ایران شناسی در سنگال: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
در کشور [[سنگال]] تاکنون مرکز ایران شناسی تأسیس نشده است و نیزایران شناسان مطرح در این کشور وجود ندارد. ولی پس از تاسیس مرکز فرهنگی ج.ا ایران و دپارتمان زبان فارسی و شعبه جامعه المصطفی فعالیت های مشترک فرهنگی آغاز شده که با ارتباط با محققین سنگالی علاقه مند به ایران این افراد مطالعات، مقالات و بعضاً کتاب هائی برای معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی در این کشور به چاپ رسانده اند. همچنین دانشجویان فارغ التحصیل دپارتمان زبان فارسی و طلاب فارغ التحصیل از شعبه جامعه المصطفی در این کشور نیروهای بالقوه ای هستند که در آینده می توانند جزء ایران شناسان این کشور قرار گیرند. بخشی از این فارغ التحصیلان در چند دبیرستان داکار زبان فارسی را به عنوان زبان دوم اختیاری به دانش آموزان سنگالی آموزش می دهند. همچنین طلاب فارغ التحصیل جامعه المصطفی که در امر تبلیغ و آموزش دینی در این کشور مشغول شده نیز نقش مؤثری در معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی بطور غیر مستقیم دارند. از طرف دیگر ایده تأسیس انستیتو تحقیقات ایرانشناسی و نیز انستیتو تحقیقات شرق شناسی در دانشگاه داکار چند سالی است که مطرح شده و مذاکرات مقدماتی آن از طرف مقامات دو کشور انجام شده است ولی تاکنون در این زمینه اقدام عملی شکل نگرفته است.( بصیری، 1393 :1)  
در کشور [[سنگال]] تاکنون مرکز ایران شناسی تأسیس نشده است و نیز ایران شناسان مطرح در این کشور وجود ندارد. ولی پس از تاسیس مرکز فرهنگی ج.ا ایران و دپارتمان زبان فارسی و شعبه جامعه المصطفی فعالیت های مشترک فرهنگی آغاز شده که با ارتباط با محققین سنگالی علاقه مند به ایران این افراد مطالعات، مقالات و بعضاً کتاب هایی برای معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی در این کشور به چاپ رسانده اند. همچنین دانشجویان فارغ التحصیل دپارتمان زبان فارسی و طلاب فارغ التحصیل از شعبه جامعه المصطفی در این کشور نیروهای بالقوه‌ای هستند که در آینده می توانند جزء ایران شناسان این کشور قرار گیرند. بخشی از این فارغ التحصیلان در چند دبیرستان داکار زبان فارسی را به عنوان زبان دوم اختیاری به دانش آموزان سنگالی آموزش می دهند. همچنین طلاب فارغ التحصیل جامعه المصطفی که در امر تبلیغ و آموزش دینی در این کشور مشغول شده نیز نقش مؤثری در معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی به‌طور غیر مستقیم دارند. از طرف دیگر ایده تأسیس انستیتو تحقیقات ایرانشناسی و نیز انستیتو تحقیقات شرق شناسی در دانشگاه داکار چند سالی است که مطرح شده و مذاکرات مقدماتی آن از طرف مقامات دو کشور انجام شده است ولی تاکنون در این زمینه اقدام عملی شکل نگرفته است<ref>بصیری، محمد علی. (1393). مؤسسه تحقیقات ایرانشناسی در سنگال راه اندازی می شود، در تاریخ 20 مرداد 1393، قابل دسترسی در: http://www.icro.ir</ref>.


یکی از مهم ترین فعالیت های فرهنگی ج.ا.ایران برای معرفی ایران و تمدن آن در کشورهای مختلف آفریقایی از جمله غنا، نیجریه و سیرالئون  از بدو پیروزی انقلاب اسلامی ایران، ترویج و توسعۀ زبان فارسی بوده است. این امر عمدتاً توسط رایزنی ها و نمایندگان فرهنگی به صورت دوره های کوتاه مدت و چاپ و نشر جزوات به زبان فارسی انجام می‌شده است.(جلندی،1385: 108(
یکی از مهم ترین فعالیت های فرهنگی ج.ا.ایران برای معرفی ایران و تمدن آن در کشورهای مختلف آفریقایی از جمله غنا، نیجریه و [[سیرالئون]] از بدو پیروزی انقلاب اسلامی ایران، ترویج و توسعۀ [[آموزش زبان فارسی در سنگال|زبان فارسی]] بوده است. این امر عمدتاً توسط رایزنی ها و نمایندگان فرهنگی به صورت دوره های کوتاه مدت و چاپ و نشر جزوات به زبان فارسی انجام می‌شده است.<ref name=":82">جلندی، علیرضا. (1385). جايگاه زبان فارسي در آفريقا، دوفصلنامه سخن عشق، شماره 32، پائیز و زمستان 1385.</ref>


در سنگال پیش از انقلاب اسلامی تصمیم بر ایجاد یک کرسی زبان فارسی وجود داشته است که در آن زمان محقق نمی شود. این امر تا دهه 1380 شمسی به تعویق می افتد. متعاقب تفاهم نامه همکاری که در سال 1382 بین ایران و سنگال امضا شده بود، کرسی زبان فارسی با همکاری دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه شیخ آنتادیوپ سنگال در این دانشگاه تأسیس شد. در سال 1383 با اعزام اولین استاد جناب آقای عبد الکریم سنایی فرخی از دانشگاه شهید بهشتی به سنگال به طور رسمی تدریس زبان فارسی در آنجا آغاز گردید. ایشان نقش به سزایی در راه اندازی این گروه و آموزش دانشجویان برای نهایی شدن طرح "تربیت استاد بومی زبان فارسی" طی حدود دو دهه ایفا نموده اند. سال بعد کرسی زبان فارسی بنا به درخواست رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیخ آنتادیوپ به گروه زبان ،ادبیات و تمدن پارسی ارتقا پیدا می کند( سایت رایزنی فرهنگی ایران درداکار،1390: 2 ) ارتقا کرسی به گروه از آنجایی که بخشی از سیستم دانشگاه است و مدرک دانشگاه به فارغ التحصیلان آن اعطا می شود دو مزیت مهم دارد.  
=== [[کرسی های ایران شناسی سنگال در دانشگاه ها]] ===
در [[سنگال]] پیش از انقلاب اسلامی تصمیم بر ایجاد یک کرسی زبان فارسی وجود داشته است که در آن زمان محقق نمی شود. این امر تا دهه 1380 شمسی به تعویق می افتد. متعاقب تفاهم نامه همکاری که در سال 1382 بین ایران و [[سنگال]] امضا شده بود، کرسی زبان فارسی با همکاری [https://www.bing.com/ck/a?!&&p=0d91da7639fe9f83JmltdHM9MTcxNTk5MDQwMCZpZ3VpZD0xN2EzNWYwYS05OTg2LTYyOTgtM2M1Yi00Y2U5OThkNDYzMzEmaW5zaWQ9NTE3MQ&ptn=3&ver=2&hsh=3&fclid=17a35f0a-9986-6298-3c5b-4ce998d46331&psq=%d8%af%d8%a7%d9%86%d8%b4%da%af%d8%a7%d9%87+%d8%b4%d9%87%db%8c%d8%af+%d8%a8%d9%87%d8%b4%d8%aa%db%8c&u=a1aHR0cHM6Ly93d3cuc2J1LmFjLmlyLw&ntb=1 دانشگاه شهید بهشتی] و دانشگاه شیخ آنتادیوپ سنگال در این دانشگاه تأسیس شد. در سال 1383 با اعزام اولین استاد جناب آقای عبد الکریم سنایی فرخی از [https://www.bing.com/ck/a?!&&p=0d91da7639fe9f83JmltdHM9MTcxNTk5MDQwMCZpZ3VpZD0xN2EzNWYwYS05OTg2LTYyOTgtM2M1Yi00Y2U5OThkNDYzMzEmaW5zaWQ9NTE3MQ&ptn=3&ver=2&hsh=3&fclid=17a35f0a-9986-6298-3c5b-4ce998d46331&psq=%d8%af%d8%a7%d9%86%d8%b4%da%af%d8%a7%d9%87+%d8%b4%d9%87%db%8c%d8%af+%d8%a8%d9%87%d8%b4%d8%aa%db%8c&u=a1aHR0cHM6Ly93d3cuc2J1LmFjLmlyLw&ntb=1 دانشگاه شهید بهشتی] به [[سنگال]] به طور رسمی تدریس زبان فارسی در آنجا آغاز گردید. ایشان نقش به سزایی در راه اندازی این گروه و آموزش دانشجویان برای نهایی شدن طرح "تربیت استاد بومی زبان فارسی" طی حدود دو دهه ایفا نموده اند. سال بعد کرسی زبان فارسی بنا به درخواست رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیخ آنتادیوپ به گروه زبان،ادبیات و تمدن پارسی ارتقا پیدا می کند.<ref name=":92">سایت رایزنی فرهنگی ایران درداکار.(1390). 2</ref> ارتقا کرسی به گروه از آنجایی که بخشی از سیستم دانشگاه است و مدرک دانشگاه به فارغ التحصیلان آن اعطا می شود دو مزیت مهم دارد.


الف-  دانشگاه شیخ آنتادیوپ یکی از معتبرترین دانشگاه های آفریقایی است که بسیاری از دولتمردان آفریقایی در این دانشگاه تحصیل کرده اند. 50 سال پیش فرانسه این دانشگاه را برای تربیت کادر مدیریت آفریقا تأسیس می کند  به عنوان یکی از شعبه های دانشگاه سوربن(معروف به سوربن 20) فرانسه بوده است.  هم اکنون نیز از بسیاری دانشگاه های آفریقا افراد برای تحصیل به این دانشگاه می آیند.  اعتبار علمی دانشگاه آنتادیوپ از یکسو و اعطای مدرک معتبر از دانشگاه  خود سنگال بر اعتبار علمی رشته زبان، ادبیات و تمدن پارسی می افزاید. از سویی فارغ التحصیلان این رشته با مدرک دانشگاه آنتادیوپ بهتر جذب سیستم دولتی می شوند و می توانند از نفوذ خود به نفع توسعه روابط با ایران استفاده کنند.  (سنائی،1390(
الف- دانشگاه شیخ آنتادیوپ یکی از معتبرترین دانشگاه های آفریقایی است که بسیاری از دولتمردان آفریقایی در این دانشگاه تحصیل کرده اند. 50 سال پیش [[فرانسه]] این دانشگاه را برای تربیت کادر مدیریت آفریقا تأسیس می کند به عنوان یکی از شعبه های دانشگاه سوربن(معروف به سوربن 20) [[فرانسه]] بوده است. هم اکنون نیز از بسیاری دانشگاه های آفریقا افراد برای تحصیل به این دانشگاه می آیند. اعتبار علمی دانشگاه آنتادیوپ از یکسو و اعطای مدرک معتبر از دانشگاه خود [[سنگال]] بر اعتبار علمی رشته زبان، ادبیات و تمدن پارسی می افزاید. از سویی فارغ التحصیلان این رشته با مدرک دانشگاه آنتادیوپ بهتر جذب سیستم دولتی می شوند و می توانند از نفوذ خود به نفع توسعه روابط با ایران استفاده کنند.<ref name=":32">Sanaei, A. (2011). Interview with Mr. Abdolkarim Sanaei Farokhi, dispatched professor to the Persian Language Department, Antadiop University. (Interview conducted on August 22, 2011).</ref>


ب- از سوی دیگر قرار گرفتن آموزش زبان فارسی به عنوان یکی از گروه های دانشگاه آنتادیوپ منجر می شود که تنش های شدید سیاسی بین کشورها که منجر به تعلیق روابط  سیاسی - فرهنگی بین دوکشور می شود به امر آموزش زبان فارسی در سنگال  آسیب نزند.
ب- از سوی دیگر قرار گرفتن آموزش زبان فارسی به عنوان یکی از گروه های دانشگاه آنتادیوپ منجر می شود که تنش های شدید سیاسی بین کشورها که منجر به تعلیق [[روابط سیاسی سنگال و ج.ا.ایران|روابط سیاسی]] - فرهنگی بین دوکشور می شود به امر [[آموزش زبان فارسی در سنگال]] آسیب نزند.
===[[آموزش زبان فارسی در سنگال]]===
آموزش زبان فارسی در [[سنگال]] با اقبال خوبی رو‌به‌رو بوده است به طوری‌که ظرفیت اساتید موجود در آنجا پاسخگوی نیاز به علاقه‌مندان به این رشته نبوده و دانشگاه سقف 15 نفر در هرترم را برای آن تعیین کرده است.<ref name=":32" /> اکنون در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد این گروه دانشجوی زبان فارسی می‌پذیرد و برخی از دانشجویان این دانشگاه برای ادامه تحصیل به ایران آمده اند.<ref name=":92" />


[[آموزش زبان فارسی در سنگال]] با اقبال خوبی رو به رو بوده است به طوریکه ظرفیت اساتید موجود در آنجا پاسخگوی نیاز به علاقه مندان به این رشته نبوده و دانشگاه سقف 15 نفر در هرترم را برای آن تعیین کرده است.(سنائی،1390) اکنون در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد این گروه دانشجوی زبان فارسی می‌پذیرد و برخی از دانشجویان این دانشگاه برای ادامه تحصیل به ایران آمده اند.( سایت رایزنی فرهنگی ایران درداکار،1390)
علاوه بر دانشجویان این رشته عده‌ای از افراد مختلف علمی و فرهنگی خواستار فراگیری زبان و ادب فارسی به صورت آزاد هستند که به دلیل همان محدودیت مذکور این امکان تا کنون برای آنها فراهم نشده است.<ref name=":92" />یکی از معضلات زبان آموزان فارسی در کشورهای آفریقایی معمولا فقدان کارایی اقتصادی این زبان بوده است. بسیاری از افراد به دلیل آنکه زمینه فعالیت اقتصادی را با یادگیری این زبان در پیش روی خود نمی بینند دوره های آموزش زبان فارسی را علی‌رغم علاقه به زبان فارسی، نیمه کاره رها کرده اند. عدم اولویت جذب نیروی بومی برای نمایندگی های مختلف ایران در منطقه، تعداد کم شرکت های تجاری ایرانی در منطقه موجب این عدم کارایی و در نتیجه عدم صرفه اقتصادی می شود.<ref name=":82" />گروه زبان، ادبیات و تمدن پارسی در داکار به نوعی تلاش کرده است تا این مشکل را حل کند.


علاوه بر دانشجویان این رشته عده ای از افراد مختلف علمی و فرهنگی خواستار فراگیری زبان و ادب فارسی به صورت آزاد هستند که به دلیل همان محدودیت مذکور این امکان تا کنون برای آنها فراهم نشده است( سایت رایزنی فرهنگی ایران درداکار،1390: 2 )یکی از معضلات زبان آموزان فارسی در کشورهای آفریقایی معمولا فقدان کارایی اقتصادی این زبان بوده است. بسیاری از افراد به دلیل آنکه زمینه فعالیت اقتصادی را با یادگیری این زبان در پیش روی خود نمی بینند دوره های آموزش زبان فارسی را علی رغم علاقه به زبان فارسی، نیمه کاره رها کرده اند. عدم اولویت  جذب نیروی بومی برای نمایندگی های مختلف ایران در منطقه، تعداد کم شرکت های تجاری ایرانی در منطقه موجب این عدم  کارائی و در نتیجه عدم صرفه اقتصادی می شود. (جلندی ،1385: 109) گروه زبان، ادبیات و تمدن پارسی در داکار به نوعی تلاش کرده است تا این مشکل را حل کند. 1- تربیت استاد بومی یکی از روش هایی است که برای کم کردن هزینه های فعالیت های ایران از سویی و از سوی دیگر اشتغال زایی فارغ التحصیلان این رشته انجام گرفته است.  به این منظور تا سال 1390   7  نفر  از فارغ التحصیلان این گروه برای ادامه تحصیل برای مقاطع فوق لیسانس و دکتری در ایران بورس شده اند و یک نفر نیز در فرانسه به ادامه تحصیل پرداخته است. (سنائی،1390)  2- با تلاش های صورت گرفته مجوز تدریس زبان فارسی در دبیرستان های سنگال به عنوان زبان انتخابی دوم از آموزش و پرورش سنگال گرفته شده است که بر طبق این مجوز در دبیرستان های سنگال از سال آموزشی 89 - 90 در دو دبیرستان "بلاز جاینگ"  ( Belaz Diang)   و "جان. اف . کندی"  (Jean F.  Kenedy)  تدریس زبان فارسی به وسیله گروه زبان، ادبیات و تمدن فارسی آغاز گردیده است. (سنائی،1390)( سایت رایزنی فرهنگی ایران درداکار،1390: 2) این امر موجب گسترش هرچه بیشتر زبان فارسی در جامعه سنگال می شود. 3- این مورد می تواند به عنوان پیشنهادی برای توسعه هرچه بیشتر  زبان فارسی و نیز اشتغال زایی زبان آموزان باشد. در سنگال و دیگر کشورهای غرب آفریقا این امکان وجود دارد که هر فرد یا گروهی مجوز تأسیس مدرسه در سطوح مختلف را بگیرد. این روشی است که کشوری مثل ترکیه از آن بسیار بهره برده است  و چندین مدرسه در سنگال تأسیس کرده  که در آن توانسته به ترویج فرهنگ خود بپردازد. تاسیس چنینی مدارسی فرصتی برای ج.ا.ا ایران است تا بتواند  با استفاده از فارغ التحصیلان این دپارتمان در این مدارس بستر وسیعی را برای انتقال فرهنگ و ارزش های خود به جامعه سنگال داشته باشد.
1- تربیت استاد بومی یکی از روش هایی است که برای کم کردن هزینه های فعالیت های ایران از سویی و از سوی دیگر اشتغال زایی فارغ التحصیلان این رشته انجام گرفته است. به این منظور تا سال 1390، 7 نفر از فارغ التحصیلان این گروه برای ادامه تحصیل برای مقاطع فوق لیسانس و دکتری در ایران بورس شده اند و یک نفر نیز در [[فرانسه]] به ادامه تحصیل پرداخته است.<ref name=":32" />


در سال 1399 تعداد ۱۷ دانشجوی سنگالی در ایران حضور داشته که ۱۴ نفر از آنها بورسیه هستند. حسین سالارآملی رئیس مرکز همکاری‌های علمی بین المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با دکتر محمد رضا دهشیری سفیر جدید کشورمان در سنگال طی ملاقاتی که داشته اند اعلام نمود ایران آمادگی دارد سالیانه ۵ بورسیه جدید به ویژه در حوزه زبان فارسی و ایران‌شناسی به دانشجویان این کشور اعطائ کند. موضوع تأسیس دانشکده مهندسی نفت توسط موسسه آموزش عالی دانش‌پژوهان پیشرو با همکاری دانشگاه صنعتی اصفهان در سال 1399 در سنگال به توافق بین دو کشور رسیده است. (سالار آملی، 1399 : 1).
2- با تلاش های صورت گرفته مجوز تدریس زبان فارسی در [[آموزش متوسطه سنگال|دبیرستان های سنگال]] به عنوان زبان انتخابی دوم از [[نظام آموزشی سنگال|آموزش و پرورش سنگال]] گرفته شده است که بر طبق این مجوز در [[آموزش متوسطه سنگال|دبیرستان های سنگال]] از سال آموزشی 89 - 90 در دو دبیرستان "بلاز جاینگ" ( Belaz Diang) و "جان. اف. کندی" (Jean F. Kenedy) تدریس زبان فارسی به وسیله گروه زبان، ادبیات و تمدن فارسی آغاز گردیده است.<ref name=":32" /><ref name=":92" /> این امر موجب گسترش هرچه بیشتر زبان فارسی در [[جامعه و نظام اجتماعی سنگال|جامعه سنگال]] می شود.


3- این مورد می تواند به عنوان پیشنهادی برای توسعه هرچه بیشتر زبان فارسی و نیز اشتغال زایی زبان آموزان باشد. در [[سنگال]] و دیگر کشورهای غرب آفریقا این امکان وجود دارد که هر فرد یا گروهی مجوز تأسیس مدرسه در سطوح مختلف را بگیرد. این روشی است که کشوری مثل ترکیه از آن بسیار بهره برده است و چندین مدرسه در [[سنگال]] تأسیس کرده که در آن توانسته به ترویج فرهنگ خود بپردازد. تاسیس چنینی مدارسی فرصتی برای ج.ا.ا ایران است تا بتواند با استفاده از فارغ التحصیلان این دپارتمان در این مدارس بستر وسیعی را برای انتقال فرهنگ و ارزش های خود به [[جامعه و نظام اجتماعی سنگال|جامعه سنگال]] داشته باشد.
در سال 1399 تعداد ۱۷ [[دانشجویان سنگالی در خارج از کشور|دانشجوی سنگالی]] در ایران حضور داشته که ۱۴ نفر از آنها بورسیه هستند. حسین سالارآملی رئیس مرکز همکاری‌های علمی بین المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با دکتر محمد رضا دهشیری سفیر جدید کشورمان در [[سنگال]] طی ملاقاتی که داشته اند اعلام نمود ایران آمادگی دارد سالیانه ۵ بورسیه جدید به ویژه در حوزه زبان فارسی و ایران‌شناسی به دانشجویان این کشور اعطا کند. موضوع تأسیس دانشکده مهندسی نفت توسط موسسه آموزش عالی دانش‌پژوهان پیشرو با همکاری دانشگاه صنعتی اصفهان در سال 1399 در [[سنگال]] به توافق بین دو کشور رسیده است.<ref>سالار آملی، حسین. (1399). بازیابی شده در تاریخ 26/08/1399 از: https://www.mehrnews.com</ref><ref>بصیری، محمدعلی، فتحی پور، ریحانه (1401).جامعه و فرهنگ [[سنگال]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی](در دست انتشار)</ref>
== نیز نگاه کنید به ==
== نیز نگاه کنید به ==
 
[[ایران شناسی در کانادا]]؛ [[ایران شناسی در روسیه]]؛ [[ایران شناسی در تونس]]؛ [[ایران شناسی در ژاپن]]؛ [[ایران شناسی در لبنان]]؛ [[ایرانشناسی و ایرانشناسان در چین]]؛ [[ایران‌شناسی در تایلند|ایران شناسی در تایلند]]؛ [[ایران شناسی در مالی]]؛ [[ایران شناسی و ایران شناسان در اوکراین]]؛ [[ایران شناسی و ایرانشناسان در اسپانیا]]؛ [[ايران شناسی و ايران شناسان اردن]]؛ [[ایران شناسی در اتیوپی]]؛ [[ایران شناسی در سیرالئون]]؛ [[ایران شناسی در قطر]].
* [[ایران شناسی در کانادا]]
* [[ایران شناسی در روسیه]]
* [[ایران شناسی در تونس]]
* [[ایران شناسی در ژاپن]]
* [[ایران شناسی در لبنان]]
* [[ایرانشناسی و ایرانشناسان در چین]]


== کتابشناسی ==
== کتابشناسی ==
<references />
[[رده:ایران شناسی]]
[[رده:خدمات و فعالیت های نمایندگی های فرهنگی ایران در زمینه زبان فارسی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۳:۱۶

در کشور سنگال تاکنون مرکز ایران شناسی تأسیس نشده است و نیز ایران شناسان مطرح در این کشور وجود ندارد. ولی پس از تاسیس مرکز فرهنگی ج.ا ایران و دپارتمان زبان فارسی و شعبه جامعه المصطفی فعالیت های مشترک فرهنگی آغاز شده که با ارتباط با محققین سنگالی علاقه مند به ایران این افراد مطالعات، مقالات و بعضاً کتاب هایی برای معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی در این کشور به چاپ رسانده اند. همچنین دانشجویان فارغ التحصیل دپارتمان زبان فارسی و طلاب فارغ التحصیل از شعبه جامعه المصطفی در این کشور نیروهای بالقوه‌ای هستند که در آینده می توانند جزء ایران شناسان این کشور قرار گیرند. بخشی از این فارغ التحصیلان در چند دبیرستان داکار زبان فارسی را به عنوان زبان دوم اختیاری به دانش آموزان سنگالی آموزش می دهند. همچنین طلاب فارغ التحصیل جامعه المصطفی که در امر تبلیغ و آموزش دینی در این کشور مشغول شده نیز نقش مؤثری در معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی به‌طور غیر مستقیم دارند. از طرف دیگر ایده تأسیس انستیتو تحقیقات ایرانشناسی و نیز انستیتو تحقیقات شرق شناسی در دانشگاه داکار چند سالی است که مطرح شده و مذاکرات مقدماتی آن از طرف مقامات دو کشور انجام شده است ولی تاکنون در این زمینه اقدام عملی شکل نگرفته است[۱].

یکی از مهم ترین فعالیت های فرهنگی ج.ا.ایران برای معرفی ایران و تمدن آن در کشورهای مختلف آفریقایی از جمله غنا، نیجریه و سیرالئون از بدو پیروزی انقلاب اسلامی ایران، ترویج و توسعۀ زبان فارسی بوده است. این امر عمدتاً توسط رایزنی ها و نمایندگان فرهنگی به صورت دوره های کوتاه مدت و چاپ و نشر جزوات به زبان فارسی انجام می‌شده است.[۲]

کرسی های ایران شناسی سنگال در دانشگاه ها

در سنگال پیش از انقلاب اسلامی تصمیم بر ایجاد یک کرسی زبان فارسی وجود داشته است که در آن زمان محقق نمی شود. این امر تا دهه 1380 شمسی به تعویق می افتد. متعاقب تفاهم نامه همکاری که در سال 1382 بین ایران و سنگال امضا شده بود، کرسی زبان فارسی با همکاری دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه شیخ آنتادیوپ سنگال در این دانشگاه تأسیس شد. در سال 1383 با اعزام اولین استاد جناب آقای عبد الکریم سنایی فرخی از دانشگاه شهید بهشتی به سنگال به طور رسمی تدریس زبان فارسی در آنجا آغاز گردید. ایشان نقش به سزایی در راه اندازی این گروه و آموزش دانشجویان برای نهایی شدن طرح "تربیت استاد بومی زبان فارسی" طی حدود دو دهه ایفا نموده اند. سال بعد کرسی زبان فارسی بنا به درخواست رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیخ آنتادیوپ به گروه زبان،ادبیات و تمدن پارسی ارتقا پیدا می کند.[۳] ارتقا کرسی به گروه از آنجایی که بخشی از سیستم دانشگاه است و مدرک دانشگاه به فارغ التحصیلان آن اعطا می شود دو مزیت مهم دارد.

الف- دانشگاه شیخ آنتادیوپ یکی از معتبرترین دانشگاه های آفریقایی است که بسیاری از دولتمردان آفریقایی در این دانشگاه تحصیل کرده اند. 50 سال پیش فرانسه این دانشگاه را برای تربیت کادر مدیریت آفریقا تأسیس می کند به عنوان یکی از شعبه های دانشگاه سوربن(معروف به سوربن 20) فرانسه بوده است. هم اکنون نیز از بسیاری دانشگاه های آفریقا افراد برای تحصیل به این دانشگاه می آیند. اعتبار علمی دانشگاه آنتادیوپ از یکسو و اعطای مدرک معتبر از دانشگاه خود سنگال بر اعتبار علمی رشته زبان، ادبیات و تمدن پارسی می افزاید. از سویی فارغ التحصیلان این رشته با مدرک دانشگاه آنتادیوپ بهتر جذب سیستم دولتی می شوند و می توانند از نفوذ خود به نفع توسعه روابط با ایران استفاده کنند.[۴]

ب- از سوی دیگر قرار گرفتن آموزش زبان فارسی به عنوان یکی از گروه های دانشگاه آنتادیوپ منجر می شود که تنش های شدید سیاسی بین کشورها که منجر به تعلیق روابط سیاسی - فرهنگی بین دوکشور می شود به امر آموزش زبان فارسی در سنگال آسیب نزند.

آموزش زبان فارسی در سنگال

آموزش زبان فارسی در سنگال با اقبال خوبی رو‌به‌رو بوده است به طوری‌که ظرفیت اساتید موجود در آنجا پاسخگوی نیاز به علاقه‌مندان به این رشته نبوده و دانشگاه سقف 15 نفر در هرترم را برای آن تعیین کرده است.[۴] اکنون در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد این گروه دانشجوی زبان فارسی می‌پذیرد و برخی از دانشجویان این دانشگاه برای ادامه تحصیل به ایران آمده اند.[۳]

علاوه بر دانشجویان این رشته عده‌ای از افراد مختلف علمی و فرهنگی خواستار فراگیری زبان و ادب فارسی به صورت آزاد هستند که به دلیل همان محدودیت مذکور این امکان تا کنون برای آنها فراهم نشده است.[۳]یکی از معضلات زبان آموزان فارسی در کشورهای آفریقایی معمولا فقدان کارایی اقتصادی این زبان بوده است. بسیاری از افراد به دلیل آنکه زمینه فعالیت اقتصادی را با یادگیری این زبان در پیش روی خود نمی بینند دوره های آموزش زبان فارسی را علی‌رغم علاقه به زبان فارسی، نیمه کاره رها کرده اند. عدم اولویت جذب نیروی بومی برای نمایندگی های مختلف ایران در منطقه، تعداد کم شرکت های تجاری ایرانی در منطقه موجب این عدم کارایی و در نتیجه عدم صرفه اقتصادی می شود.[۲]گروه زبان، ادبیات و تمدن پارسی در داکار به نوعی تلاش کرده است تا این مشکل را حل کند.

1- تربیت استاد بومی یکی از روش هایی است که برای کم کردن هزینه های فعالیت های ایران از سویی و از سوی دیگر اشتغال زایی فارغ التحصیلان این رشته انجام گرفته است. به این منظور تا سال 1390، 7 نفر از فارغ التحصیلان این گروه برای ادامه تحصیل برای مقاطع فوق لیسانس و دکتری در ایران بورس شده اند و یک نفر نیز در فرانسه به ادامه تحصیل پرداخته است.[۴]

2- با تلاش های صورت گرفته مجوز تدریس زبان فارسی در دبیرستان های سنگال به عنوان زبان انتخابی دوم از آموزش و پرورش سنگال گرفته شده است که بر طبق این مجوز در دبیرستان های سنگال از سال آموزشی 89 - 90 در دو دبیرستان "بلاز جاینگ" ( Belaz Diang) و "جان. اف. کندی" (Jean F. Kenedy) تدریس زبان فارسی به وسیله گروه زبان، ادبیات و تمدن فارسی آغاز گردیده است.[۴][۳] این امر موجب گسترش هرچه بیشتر زبان فارسی در جامعه سنگال می شود.

3- این مورد می تواند به عنوان پیشنهادی برای توسعه هرچه بیشتر زبان فارسی و نیز اشتغال زایی زبان آموزان باشد. در سنگال و دیگر کشورهای غرب آفریقا این امکان وجود دارد که هر فرد یا گروهی مجوز تأسیس مدرسه در سطوح مختلف را بگیرد. این روشی است که کشوری مثل ترکیه از آن بسیار بهره برده است و چندین مدرسه در سنگال تأسیس کرده که در آن توانسته به ترویج فرهنگ خود بپردازد. تاسیس چنینی مدارسی فرصتی برای ج.ا.ا ایران است تا بتواند با استفاده از فارغ التحصیلان این دپارتمان در این مدارس بستر وسیعی را برای انتقال فرهنگ و ارزش های خود به جامعه سنگال داشته باشد.

در سال 1399 تعداد ۱۷ دانشجوی سنگالی در ایران حضور داشته که ۱۴ نفر از آنها بورسیه هستند. حسین سالارآملی رئیس مرکز همکاری‌های علمی بین المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با دکتر محمد رضا دهشیری سفیر جدید کشورمان در سنگال طی ملاقاتی که داشته اند اعلام نمود ایران آمادگی دارد سالیانه ۵ بورسیه جدید به ویژه در حوزه زبان فارسی و ایران‌شناسی به دانشجویان این کشور اعطا کند. موضوع تأسیس دانشکده مهندسی نفت توسط موسسه آموزش عالی دانش‌پژوهان پیشرو با همکاری دانشگاه صنعتی اصفهان در سال 1399 در سنگال به توافق بین دو کشور رسیده است.[۵][۶]

نیز نگاه کنید به

ایران شناسی در کانادا؛ ایران شناسی در روسیه؛ ایران شناسی در تونس؛ ایران شناسی در ژاپن؛ ایران شناسی در لبنان؛ ایرانشناسی و ایرانشناسان در چین؛ ایران شناسی در تایلند؛ ایران شناسی در مالی؛ ایران شناسی و ایران شناسان در اوکراین؛ ایران شناسی و ایرانشناسان در اسپانیا؛ ايران شناسی و ايران شناسان اردن؛ ایران شناسی در اتیوپی؛ ایران شناسی در سیرالئون؛ ایران شناسی در قطر.

کتابشناسی

  1. بصیری، محمد علی. (1393). مؤسسه تحقیقات ایرانشناسی در سنگال راه اندازی می شود، در تاریخ 20 مرداد 1393، قابل دسترسی در: http://www.icro.ir
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ جلندی، علیرضا. (1385). جايگاه زبان فارسي در آفريقا، دوفصلنامه سخن عشق، شماره 32، پائیز و زمستان 1385.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ سایت رایزنی فرهنگی ایران درداکار.(1390). 2
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ Sanaei, A. (2011). Interview with Mr. Abdolkarim Sanaei Farokhi, dispatched professor to the Persian Language Department, Antadiop University. (Interview conducted on August 22, 2011).
  5. سالار آملی، حسین. (1399). بازیابی شده در تاریخ 26/08/1399 از: https://www.mehrnews.com
  6. بصیری، محمدعلی، فتحی پور، ریحانه (1401).جامعه و فرهنگ سنگال. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)