جايگاه تئاتر در جامعه اردن: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''تماشاگران هنرهاي نمايشي و جايگاه آن در جامعه''' در سايه آنچه ارائه شد، مي توان گفت تجربۀ تئاتر در اردن در طول هفت دهه، شامل فعاليت هاي دراماتيک و نمايشي است که در سطوح ادبي و در روش هاي اجرا در مقابل مردم متفاوت بوده اند؛ گرچه اين نمايش ها همرا...» ایجاد کرد) |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
در سایه آنچه ارائه شد، می‌توان گفت تجربه‌ی تئاتر در اردن در طول هفت دهه، شامل فعالیت‌های دراماتیک و نمایشی است که در سطوح ادبی و در روش‌های اجرا در مقابل مردم متفاوت بوده‌اند؛ گرچه‌این نمایش‌ها همراه با انبوهی از مشکلات مرتبط با تضاد دیالکتیکی اروپایی-عربی و متغیر بودن رویکردهای دفاعی در مقابل استعمارگر غربی درتفکر عمومی مردم [[اردن]] بود. | |||
هنر تئاتر در اصل هنری اجتماعی است، از این رو طبیعی است که در موفقیتش بر استقبال تماشاگران و اشتیاقش بر پیشنهادات در این هنر تکیه کند که طبیعی است که میزان موفقیت و شکستش با میزان پذیرش و استقبال مردم از نمایش‌های ارائه شده سنجیده شود؛ چرا که در اجرای نمایشی عالی که پیامش به تماشاگران نمی‌رسد یا تماشاگران آن را درک نمیکنند، فایده‌ای نیست. از این منظر می‌توان دلیل استقبال مردم [[اردن]] از نمایش‌هایی را دریافت که مشکلات را مطرح و نگرانی‌های اصلی تفکر عمومی را درمان می‌کرد، مانند مسئله‌ی فلسطین و مقاومت استعمارگر اروپایی و تلاش بر آزادی و استقلال. | |||
وقتی پرسشگر، دلیل استقبال تماشاگران اردنی از بعضی نمایش‌های کمدی را که ارتباطی با موضوعات مورد استقبال وجدان عمومی ندارد جویا میشود، به او پاسخ داده میشود: استقبال از چنین نمایش‌هایی برای دیدن ستارگان بود نه تماشای خود نمایش‌ها؛ همانند کمدی تئاتر شی غاد تولید هشام یانس برگرفته از نمایشنامه‌ی دیدار نوشته‌ی فردریش دورنمات و کارگردانی احمد شقم در سال 1983م. این تئاتر مخاطبان انبوهی را از بسیاری از شهرهای [[اردن]] به خود جذب کرد زیرا خانواده مشهور سریال‌های تلویزیونی ابو عواد در آن بازی کردند؛ یعنی تیل المشینی، حسن ابراهیم، رشیده الدجانی، ربیع شهاب، عبیر عیسی و از جمله نمایش‌های کمدی‌ای که تماشاگران بسیاری را به خود جذب کرد تئاتر الله یستر من بکره نوشته‌ی مصطفی صالح و کارگردانی محمد حلمی در سال 1984 بود. علت استقبال مردم از این تئاتر با وجود ضعف هنری و فکری آن، مشارکت تعدادی از هنرمندان اردنی است که بیننده آن‌ها را ازطریق تلویزیون [[اردن]] شناخته بود؛ مانند: یوسف یوسف، ماهر خماش، رسهیر فهد، شای النعیمی و عثمان الشمایلــه و مانند تئاتر یا انا یا هو تولید عبداللطیف شما و کارگردانی محمد حلمی در سال 1985م است که از برجسته‌ترین بازیگرانش ربیع شهاب بود. | |||
در پایان می‌توان گفت اگر حرکت تئاتر در [[اردن]] بخواهد به موفقیتی بزرگتر از امروز دست یابد، لازم است هنرمندان اردنی در درجه‌ی اول عنایت خود را بر اساس علاقه‌ی تماشاگران و طرحی جامع و کامل معطوف کنند. اگر تئاتر تماشاگران خود را فراموش کند، بنابراین موفق به جذب تماشاگرانی که با این هنر مانوس نیستند، نمی‌شود و مسلما به نقش خود در تغییر اجتماعی نمی‌تواند عمل کند. وضعیت ایده آل آن است که تئاتر به موضوعات مردمش بپردازد و نگرانی‌های مردم را به نمایش بگذارد و نویسنده و هنرمند پیام‌های خود را در خلال اجرایی کامل ارائه دهند؛ بدین ترتیب مردم از اجرای نمایش‌ها استقبال می‌کنند و هنرمند ایده و هنرش را به اجرا می‌گذارد<ref>حوامدة الدکتور مفید، المسرح فی الأردن، منشورات لجنــة تاریخ الاردن.</ref>. | |||
در | آمار و ارقام حاکی از رشد تصاعدی تعداد نمایش‌های اجرا شده می‌باشد. این نرخ صعودی می‌تواند نماینده‌ی افزایش توجه و سرمایه گذارش بخش دولتی و خصوصی در زمینه هنر نمایش باشد، هم‌چنین به طور ضمنی حکایت از استقبال رو به افزایش تماشاگران اردنی دارد و طبیعی است که حاکی از نرخ افزاینده‌ی دست‌اندرکاران هنر نمایش نیز می‌باشد که به هر حال به ارتقای این هنر کمک می‌کند. گرچه به طور تفصیلی آمار و ارقام مربوط به تعداد سالن‌های نمایش و صنعت نمایش در دسترس نیست ولی می‌تواند حاکی از توسعه صنعت هنر تئاتر نیز باشد. این در حالی است که اطلاعات کتاب سال [https://www.unesco.org/en یونسکو] درباره [[اردن]] ارقام زیر را نشان می‌دهد که در برخی موارد اصولاً اطلاعاتی در دسترس نیست. | ||
جدول شماره 1. تعداد سالن های نمایش و صنعت نمایش در اردن | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|تعداد تماشاگران در هر سال | |تعداد تماشاگران در هر سال | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
|62 | |62 | ||
|10 | |10 | ||
|7 | |1/7 | ||
|0 | |0 | ||
|0 | |0 | ||
|} | |}<ref>فرهنگ، خلاقیت و بازار: گزارش جهانی فرهنگ 1378/ 1998/ نویسنده گروه نویسندگان؛ ترجمه گروه مترجمان. - تهران: کمیسیون ملی یونسکو در ایران، مرکز انتشارات، 1379</ref> | ||
در | در پایان برخی از آمار و ارقام موجود در ارتباط با هنرهای نمایشی ارائه میشود. مطابق آخرین آمار اداره آمار [[اردن]]، تعداد نمایش‌های اجرا شده بین سال‌های 2008 تا 2017 بدین شرح است: | ||
جدول شماره 2. تعداد نمایش های اجراشده طی سال های 2008 تا 2017 | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|2008 | |2008 | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۵: | ||
|420 اجرا | |420 اجرا | ||
|} | |} | ||
<ref>لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ [[اردن]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی](در دست انتشار)</ref> | |||
== نیز نگاه کنید به == | |||
[[پیشینه تئاتر سیرالئون در آفریقای سیاه]]؛ [[پیشینه تئاتر و هنرهای نمایشی روسیه]]؛ [[پیشینه تئاتر و هنرهای نمایشی لبنان]]؛ [[پیشینه تئاتر و هنرهای نمایشی آرژانتین]] | |||
== کتابشناسی == | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۴۶
در سایه آنچه ارائه شد، می‌توان گفت تجربه‌ی تئاتر در اردن در طول هفت دهه، شامل فعالیت‌های دراماتیک و نمایشی است که در سطوح ادبی و در روش‌های اجرا در مقابل مردم متفاوت بوده‌اند؛ گرچه‌این نمایش‌ها همراه با انبوهی از مشکلات مرتبط با تضاد دیالکتیکی اروپایی-عربی و متغیر بودن رویکردهای دفاعی در مقابل استعمارگر غربی درتفکر عمومی مردم اردن بود.
هنر تئاتر در اصل هنری اجتماعی است، از این رو طبیعی است که در موفقیتش بر استقبال تماشاگران و اشتیاقش بر پیشنهادات در این هنر تکیه کند که طبیعی است که میزان موفقیت و شکستش با میزان پذیرش و استقبال مردم از نمایش‌های ارائه شده سنجیده شود؛ چرا که در اجرای نمایشی عالی که پیامش به تماشاگران نمی‌رسد یا تماشاگران آن را درک نمیکنند، فایده‌ای نیست. از این منظر می‌توان دلیل استقبال مردم اردن از نمایش‌هایی را دریافت که مشکلات را مطرح و نگرانی‌های اصلی تفکر عمومی را درمان می‌کرد، مانند مسئله‌ی فلسطین و مقاومت استعمارگر اروپایی و تلاش بر آزادی و استقلال.
وقتی پرسشگر، دلیل استقبال تماشاگران اردنی از بعضی نمایش‌های کمدی را که ارتباطی با موضوعات مورد استقبال وجدان عمومی ندارد جویا میشود، به او پاسخ داده میشود: استقبال از چنین نمایش‌هایی برای دیدن ستارگان بود نه تماشای خود نمایش‌ها؛ همانند کمدی تئاتر شی غاد تولید هشام یانس برگرفته از نمایشنامه‌ی دیدار نوشته‌ی فردریش دورنمات و کارگردانی احمد شقم در سال 1983م. این تئاتر مخاطبان انبوهی را از بسیاری از شهرهای اردن به خود جذب کرد زیرا خانواده مشهور سریال‌های تلویزیونی ابو عواد در آن بازی کردند؛ یعنی تیل المشینی، حسن ابراهیم، رشیده الدجانی، ربیع شهاب، عبیر عیسی و از جمله نمایش‌های کمدی‌ای که تماشاگران بسیاری را به خود جذب کرد تئاتر الله یستر من بکره نوشته‌ی مصطفی صالح و کارگردانی محمد حلمی در سال 1984 بود. علت استقبال مردم از این تئاتر با وجود ضعف هنری و فکری آن، مشارکت تعدادی از هنرمندان اردنی است که بیننده آن‌ها را ازطریق تلویزیون اردن شناخته بود؛ مانند: یوسف یوسف، ماهر خماش، رسهیر فهد، شای النعیمی و عثمان الشمایلــه و مانند تئاتر یا انا یا هو تولید عبداللطیف شما و کارگردانی محمد حلمی در سال 1985م است که از برجسته‌ترین بازیگرانش ربیع شهاب بود.
در پایان می‌توان گفت اگر حرکت تئاتر در اردن بخواهد به موفقیتی بزرگتر از امروز دست یابد، لازم است هنرمندان اردنی در درجه‌ی اول عنایت خود را بر اساس علاقه‌ی تماشاگران و طرحی جامع و کامل معطوف کنند. اگر تئاتر تماشاگران خود را فراموش کند، بنابراین موفق به جذب تماشاگرانی که با این هنر مانوس نیستند، نمی‌شود و مسلما به نقش خود در تغییر اجتماعی نمی‌تواند عمل کند. وضعیت ایده آل آن است که تئاتر به موضوعات مردمش بپردازد و نگرانی‌های مردم را به نمایش بگذارد و نویسنده و هنرمند پیام‌های خود را در خلال اجرایی کامل ارائه دهند؛ بدین ترتیب مردم از اجرای نمایش‌ها استقبال می‌کنند و هنرمند ایده و هنرش را به اجرا می‌گذارد[۱].
آمار و ارقام حاکی از رشد تصاعدی تعداد نمایش‌های اجرا شده می‌باشد. این نرخ صعودی می‌تواند نماینده‌ی افزایش توجه و سرمایه گذارش بخش دولتی و خصوصی در زمینه هنر نمایش باشد، هم‌چنین به طور ضمنی حکایت از استقبال رو به افزایش تماشاگران اردنی دارد و طبیعی است که حاکی از نرخ افزاینده‌ی دست‌اندرکاران هنر نمایش نیز می‌باشد که به هر حال به ارتقای این هنر کمک می‌کند. گرچه به طور تفصیلی آمار و ارقام مربوط به تعداد سالن‌های نمایش و صنعت نمایش در دسترس نیست ولی می‌تواند حاکی از توسعه صنعت هنر تئاتر نیز باشد. این در حالی است که اطلاعات کتاب سال یونسکو درباره اردن ارقام زیر را نشان می‌دهد که در برخی موارد اصولاً اطلاعاتی در دسترس نیست.
جدول شماره 1. تعداد سالن های نمایش و صنعت نمایش در اردن
| تعداد تماشاگران در هر سال
هر 10 هزار نفر |
اجرای برنامه‌های نمایشی در خارج | تاسیسات هنرهای نمایشی برنامه به ازای هر 1 میلیون نفر | برنامه‌های نمایشی به ازای هر مؤسسه | مخاطبان سالانه هر 1000 نفر |
| 1980-85 | 1980-85 | 1980-85 | ||
| 62 | 10 | 1/7 | 0 | 0 |
در پایان برخی از آمار و ارقام موجود در ارتباط با هنرهای نمایشی ارائه میشود. مطابق آخرین آمار اداره آمار اردن، تعداد نمایش‌های اجرا شده بین سال‌های 2008 تا 2017 بدین شرح است:
جدول شماره 2. تعداد نمایش های اجراشده طی سال های 2008 تا 2017
| 2008 | 2009 | 2010 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 |
| 30 اجرا | 126 اجرا | 78 اجرا | 40 اجرا | 41 اجرا | 147 اجرا | 247 اجرا | 238 اجرا | 420 اجرا |
نیز نگاه کنید به
پیشینه تئاتر سیرالئون در آفریقای سیاه؛ پیشینه تئاتر و هنرهای نمایشی روسیه؛ پیشینه تئاتر و هنرهای نمایشی لبنان؛ پیشینه تئاتر و هنرهای نمایشی آرژانتین
کتابشناسی
- ↑ حوامدة الدکتور مفید، المسرح فی الأردن، منشورات لجنــة تاریخ الاردن.
- ↑ فرهنگ، خلاقیت و بازار: گزارش جهانی فرهنگ 1378/ 1998/ نویسنده گروه نویسندگان؛ ترجمه گروه مترجمان. - تهران: کمیسیون ملی یونسکو در ایران، مرکز انتشارات، 1379
- ↑ لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)