ازدواج در سنگال: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
در سنگال ازدواج های تک همسری و چند همسری وجود دارد. ولی به علت پیشرفت زندگی مدرن و به دنبال آن موج جهانی شدن تحولات اجتماعی- اقتصادی ارزشی را به بار آورده که اغلب جوانان (دختران) به تک همسری گرایش بیشتری پیدا کرده اند. درواقع آن چه که در دنیای مدرن و غرب تبلیغ می شود و حول تک همسری است به این جامعه نیز منتقل شده است. ازدواج در [[سنگال]] می تواند به دو صورت قانونی و مذهبی باشد. در صورت قانونی ازدواج توسط مأمور ثبت احوال به ثبت می رسد و در صورت مذهبی بودن ازدواج توسط یک امام یا یک کشیش به ثبت می رسد.<ref name=":0" /> | در سنگال ازدواج های تک همسری و چند همسری وجود دارد. ولی به علت پیشرفت زندگی مدرن و به دنبال آن موج جهانی شدن تحولات اجتماعی- اقتصادی ارزشی را به بار آورده که اغلب جوانان (دختران) به تک همسری گرایش بیشتری پیدا کرده اند. درواقع آن چه که در دنیای مدرن و غرب تبلیغ می شود و حول تک همسری است به این جامعه نیز منتقل شده است. ازدواج در [[سنگال]] می تواند به دو صورت قانونی و مذهبی باشد. در صورت قانونی ازدواج توسط مأمور ثبت احوال به ثبت می رسد و در صورت مذهبی بودن ازدواج توسط یک امام یا یک کشیش به ثبت می رسد.<ref name=":0" /> | ||
وقتی که انتخاب تک همسری امضا شد به هیچ وجه برگشت‌پذیر نخواهد بود. تنها مواردی که قانون اجازه آن را می دهد مواردی است که انتخاب عوض شود، مثلأ هنگامی که نظام چند همسری محدود، محدود کردن سه(3) همسر به دو(2)همسر و یا دو همسر به یک همسر تغییر یابد. مردی که نظام تک همسری را امضا می کند، نمی تواند دوباره ازدواج کند مگر اینکه همسر اوّل را طلاق دهد.<ref name=":1">Samba, O. (1999). Une Approche Pionnière en Décentralisation: Guide du Formateur en Décentralisation et en Dévéloppement Local. Dakar, Senegal: Fondation Konrad Adenauer et l’Agence Sénégalaise d’appui à la Décentralisation et aux Initiatives Citoyennes | وقتی که انتخاب تک همسری امضا شد به هیچ وجه برگشت‌پذیر نخواهد بود. تنها مواردی که قانون اجازه آن را می دهد مواردی است که انتخاب عوض شود، مثلأ هنگامی که نظام چند همسری محدود، محدود کردن سه(3) همسر به دو(2) همسر و یا دو همسر به یک همسر تغییر یابد. مردی که نظام تک همسری را امضا می کند، نمی تواند دوباره ازدواج کند مگر اینکه همسر اوّل را طلاق دهد.<ref name=":1">Samba, O. (1999). Une Approche Pionnière en Décentralisation: Guide du Formateur en Décentralisation et en Dévéloppement Local. Dakar, Senegal: Fondation Konrad Adenauer et l’Agence Sénégalaise d’appui à la Décentralisation et aux Initiatives Citoyennes «Taataan».</ref> | ||
مرد باید حداقل 17سال و زن حداقل 16 سال داشته باشد.<ref name=":1" /> تنها در صورتی زن و مرد می توانند زیر این سن ازدواج کنند که از طرف دادگاه محلی مجوزی مهم داشته باشند و یا اینکه دختر در وضعیت حاملگی باشد. در [[سنگال]] ازدواج باید با رضایت زن و مرد بر طبق بند قانون خانواده 109 باشد. دختر یا پسر زیر 18 سال بدون رضایت والدین نمی توانند ازدواج کنند. زن تا ازدواج اول خود را لغو نکرده است نمی تواند ازدواج مجدد کند.<ref name=":1" /> | مرد باید حداقل 17سال و زن حداقل 16 سال داشته باشد.<ref name=":1" /> تنها در صورتی زن و مرد می توانند زیر این سن ازدواج کنند که از طرف دادگاه محلی مجوزی مهم داشته باشند و یا اینکه دختر در وضعیت حاملگی باشد. در [[سنگال]] ازدواج باید با رضایت زن و مرد بر طبق بند قانون خانواده 109 باشد. دختر یا پسر زیر 18 سال بدون رضایت والدین نمی توانند ازدواج کنند. زن تا ازدواج اول خود را لغو نکرده است نمی تواند ازدواج مجدد کند.<ref name=":1" /> | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
طلاق در سنگال به دو شکل صورت می گیرد: طلاق قضایی و طلاق یک جانبه. در سال 1972 قانونی وضع شد که طی آن زن حق درخواست طلاق را دارد این در حالی است که در طلاق یک جانبه اولویت برای مرد بیشتر است. علی‌رغم وجود نظام چند همسری وضعیت طلاق در [[سنگال]] همچنان رو به افزایش بوده است. مدرنیته و تحولات ناشی از آن و تحصیل کردن دختران هم این نظام را کم رنگ نکرده است. زیرا دختران جوان دارای مدرک برای اینکه بتوانند وارد طبقه متداول شوند این نظام را قبول کرده اند حال چه به صورت ازدواج با فرد متأهل یا مطلق باشد. | طلاق در سنگال به دو شکل صورت می گیرد: طلاق قضایی و طلاق یک جانبه. در سال 1972 قانونی وضع شد که طی آن زن حق درخواست طلاق را دارد این در حالی است که در طلاق یک جانبه اولویت برای مرد بیشتر است. علی‌رغم وجود نظام چند همسری وضعیت طلاق در [[سنگال]] همچنان رو به افزایش بوده است. مدرنیته و تحولات ناشی از آن و تحصیل کردن دختران هم این نظام را کم رنگ نکرده است. زیرا دختران جوان دارای مدرک برای اینکه بتوانند وارد طبقه متداول شوند این نظام را قبول کرده اند حال چه به صورت ازدواج با فرد متأهل یا مطلق باشد. | ||
در این کشور زنان از تیره سرر (Sérère) کمتر از تیره‌ی ولوف (Wolof) طلاق می گیرند، معمولأ سرر ها مهاجر هستند<ref name=":22" />مریدی ها هم خیلی زود طلاق می گیرند. (Mouride) بنابراین نتیجه ازدواج ـ طلاق ـ ازدواج مجدد و نظام چند همسری باعث به وجود آمدن نوعی زناشویی به نام زناشویی ترکیبی (Recomposition) در آفریقا شده است، به طوری که 20% ازدواج ها ی مجدد در خانواده های چند همسری است.<ref name=":52" />برادران و خواهران از یک پدر و مادر در هنگام طلاق ممکن است از هم جدا شوند و با بچه های زن دیگر زندگی کنند، در این خانواده ها نابرادری و ناخواهری زیاد به چشم می خورد به طوری که گاهی برای تشخیص رابطه فامیلی آن‌ها باید کمی دقت کرد.<ref name=":22" /> بنابراین می توان نتیجه گرفت که در [[سنگال]] ازدواج مجدد، بخش جداناپذیر طلاق است. اکثر زنان مطلقه دنبال ازدواج مجددی هستند که بتواند نیاز های مالی را بر طرف کنند و آن‌ها دیگر مجبور به کار کردن نباشند.<ref>بصیری، محمدعلی، فتحی پور، ریحانه (1401).جامعه و فرهنگ [ | در این کشور زنان از تیره سرر (Sérère) کمتر از تیره‌ی ولوف (Wolof) طلاق می گیرند، معمولأ سرر ها مهاجر هستند<ref name=":22" />مریدی ها هم خیلی زود طلاق می گیرند. (Mouride) بنابراین نتیجه ازدواج ـ طلاق ـ ازدواج مجدد و نظام چند همسری باعث به وجود آمدن نوعی زناشویی به نام زناشویی ترکیبی (Recomposition) در آفریقا شده است، به طوری که 20% ازدواج ها ی مجدد در خانواده های چند همسری است.<ref name=":52" />برادران و خواهران از یک پدر و مادر در هنگام طلاق ممکن است از هم جدا شوند و با بچه های زن دیگر زندگی کنند، در این خانواده ها نابرادری و ناخواهری زیاد به چشم می خورد به طوری که گاهی برای تشخیص رابطه فامیلی آن‌ها باید کمی دقت کرد.<ref name=":22" /> بنابراین می توان نتیجه گرفت که در [[سنگال]] ازدواج مجدد، بخش جداناپذیر طلاق است. اکثر زنان مطلقه دنبال ازدواج مجددی هستند که بتواند نیاز های مالی را بر طرف کنند و آن‌ها دیگر مجبور به کار کردن نباشند.<ref>بصیری، محمدعلی، فتحی پور، ریحانه (1401).جامعه و فرهنگ [[سنگال]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی](در دست انتشار)</ref> | ||
== نیز نگاه کنید به == | == نیز نگاه کنید به == | ||
[[ازدواج در ژاپن]]؛ [[ازدواج در روسیه]]؛ [[ازدواج در چین]]؛ [[ازدواج در مصر]]؛ [[ازدواج در تونس]]؛ [[ازدواج در افغانستان]]؛ [[ازدواج در | [[ازدواج در ژاپن]]؛ [[ازدواج در روسیه]]؛ [[ازدواج در چین]]؛ [[ازدواج در مصر]]؛ [[ازدواج در تونس]]؛ [[ازدواج در افغانستان]]؛ [[ازدواج در فرانسه]]؛ [[ازدواج در مالی]]؛ [[ازدواج در ساحل عاج]]؛ [[ازدواج در زیمبابوه]]؛ [[ازدواج در اوکراین]]؛ [[ازدواج در اسپانیا]]؛ [[ازدواج در اردن]]؛ [[ازدواج در اتیوپی]]؛ [[ازدواج در آرژانتین]]؛ [[ازدواج در کوبا]]؛ [[ازدواج در لبنان]]؛ [[ازدواج در قزاقستان]]؛ [[مراسم خواستگاری و ازدواج در بنگلادش]]؛ [[مراسم خواستگاری و ازدواج در تاجیکستان]]؛ [[مراسم ازدواج در سریلانکا]]؛ [[ازدواج در سیرالئون]] | ||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
<references /> | |||
[[رده:ازدواج، طلاق و فرزند آوری]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۵ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۴۹
در سنگال سنت ازدواج امری مهم تلقی می گردد و جزء واجبات به شمار می آید. زن و مرد کامل کننده یکدیگر هستند. در این کشور چندین شکل سنت فرهنگی ازدواج وجود دارد. ازدواج با قبیله خودی یا ازدواج با خارج قبیله منطبق با یک واژه شناسی بکار رفته در مطالعات روابط جنسی منطبق با قبیله اجتماعی یا شکل خاص ازدواج در هر جامعه دیگر می باشد. ازدواج با خودی (Endogamie) قاعده ازدواجی است که تعیین می کند یک فرد با دیگری ازدواج نماید که از قبیله یا طبقه اجتماعی، ملیت، قوم یا هر شکلی از گروه بندی اجتماعی باشد. این دستورات کم و بیش تقریباً در تمام جوامع موجود است و نسبت به افرادی که از آن سرپیچی نمایند مجازات سنگینی اعمال می گردد. این مسئله عمومی است و به تمام گروه ها یا نظام اجتماعی به طور کل مربوط می شود. به سطح نظام اجتماعی، نظام های طبقات و ساختار های نظم یا نظام های قشری باز گشت می کند. اصطلاح ازدواج با خودی (Endogamie) زمانی می تواند رخ دهد که ازدواج با هم‌کیش (Isogamie) شکل گیرد. این پدیده زمانی وجود دارد که امکان ازدواج افراد مختلف در داخل یک طبقه‌ی سنتی (Caste) وجود داشته باشد. مثلاَ زمانی که یک مدیحه سرا – خواننده (Sab- Lekk) یا یک آهنگر (Jef-Lekk) در قبیله ولوف ازدواج نماید. برعکس هنگامی که از ازدواج در یک گروه اجتماعی (Hamogamie) صحبت می کنیم زمانی است که بنیاد اجتماع بر اساس طبقات اجتماعی یعنی چارچوب های مختلف اجتماعی – حرفه ای یا اجتماعی شکل گرفته است. در چنین حالتی تأکید بر ازدواج افراد از یک ردیف یا یک موقعیت اجتماعی می کنیم. وقتی ازدواج با افراد خارج گروه (Exogamie) است، منظور ازدواج فرد با افراد خارج گروهی که به آن‌ها تعلق دارد می باشد. در پایان وقتی گروه های با سطح و ردیف اجتماعی مختلف در قشربندی اجتماعی با یکدیگر ازدواج نمایند از ازدواج غیر هم‌کیش (Anisomagie) صحبت می شود. وقتی که افراد با یکدیگر ازدواج نمایند بدون توجه به تفاوت طبقاتی یا چارچوب اجتماعی در این حالت صحبت از ازدواج در یک طبقه اجتماعی متفاوت (Heterogamie) (مذهبی- کشوری) می شود.
در جامعه‌ی امروز سنگال که یک جامعه در حال گذار است اشکال ازدواج داخل یا خارج گروه وجود دارد و همه جنبه های آن قابل مشاهده است. به این صورت که از یک جهت هوشیاری و توجه به طبقه و قشر همچنان در حافظه و عملکرد سنگالی ها پایدار است و از جهت دیگر عده‌ای خواهان تغییر در این زمینه هستند. در مورد جنبه دوم تغییرات اجتماعی خصوصاً آنچه که مربوط به عملکرد و حرفه ها و مشاغل جدید است باعث گشایش جنبه های مختلف شده که ازدواج خارج از گروه را ممنوع ندانسته و یا روز به روز تحمل در این زمینه بیشتر شده و ازدواج های میان حرفه ای خارج از گروه اجتماعی شکل می گیرد. گرایش به جنبه دوم در نسل جدید سنگال بیشتر رواج دارد.[۱]
قوانین مربوط به ازدواج در سنگال
در سنگال دو نوع ازدواج مسلمانان و مسیحیان نیز وجود دارد که در هرکدام از آن‌ها در تیره های گوناگون اجرا می شود. در نوع ازدواج مسلمان انتخاب همسر معمولا خواستگاری از طرف مرد صورت می گیرد. ازدواج مسلمانان براساس رضایت متقابل زوج است. در بعضی از طوایف، رسم بر این است که والدین خودشان همسر انتخاب می کنند. اگر مانعی بر سر ازدواج وجود نداشته باشد (طلاق صادر نشود، رابطه فامیلی نباشد)، یک قرارداد ازدواج بین داماد و قیم عروس آینده که بعد از کسب رضایت از او اعلام می کند، بسته می شود. معمولاَ این قیم، باید پدر، عمو یا برادر عروس باشد.[۲]
ازدواج مسلمان در مسجد، در منزل یا در فضای باز صورت می گیرد. مراسم ازدواج توسط یک امام یا یک عالم پس از کسب اطمینان از والدین اجرا می شود. مهریه مورد تأیید طرفین توسط امام یا عالم علنی می شود. حداقل مهریه قرائت و آموزش یک آیه قرآن توسط داماد به عروس آینده اش است.
برخلاف بعضی از اعتقادات، مذهب مبلغ خاصی را برابر مهریه تعیین نکرده است، ولی، در هر صورت، نباید کمتر از یک چهارم دینار، حدود 2000 فرانک سیفا باشد. مهریه می تواند پول، طلا، وسایل زندگی، اسب و یا گاو باشد.
عقدنامه مسلمان بوسیله‌ی آیه های قرآن مهر و موم و تأئید می شود. پس از ازدواج مدیر مراسم سند ازدواج که قانونی است را به طرفین می دهد، در این سند امضا های دو شاهد شرعی وجود دارد. ولی این سند سریعأ برای اعطا سند ازدواج قانونی به شهرداری برده می شود (پس از 6 ماه زوج باید به دادگاه مراجعه و سند ازدواج را دریافت کند). پس از این مراسم ازدواج در سنگال میزبان از میهمانان پذیرایی می کند.[۲]
در ازدواج های میان مذهبی شرایط این نوع ازدواج بر اساس مرد یا زن بودن تفاوت دارد. یک مرد مسلما ن می تواند یک زن غیر مسلمان را به همسری برگزیند، تنها به شرطی که همسر او یگانه‌پرست (یهودی یا مسیحی) باشد. ازدواج یک مرد مسلمان با یک زن کافر یا چندخداگرا (بودا) ممنوع است. زن یهودی یا مسیحی ازدواجشان آزاد است که به دین خود بماند. با این وجود باید دانست که کودکانی که از این زوج ها به دنیا می آیند باید مسلمان باشند. از طرفی، در صورت طلاق و یا فوت زن، مادر غیر مسلمان نمی تواند حضانت کودکان را به عهده بگیرد. این کودکان باید به پدر یا مادر یا مرد مسلمان سپرده شوند. زن غیر مسلمان در صورت فوت مرد مسلمان نمی تواند طلب ارث نماید. در غیراین صورت، اگر زن غیر مسلمان تغییر مذهب دهد، این قوانین شامل حال او نخواهد شد.
زن مسلمان تنها می تواند با مرد مسلمان ازدواج کند، اگر مرد غیر مسلمان باشد تنها در صورتی می تواند با زن مسلمان ازدواج کند که به دین اسلام روی آورد. بنابراین او یک دوره آموزشی مذهبی و شفاهی شش ماهه را با اخذ یک گواهی نامه طی می نماید.[۲]
در سنگال ازدواج های تک همسری و چند همسری وجود دارد. ولی به علت پیشرفت زندگی مدرن و به دنبال آن موج جهانی شدن تحولات اجتماعی- اقتصادی ارزشی را به بار آورده که اغلب جوانان (دختران) به تک همسری گرایش بیشتری پیدا کرده اند. درواقع آن چه که در دنیای مدرن و غرب تبلیغ می شود و حول تک همسری است به این جامعه نیز منتقل شده است. ازدواج در سنگال می تواند به دو صورت قانونی و مذهبی باشد. در صورت قانونی ازدواج توسط مأمور ثبت احوال به ثبت می رسد و در صورت مذهبی بودن ازدواج توسط یک امام یا یک کشیش به ثبت می رسد.[۲]
وقتی که انتخاب تک همسری امضا شد به هیچ وجه برگشت‌پذیر نخواهد بود. تنها مواردی که قانون اجازه آن را می دهد مواردی است که انتخاب عوض شود، مثلأ هنگامی که نظام چند همسری محدود، محدود کردن سه(3) همسر به دو(2) همسر و یا دو همسر به یک همسر تغییر یابد. مردی که نظام تک همسری را امضا می کند، نمی تواند دوباره ازدواج کند مگر اینکه همسر اوّل را طلاق دهد.[۳]
مرد باید حداقل 17سال و زن حداقل 16 سال داشته باشد.[۳] تنها در صورتی زن و مرد می توانند زیر این سن ازدواج کنند که از طرف دادگاه محلی مجوزی مهم داشته باشند و یا اینکه دختر در وضعیت حاملگی باشد. در سنگال ازدواج باید با رضایت زن و مرد بر طبق بند قانون خانواده 109 باشد. دختر یا پسر زیر 18 سال بدون رضایت والدین نمی توانند ازدواج کنند. زن تا ازدواج اول خود را لغو نکرده است نمی تواند ازدواج مجدد کند.[۳]
ازدواج ـ طلاق و ازدواج مجدد بحثی است که در ساختار خانوادگی سنگالی ها نمی توان آن‌ها را از هم جدا کرد. شاید یکی از دلایل اصلی آن ازدواج زود هنگام جوانان در این کشور است. طبق تحقیقات به عمل آمده در نسل قدیم تقریبا از 3 پیوند زناشویی یک پیوند در داکار منجر به طلاق می شد.[۴] طلاق دراین شهر بیشتر از طرف زنان صورت می گیرد.[۵] در نسل جدید از دو ازدواج یکی منجر به طلاق می شود.[۶]
طلاق در سنگال
طلاق در سنگال به دو شکل صورت می گیرد: طلاق قضایی و طلاق یک جانبه. در سال 1972 قانونی وضع شد که طی آن زن حق درخواست طلاق را دارد این در حالی است که در طلاق یک جانبه اولویت برای مرد بیشتر است. علی‌رغم وجود نظام چند همسری وضعیت طلاق در سنگال همچنان رو به افزایش بوده است. مدرنیته و تحولات ناشی از آن و تحصیل کردن دختران هم این نظام را کم رنگ نکرده است. زیرا دختران جوان دارای مدرک برای اینکه بتوانند وارد طبقه متداول شوند این نظام را قبول کرده اند حال چه به صورت ازدواج با فرد متأهل یا مطلق باشد.
در این کشور زنان از تیره سرر (Sérère) کمتر از تیره‌ی ولوف (Wolof) طلاق می گیرند، معمولأ سرر ها مهاجر هستند[۴]مریدی ها هم خیلی زود طلاق می گیرند. (Mouride) بنابراین نتیجه ازدواج ـ طلاق ـ ازدواج مجدد و نظام چند همسری باعث به وجود آمدن نوعی زناشویی به نام زناشویی ترکیبی (Recomposition) در آفریقا شده است، به طوری که 20% ازدواج ها ی مجدد در خانواده های چند همسری است.[۶]برادران و خواهران از یک پدر و مادر در هنگام طلاق ممکن است از هم جدا شوند و با بچه های زن دیگر زندگی کنند، در این خانواده ها نابرادری و ناخواهری زیاد به چشم می خورد به طوری که گاهی برای تشخیص رابطه فامیلی آن‌ها باید کمی دقت کرد.[۴] بنابراین می توان نتیجه گرفت که در سنگال ازدواج مجدد، بخش جداناپذیر طلاق است. اکثر زنان مطلقه دنبال ازدواج مجددی هستند که بتواند نیاز های مالی را بر طرف کنند و آن‌ها دیگر مجبور به کار کردن نباشند.[۷]
نیز نگاه کنید به
ازدواج در ژاپن؛ ازدواج در روسیه؛ ازدواج در چین؛ ازدواج در مصر؛ ازدواج در تونس؛ ازدواج در افغانستان؛ ازدواج در فرانسه؛ ازدواج در مالی؛ ازدواج در ساحل عاج؛ ازدواج در زیمبابوه؛ ازدواج در اوکراین؛ ازدواج در اسپانیا؛ ازدواج در اردن؛ ازدواج در اتیوپی؛ ازدواج در آرژانتین؛ ازدواج در کوبا؛ ازدواج در لبنان؛ ازدواج در قزاقستان؛ مراسم خواستگاری و ازدواج در بنگلادش؛ مراسم خواستگاری و ازدواج در تاجیکستان؛ مراسم ازدواج در سریلانکا؛ ازدواج در سیرالئون
کتابشناسی
- ↑ Mbodj, G. (2012). Gastes et Mariage. Retrieved May 25, 2012, from: http://www.leral.net
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ Le mariage. (2016). Les traditions sénégalaises. Retrieved January 15, 2012, from: http://senegaltraditions.free.fr/traditions_rituelles/mariage.htm
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Samba, O. (1999). Une Approche Pionnière en Décentralisation: Guide du Formateur en Décentralisation et en Dévéloppement Local. Dakar, Senegal: Fondation Konrad Adenauer et l’Agence Sénégalaise d’appui à la Décentralisation et aux Initiatives Citoyennes «Taataan».
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ Adjamagbo, A., Antoine, P., & Dial, F. B. (2003). Le dilemme des Dakaroises: entre travailler et bien travailler. In M.C. Diop (Ed.), Gouverner le Sénégal: Croissance et développement humain durable (pp. [page numbers]). Paris: Karthala.
- ↑ Locoh, T., & Thiriat, M.-P. (1995). Divorce et remariage des femmes en Afrique de l’Ouest: Le cas du Togo. Population, 50(1), 61-93.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Antoine, P. (2006). Analyse biographique de la transformation des modèles matrimoniaux dans quatre capitales africaines: Antananarivo, Dakar, Lomé et Yaoundé. Cahiers québécois de démographie, 35(2), 5–37. Retrieved October 12, 2011, from: http://www.erudit.org/revue/cqd/2006/v35/n2/018591ar.html
- ↑ بصیری، محمدعلی، فتحی پور، ریحانه (1401).جامعه و فرهنگ سنگال. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)