ویژگیهای جمعیتی سوریه: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
== نیز نگاه کنید به | ویژگیهای جمعیتی [[سوریه]] بازتابی از تاریخ پرفراز و نشیب، تنوع فرهنگی، و تأثیرات گستردهی جنگ داخلی است. شناخت دقیق این شاخصها برای تدوین سیاستهای بازسازی، توسعه پایدار، و انسجام اجتماعی در دوران پس از بحران، اهمیت بنیادین دارد. | ||
[[ویژگی های جمعیتی اتیوپی]] | |||
==== جمعیت کل و روندهای بلندمدت ==== | |||
بر اساس برآوردهای سال ۲۰۲۵، [[جمعیت سوریه]] حدود ۲5.6 میلیون نفر است که نسبت به سال ۲۰۱۰ (حدود ۲۲.۴ میلیون نفر) افزایش یافته است<ref>Database.earth. (2025). ''Total fertility rate of Syrian Arab Republic'', Available for https://database.earth/population/syrian-arab-republic/fertility-rate</ref>. این رشد، علیرغم تلفات انسانی ناشی از جنگ داخلی، مهاجرتهای گسترده، و آوارگی میلیونها نفر، نشاندهندهی بازگشت تدریجی برخی آوارگان و افزایش نرخ زادوولد در برخی مناطق است<ref>De Châtel, F. (2014). ''The role of drought and climate change in the Syrian uprising: Untangling the triggers of conflict''. Middle Eastern Studies, 50(4), 521–535. https://doi.org/10.1080/00263206.2013.850076</ref>. | |||
پیشبینیهای سازمان ملل نشان میدهد که در صورت تحقق ثبات نسبی سیاسی و اقتصادی، جمعیت سوریه تا سال ۲۰۵۰ ممکن است به حدود ۳۷.۷ میلیون نفر برسد<ref>Doocy, S., Lyles, E., Delbiso, T. D., Robinson, C. W., & The IOCC/GOPA Study Team. (2015). ''Internal displacement and the Syrian crisis: An analysis of trends from 2011–2014''. Conflict and Health, 9(33). https://doi.org/10.1186/s13031-015-0060-7</ref>. چنین رشدی، فشار قابلتوجهی بر زیرساختهای اجتماعی، اقتصادی، و خدمات عمومی وارد خواهد کرد، بهویژه در مناطق شهری که میزبان آوارگان داخلی و مهاجران بازگشتی هستند. | |||
==== نسبت جنسیتی و پیامدهای اجتماعی ==== | |||
نسبت جنسیتی در سطح ملی تقریباً متعادل است و حدود ۱.۰۱ مرد به ازای هر [[زنان در سوریه|زن]] گزارش شده است<ref>Earth Site. (2021). ''Population density of Syria'', Available for https://www.earth-site.co.uk/Education/population-density-of-syria<nowiki/>/</ref>. با این حال، جنگ داخلی تأثیرات نامتوازنی بر جمعیت مردان و [[زنان در سوریه|زنان]] داشته است. تلفات گسترده در میان مردان جوان و میانسال، بهویژه در مناطق آسیب دیده از درگیریهای نظامی، موجب تغییر در ساختار جنسیتی جمعیت شده است<ref>Emirates Policy Center. (n.d.). ''Education and post-conflict prospects in Syria: The battle for future generations'', Available for https://epc.ae/details/featured/education-and-post-conflict-prospects-in-syria-the-battle-for-future-generations</ref>. | |||
این تغییرات میتواند پیامدهایی در حوزههای آموزش، اشتغال، و مشارکت اجتماعی داشته باشد. در برخی مناطق، [[زنان در سوریه|زنان]] نقشهای اقتصادی و اجتماعی بیشتری بر عهده گرفتهاند، اما همچنان با چالشهایی چون تبعیض جنسیتی، محدودیتهای فرهنگی، و دسترسی نابرابر به منابع و بهره وری اقتصادی مواجهاند. سیاستهای بازسازی باید بر توانمندسازی زنان، ارتقای برابری جنسیتی، و کاهش شکافهای ساختاری و تاکید بر خانواده های هسته ای تمرکز داشته باشند. | |||
==== [[گروه های قومی و نژادی سوریه|تنوع قومی و زبانی]] ==== | |||
[[سوریه]] از نظر قومی و زبانی کشوری بهشدت متنوع است؛ این گوناگونی بافت جمعیتی، هم فرصتهایی برای غنای فرهنگی فراهم میکند و هم چالشهایی برای انسجام اجتماعی و حکمرانی فراگیر ایجاد مینماید<ref>Food and Agriculture Organization. (2024). ''Syria: Agricultural Resources and Population Distribution, Available for'' https://www.fao.org/syria</ref>. | |||
==== اکثریت قومی ==== | |||
حدود ۸۷٪ [[جمعیت سوریه]] را [[اعراب سوریه|اعراب]] تشکیل میدهند که شامل گروههای مذهبی مختلفی چون اهل سنت، علویان، و [[مسیحیان آشوری سوریه|مسیحیان عرب]] هستند. این گروهها در سراسر کشور پراکندهاند و نقشهای متفاوتی در ساختار سیاسی و اجتماعی ایفا کردهاند<ref>Food and Agriculture Organization. (2024). ''Syria: Agricultural Productivity and Economic Impact'', Available for https://www.fao.org/syria</ref>. | |||
==== [[گروه های قومی و نژادی سوریه|اقلیتهای قومی]] ==== | |||
[[کردها در سوریه|کردها]]، با جمعیتی حدود ۱۰٪، بزرگترین [[گروه های قومی و نژادی سوریه|اقلیت قومی سوریه]] محسوب میشوند و عمدتاً در مناطق شمال شرقی کشور (رژاوا) ساکناند<ref>Food and Agriculture Organization. (2025). ''Drought alert: Syria’s 2024/2025 crop failure and food insecurity crisis'', Available for https://openknowledge.fao.org/bitstreams/340daa9c-b4d0-4fa5-ae72-7cee1426419a/download</ref> . [[ترکمن ها در سوریه|ترکمنها]]، [[مسیحیان آشوری سوریه|آشوریها]]، [[مسیحیان ارامنه در سوریه|ارمنیها]]، [[چرکس ها در سوریه|چرکسها]]، [[دروزیه یا موحدون|دروزیها]]، و یزیدیها نیز از جمله اقلیتهای مهم هستند که در مناطق خاصی مانند جبلالدروز، حسکه، حلب، و دمشق حضور دارند<ref>Gleick, P. H. (2014). ''Water, drought, climate change, and conflict in Syria''. Weather, Climate, and Society, 6(3), 331–340.https://doi.org/10.1175/WCAS-D-13-00059.1</ref>. | |||
==== زبان رسمی و گویشها ==== | |||
زبان رسمی کشور، عربی استاندارد مدرن است که در آموزش، رسانهها، و اسناد رسمی به کار میرود<ref>Harvard International Review. (2025). ''The women of Syria'', Available for https://hir.harvard.edu/the-women-of-syria</ref>. با این حال، گویشهای محلی عربی مانند شامی دمشقی، حلبی، و حمصی در مناطق مختلف رایجاند و تفاوتهای آوایی و واژگانی قابلتوجهی دارند<ref>Ichikawa, K., & Japan Wildlife Research Center. (2012). ''Syria: Olive cultivation on hilly land in the northwestern part of the country and along its Mediterranean coast''. In Socio-ecological production landscapes in Asia (pp. 89–102), Available for https://collections.unu.edu/eserv/UNU:5448/SEPL_in_Asia_report_2nd_Printing.web.pdf</ref>. | |||
==== زبانهای اقلیتی ==== | |||
زبان کردی (کُرمانجی) در مناطق کردنشین، زبانهای آشوری و ارمنی در جوامع مسیحی، و زبان ترکمنی در میان [[ترکمن ها در سوریه|ترکمنها]] مورد استفاده قرار میگیرند<ref>Idlbi, Q., Lister, C., & Forestier, M. (2025, March 13). ''Reimagining Syria: A roadmap for peace and prosperity beyond Assad''. Middle East Institute, Available for https://www.mei.edu/publications/reimagining-syria-roadmap-peace-and-prosperity-beyond-assad</ref>. این زبانها بخشی از میراث فرهنگی [[سوریه]] هستند، اما جنگ داخلی موجب محدود شدن دسترسی به آموزش رسمی به این زبانها شده است<ref>Institut des Finances Basil Fuleihan. (2020). ''Landscape of the Syrian economic collapse and impacts on the region'', Available for https://institutdesfinances.gov.lb/sites/default/files/2024-06/Landscape-of-the-Syrian-Economy-and-Impacts-on-the-Region.pdf</ref>. | |||
==== پیامدهای فرهنگی و توسعهای ==== | |||
[[گروه های قومی و نژادی سوریه|تنوع قومی و زبانی سوریه]]، در صورت مدیریت صحیح، میتواند بهعنوان سرمایهای فرهنگی در مسیر بازسازی ملی ایفای نقش کند. با این حال، در شرایط پس از جنگ، خطرات قطبیشدن اجتماعی، تبعیض قومی، و نابرابریهای منطقهای وجود دارد. تدوین سیاستهای آموزشی چندزبانه، تقویت مشارکت اقلیتها در فرآیندهای تصمیمگیری، و حفاظت از میراث فرهنگی، از الزامات حیاتی برای تحقق انسجام اجتماعی و توسعه پایدار هستند<ref>International Labour Organization. (2024, December 15). ''Building hopes with new roads in Syria: One road at a time'', Available for https://www.ilo.org/resource/article/building-hopes-new-roads-syria-one-road-time</ref>. | |||
== نیز نگاه کنید به == | |||
[[ویژگی های جمعیتی عراق]]؛ [[ویژگی های جمعیتی اتیوپی]]؛ [[ویژگیهای جمعیتی اردن]]؛ [[ویژگی های جمعیتی اسپانیا]]؛ [[ویژگی های جمعیتی افغانستان]]؛ [[ویژگی های جمعیتی امارات متحده عربی]]؛ [[ویژگیهای جمعیتی اوکراین]]؛ [[ویژگی های جمعیتی آرژانتین]]؛ [[ویژگی های جمعیتی بنگلادش|ویژگیهای جمعیتی بنگلادش]]؛ [[ویژگیهای جمعیتی تاجیکستان]]؛ [[ویژگی های جمعیتی تایلند|ویژگیهای جمعیتی تایلند]]؛ [[ویژگی های جمعیتی تونس|ویژگیهای جمعیتی تونس]]؛ [[ویژگی های جمعیتی روسیه|ویژگیهای جمعیتی روسیه]]؛ [[ویژگی های جمعیتی زیمبابوه|ویژگیهای جمعیتی زیمبابوه]]؛ [[ویژگی های جمعیتی ساحل عاج|ویژگیهای جمعیتی ساحل عاج]]؛ [[ویژگیهای جمعیتی سریلانکا]]؛ [[ویژگی های جمعیتی سودان|ویژگیهای جمعیتی سودان]]؛ [[ویژگی های جمعیتی سیرالئون|ویژگیهای جمعیتی سیرالئون]]؛ [[ویژگی های جمعیتی فرانسه|ویژگیهای جمعیتی فرانسه]]؛ [[ویژگی های جمعیتی قزاقستان|ویژگیهای جمعیتی قزاقستان]]؛ [[ویژگی های جمعیتی قطر|ویژگیهای جمعیتی قطر]]؛ [[ویژگی های جمعیتی کانادا|ویژگیهای جمعیتی کانادا]]؛ [[ویژگیهای جمعیتی گرجستان]]؛ [[ویژگی های جمعیتی لبنان|ویژگیهای جمعیتی لبنان]]؛[[ویژگی های جمعیتی مالی|ویژگیهای جمعیتی مالی]]؛ [[ویژگی های جمعیتی مصر|ویژگیهای جمعیتی مصر]]؛ [[ویژگی های جمعیتی ژاپن]]؛ [[ویژگی های جمعیتی چین]]؛ [[ویژگی های جمعیتی کوبا]]؛ [[ویژگی های جمعیتی یمن]] | |||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
<references /> | <references /> | ||
[[ رده:ویژگی های جمعیتی ]] | |||
== نویسنده مقاله == | |||
نرگس شکوری | |||
[[رده:ویژگی های جمعیتی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۰۷:۳۳
ویژگیهای جمعیتی سوریه بازتابی از تاریخ پرفراز و نشیب، تنوع فرهنگی، و تأثیرات گستردهی جنگ داخلی است. شناخت دقیق این شاخصها برای تدوین سیاستهای بازسازی، توسعه پایدار، و انسجام اجتماعی در دوران پس از بحران، اهمیت بنیادین دارد.
جمعیت کل و روندهای بلندمدت
بر اساس برآوردهای سال ۲۰۲۵، جمعیت سوریه حدود ۲5.6 میلیون نفر است که نسبت به سال ۲۰۱۰ (حدود ۲۲.۴ میلیون نفر) افزایش یافته است[۱]. این رشد، علیرغم تلفات انسانی ناشی از جنگ داخلی، مهاجرتهای گسترده، و آوارگی میلیونها نفر، نشاندهندهی بازگشت تدریجی برخی آوارگان و افزایش نرخ زادوولد در برخی مناطق است[۲].
پیشبینیهای سازمان ملل نشان میدهد که در صورت تحقق ثبات نسبی سیاسی و اقتصادی، جمعیت سوریه تا سال ۲۰۵۰ ممکن است به حدود ۳۷.۷ میلیون نفر برسد[۳]. چنین رشدی، فشار قابلتوجهی بر زیرساختهای اجتماعی، اقتصادی، و خدمات عمومی وارد خواهد کرد، بهویژه در مناطق شهری که میزبان آوارگان داخلی و مهاجران بازگشتی هستند.
نسبت جنسیتی و پیامدهای اجتماعی
نسبت جنسیتی در سطح ملی تقریباً متعادل است و حدود ۱.۰۱ مرد به ازای هر زن گزارش شده است[۴]. با این حال، جنگ داخلی تأثیرات نامتوازنی بر جمعیت مردان و زنان داشته است. تلفات گسترده در میان مردان جوان و میانسال، بهویژه در مناطق آسیب دیده از درگیریهای نظامی، موجب تغییر در ساختار جنسیتی جمعیت شده است[۵].
این تغییرات میتواند پیامدهایی در حوزههای آموزش، اشتغال، و مشارکت اجتماعی داشته باشد. در برخی مناطق، زنان نقشهای اقتصادی و اجتماعی بیشتری بر عهده گرفتهاند، اما همچنان با چالشهایی چون تبعیض جنسیتی، محدودیتهای فرهنگی، و دسترسی نابرابر به منابع و بهره وری اقتصادی مواجهاند. سیاستهای بازسازی باید بر توانمندسازی زنان، ارتقای برابری جنسیتی، و کاهش شکافهای ساختاری و تاکید بر خانواده های هسته ای تمرکز داشته باشند.
تنوع قومی و زبانی
سوریه از نظر قومی و زبانی کشوری بهشدت متنوع است؛ این گوناگونی بافت جمعیتی، هم فرصتهایی برای غنای فرهنگی فراهم میکند و هم چالشهایی برای انسجام اجتماعی و حکمرانی فراگیر ایجاد مینماید[۶].
اکثریت قومی
حدود ۸۷٪ جمعیت سوریه را اعراب تشکیل میدهند که شامل گروههای مذهبی مختلفی چون اهل سنت، علویان، و مسیحیان عرب هستند. این گروهها در سراسر کشور پراکندهاند و نقشهای متفاوتی در ساختار سیاسی و اجتماعی ایفا کردهاند[۷].
اقلیتهای قومی
کردها، با جمعیتی حدود ۱۰٪، بزرگترین اقلیت قومی سوریه محسوب میشوند و عمدتاً در مناطق شمال شرقی کشور (رژاوا) ساکناند[۸] . ترکمنها، آشوریها، ارمنیها، چرکسها، دروزیها، و یزیدیها نیز از جمله اقلیتهای مهم هستند که در مناطق خاصی مانند جبلالدروز، حسکه، حلب، و دمشق حضور دارند[۹].
زبان رسمی و گویشها
زبان رسمی کشور، عربی استاندارد مدرن است که در آموزش، رسانهها، و اسناد رسمی به کار میرود[۱۰]. با این حال، گویشهای محلی عربی مانند شامی دمشقی، حلبی، و حمصی در مناطق مختلف رایجاند و تفاوتهای آوایی و واژگانی قابلتوجهی دارند[۱۱].
زبانهای اقلیتی
زبان کردی (کُرمانجی) در مناطق کردنشین، زبانهای آشوری و ارمنی در جوامع مسیحی، و زبان ترکمنی در میان ترکمنها مورد استفاده قرار میگیرند[۱۲]. این زبانها بخشی از میراث فرهنگی سوریه هستند، اما جنگ داخلی موجب محدود شدن دسترسی به آموزش رسمی به این زبانها شده است[۱۳].
پیامدهای فرهنگی و توسعهای
تنوع قومی و زبانی سوریه، در صورت مدیریت صحیح، میتواند بهعنوان سرمایهای فرهنگی در مسیر بازسازی ملی ایفای نقش کند. با این حال، در شرایط پس از جنگ، خطرات قطبیشدن اجتماعی، تبعیض قومی، و نابرابریهای منطقهای وجود دارد. تدوین سیاستهای آموزشی چندزبانه، تقویت مشارکت اقلیتها در فرآیندهای تصمیمگیری، و حفاظت از میراث فرهنگی، از الزامات حیاتی برای تحقق انسجام اجتماعی و توسعه پایدار هستند[۱۴].
نیز نگاه کنید به
ویژگی های جمعیتی عراق؛ ویژگی های جمعیتی اتیوپی؛ ویژگیهای جمعیتی اردن؛ ویژگی های جمعیتی اسپانیا؛ ویژگی های جمعیتی افغانستان؛ ویژگی های جمعیتی امارات متحده عربی؛ ویژگیهای جمعیتی اوکراین؛ ویژگی های جمعیتی آرژانتین؛ ویژگیهای جمعیتی بنگلادش؛ ویژگیهای جمعیتی تاجیکستان؛ ویژگیهای جمعیتی تایلند؛ ویژگیهای جمعیتی تونس؛ ویژگیهای جمعیتی روسیه؛ ویژگیهای جمعیتی زیمبابوه؛ ویژگیهای جمعیتی ساحل عاج؛ ویژگیهای جمعیتی سریلانکا؛ ویژگیهای جمعیتی سودان؛ ویژگیهای جمعیتی سیرالئون؛ ویژگیهای جمعیتی فرانسه؛ ویژگیهای جمعیتی قزاقستان؛ ویژگیهای جمعیتی قطر؛ ویژگیهای جمعیتی کانادا؛ ویژگیهای جمعیتی گرجستان؛ ویژگیهای جمعیتی لبنان؛ویژگیهای جمعیتی مالی؛ ویژگیهای جمعیتی مصر؛ ویژگی های جمعیتی ژاپن؛ ویژگی های جمعیتی چین؛ ویژگی های جمعیتی کوبا؛ ویژگی های جمعیتی یمن
کتابشناسی
- ↑ Database.earth. (2025). Total fertility rate of Syrian Arab Republic, Available for https://database.earth/population/syrian-arab-republic/fertility-rate
- ↑ De Châtel, F. (2014). The role of drought and climate change in the Syrian uprising: Untangling the triggers of conflict. Middle Eastern Studies, 50(4), 521–535. https://doi.org/10.1080/00263206.2013.850076
- ↑ Doocy, S., Lyles, E., Delbiso, T. D., Robinson, C. W., & The IOCC/GOPA Study Team. (2015). Internal displacement and the Syrian crisis: An analysis of trends from 2011–2014. Conflict and Health, 9(33). https://doi.org/10.1186/s13031-015-0060-7
- ↑ Earth Site. (2021). Population density of Syria, Available for https://www.earth-site.co.uk/Education/population-density-of-syria/
- ↑ Emirates Policy Center. (n.d.). Education and post-conflict prospects in Syria: The battle for future generations, Available for https://epc.ae/details/featured/education-and-post-conflict-prospects-in-syria-the-battle-for-future-generations
- ↑ Food and Agriculture Organization. (2024). Syria: Agricultural Resources and Population Distribution, Available for https://www.fao.org/syria
- ↑ Food and Agriculture Organization. (2024). Syria: Agricultural Productivity and Economic Impact, Available for https://www.fao.org/syria
- ↑ Food and Agriculture Organization. (2025). Drought alert: Syria’s 2024/2025 crop failure and food insecurity crisis, Available for https://openknowledge.fao.org/bitstreams/340daa9c-b4d0-4fa5-ae72-7cee1426419a/download
- ↑ Gleick, P. H. (2014). Water, drought, climate change, and conflict in Syria. Weather, Climate, and Society, 6(3), 331–340.https://doi.org/10.1175/WCAS-D-13-00059.1
- ↑ Harvard International Review. (2025). The women of Syria, Available for https://hir.harvard.edu/the-women-of-syria
- ↑ Ichikawa, K., & Japan Wildlife Research Center. (2012). Syria: Olive cultivation on hilly land in the northwestern part of the country and along its Mediterranean coast. In Socio-ecological production landscapes in Asia (pp. 89–102), Available for https://collections.unu.edu/eserv/UNU:5448/SEPL_in_Asia_report_2nd_Printing.web.pdf
- ↑ Idlbi, Q., Lister, C., & Forestier, M. (2025, March 13). Reimagining Syria: A roadmap for peace and prosperity beyond Assad. Middle East Institute, Available for https://www.mei.edu/publications/reimagining-syria-roadmap-peace-and-prosperity-beyond-assad
- ↑ Institut des Finances Basil Fuleihan. (2020). Landscape of the Syrian economic collapse and impacts on the region, Available for https://institutdesfinances.gov.lb/sites/default/files/2024-06/Landscape-of-the-Syrian-Economy-and-Impacts-on-the-Region.pdf
- ↑ International Labour Organization. (2024, December 15). Building hopes with new roads in Syria: One road at a time, Available for https://www.ilo.org/resource/article/building-hopes-new-roads-syria-one-road-time
نویسنده مقاله
نرگس شکوری