بودجه تحقيقاتی دانشگاه‌ها در اردن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).) |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
شورای آموزش عالی تأسیس نهادهای جدید آموزش عالی را تأیید و تأسیس رشته‌های جدید و مواد درسی را اجازه می‌دهد. برچیدن رشته نیز با تأیید این شورا امکان‌پذیر است. تعیین سهم بودجه هر دانشگاه و سیاست‌های مالی هر دانشگاه نیز بر عهده شوراست. علاوه بر این، تعیین نمره لازم برای ورود به هر دانشگاه نیز از سوی شورای آموزش عالی معین می‌گردد. | |||
در [[اردن|اردن]] میزان پرداخت یارانه به بخش آموزش عالی واختصاص بودجه به این بخش نیز قابل‌‌توجه است. قانونی موسوم به قانون مالیات دانشگاه وجود دارد؛ بر این اساس بودجه دانشگاه‌ها از مالیات کالاهای خرید و فروش شده به نام مالیات دانشگاه تامین می‌شود. اتخاذ این تدبیر به استقلال مالی آموزش عالی در [[اردن|اردن]] منجر شد، هر چند که وضعیت آموزش عالی با وضعیت کل کشور در پیوند مستقیم است<ref>وبلاگ دکتر فاضلی(1392 بهمن)، نوشته شده توسط ایشان،</ref>. | |||
بخش‌های ادارای دانشگاه‌ها در [[اردن]] بخش زیادی از بودجه دانشگاه‌ها را برای پرداخت حقوق کارکنان خود اختصاص می‌دهند، از آنجا که دانشگاه‌ها قادر به کاهش تعداد کارکنان خود نیستند و برای تامین بودجه مورد نیاز به افزایش مداوم شهریه دانشگاه متوسل می‌شوند، موجبات نارضایتی بسیاری از دانشجویان و عدم توانایی تامین منابع مالی‌شان فراهم می‌شود. نظام دانشگاهی در [[اردن]] به دانشجویان اجازه می‌دهد بیش از یک بار تحصیل خود را به تعویق بیندازند، مشروط بر اینکه کل سال‌های تحصیل آنها بیش از 7 سال نباشد. | |||
از طرف دیگر نظام دانشگاهی در [[اردن]]، صندوق وام بلند مدت برای حمایت مالی از دانشجویان ندارد، اما برخی معافیت‌ها را می‌توان برای فرزندان کارگران دانشگاه یا افراد دارای معلولیت از طریق صندوق حمایت از دانشجویان در نظر گرفت. دکتر عمر الجراح رییس دانشگاه علم و فناوری می‌گوید: حمایت دولت از ده دانشگاه دولتی در سال گذشته از 35 میلیون دینار اردنی فراتر نرفته است که بیشتر این مبلغ برای پرداخت حقوق اساتید و کارمندان اداری دانشگاه‌ها است. | |||
دانشگاه [[اردن]] - به عنوان بزرگترین دانشگاه کشور - حدود 4700 کارمند دارد که 1600 نفرشان استاد می‌باشند. 77 درصد از درآمد دانشگاه به دستمزد کارکنان دانشگاه اختصاص دارد که مانع پیشرفت‌های پژوهشی در دانشگاه می‌شود. برخی دانشگاه‌ها - در نتیجه محدودیت منابع دانشگاه‌های دولتی - به دنبال افزایش منابع مالی خود با انجام پروژه‌های سرمایه‌گذاری هستند. | |||
رییس دانشگاه [[اردن]] در یک مصاحبه مطبوعاتی گفت:<blockquote>یا حمایت دولت از دانشگاه‌ها را افزایش دهید یا شهریه دانشگاه‌ها را، زیرا ده دانشگاه دولتی [[اردن]] کمبود بودجه‌ای حدود 180 میلیون دینار (235 میلیون دلار) دارند<ref>برگرفته از سایت خبری الفنار(الفنار للاعلام)، 13-8-2017،https://www.al-fanarmedia.org/</ref>.</blockquote>براساس تحقیقی که توسط شورای اقتصادی و اجتماعی در سال 2018 انجام گرفته؛ کسری انباشته در دانشگاه‌های [[اردن]] در سال 2016 حدود 137 میلیون دینار بوده که در مقایسه با سال 2012 حدود 114 میلیون دینار افزایش داشته است. بر‌همین اساس اهم مشکلات دانشگاه‌های [[اردن]] شامل استقلال، بدهکاری و حمایت‌های تضمینی برای جذب بیشتر دانشجویان خارجی است. این تحقیق نشان می‌دهد بودجه حمایتی دولت از دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر افزایش یافته است که در طی سال‌های 20۱۲ تا 2016، حدود 5/7 درصد از کل هزینه‌های دانشگاه‌های [[اردن]] را به خود اختصاص داده است<ref>برگرفته از سایت خبرنی، 6-10-2018، | |||
https://www.khaberni.com/news</ref>. | |||
در مجموع طبق اظهارات وزیر آموزش عالی یک میلیارد و 160 میلیون دینار اردنی ارزش حمایت دولت از دانشگاه‌ها طی 16 سال 2۰۰۲ تا 2019 است. وی در مورد دانشجویان پذیرفته شده در دانشگاه‌های [[اردن]] گفت: وزارت آموزش عالی 76 درصد از آنها را تحت پوشش قرار می‌دهد<ref>برگرفته از سایت خبری رویا(رویا الاخبرای)، 22-12-2019،https://royanews.tv/news/200533</ref>. بودجه این وزارتخانه برای سال 2020، 22 میلیون دینار افزایش یافت در حالی که حمایت مالی ارائه شده از دانشگاه‌ها با 20 میلیون دینار افزایش به 90 میلیون دینار رسید. از این مبلغ 10 میلیون دینار اختصاص به دانشجویان نیازمند داشته است<ref>برگرفته از سایت خبری المدینه( المدینه الاخباریه)(المدینه نیوز)، دسامبر2019،https://www.almadenahnews.com/article/795083%D8%A8%D8%B1%D8%B1%DA%AF%D9%81%D8%AA</ref>. | |||
در نهایت مطابق اظهارات دکتر نصری الربضی مدیر صندوق تحقیقات علمی در وزارت آموزش عالی در سال 2010، 8/5 میلیون دینار هزینه تحقیقات علمی در [[اردن]] طی دو سال اخیر شده‌است. طی این دو سال 100 هزار دینار برای هر تحقیق علمی صرف می‌شود و حدود 60 درصد از محققانی که درخواست بودجه داشته‌اند مورد حمایت واقع شده‌اند. | |||
بالاترین حمایت از تحقیقات در زمینه علوم کشاورزی و پزشکی صورت گرفته‌است. پس از آن علوم مهندسی، علوم پزشکی، داروسازی و علوم پایه قرار دارند و بیشترین حمایت مالی نیز از علوم مهندسی صورت گرفته‌است. بیشترین تحقیقات علمی در زمینه‌های فوق، به ترتیب از دانشگاه [[اردن]]، علوم و فناوری، یرموک و موته بوده‌است<ref>برگرفته از خبرگزاری عمون، 1-11-2010، https://www.ammonnews.net/</ref>. بودجه دانشگاه علوم و فناوری [[اردن]] (جامعه العلوم و التکنولوجیا الاردنیه) در سال 2019 حدود 102 میلیون دینار اردنی بوده‌است که از این مبلغ 5 درصد آن به تحقیقات علمی اختصاص داده شده‌است؛ در مجموع کل بودجه تحقیقات علمی ۸ میلیون دینار تخمین زده شده‌است<ref>برگرفته از سایت دانشگاه https://units.ju.edu.jo/ar/finance/Pages/Budget.aspx</ref>. بودجه دانشگاه [[اردن]] (الجامعه الاردنیه) در سال 2014 حدود 143 میلیون دینار و در سال 2013 حدود 131 میلیون دینار اردنی بوده‌است<ref>برگرفته از سایت دانشگاه https://units.ju.edu.jo/ar/finance/Pages/Budget.aspx</ref>. حدود 80 درصد از بودجه دانشگاه‌ها در [[اردن]] صرف حقوق کارمندان و بقیه بودجه صرف کارهای زیر‌بنایی و خدمات مربوط به دانشجویان می‌گردد. این در حالی است که اغلب دانشگاه‌های [[اردن]] بدهی‌های قابل‌توجهی دارند که آنها را از تحقق اهدافشان باز می‌دارد<ref>روزنامه الرّای(صحیفه الرّای)(2019)، (سخنان دکتر عبدالله عزام الجراح یکی از اساتید دانشگاه موته می‌باشد)</ref><ref>لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ [[اردن]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی](در دست انتشار)</ref>. | |||
== نیز نگاه کنید به == | |||
[[بودجه تحقيقاتی در دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتی کوبا]]؛ [[بودجه تحقیقاتی دانشگاه های بنگلادش]]؛ [[اعتبار پژوهشی دانشگاه های کانادا]]؛ [[بودجه تحقيقاتی در دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتی ژاپن]]؛ [[بودجه تحقیقاتی دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی سنگال]]؛ [[بودجه تحقيقاتی دانشگاه‌ها در مالی]]؛ [[بودجه تحقیقاتی دانشگاه های اتیوپی]]؛ [[بودجه تحقیقاتی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی سیرالئون]]؛ [[بودجه تحقیقاتی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی قزاقستان]]؛ [[بودجه تحقیقاتی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی آرژانتین]] | |||
== کتابشناسی == | |||
[[رده:اقتصاد آموزش عالی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۳۳
شورای آموزش عالی تأسیس نهادهای جدید آموزش عالی را تأیید و تأسیس رشته‌های جدید و مواد درسی را اجازه می‌دهد. برچیدن رشته نیز با تأیید این شورا امکان‌پذیر است. تعیین سهم بودجه هر دانشگاه و سیاست‌های مالی هر دانشگاه نیز بر عهده شوراست. علاوه بر این، تعیین نمره لازم برای ورود به هر دانشگاه نیز از سوی شورای آموزش عالی معین می‌گردد.
در اردن میزان پرداخت یارانه به بخش آموزش عالی واختصاص بودجه به این بخش نیز قابل‌‌توجه است. قانونی موسوم به قانون مالیات دانشگاه وجود دارد؛ بر این اساس بودجه دانشگاه‌ها از مالیات کالاهای خرید و فروش شده به نام مالیات دانشگاه تامین می‌شود. اتخاذ این تدبیر به استقلال مالی آموزش عالی در اردن منجر شد، هر چند که وضعیت آموزش عالی با وضعیت کل کشور در پیوند مستقیم است[۱].
بخش‌های ادارای دانشگاه‌ها در اردن بخش زیادی از بودجه دانشگاه‌ها را برای پرداخت حقوق کارکنان خود اختصاص می‌دهند، از آنجا که دانشگاه‌ها قادر به کاهش تعداد کارکنان خود نیستند و برای تامین بودجه مورد نیاز به افزایش مداوم شهریه دانشگاه متوسل می‌شوند، موجبات نارضایتی بسیاری از دانشجویان و عدم توانایی تامین منابع مالی‌شان فراهم می‌شود. نظام دانشگاهی در اردن به دانشجویان اجازه می‌دهد بیش از یک بار تحصیل خود را به تعویق بیندازند، مشروط بر اینکه کل سال‌های تحصیل آنها بیش از 7 سال نباشد.
از طرف دیگر نظام دانشگاهی در اردن، صندوق وام بلند مدت برای حمایت مالی از دانشجویان ندارد، اما برخی معافیت‌ها را می‌توان برای فرزندان کارگران دانشگاه یا افراد دارای معلولیت از طریق صندوق حمایت از دانشجویان در نظر گرفت. دکتر عمر الجراح رییس دانشگاه علم و فناوری می‌گوید: حمایت دولت از ده دانشگاه دولتی در سال گذشته از 35 میلیون دینار اردنی فراتر نرفته است که بیشتر این مبلغ برای پرداخت حقوق اساتید و کارمندان اداری دانشگاه‌ها است.
دانشگاه اردن - به عنوان بزرگترین دانشگاه کشور - حدود 4700 کارمند دارد که 1600 نفرشان استاد می‌باشند. 77 درصد از درآمد دانشگاه به دستمزد کارکنان دانشگاه اختصاص دارد که مانع پیشرفت‌های پژوهشی در دانشگاه می‌شود. برخی دانشگاه‌ها - در نتیجه محدودیت منابع دانشگاه‌های دولتی - به دنبال افزایش منابع مالی خود با انجام پروژه‌های سرمایه‌گذاری هستند.
رییس دانشگاه اردن در یک مصاحبه مطبوعاتی گفت:
یا حمایت دولت از دانشگاه‌ها را افزایش دهید یا شهریه دانشگاه‌ها را، زیرا ده دانشگاه دولتی اردن کمبود بودجه‌ای حدود 180 میلیون دینار (235 میلیون دلار) دارند[۲].
براساس تحقیقی که توسط شورای اقتصادی و اجتماعی در سال 2018 انجام گرفته؛ کسری انباشته در دانشگاه‌های اردن در سال 2016 حدود 137 میلیون دینار بوده که در مقایسه با سال 2012 حدود 114 میلیون دینار افزایش داشته است. بر‌همین اساس اهم مشکلات دانشگاه‌های اردن شامل استقلال، بدهکاری و حمایت‌های تضمینی برای جذب بیشتر دانشجویان خارجی است. این تحقیق نشان می‌دهد بودجه حمایتی دولت از دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر افزایش یافته است که در طی سال‌های 20۱۲ تا 2016، حدود 5/7 درصد از کل هزینه‌های دانشگاه‌های اردن را به خود اختصاص داده است[۳].
در مجموع طبق اظهارات وزیر آموزش عالی یک میلیارد و 160 میلیون دینار اردنی ارزش حمایت دولت از دانشگاه‌ها طی 16 سال 2۰۰۲ تا 2019 است. وی در مورد دانشجویان پذیرفته شده در دانشگاه‌های اردن گفت: وزارت آموزش عالی 76 درصد از آنها را تحت پوشش قرار می‌دهد[۴]. بودجه این وزارتخانه برای سال 2020، 22 میلیون دینار افزایش یافت در حالی که حمایت مالی ارائه شده از دانشگاه‌ها با 20 میلیون دینار افزایش به 90 میلیون دینار رسید. از این مبلغ 10 میلیون دینار اختصاص به دانشجویان نیازمند داشته است[۵].
در نهایت مطابق اظهارات دکتر نصری الربضی مدیر صندوق تحقیقات علمی در وزارت آموزش عالی در سال 2010، 8/5 میلیون دینار هزینه تحقیقات علمی در اردن طی دو سال اخیر شده‌است. طی این دو سال 100 هزار دینار برای هر تحقیق علمی صرف می‌شود و حدود 60 درصد از محققانی که درخواست بودجه داشته‌اند مورد حمایت واقع شده‌اند.
بالاترین حمایت از تحقیقات در زمینه علوم کشاورزی و پزشکی صورت گرفته‌است. پس از آن علوم مهندسی، علوم پزشکی، داروسازی و علوم پایه قرار دارند و بیشترین حمایت مالی نیز از علوم مهندسی صورت گرفته‌است. بیشترین تحقیقات علمی در زمینه‌های فوق، به ترتیب از دانشگاه اردن، علوم و فناوری، یرموک و موته بوده‌است[۶]. بودجه دانشگاه علوم و فناوری اردن (جامعه العلوم و التکنولوجیا الاردنیه) در سال 2019 حدود 102 میلیون دینار اردنی بوده‌است که از این مبلغ 5 درصد آن به تحقیقات علمی اختصاص داده شده‌است؛ در مجموع کل بودجه تحقیقات علمی ۸ میلیون دینار تخمین زده شده‌است[۷]. بودجه دانشگاه اردن (الجامعه الاردنیه) در سال 2014 حدود 143 میلیون دینار و در سال 2013 حدود 131 میلیون دینار اردنی بوده‌است[۸]. حدود 80 درصد از بودجه دانشگاه‌ها در اردن صرف حقوق کارمندان و بقیه بودجه صرف کارهای زیر‌بنایی و خدمات مربوط به دانشجویان می‌گردد. این در حالی است که اغلب دانشگاه‌های اردن بدهی‌های قابل‌توجهی دارند که آنها را از تحقق اهدافشان باز می‌دارد[۹][۱۰].
نیز نگاه کنید به
بودجه تحقيقاتی در دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتی کوبا؛ بودجه تحقیقاتی دانشگاه های بنگلادش؛ اعتبار پژوهشی دانشگاه های کانادا؛ بودجه تحقيقاتی در دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتی ژاپن؛ بودجه تحقیقاتی دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی سنگال؛ بودجه تحقيقاتی دانشگاه‌ها در مالی؛ بودجه تحقیقاتی دانشگاه های اتیوپی؛ بودجه تحقیقاتی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی سیرالئون؛ بودجه تحقیقاتی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی قزاقستان؛ بودجه تحقیقاتی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی آرژانتین
کتابشناسی
- ↑ وبلاگ دکتر فاضلی(1392 بهمن)، نوشته شده توسط ایشان،
- ↑ برگرفته از سایت خبری الفنار(الفنار للاعلام)، 13-8-2017،https://www.al-fanarmedia.org/
- ↑ برگرفته از سایت خبرنی، 6-10-2018، https://www.khaberni.com/news
- ↑ برگرفته از سایت خبری رویا(رویا الاخبرای)، 22-12-2019،https://royanews.tv/news/200533
- ↑ برگرفته از سایت خبری المدینه( المدینه الاخباریه)(المدینه نیوز)، دسامبر2019،https://www.almadenahnews.com/article/795083%D8%A8%D8%B1%D8%B1%DA%AF%D9%81%D8%AA
- ↑ برگرفته از خبرگزاری عمون، 1-11-2010، https://www.ammonnews.net/
- ↑ برگرفته از سایت دانشگاه https://units.ju.edu.jo/ar/finance/Pages/Budget.aspx
- ↑ برگرفته از سایت دانشگاه https://units.ju.edu.jo/ar/finance/Pages/Budget.aspx
- ↑ روزنامه الرّای(صحیفه الرّای)(2019)، (سخنان دکتر عبدالله عزام الجراح یکی از اساتید دانشگاه موته می‌باشد)
- ↑ لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)