روابط خارجی سودان با کشورهای جهان: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۱۰

مهم‌ترین شرکای تجاری جمهوری سودان در بخش صادرات، کشورهای چین، ژاپن، ‌اندونزی، هند، عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی هستند و در بخش واردات نیز، چین، عربستان سعودی، مصر، هند، امارات متحده عربی، مهم‌ترین شریکان بازرگانی آن کشور، به‌شمار می‌روند ^[۱]^[۲].

ریشه‌های جنگ داخلی در سودان و تجزیه آن

موقعیّت استراتژیک و عوامل ژئوپولتیکی می‌توانستند موجبات قدرت هرچه بیشتر سودان، در عرصه‌های بین‌المللی را فراهم آورند و فرصتی شایسته برای‌ این کشور، به‌شمار‌ آیند. امّا مخالفت‌های برخی گروه‌های داخلی، دخالت‌های بعضی کشورهای خارجی و فشارهای بین‌المللی، آنها را به تهدیدی علیه امنیّت ملّی سودان تبدیل کرد و سرانجام در نوزدهم تیرماه 1390هـ.ش، به تجزیه وسیع‌ترین کشور عربی و آفریقایی انجامید و دو کشور به «جمهوری سودان» و «سودان جنوبی» از آن پدیدار شد ^[۳].

البته در دوران پس از استقلال، دولت‌های حاکم بر‌ این کشور، روش‌های چندان کارآمدی برای‌ایجاد وحدت و همبستگی بین اقوام و نژادهای مختلف و تقریب میان فرهنگ‌های گوناگون در پیش نگرفتند.

تفاوت‌های فرهنگی از یک‌ سو و محرومیت‌ها و مشکلات اقتصادی در برخی مناطق از سوی دیگر، زمینه‌های اختلافات داخلی را فراهم ساخت و دخالت‌های برخی دولت‌های بیگانه نیز، آتش درگیری و جنگ داخلی را در بعضی مناطق، برافروخت.‌ این اختلافات سال‌ها ادامه داشت و تلاش‌های دولت فعلی، به ریاست ژنرال عمر البشیر، برای حفظ یکپارچگی و تمامیّت ارضی سودان نیز، سودی نبخشید.

پس از بیش از دو دهه جنگ داخلی و درگیری در جنوب سودان، از اواخر سال 2002م. (1381 هـ.ش) مذاکرات بین دولت مرکزی سودان و مخالفان جنوب‌ این کشور، برای نیل به توافق و پایان درگیری آغاز شد.‌ این مذاکرات، حدود دو سال طول کشید و سرانجام، موافقتنامه جامع صلح جنوب، باعنوان «موافقتنامه نیواشا»، مشتمل بر هشت (8) پروتکل تنظیم شد و در تاریخ دهم ژانویه 2005م. (بیستم دی ماه 1383هـ.ش) در کشور کنیا، به امضای معاون اوّل وقت سودان، علی عثمان محمد طه و رئیس جنبش آزادی‌بخش مردمی‌جنوب سودان (SPLM)، جان گارانگ، رسید.

طبق‌ این موافقتنامه، درگیری‌های جنوب سودان پایان یافت و طرفین توافق کردند جنوب سودان به مدّت شش سال حکومت خودمختار داشته باشد و حداکثر پس از شش سال، درباره سرنوشت نهایی جنوب سودان ـ جدایی از سرزمین اصلی یا اتّحاد بخش شمالی و جنوبی سودان ـ همه‌پرسی انجام شود.

براساس موافقتنامه نیواشا، روز نهم ژانویه سال 2011 م. (19 دی ماه 1389) در جنوب سودان، همه‌پرسی انجام شد. طبق نتایج اعلام شده همه‌پرسی، سه میلیون و هشتصد و سی و هفت هزار و چهارصد و شش (3/837/406) نفر یعنی نود و هشت و هشتاد و سه صدم (98/83) درصد از ساکنان جنوب سودان، جدایی‌ این منطقه از بخش شمالی سودان را تایید کردند؛ درحالی‌که تنها چهل و چهار هزار و هشتصد و هشتاد و هشت(44/888) نفر یعنی یک و هفده صدم درصد ( 1/17) خواهان اتّحاد بخش شمالی و جنوبی سودان بودند^[۴].

در نخستین دهه از قرن بیست و یکم، با مداخلات برخی کشورهای خارجی و اوج گرفتن منازعات داخلی در جمهوری سودان، زمینه‌های تجزیه‌ این سرزمین فراهم شد. باتوجّه به اهمّیت‌ این موضوع، قسمت به ریشه‌های جنگ داخلی در سودان، برخی عوامل مؤثر در درگیری‌های داخلی‌ این کشور و تجزیه آن، اشاره می‌شود^[۵].

نیز نگاه کنید به

سیاست و حکومت سودان؛ روابط خارجی سودان؛ اهمیت ژئوپولوتیک سودان؛ روابط خارجی سودان با کشورهای همسایه

کتابشناسی

↑ وزارة الإعلام جمهورية السّودان(2011). السّودان: أرض الفرص، حقائق و أرقام . الخرطوم: وزارة الإعلام، يوليو.20-21
↑ معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.66.
↑ امیدی، مصطفی1387، «طریقت های صوفیه در سودان» ، مجموعه مقالات آفریقا در آیینه فرهنگ تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی: انتشارات بین المللی الهدی.
↑ برگرفته از https://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx
↑ معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.66-67.

[1] وزارة الإعلام جمهورية السّودان(2011). السّودان: أرض الفرص، حقائق و أرقام . الخرطوم: وزارة الإعلام، يوليو.20-21

[2] معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.66.

[3] امیدی، مصطفی1387، «طریقت های صوفیه در سودان» ، مجموعه مقالات آفریقا در آیینه فرهنگ تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی: انتشارات بین المللی الهدی.

[4] برگرفته از https://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx

[5] معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.66-67.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+مهم‌ترین  شرکای تجاری جمهوری [[سودان]] در بخش صادرات، کشورهای [[چین]]، [[ژاپن]]، ‌اندونزی، هند، عربستان سعودی، [[مصر]]، [[امارات متحده عربی]] هستند و در بخش واردات نیز، چین، عربستان سعودی، [[مصر]]، هند، [[امارات متحده عربی]]، مهم‌ترین شریکان بازرگانی آن کشور، به‌شمار می‌روند <ref>وزارة الإعلام جمهورية السّودان(2011). السّودان: أرض الفرص، حقائق و أرقام . الخرطوم: وزارة الإعلام، يوليو.20-21</ref><ref>معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ [[سودان]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.66.</ref>.
-=== مهم‌ترین  شرکای تجاری ===
+====ریشه‌های جنگ داخلی در [[سودان]] و تجزیه آن====
-مهم‌ترین  شرکای تجاری جمهوری [[سودان]] در بخش صادرات، کشورهای چین، ژاپن، ‌اندونزی، هند، عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی هستند و در بخش واردات نیز، چین، عربستان سعودی، مصر، هند، امارات متحده عربی، مهم‌ترین  شریکان بازرگانی آن کشور، به‌شمار می‌روند <sup> </sup>(وزارة الإعلام،2011: 21ـ20).
+موقعیّت استراتژیک و عوامل ژئوپولتیکی می‌توانستند موجبات قدرت هرچه بیشتر [[سودان]]، در عرصه‌های بین‌المللی را فراهم آورند و فرصتی شایسته برای‌ این کشور، به‌شمار‌ آیند. امّا مخالفت‌های برخی گروه‌های داخلی، دخالت‌های بعضی کشورهای خارجی و فشارهای بین‌المللی، آنها را به تهدیدی علیه امنیّت ملّی [[سودان]] تبدیل کرد و سرانجام در نوزدهم تیرماه 1390هـ.ش، به تجزیه وسیع‌ترین کشور عربی و آفریقایی انجامید و دو کشور به «جمهوری [[سودان]]» و «[[سودان]] جنوبی» از آن پدیدار شد <ref>امیدی، مصطفی1387، «طریقت های صوفیه در سودان» ، مجموعه مقالات آفریقا در آیینه فرهنگ تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی: انتشارات بین المللی الهدی.</ref>.
-.    ریشه‌های جنگ داخلی در سودان و تجزیه آن
+البته در دوران پس از استقلال، دولت‌های حاکم بر‌ این کشور، روش‌های چندان کارآمدی برای‌ایجاد وحدت و همبستگی بین اقوام و نژادهای مختلف و تقریب میان فرهنگ‌های گوناگون در پیش نگرفتند.
-موقعیّت استراتژیک و عوامل ژئوپولتیکی می‌توانستند موجبات قدرت هرچه بیشتر سودان، در عرصه‌های بین‌المللی را فراهم آورند و فرصتی شایسته برای‌ این کشور، به‌شمار‌ ایند. امّا مخالفت‌های برخی گروه‌های داخلی، دخالت‌های بعضی کشورهای خارجی و فشارهای بین‌المللی، آنها را به تهدیدی علیه امنیّت ملّی سودان تبدیل کرد و سرانجام در نوزدهم تیرماه 1390هـ.ش، به تجزیه وسیع‌ترین کشور عربی و آفریقایی انجامید و دو کشور به «جمهوری سودان» و «سودان جنوبی» از آن پدیدار شد (تحلیلی از  مصطفی امیدی، وابسته فرهنگی سابق ج.ا.اـ [[خارطوم]]).
+تفاوت‌های فرهنگی از یک‌ سو و محرومیت‌ها و مشکلات اقتصادی در برخی مناطق از سوی دیگر، زمینه‌های اختلافات داخلی را فراهم ساخت و دخالت‌های برخی دولت‌های بیگانه نیز، آتش درگیری و جنگ داخلی را در بعضی مناطق، برافروخت.‌ این اختلافات سال‌ها ادامه داشت و تلاش‌های دولت فعلی، به ریاست ژنرال عمر البشیر، برای حفظ یکپارچگی و تمامیّت ارضی [[سودان]] نیز، سودی نبخشید.
-البته در دوران پس از استقلال، دولت‌های حاکم بر‌ این کشور، روش‌های چندان کارآمدی برای‌ایجاد وحدت و همبستگی بین اقوام و نژادهای مختلف و تقریب میان فرهنگ‌های گوناگون در پیش نگرفتند.
-تفاوت‌های فرهنگی از یک‌سوو محرومیت‌ها و مشکلات اقتصادی در برخی مناطق از سوی دیگر، زمینه‌های اختلافات داخلی را فراهم ساخت و دخالت‌های برخی دولت‌های بیگانه نیز، آتش درگیری و جنگ داخلی را در بعضی مناطق، برافروخت.‌ این اختلافات سال‌ها ادامه داشت و تلاش‌های دولت فعلی، به ریاست ژنرال عمر البشیر، برای حفظ یکپارچگی و تمامیّت ارضی سودان نیز، سودی نبخشید.
+پس از بیش از دو دهه جنگ داخلی و درگیری در جنوب [[سودان]]، از اواخر سال 2002م. (1381 هـ.ش) مذاکرات بین دولت مرکزی [[سودان]] و مخالفان جنوب‌ این کشور، برای نیل به توافق و پایان درگیری آغاز شد.‌ این مذاکرات، حدود دو سال طول کشید و سرانجام، موافقتنامه جامع صلح جنوب، باعنوان «موافقتنامه نیواشا»، مشتمل بر هشت (8) پروتکل تنظیم شد و در تاریخ دهم ژانویه 2005م. (بیستم دی ماه 1383هـ.ش) در کشور کنیا، به امضای معاون اوّل وقت [[سودان]]، علی عثمان محمد طه و رئیس جنبش آزادی‌بخش مردمی‌جنوب [[سودان]] (SPLM)، جان گارانگ، رسید.
-پس از بیش از دو دهه جنگ داخلی و درگیری در جنوب سودان، از اواخر سال 2002م. (1381 هـ.ش) مذاکرات بین دولت مرکزی سودان و مخالفان جنوب‌ این کشور، برای نیل به توافق و پایان درگیری آغاز شد.‌ این مذاکرات، حدود دو سال طول کشید و سرانجام، موافقتنامه جامع صلح جنوب، باعنوان «موافقتنامه نیواشا»، مشتمل بر هشت (8) پروتکل تنظیم شد و در تاریخ دهم ژانویه 2005م. (بیستم دی ماه 1383هـ.ش) در کشور کنیا، به امضای معاون اوّل وقت سودان، علی عثمان محمد طه و رئیس جنبش آزادی‌بخش مردمی‌جنوب سودان (SPLM)، جان گارانگ، رسید.
+طبق‌ این موافقتنامه، درگیری‌های جنوب [[سودان]] پایان یافت و طرفین توافق کردند جنوب [[سودان]] به مدّت شش سال حکومت خودمختار داشته باشد و حداکثر پس از شش سال، درباره سرنوشت نهایی جنوب [[سودان]] ـ جدایی از سرزمین اصلی یا اتّحاد بخش ش[[مالی]] و جنوبی [[سودان]] ـ همه‌پرسی انجام شود.
-طبق‌ این موافقتنامه، درگیری‌های جنوب سودان پایان یافت و طرفین توافق کردند جنوب سودان به مدّت شش سال حکومت خودمختار داشته باشد و حداکثر پس از شش سال، درباره سرنوشت نهایی جنوب سودان ـ جدایی از سرزمین اصلی یا اتّحاد بخش ش[[مالی]] و جنوبی سودان ـ همه‌پرسی انجام شود.
+براساس موافقتنامه نیواشا، روز نهم ژانویه سال 2011 م. (19 دی ماه 1389) در جنوب [[سودان]]، همه‌پرسی انجام شد. طبق نتایج اعلام شده همه‌پرسی، سه میلیون و هشتصد و سی و هفت هزار و چهارصد و شش (3/837/406) نفر یعنی نود و هشت و هشتاد و سه صدم (98/83) درصد از ساکنان جنوب [[سودان]]، جدایی‌ این منطقه از بخش شمالی [[سودان]] را تایید کردند؛ درحالی‌که تنها چهل و چهار هزار و هشتصد و هشتاد و هشت(44/888) نفر یعنی یک و هفده صدم درصد ( 1/17) خواهان اتّحاد بخش شمالی و جنوبی [[سودان]] بودند<ref>برگرفته از https://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx</ref>.
-براساس موافقتنامه نیواشا، روز نهم  ژانویه سال 2011 م. (19 دي ماه 1389) در جنوب سودان، همه‌پرسی انجام شد. طبق نتایج اعلام شده همه‌پرسی، سه میلیون و هشتصد و سی و هفت هزار و چهارصد و شش (406/837/3) نفر یعنی نود و هشت و هشتاد و سه صدم (83/98) درصد از ساکنان جنوب سودان، جدایی‌ این منطقه از بخش شمالی سودان را تایید کردند؛ درحالی‌که تنها چهل و چهار هزار و هشتصد و هشتاد و هشت(888/44) نفر یعنی یک و هفده صدم درصد ( 17/1) خواهان اتّحاد بخش شمالی و جنوبی سودان بودند.
+در نخستین دهه از قرن بیست و یکم، با مداخلات برخی کشورهای خارجی و اوج گرفتن منازعات داخلی در جمهوری [[سودان]]، زمینه‌های تجزیه‌ این سرزمین فراهم شد. باتوجّه به اهمّیت‌ این موضوع، قسمت به ریشه‌های جنگ داخلی در [[سودان]]، برخی عوامل مؤثر در درگیری‌های داخلی‌ این کشور و تجزیه آن، اشاره می‌شود<ref>معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ [[سودان]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.66-67.</ref>.
-(19/11/1389 , mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1248567)
+== نیز نگاه کنید به ==
+[[سیاست و حکومت سودان]]؛ [[روابط خارجی سودان]]؛ [[اهمیت ژئوپولوتیک سودان]]؛ [[روابط خارجی سودان با کشورهای همسایه]]
-در نخستین دهه از قرن بیست و یکم، با مداخلات برخی کشورهای خارجی و اوج گرفتن منازعات داخلی در جمهوری سودان، زمینه‌های تجزیه‌ این سرزمین فراهم شد. باتوجّه به اهمّیت‌ این موضوع، قسمت به ریشه‌های جنگ داخلی در سودان، برخی عوامل مؤثر در درگیری‌های داخلی‌ این کشور و تجزیه آن، اشاره می‌شود.
+== کتابشناسی ==