اقوام و قبایل سیرالئون: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:قبایل سیرالئون.jpg|بندانگشتی|قبایل سیرالئون(1390). برگرفته از سایت ویکی پدیا،قابل بازیابی از<nowiki/>https://en.wikipedia.org/wiki/Ethnic_groups_in_Sierra_Leone]] | |||
یکی از ویژگی‌های اجتماعی [[سیرالئون]] نظام قبیلگی و جایگاه والای قبایل در سطح جامعه است که بر تمامی بخش‌های جامعه نیز تأثیرگذار بوده است. در واقع کشور [[سیرالئون]] نیز همچون دیگر کشورهای قاره آفریقا مجموعه‌ای از قبایل مختلف است که هرچند از نظر فرهنگ و آداب و رسوم متفاوت از یکدیگر می‌باشند ولی در سایه اتحاد و انسجام، کشور کنونی [[سیرالئون]] را تشکیل داده‌اند. [[اقوام و قبایل سیرالئون|قبایل سیرالئون]] صرف‌نظر از وسعت قلمرو و جمعیت، در طول تاریخ این کشور همواره از روابط خوبی با یکدیگر برخوردار بوده‌اند و برخلاف برخی دیگر از کشورهای قاره سیاه، هیچ گاه جنگ‌ها و درگیری‌های خونین قبیلگی در [[سیرالئون]] پدید نیامده است<small>[i]</small>. البته همچون دیگر کشورها همواره نوعی رقابت و تضاد منافع در بین قبایل اصلی کشور به‌ویژه در خصوص تصدی مقام ریاست جمهوری و پست‌های عالی کشوری و لشکری وجود دارد با این حال این قبایل با درنظرگرفتن حد و مرزهایی مشخص همواره خطوط قرمز کشور را رعایت کرده و از اقداماتی که وحدت و اتحاد [[سیرالئون]] را دچار مخاطراتی جدی نماید خودداری کرده‌اند. در این کشور بیش از هجده قبیله کوچک و بزرگ وجود دارند که مهم‌ترین آنها عبارتند از: [[قبیله منده|منده]]، [[قبیله تمنه|تمنه]]، [[قبیله لیمبا|لیمبا]]، [[قبیله کونو|کونو]] و [[قبیله کریول|کریول]]. | یکی از ویژگی‌های اجتماعی [[سیرالئون]] نظام قبیلگی و جایگاه والای قبایل در سطح جامعه است که بر تمامی بخش‌های جامعه نیز تأثیرگذار بوده است. در واقع کشور [[سیرالئون]] نیز همچون دیگر کشورهای قاره آفریقا مجموعه‌ای از قبایل مختلف است که هرچند از نظر فرهنگ و آداب و رسوم متفاوت از یکدیگر می‌باشند ولی در سایه اتحاد و انسجام، کشور کنونی [[سیرالئون]] را تشکیل داده‌اند. [[اقوام و قبایل سیرالئون|قبایل سیرالئون]] صرف‌نظر از وسعت قلمرو و جمعیت، در طول تاریخ این کشور همواره از روابط خوبی با یکدیگر برخوردار بوده‌اند و برخلاف برخی دیگر از کشورهای قاره سیاه، هیچ گاه جنگ‌ها و درگیری‌های خونین قبیلگی در [[سیرالئون]] پدید نیامده است<small>[i]</small>. البته همچون دیگر کشورها همواره نوعی رقابت و تضاد منافع در بین قبایل اصلی کشور به‌ویژه در خصوص تصدی مقام ریاست جمهوری و پست‌های عالی کشوری و لشکری وجود دارد با این حال این قبایل با درنظرگرفتن حد و مرزهایی مشخص همواره خطوط قرمز کشور را رعایت کرده و از اقداماتی که وحدت و اتحاد [[سیرالئون]] را دچار مخاطراتی جدی نماید خودداری کرده‌اند. در این کشور بیش از هجده قبیله کوچک و بزرگ وجود دارند که مهم‌ترین آنها عبارتند از: [[قبیله منده|منده]]، [[قبیله تمنه|تمنه]]، [[قبیله لیمبا|لیمبا]]، [[قبیله کونو|کونو]] و [[قبیله کریول|کریول]]. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۸: | ||
[[قبیله کورانکو]] | [[قبیله کورانکو]] | ||
[[قبیله کورانکو|قبیله کورانکو(Kuranko)]] یکی از قبایل نسبتاً کوچک [[سیرالئون]] به‌شمار می‌رود و در حدود 332 هزار نفر از مردمان این کشور را در مناطق شمال غرب [[سیرالئون]] دربرمی‌گیرد. این قبیله در اصل انشعابی از [[قبیله ماندینگو]] به‌شمار می‌رود که در قرن هفدهم از گینه به [[سیرالئون]] مهاجرت کرده‌اند. کورانکوها بیشتر به کشاورزی خصوصاً کاشت برنج اشتغال داشته و برخی از آنها نیز در ارتش [[سیرالئون]] فعالیت می‌کنند. تقریباً یک سوم کورانکوها مسلمان و یک سوم دیگر را پیروان دین مسیح تشکیل می‌دهند. نزدیک به 30 درصد از مردمان کورانکو نیز از آئین‌های بومی تبعیت می‌کنند<ref name=":0" />. | [[قبیله کورانکو|قبیله کورانکو(Kuranko)]] یکی از قبایل نسبتاً کوچک [[سیرالئون]] به‌شمار می‌رود و در حدود 332 هزار نفر از مردمان این کشور را در مناطق شمال غرب [[سیرالئون]] دربرمی‌گیرد. این قبیله در اصل انشعابی از [[قبیله ماندینگو]] به‌شمار می‌رود که در قرن هفدهم از گینه به [[سیرالئون]] مهاجرت کرده‌اند. کورانکوها بیشتر به کشاورزی خصوصاً کاشت برنج اشتغال داشته و برخی از آنها نیز در ارتش [[سیرالئون]] فعالیت می‌کنند. تقریباً یک سوم کورانکوها مسلمان و یک سوم دیگر را پیروان دین مسیح تشکیل می‌دهند. نزدیک به 30 درصد از مردمان کورانکو نیز از آئین‌های بومی تبعیت می‌کنند<ref name=":0" /><ref>عرب احمدی، امیر بهرام(1390). جامعه و فرهنگ [[سیرالئون]]. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)</ref>. | ||
== نیز نگاه کنید به == | == نیز نگاه کنید به == | ||
نسخهٔ ۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۰۲
یکی از ویژگی‌های اجتماعی سیرالئون نظام قبیلگی و جایگاه والای قبایل در سطح جامعه است که بر تمامی بخش‌های جامعه نیز تأثیرگذار بوده است. در واقع کشور سیرالئون نیز همچون دیگر کشورهای قاره آفریقا مجموعه‌ای از قبایل مختلف است که هرچند از نظر فرهنگ و آداب و رسوم متفاوت از یکدیگر می‌باشند ولی در سایه اتحاد و انسجام، کشور کنونی سیرالئون را تشکیل داده‌اند. قبایل سیرالئون صرف‌نظر از وسعت قلمرو و جمعیت، در طول تاریخ این کشور همواره از روابط خوبی با یکدیگر برخوردار بوده‌اند و برخلاف برخی دیگر از کشورهای قاره سیاه، هیچ گاه جنگ‌ها و درگیری‌های خونین قبیلگی در سیرالئون پدید نیامده است[i]. البته همچون دیگر کشورها همواره نوعی رقابت و تضاد منافع در بین قبایل اصلی کشور به‌ویژه در خصوص تصدی مقام ریاست جمهوری و پست‌های عالی کشوری و لشکری وجود دارد با این حال این قبایل با درنظرگرفتن حد و مرزهایی مشخص همواره خطوط قرمز کشور را رعایت کرده و از اقداماتی که وحدت و اتحاد سیرالئون را دچار مخاطراتی جدی نماید خودداری کرده‌اند. در این کشور بیش از هجده قبیله کوچک و بزرگ وجود دارند که مهم‌ترین آنها عبارتند از: منده، تمنه، لیمبا، کونو و کریول.
این قبیله از دیرباز به عنوان یکی از قبایل بزرگ و عمده کشور سیرالئون درنظر گرفته شده و تقریباً یک سوم جمعیت کشور را در برمی‌گیرد. براساس تحقیقات صورت گرفته به‌نظر می‌رسد خاستگاه مندی‌ها از ارتفاعات لیبریا بوده و بخشی از آنها از این کشور به سیرالئون مهاجرت کرده‌اند. زبان مردمان منده در گروه زبان‌های منطقه غرب آفریقا جای می‌گیرد و به سه لهجه: کپامنده(Kpa mende)، وانجامانده(Wanjame mende) و کی‌منده(Kii mende) تقسیم می‌شود. گروه‌های متعدد قومی منشعب از منده بیشتر در ایالات جنوبی و غربی سیرالئون سکونت دارند. منده‌ها از سطح فرهنگی بالایی برخوردارند و اکثر آنان از دین اسلام تبعیت می‌کنند. دکتر میلتون مارگاری که پس از استقلال کشور مقام نخست‌وزیری سیرالئون را برعهده گرفت از اعضاء قبیله منده(Mende) بود. شغل اصلی مردمان منده کشاورزی است[۱].
قبیله تمنه(Temne) دومین قبیله بزرگ سیرالئون است که تقریباً 30 درصد از جمعیت کشور را به خود اختصاص داده‌است. خاستگاه این قبیله هنوز کاملاً مشخص نیست با این حال براساس برخی شواهد و داستان‌ها موجود تمنه‌ها به منطقه فوتاجالون در گینه کوناکری امروز تعلق دارند. محل استقرار کنونی آنها در سیرالئون بخش‌هایی از شمال و شمال‌غرب کشور است و از شمال با قبایل لیمبا، لوکو و سوسو، از جنوب با منده‌ها، از جنوب غربی با قبیله شربرو و از شرق با قبایل کونو و کورانکو هم مرز می‌باشند. مردمان تمنه به زبان تمنه‌ای سخن می‌گویند که به 5 لهجه اصلی تقسیم می‌شود[۲]. تمنه‌ها اکثراً به کشاورزی و دامداری اشتغال دارند و با هنر ساخت ظروف گلی و تهیه مجسمه از چوب، سنگ و فلز نیز آشنا می‌باشند. بیشتر مردمان تمنه مسلمانند و در مقایسه با منده‌ها از پایبندی و تعهد بیشتری نسبت به دین اسلام برخوردارند با این حال در آداب و رسوم و سنت‌های قبیلگی آنان رگه‌هایی قوی از آئین‌های بومی آفریقا به‌چشم می‌خورد. قبیله تمنه نیز همچون دیگر قبایل سیرالئون به ده‌ها گروه قومی کوچک تقسیم می‌شود و درحدود 50 گروه قومی تمنه در کشور سیرالئون زندگی می‌کنند. تمنه‌ها مردمانی صلح‌طلب بوده در حاکمیت این کشور در دهه‌های 1970 و 1980 نیز نقش داشته‌اند[۳]. رئیس‌جمهور فعلی سیرالئون آقای ارنست بای کروما از اعضاء قبیله تمنه است و فودای سانکو رهبر شورشیان جبهه متحد انقلابی نیز از طرف پدری از اعضاء قبیله تمنه محسوب می‌شد.
قبیله لیمبا سومین قبیله بزرگ کشور سیرالئون از نقطه‌نظر جمعیت به‌شمار می‌رود و اعضاء این قبیله در بخش‌هایی از ایالات شمالی و نوارمرزی سیرالئون با گینه زندگی می‌کنند. خاستگاه قبیله لیمبا و اینکه چگونه و از چه کشوری به سیرالئون مهاجرت کرده‌اند هنوز مشخص نشده است و به‌نظر می‌رسد در زمره نخستین قبایلی می‌باشند که از حدود یک هزار سال پیش در این کشور اقامت گزیده‌اند[۴]. شغل اصلی لیمباها کشاورزی است و اکثر آنان در روستاها اقامت دارند. نیمی از مردمان لیمبا مسلمان و سایرین پیروان دین مسیح و آئین‌های بومی می‌باشند. رئیس‌جمهور اسبق سیرالئون جوزف سعیدو مومو از قبیله لیمبا بود و از این نظر لیمباها در دهه 1990 به موقعیت سیاسی قابل ملاحظه‌ای در مقابل سایر قبایل کشور دست یافتند[۵]. استیونز رئیس‌جمهور اسبق سیرالئون (1985-1971) و جانی پل کروما رئیس دولت غیرقانونی مؤتلف با جبهه متحد انقلابی نیز به قبیله لیمبا تعلق داشتند.
قبیله کونو(Kono) چهارمین قبیله بزرگ سیرالئون- از نظر جمعیت - به‌شمار می‌رود که به دو قبیله عمده «کونو» و «وای» تقسیم می‌شود. افراد این قبیله بیشتر در ایالت کونو و منطقه ساحلی کشور اقامت دارند و شغل اصلی آنان کشاورزی و ماهیگیری است. اکثر مردمان لیمبا مسیحی بوده و عده کمی از آنها را مسلمانان تشکیل می‌دهند[۶]. لیمباها در جریان جنگ داخلی سیرالئون صدمات زیادی را متحمل شدند و بسیاری از روستاهای آنان به‌دفعات مورد حملات وحشیانه شورشیان قرار گرفت.
قبیله کریول(Creole) دوازدهمین گروه فرهنگی بزرگ سیرالئون را تشکیل می‌دهد با این حال این قبیله مشخصاً در زمره گروه‌های قومی این کشور قلمداد نمی‌شود. کریول‌ها در واقع از نسل بردگان آفریقایی آزاد شده به‌شمار می‌روند که بین سال‌های 1787 تا 1862 از کشورهای انگلستان، کانادا (منطقه نووا اسکاتیا)، جامائیکا و غرب آفریقا به سیرالئون مهاجرت کردند. اکثر کریول‌ها در فریتاون و مناطق اطراف آن زندگی می‌کنند. فرهنگ کریول‌ها ترکیبی از فرهنگ‌های آفریقایی و اروپایی است و آنها از نظر نام، طرز لباس و سبک رفتار نیز سعی می‌کنند از فرهنگ اروپا و به‌ویژه انگلستان تقلید کنند. کریول‌ها در زمره تحصیل کرده‌ترین اقوام سیرالئون و دیگر کشورهای غرب آفریقا به‌شمار می‌روند و بسیاری از مدیران اجرائی و شخصیت‌های دانشگاهی این کشور در رشته‌های مختلف را کریول‌ها دربرمی‌گیرند. نفوذ فرهنگی کریول در بین قبایل و اقوام مختلف این کشور تا بدانجا گسترش یافته که زبان کریول به عنوان زبان اصلی کشور پذیرفته شده و اکثر بومیان قبایل مختلف علاوه بر زبان‌های محلی خود، به زبان کریول نیز سخن می‌گویند. اکثر کریول‌ها مسیحی بوده و به‌دلیل پیشینه آفریقایی غربی، خود را از سایر مردم سیرالئون برتر در نظر می‌گیرند از این روی عموم مردم چندان نظر مساعدی نسبت به آنها ندارند[۷]. کاپیتان استراسر رئیس دولت نظامی دهه 1990 (1996-1992) از اعضاء قبیله کریول بود.
قبیله ماندینگو(Mandingo) از قبایل کوچک کشور سیرالئون است که بخش عمده آنان در شمال و شرق کشور زندگی می‌کنند. این قبیله که خاستگاه اصلی آن به کشور مالی باز می‌گردد صدها سال قبل به کشور گینه مهاجرت کرده و در بین سال‌های 1840 تا 1900 از گینه کوناکری رهسپار سیرالئون شده‌اند. شغل اصلی ماندینگوهای ساکن در شهرها تجارت است و ماندینگوهای ساکن مناطق روستایی نیز به کشاورزی اشتغال دارند. تقریباً تمام افراد قبیله ماندینگو ساکن سیرالئون مسلمان می‌باشند[۸]. رئیس‌جمهور سابق سیرالئون احمد تیجان کاباه نیز به قبیله ماندینگو تعلق دارد.
قبیله سوسو(Susu) از قبایل کوچک سیرالئون به‌شمار می‌رود که بیشتر اعضاء آن در شمال سیرالئون سکنی گزیده‌اند. خاستگاه اصلی قبیله سوسو به کشور گینه باز می‌گردد و آنها در اوایل قرن هجدهم و تا حدودی با هدف تبلیغ دین اسلام به سیرالئون مهاجرت کردند. شغل اصلی مردمان سوسو کشاورزی است و برخی از آنها نیز در معادن طلا و الماس سیرالئون فعالیت دارند. جمعیت فعلی آنها در کشور سیرالئون در حدود 135هزار نفر است و تقریباً تمامی آنها مسلمان می‌باشند[۹].
فولانی‌ها
فولا یا فولانی از قبایل کوچک ولی مهم کشور سیرالئون است که اعضاء این قبیله عمدتاً در مناطق غربی سیرالئون و بخش‌هایی از مرز مشترک سیرالئون و گینه زندگی می‌کنند. خاستگاه فولانی‌ها به فوتاجالون در گینه کوناکری باز می‌گردد و آنها حدود 300 سال پیش از گینه به سیرالئون مهاجرت کرده‌اند. شغل اصلی فولانی‌های سیرالئون گله‌داری و تجارت است و آنها از این طریق به درآمد قابل‌ملاحظه‌ای در مقایسه با دیگر مردم سیرالئون دست یافته‌اند. تقریباً تمام مردمان فولایی سیرالئون مسلمان هستند و در زمینه تبلیغ دین اسلام در بین دیگر قبایل غیرمسلمان کشور فعالیت می‌کنند[۱۰].
قبیله لوکو(Loko) از قدیمی‌ترین قبایل سیرالئون به‌شمار می‌رود. نکته شاخص قبیله لوکو اصالت نژادی آنها است و اعضاء لوکو قدمت خود در سیرالئون را به عنوان افتخاری بزرگ در مقایسه با دیگر قبایل کشور درنظر می‌گیرند. اکثر مردمان لوکویی در فریتاون و ایالت شمالی کشور زندگی می‌کنند. بخشی از لوکوها در دوره برداری به عنوان برده به آمریکای شمالی فرستاده شدند و بیشتر این برده‌ها پس از منسوخ شدن برده‌داری در ایالات متحده آمریکا باقی ماندند. لوکوها در دوره استعمار انگلستان یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های قومی سیرالئون به‌شمار می‌رفتند ولی جمعیت آنها از بدو استقلال به‌تدریج رو به افول نهاد که علت اصلی آن نیز سخن گفتن برخی از مردمان لوکو به زبان‌های تمنه، کریو و منده بود که موجب شد برخی از اعضای این قبیله به‌تدریج در دیگر قبایل کشور مستحیل گردند. شغل اصلی مردمان لوکو کشاورزی، استخراج معدن و تولید روغن نخل است. بیشتر اعضای قبیله لوکو مسیحی می‌باشند[۱۱].
این قبیله نیز از قبایل کوچک سیرالئون به‌شمار می‌رود که اعضای آن بیشتر در منطقه شرق سیرالئون زندگی می‌کنند. خاستگاه اصلی این قبیله کشور نیجر است و آنان در قرن هفدهم از این کشور به کشورهای لیبریا، گینه و سیرالئون مهاجرت کرده‌اند. شغل اصلی مردمان کیسی کشاورزی به‌ویژه کاشت برنج و تنباکو است. اکثر کیسی‌ها مسیحی بوده و تعداد اندکی از آنها نیز در زمره پیروان دین اسلام به‌شمار می‌روند[۱۲].
قبیله کریم
این قبیله در زمره قبایل کوچک سیرالئون است و افراد آن بیشتر در منطقه سواحل شرق سیرالئون زندگی می‌کنند. شغل اصلی مردمان کریم ماهیگیری و استخراج الماس است. جمعیت مردمان کاریم در سرتاسر سیرالئون در حدود 50 هزار نفر است. آنان بیشتر مسیحی بوده و عده کمی از آنها نیز از دین اسلام و آئین‌های بومی سیرالئون تبعیت می‌نمایند.
قبیله کورانکو(Kuranko) یکی از قبایل نسبتاً کوچک سیرالئون به‌شمار می‌رود و در حدود 332 هزار نفر از مردمان این کشور را در مناطق شمال غرب سیرالئون دربرمی‌گیرد. این قبیله در اصل انشعابی از قبیله ماندینگو به‌شمار می‌رود که در قرن هفدهم از گینه به سیرالئون مهاجرت کرده‌اند. کورانکوها بیشتر به کشاورزی خصوصاً کاشت برنج اشتغال داشته و برخی از آنها نیز در ارتش سیرالئون فعالیت می‌کنند. تقریباً یک سوم کورانکوها مسلمان و یک سوم دیگر را پیروان دین مسیح تشکیل می‌دهند. نزدیک به 30 درصد از مردمان کورانکو نیز از آئین‌های بومی تبعیت می‌کنند[۹][۱۳].
نیز نگاه کنید به
اقوام و قبایل مالی؛ گروه های قومی اتیوپی؛ اقوام و قبایل زیمبابوه
پاورقی
[i] - با توجه به اطلاعات ارائه شده در مورد جنگ داخلی سیرالئون کاملا مشخص گردید که این جنگ خونین و وحشتناک هیچ ارتباطی به منازعات و رقابت‌های اقوام مختلف نداشته و در اصل تلاشی خشونت بار برای تصاحب معادن الماس این کشور بوده است.
کتابشناسی
- ↑ کریمی شرفشاده، عسکر(1382). سیرالئون. وزارت امور خارجه: تهران،ص.14.
- ↑ Conteh, P (2009). Traditionalists, Muslims, and Christians in Africa, interreligious encounters and dialogue: Canbra Press, p.28
- ↑ شکیبا، محمدرضا (1374). سرزمین و مردم سیرالئون. تهران: الهدی، ص.21-19.
- ↑ Conteh, P (2009). Traditionalists, Muslims, and Christians in Africa, interreligious encounters and dialogue: Canbra Press, p.29
- ↑ شکیبا، محمدرضا (1374). سرزمین و مردم سیرالئون. تهران: الهدی، ص.22.
- ↑ شکیبا، محمدرضا (1374). سرزمین و مردم سیرالئون. تهران: الهدی، ص.29.
- ↑ Levinson, R (1998). Ethnic Groups Worldwide: Oryx Press, p.29
- ↑ Fyfe, C (1962). A History of Sierra Leone: Cambridge University Press, Oxford University Press, p.99
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ برگرفته از: www.joshuaproject.net
- ↑ Jalloh, A (1999) African Entrepreneurship: Muslim Fula, ohio universitycentre for international studies,p. 245
- ↑ zhou ,Y(2009) Decentralization, democracy, and development: recentexperience from sierra leone, the world bank،p.39
- ↑ شکیبا، محمدرضا (1374). سرزمین و مردم سیرالئون. تهران: الهدی، ص.37-36.
- ↑ عرب احمدی، امیر بهرام(1390). جامعه و فرهنگ سیرالئون. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)