/amp

مقوله ازدواج از مسائل معتنابه خانواده‌های لبنانی است. تا پیش از تأسیس لبنان بزرگ و تحولات فرهنگی اجتماعی ناشی از آن، از آنجا‌ که عزب بودن جوان عیب شمرده می‌شد، ازدواج در سنین پایین رسم بود و پسران جوان معمولاً بین 15 و 20 سالگی ازدواج می‌کردند و ماندن دختر پس از آن سن در خانه پدر پسندیده نبود. بر اساس همین سنت، در روستاها گاه پدران ناگزیر بودند که دختران خود را در این سنین به ازدواج مردانی با سنین بالاتر و گاه تا 40 سال درآورند. این ازدواج‌های زودهنگام به دلیل پایین بودن سطح آگاهی‌ها و کمبود امکانات بهداشتی، البته در برخی مواقع، عواقب نامطلوب از جمله فوت نوزاد اول و یا مادران، در اولین وضع حمل منجر می‌شد.[۱] این ازدواج‌ها، سنتی اجتماعی و عمدتاً در میان روستانشینان رایج بود، در پی افزایش آگاهی‌های اجتماعی و بهداشتی به ویژه در میان مسیحیان که بیش از دیگر طوائف تحت تأثیر فرهنگ و آموزه‌های غربی بودند، به تدریج کاهش یافت. امروزه به طور خاص در شهرهای بزرگ، چنین ازدواج‌هایی به ندرت صورت می‌گیرد؛ زیرا علاوه بر موارد پیش‌گفته، به دلیل شرایط اقتصادی و مشکلات هزینه‌‌های بالا برای تأمین نیازهای اولیه تشکیل یک زندگی خانوادگی که گاه جوان لبنانی را ناگزیر از مهاجرت به خارج از کشور می‌کند، عملاً سن ازدواج افزایش یافته است. در عین حال همچنان مواردی از ازدواج در سنین پایین در این کشور صورت می‌گیرد. طبق آمار موجود، در سال 2009، 2% از  زنان میان 15 تا 49 سال سن پیش از 15 سالگی و 13% آنان پیش از 18 سالگی ازدواج کرده‌اند.[۲]

روش ازدواج در میان طوائف لبنانی، تفاوت‌ها و البته همانندی‌هایی دارد. در میان مسلمانان، معمولاً پرداخت مهریه در دو مرحله صورت می‌گیرد؛ بخشی از آن در ابتدای امر و بخشی دیگر که سنگین‌تر است، عندالمطالبه به زن پرداخت می‌شود. در میان خانواده‌‌هایی که گرایش مذهبی دارند، تعیین سفر حج به عنوان بخشی از مهریه مرسوم است. همچنین در میان مسلمانان عرف بر آن است که جهیزیه را داماد تأمین کند و تنها در برخی مناطق، با افزایش مهریه، تأمین آن بر عهده خانواده عروس قرار می‌گیرد. ازدواج در میان مسیحیان نیز با تفاوت‌های عمده‌ای نسبت به ازدواج‌ های مرسوم در میان مسلمانان صورت می‌گیرد. معمولاً یک ماه پیش از نامزدی کشیش منطقه محل سکونت خانواده‌های دختر و پسر، موضوع ازدواج آنان را در جمع حاضران کلیسا اعلام می‌کند و چنانچه اعتراضی وجود نداشت، مراحل بعدی پی گرفته می‌شود. پس از توافق دختر و پسر برای ازدواج در آینده، مدتی را به آشنایی با یکدیگر می‌گذرانند.[۳] در مرحله بعد با ازدواج قطعی موافقت و به اجرای موارد توافق شده در مرحله اول اقدام می‌کنند.

سنت‌های ازدواج در میان طوائف مختلف مسیحیان لبنان تفاوت‌هایی دارد. این تفاوت‌ها به خصوص میان مسیحیان شرقی و مسیحیان وابسته به کلیسای واتیکان مشهود است. قوانین و آیین‌‌های ازدواج در میان مسیحیان از قرن نوزدهم تحت تأثیر قوانین و سنت‌های غربی قرار داشته است که تا پیش از دوره قیمومیت فرانسه چندان آشکار نبود‌ و از آن پس با تشویق فرانسویان به طور آشکار رعایت می‌شد.[۴] مسیحیان ارتدوکس، مجلس عقد را به عنوان یک جشن دینی تلقی می‌کنند. در میان کاتولیک ها حداقل سن ازدواج، 16 سال برای پسران و 15 برای دختران است. حداقل سن ازدواج در میان ارمنی های ارتدوکس برای پسران 16 و 14 سال برای دختران و در میان پروتستان‌ها 18 سال برای پسران و 16 سال برای دختران است. درزی‌‌های لبنان نیز بسیاری از سنت‌های قدیمی ازدواج از جمله ازدواج دختر با پسر عمو و با پسر دایی را رعایت می‌کنند. آنان به شدت نسبت به ازدواج دختر یا پسر درزی با افراد غیر درزی حساس و آن را مردود می‌دانند.[۵] از دیگر سنت‌های مربوط به ازدواج در میان درزی‌ها، نامزدی دختر و پسر از دوران کودکی و گاه، هنگام تولد دختر است.[۳][۶]

نیز نگاه کنید به

ازدواج در ژاپن؛ ازدواج در روسیه؛ ازدواج در چین؛ ازدواج در مصر؛ ازدواج در تونس؛ ازدواج در افغانستان؛ ازدواج در سنگال؛ ازدواج در فرانسه؛ ازدواج در مالی؛ ازدواج در ساحل عاج؛ ازدواج در زیمبابوه؛ ازدواج در اوکراین؛ ازدواج در اسپانیا؛ ازدواج در اردن؛ ازدواج در اتیوپی؛ ازدواج در آرژانتین؛ ازدواج در کوبا؛ ازدواج در قزاقستان؛ مراسم خواستگاری و ازدواج در بنگلادش؛ مراسم خواستگاری و ازدواج در تاجیکستان؛ مراسم ازدواج در سریلانکا؛ ازدواج در سیرالئون 

کتابشناسی

  1. ضاهر، مسعود. (1984). تاریخ لبنان الاجتماعي. الطبعة الثانية. بيروت: دار المطبوعات الشرقية، ص. 226_227.
  2. ادارة الاحصاء المركزي. (2012). SIF-2، گزارش‌های اداره مرکزی آمار لبنان.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ البستاني، الدكتور فؤاد افرام. (1969). لبنان، مباحث علمية واجتماعية. (الجزء الأول). بیروت: منشورات الجامعة اللبنانية، ص. 174.
  4. ضاهر، مسعود. (1984). تاریخ لبنان الاجتماعي. الطبعة الثانية. بيروت: دار المطبوعات الشرقية، ص. ۲۲۸.
  5. زهر الدين، صالح. (1994). تاريخ المسلمين الموحدين الدروز. الطبعة الثانية. بیروت: المركز العربي للابحاث والتوثيق، ص. 276.
  6. صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی،هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص 218_220