نهادها و سازمان‌های فرهنگی لبنان: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''سازمان‌ها و مؤسسات فرهنگي''' در لبنان، هر چند وزارت فرهنگ و وزارت و آموزش عالي مسئوليت رسمي حوزه‌هاي فرهنگ و آموزش‌ را  را در اختيار دارند، صحنه اصلي فعاليتهاي فرهنگي، همچون مراكز چاپ و نشر، مراكز آموزشي و مراكز فرهنگي عمدتاً در اختيار بخش...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''سازمان‌ها و مؤسسات فرهنگي'''
در [[لبنان]]، هر چند وزارت فرهنگ و وزارت و آموزش عالی مسئولیت رسمی حوزه‌‌های فرهنگ و آموزش‌ را در اختیار دارند، صحنه اصلی فعالیت‌های فرهنگی، همچون مراکز چاپ و نشر، مراکز آموزشی و مراکز فرهنگی عمدتاً در اختیار بخش خصوصی است و حمایت‌های دولتی از چنین فعالیت‌هایی به‌طور محدود صورت می‌گیرد. از مهم‌ترین مراکز، انجمن‌ها و مؤسسات فرهنگی غیردولتی که سهم عمده‌ای در حوزه فعالیت‌‌های فرهنگی این کشور دارند، می‌توان به این موارد پرداخت:<ref>برگرفته از <nowiki>https://www-arabcalturclub.com</nowiki></ref><ref>المؤسسات و الهیئات الثقافیة غیرالحكومیة فی لبنان (2010). بیروت: رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران.</ref>[i]
===='''[[النادی الثقافی العربی لبنان]]'''====
[[پرونده:النادی الثقافی العربی بیروت.jpg|بندانگشتی|النادی الثقافی العربی بیروت]]این انجمن فرهنگی که با عنوان باشگاه فرهنگی عرب فعالیت می‌کند، در سال 1944 و تنها چند ماه پس از استقلال این کشور تأسیس و اهداف اولیه آن، مشارکت در حیات فرهنگی جهان عرب و پویایی آن، مشارکت در حیات فرهنگی لبنان و هدایت توانمندی‌‌های علمی، فرهنگی و هنری آن در جهت تحول جامعه و ارتقاء مبانی همبستگی ملی و ایجاد روابط فرهنگی اجتماعی میان لبنانی‌ها، اعلام شد. این انجمن در طول حدود هفت دهه با فعالیت‌‌های گسترده علمی، فرهنگی و انتشاراتی در لبنان و در گستره جهان عرب سهم عمده‌ای در روند فرهنگی لبنان و عرب ایفا کرده است. از جمله مهم‌ترین فعالیت‌‌های علمی و فرهنگی آن، برگزاری کنفرانس‌ها و نشست‌‌هایی در لبنان و در سطح کشور‌های عربی و بحث و گفتگو درباره مسائل اساسی جامعه عرب همچون موضوعات مورد اختلاف گروه‌ها و جریان‌های فکری و سیاسی لبنان، مسئله وحدت و قومیت عربی، دموکراسی، ادبیات، هنر، مسائل اجتماعی و.. بوده است. شاخص‌ترین اقدام باشگاه فرهنگی عرب، برگزاری '''نمایشگاه عربی و بین‌المللی کتاب بیروت''' است که از سال 1956 تاکنون همه ساله برگزار می‌شود و به عنوان یکی از رویداد‌های مهم فرهنگی لبنان، مورد استقبال ناشران و علاقمندان کتاب قرار گرفته است. این نمایشگاه از سال 2004 با همکاری اتحادیه ناشران لبنان که پیشتر، [[نمایشگاه کتاب لبنان]] را برگزار می‌کرد، به‌طور مشترک برگزار می‌شود. چاپ و انتشار کتاب نیز از جمله فعالیت‌‌های این انجمن فرهنگی است.
==== '''[[المجلس الثقافی للبنان الجنوبی]][ii]'''====
[[پرونده:مراکز فرهنگی لبنان.jpg|بندانگشتی|مراکز فرهنگی لبنان]]یکی از مهم‌ترین محافل فرهنگی جنوب لبنان است که به ویژه در دهه‌‌های هفتاد و هشتاد قرن پیش سهم بسیاری در فعالیت‌‌های فرهنگی جنوب لبنان داشت و امروز هم در حوزه فرهنگ و اندیشه با همه جریان‌های سیاسی و فرهنگی در این منطقه همکاری دارد. فعالیت‌‌های این محفل فرهنگی از سال 1964 و با اهدافی چون: تقویت روند فرهنگی لبنان به ویژه در جنوب، هماهنگی میان فعالان فرهنگی، حمایت از فرهیختگان جوان، برقراری ارتباط میان فرهیختگان لبنان و عرب، حراست از میراث فرهنگی لبنان و آثار تاریخی و ایفای نقش در دفاع از آزادی، حاکمیت میهن‌ و حقوق انسان و سلامت محیط‌ زیست، آغاز شد و هم اکنون صدها نفر از فعالان حوزه اندیشه و فرهنگ عضو آن هستند.
====[[الحرکة الثقافیة، انطلياس لبنان]]'''[iii]'''====
این محفل فرهنگی از سال 1978 و در جریان جنگ داخلی، فعالیت‌‌های خود را در دیر مارالیاس واقع در منطقه انطلیاس در شرق بیروت آغاز کرد. اعضای مسیحی این مجموعه از همان آغاز، عدم وابستگی سیاسی به جریان‌ها، احزاب و گروه‌ها را اعلام و همه فعالیت‌‌های خود را مبتنی بر آن قرار داده‌اند. هدف این انجمن فرهنگی نیز، تلاش برای ساختن انسان‌‌های آزاد، آگاه و فهیم، وابسته به سرزمین و میراث و آشنا به تمدن و ارزش‌های فرهنگی و تمدنی و... اعلام شده‌ است. نشست‌‌های ادبی و هنری، کنفرانس‌ها و میزگرد‌های علمی، جلسات نقد کتاب، برگزاری نمایشگاه‌‌های هنری و برپایی جشنواره لبنانی کتاب از مهم‌ترین فعالیت‌‌های این انجمن است. جشنواره لبنانی کتاب، همه ساله در نیمه اول ماه مارس برگزار می‌شود و در شمار یکی از رویداد‌های مهم فرهنگی لبنان است. در این جشنواره، علاوه بر نمایشگاه کتاب، برنامه‌‌های متنوع فرهنگی و هنری اجرا و معمولاً در هر جشنواره، مراسم تکریم یکی از شخصیت‌‌های برجسته فرهنگی و ادبی نیز برگزار می‌شود. برگزاری نمایشگاه آثار هنرمندان خارجی در حوزه هنر‌های تجسمی از طریق همکاری با بخش‌های فرهنگی سفارت خانه‌ها نیز از دیگر برنامه‌‌هایی است که در این انجمن در طول سال برگزار می‌کند.[[پرونده:موسسات فرهنگی لبنان.jpg|بندانگشتی|'''مرکز الامام الخمینی الثقافی''']]
====[[مركز الامام الخمينی الثقافی لبنان|مرکز الامام الخمينی الثقافی لبنان]]====
این مرکز فرهنگی که در سال 1991 توسط بخش فرهنگی حزب‌الله در حومه جنوبی بیروت تأسیس شده است در طول دو دهه فعالیت‌‌های متنوع فرهنگی در راستای ارتقاء سطح فرهنگ و اندیشه دینی و نیز معرفی و توسعه فرهنگ مقاومت، توانسته است جایگاه شایسته‌ای را در فضای فرهنگی لبنان از آن خود کند. برگزاری نشست‌های گفتگو در زمینه مسائل روز، برپایی کنفرانس‌ها و میزگرد‌های علمی، فکری و فرهنگی، اجرای دوره‌‌های تخصصی در زمینه روش‌شناسی، مقاله‌نویسی، تحلیل محتوا و...، برگزاری مسابقات فرهنگی، تکریم شخصیت‌‌های علمی و مذهبی، انتشار کتاب‌هایی در زمینه فرهنگ دینی به ویژه در خصوص اندیشه‌‌های امام خمینی (ره) و برگزاری جشن رونمایی و امضای کتاب‌های فرهنگی و فکری، مهم‌ترین فعالیت‌های این مرکزند. کتابخانه عمومی این مرکز نیز همه روزه محل مراجعه دانشجویان، پژوهشگران و علاقمندان به مطالعه است. فعالیت‌های این مرکز در سال‌های اخیر از طریق شعبه‌های آن در مناطق شیعه نشین گسترش یافته است.
====[[منتدی الفكر التقدمی لبنان|منتدی الفکر التقدمی لبنان]]'''[iv]'''====
این جمعیت فرهنگی در سال 1994 با حمایت حزب سوسیالیست پیشرو با اهدافی چون: تقویت روند فرهنگی در مناطق مختلف لبنان، تکریم اندیشمندان و فرهیختگان عرب و غیر عرب، تقویت و توسعه فرهنگ ملی و گسترش مشارکت در فعالیت‌‌های فرهنگی و به ویژه، تقویت ارتباط میان مراکز فرهنگی، تأسیس شده است. از جمله فعالیت‌‌های این انجمن وابسته به طائفه درزی؛ برپایی کارگاه‌‌های پژوهشی و آموزشی، برگزاری نشست‌ها و میزگرد‌های علمی و فکری، برپایی نمایشگاه‌‌های فرهنگی هنری، انتشار مجله‌‌های فرهنگی و فکری و جلسات معرفی و نقد کتاب، قابل ذکر است.
====[[الحركة الثقافية فی لبنان|الحرکة الثقافية فی لبنان]]'''[v]'''====
جنبش فرهنگی لبنان وابسته به جنبش شیعی امل است که فعالیت‌‌های خود را از سال 1990 آغاز کرده است. این تشکیلات فرهنگی اهداف خود را از بدو تأسیس؛ ارائه مفهوم واحد از میهن و شهروند، توسعه آگاهی‌‌های ملی، توسعه آگاهی برای مشارکت در حیات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و رشد و توسعه فرهنگی، فکری، علمی، آموزشی و بهداشتی اعلام کرده است. جنبش فرهنگی لبنان برای تحقق اهداف اعلام شده، فعالیت‌‌های متنوع و گسترده‌ای را صورت می‌دهد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از: اجرای برنامه‌‌هایی برای تشویق و توسعه امر مطالعه و کمک به تولید آثار ادبی اجرای برنامه‌‌هایی برای تشویق و توسعه امر مطالعه و کمک به تولید آثار ادبی و علمی، تلاش برای تقویت جایگاه اجتماعی زنان، انجام پژوهش‌‌های مختلف و تشکیل مرکز اسناد علمی و فرهنگی، تأسیس مرکز انتشارات، انتشار مجله فکری، برپایی نمایشگاه‌‌های متنوع فرهنگی هنری، اجرای برنامه‌‌هایی در راستای ارتقاء سطح آموزشی و تربیتی دانش‌آموزان، حمایت از تأسیس آزمایشگاه‌ها و کتابخانه‌‌های تخصصی، حمایت از تأسیس مدارس ابتدایی و راهنمایی دولتی در مناطق مختلف و به ویژه ارتقاء سطح آموزش‌های حرفه‌ای و حمایت از گسترش مراکز درمانی و بهداشتی در سراسر لبنان. این انجمن فرهنگی، همچنین به برقراری ارتباط با لبنانی‌‌های مقیم خارج از کشور و توسعه فعالیت‌های فرهنگی در میان آنان و به ویژه گردآوری آثار فرهنگی آنان و معرفی و انتشار آن‌ها، اهتمام دارد.
====[[الرابطة الثقافية، طرابلس]]'''[vi]'''====
یکی از قدیمی‌ترین انجمن‌‌های فرهنگی لبنان است که در سال 1944 با حمایت ریاض الصلح نخست‌وزیر دوره استقلال، در شهر طرابلس مرکز استان شمال تأسیس شده است. مؤسسین اولیه آن، گروهی از فارغ‌التحصیلان مرکز تربیت و تعلیم اسلامی در طرابلس بودند که با هدف فعالیت‌‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی به این اقدام همت گماشتند. این انجمن در طول ده‌ها سال و علی‌رغم برخی مشکلات سیاسی امنیتی در شمال طرابلس، تلاش کرده است تا از طریق گفتگو و اهتمام به برخی فعالیت‌‌های فرهنگی و هنری، تا حدودی از بحران‌های این منطقه بکاهد. علاوه بر آن، کتابخانه این انجمن همه روزه پذیرای تعداد زیادی از دانشجویان، پژوهشگران و علاقمندان به کتاب و مطالعه است. مجتمع فرهنگی هنری فیحاء از جمله بخش‌های فعال این انجمن است که در طول سال به فعالیت‌‌های متنوع فرهنگی و هنری اهتمام دارد.


در لبنان، هر چند وزارت فرهنگ و وزارت و آموزش عالي مسئوليت رسمي حوزه‌هاي فرهنگ و آموزش‌ را  را در اختيار دارند، صحنه اصلي فعاليتهاي فرهنگي، همچون مراكز چاپ و نشر، مراكز آموزشي و مراكز فرهنگي عمدتاً در اختيار بخش خصوصي است و حمايتهاي دولتي از چنين فعاليتهائي بطور محدود صورت مي‌گيرد. از مهمترين مراكز، انجمن‌ها و مؤسسات فرهنگي غيردولتي كه سهم عمده‌اي در حوزه فعاليت‌هاي فرهنگي اين كشور دارند، مي‌توان به اين موارد پرداخت:*
از جمله دیگر مراکز و محافل فرهنگی این کشور می‌توان از: مؤسسةالعرفان، نادی لکل ناس، مرکز البیان الثقافی، حلقة الحوار الثقافی، مؤسسة سمیر قصیر، المرکز الثقافی الاجتماعی – دبیر قانون النهر و جمعیة المعارف الثقافیة نام برد.<ref>صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص. 161-166.</ref>


'''النادي الثقافي العربي:''' اين انجمن فرهنگي كه با عنوان باشگاه فرهنگي عرب فعاليت مي‌كند، در سال 1944 و تنها چند ماه پس از استقلال اين كشور تأسيس و اهداف اوليه آن، مشاركت در حيات فرهنگي جهان عرب و پويايي آن، مشاركت در حيات فرهنگی لبنان و هدايت توانمندي‌هاي علمي، فرهنگي و هنري آن در جهت تحول جامعه و ارتقاء مباني همبستگي ملي و ايجاد روابط فرهنگي اجتماعي ميان لبناني‌ها، اعلام شد. اين انجمن در طول حدو هفت دهه با فعاليت‌هاي گسترده علمي، فرهنگي وا نتشاراتي در لبنان و در گستره جهان عرب سهم عمده‌اي در روند فرهنگي لنبان و عرب ايفا كرده است. از جمله مهمترين فعاليت‌هاي علمي و فرهنگي آن، برگزاري كنفرانس‌ها و نشست‌هايي در لبنان و در سطح كشورهاي عربي و بحث و گفتگو درباره مسائل اساسي جامعه عرب همچون موضوعات مورد اختلاف گروه‌ها و جريانهاي فكري و سياسي لبنان، مسئله وحدت و قوميت عربي، دموكراسي، ادبيات، هنر، مسائل اجتماعي و.. بوده است. شاخص‌ترين اقدام باشگاه فرهنگي عرب، برگزاري '''نمايشگاه عربي و بين‌المللي كتاب بيروت است''' كه از سال 1956 تاكنون همه ساله برگزار مي‌شود و به عنوان يكي از رويدادهاي مهم فرهنگي لبنان، مورد استقبال ناشران و علاقمندان كتاب قرار گرفته است. اين نمايشگاه از سال 2004 با همكاري اتحاديه ناشران لبنان كه پيشتر، نمايشگاه كتاب لبنان را برگزار مي‌كرد،› به طور مشترك برگزار مي‌شود. چاپ و انتشار كتاب نيز از جمله فعاليت‌هاي اين انجمن فرهنگي است.
== پاورقی ==
[i] در معرفی مراكز فرهنگی غيردولتی لبنان از منبع زير استفاده شده است:


'''المجلس الثقافی للبنان الجنوبی*:''' يكي از مهمترين محافل فرهنگي جنوب لبنان است كه به ويژه در دهه‌هاي هفتاد و هشتاد قرن پيش سهم بسياري در فعاليت‌هاي فرهنگي جنوب لنبان داشت و امروز هم در حوزه فرهنگ و انديشه با همه جريانهاي سياسي و فرهنگي در اين منطقه همكاري دارد. فعاليت‌هاي اين محفل فرهنگي از سال 1964 و با اهدافي چون: تقويت روند فرهنگي لبنان به ويژه در جنوب، هماهنگي ميان فعالان فرهنگي، حمايت از فرهيختگان جوان، برقراري ارتباط ميان فرهيختگان لبنان و عرب، حراست از ميراث فرهنگي لبنان و آثار تاريخي و ايفاي نقش در دفاع از آزادي ، حاكميت ميهن‌ و حقوق انسان و سلامت محيط‌زيست، آغاز شد و هم اكنون صدها نفر از فعالان حوزه انديشه و فرهنگ عضو آن هستند.
- اطلاعات  ميداني نگارنده


'''الحرکة الثقافیة، انطلياس**:''' اين محفل فرهنگي از سال 1978 و در جريان  جنگ داخلي، فعاليت‌هاي خود را در دير مارالياس واقع در منطقه انطلياس درشرق بيروت آغاز كرد. اعضاي مسیحی اين مجموعه از همان آغاز، عدم وابستگي سياسي به جريان‌ها، احزاب و گروه‌ها را اعلام و همه فعاليت‌هاي خود را مبتني بر آن قرار داده‌اند. هدف اين انجمن فرهنگي نيز، تلاش براي ساختن انسان‌هاي آزاد، آگاه و فهيم، وابسته به سرزمين و ميراث و آشنا به تمدن و ارزشهاي فرهنگي و تمدني و.. اعلام شده است. نشست‌هاي ادبي و هنري، كنفرانس‌ها و ميزگردهاي علمي، جلسات نقد كتاب، برگزاري نمايشگاه‌هاي هنري و برپايي جشنواره لبناني كتاب از مهمترين فعاليت‌هاي اين انجمن است. جشنواره لبناني كتاب، همه ساله در نيمه اول ماه مارس برگزار مي‌شود و در شمار يكي از رويدادهاي مهم فرهنگي لنبان است. در اين جشنواره، علاوه بر نمايشگاه كتاب، برنامه‌هاي متنوع فرهنگي وهنري اجرا و معمولاً در هر جشنواره، مراسم تكريم يكي از شخصيت‌هاي برجسته فرهنگي و ادبي نيز برگزار مي‌شود. برگزاري نمايشگاه آثار هنرمندان خارجي در حوزه هنرهاي تجسمي از طريق همكاري با بخشهاي فرهنگي سفارتخانه‌ها نيز از ديگر برنامه‌هايي است كه در اين انجمن در طول سال برگزار مي‌كند.
[ii] شوراي فرهنگي جنوب لبنان


'''مركز الامام الخميني الثقافي:''' اين مركز فرهنگي كه در سال 1991 توسط بخش فرهنگي حزب‌الله در حومه جنوبي بيروت تأسيس شده است در طول دو دهه فعاليت‌هاي متنوع فرهنگي در راستاي ارتقاء سطح فرهنگ و انديشه ديني و نيز معرفي و توسعه فرهنگ مقاومت، توانسته است جايگاه شايسته‌اي را در فضاي فرهنگي لبنان از آن خود كند. برگزاري نشستهاي گفتگو در زمينه مسائل روز، برپايي كنفرانس‌ها و ميزگردهاي علمي، فكري و فرهنگي، اجراي دوره‌هاي تخصصي در زمينه روش‌شناسي، مقاله‌نويسي، تحليل محتوا و...، برگزاري مسابقات فرهنگي، تكريم شخصيت‌هاي علمي و مذهبي، انتشار كتابهايي در زمينه فرهنگ ديني به ويژه در خصوص انديشه‌هاي امام خميني (ره) و برگزاري جشن رونمايي و امضاي كتابهاي فرهنگي و فكري، مهمترين فعاليتهاي اين مركزند. كتابخانه عمومي اين مركز نيز همه روزه محل مراجعه دانشجويان، پژوهشگران و علاقمندان به مطالعه است. فعالیتهای این مرکزدرسالهای اخیرازطریق شعبه های آن درمناطق شیعه نشین گسترش یافته است.
[iii] جنبش فرهنگی، انطلياس


'''منتدي الفكر التقدمي*:''' اين جمعيت فرهنگي در سال 1994 با حمايت حزب سوسياليست پيشرو با اهدافي چون: تقويت روند فرهنگي در مناطق مختلف لبنان،تكريم انديشمندان و فرهيختگان عرب و غير عرب، تقويت وتوسعه فرهنگ ملي و گسترش مشاركت در فعاليت‌هاي فرهنگي و به ويژه، تقويت ارتباط ميان مراکز فرهنگي، تأسيس شده است. از جمله فعاليت‌هاي اين انجمن وابسته به طائفه درزي؛ برپايي كارگاه‌هاي پژوهشي و آموزشي، برگزاري نشست‌ها و ميزگردهاي علمي و فكري، برپايي نمايشگاه‌هاي فرهنگي هنري، انتشار مجله‌هاي فرهنگي و فكري و جلسات معرفي و نقد كتاب ،قابل ذكر است.
[iv] انجمن انديشه پيشرو


'''الحركة الثقافية في لبنان**:''' جنبش فرهنگي لبنان وابسته به جنبش شيعي امل است كه فعاليت‌هاي خود را از سال 1990 آغاز كرده است. اين تشكيلات فرهنگي اهداف خود را از بدو تأسيس؛ ارائه مفهوم واحد از ميهن و شهروند، توسعه آگاهي‌هاي ملي، توسعه آگاهي براي مشاركت در حيات سياسي، اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي و رشد و توسعه فرهنگي، فكري،علمي، آموزشي و بهداشتي اعلام كرده است. جنبش فرهنگي لبنان براي تحقق اهداف اعلام شده،فعاليت‌هاي متنوع و گسترده‌اي را صورت مي‌دهد كه مهمترين آنها عبارت است از: اجراي برنامه‌هايي براي تشويق و توسعه امر مطالعه و كمك به توليد آثار ادبي اجراي
[v] جنبش فرهنگی در لبنان


برنامه‌هايي براي تشويق و توسعه امر مطالعه و كمك به توليد آثار ادبي و علمي، تلاش براي تقويت جايگاه اجتماعي زنان، انجام پژوهش‌هاي مختلف و تشكيل مركز اسناد علمي و فرهنگي، تأسيس مركز انتشارات، انتشار مجله فكري، برپايي نمايشگاه‌هاي متنوع فرهنگي هنري، اجراي برنامه‌هايي در راستاي ارتقاء سطح آموزشي و تربيتي دانش‌آموزان، حمايت از تأسيس آزمايشگاه‌ها و كتابخانه‌هاي تخصصي، حمايت از تأسيس مدارس ابتدايي و راهنمايي دولتي در مناطق مختلف و به ويژه ارتقاء سطح آموزشهاي حرفه‌اي و حمايت از گسترش مراكز درماني و بهداشتي در سراسر لنبان. اين انجمن فرهنگي، همچنين به برقراري ارتباط با لبناني‌هاي مقيم خارج از كشور و توسعه فعاليتهاي فرهنگي در ميان آنان و به ويژه گردآوري آثار فرهنگي آنان و معرفي و انتشار آنها، اهتمام دارد.
[vi] انجمن فرهنگی، طرابلس


'''الرابطة الثقافية، طرابلس*:''' يكي از قديمي‌ترين انجمن‌هاي فرهنگي لبنان است كه در سال 1944 با حمايت رياض الصلح نخست‌وزير دوره استقلال، در شهر طرابلس مركز استان شمال تأسيس شده است. مؤسسين اوليه آن، گروهي از فارغ‌التحصيلان مركز تربيت و تعليم اسلامي در طرابلس بودند كه با هدف فعاليت‌هاي فرهنگي، اجتماعي و سياسي به اين اقدام همت گماشتند. اين انجمن در طول دهها سال و عليرغم برخي مشكلات سياسي امنيتي در شمال طرابلس، تلاش كرده ا ست تا از طريق گفتگو و اهتمام به برخي فعاليت‌هاي فرهنگي و هنري، تا حدودي از بحرانهاي اين منطقه بكاهد. علاوه بر آن، كتابخانه اين انجمن همه روزه پذيراي تعداد زيادي از دانشجويان، پژوهشگران و علاقمندان به كتاب و مطالعه است. مجتمع فرهنگي هنري فيحاء از جمله بخشهاي فعال اين انجمن است كه در طول سال به فعاليت‌هاي متنوع فرهنگي و هنري اهتمام دارد.
== نیز نگاه کنید به ==


از جمله ديگر مراكز و محافل فرهنگي اين كشور مي‌توان از: مؤسسةالعرفان، نادي لكل ناس، مركز البيان الثقافي، حلقة الحوار الثقافي، مؤسسة سمير قصير، المركز الثقافي الاجتماعي – دبير قانون النهر و جمعية المعارف الثقافية نام برد.
* [[نظام فرهنگی لبنان]]
* [[سیاستگذاری فرهنگی لبنان]]
* [[نهادها و سازمان‌های فرهنگی ژاپن]]
* [[نهادها و سازمان‌های فرهنگی کانادا]]
* [[نهادها و سازمان‌های فرهنگی کوبا]]
* نهادها و سازمان‌های فرهنگی [[مصر]]
* [[نهادها و سازمان‌های فرهنگی افغانستان]]
* [[مراکز و نهادهای فرهنگی چین]]
* [[نهادها و سازمان‌های فرهنگی تونس]]
* [[نهادها و سازمان‌های فرهنگی روسیه]]
* [[نهادها و سازمان‌های فرهنگی سنگال]]


----* در معرفي مراكز فرهنگي غيردولتي لبنان از منابع زير استفاده شده است:
== کتابشناسی ==
 
1- المؤسسات و الهيئات الثقافية غيرالحكومية في لبنان، 2010،رايزني فرهنگي ج.ا.ايران، بيروت
 
2- وب سايت باشگاه فرهنگ عرب (النادي الثقافي العربي) به آدرس: www-arabcalturclub.com
 
3- اطلاعات  ميداني نگارنده
 
<nowiki>*</nowiki> شوراي فرهنگي جنوب لبنان
 
<nowiki>**</nowiki> جنبش فرهنگي، انطلياس
 
<nowiki>*</nowiki> انجمن انديشه پيشرو
 
<nowiki>**</nowiki> جنبش فرهنگي در لبنان
 
<nowiki>*</nowiki> انجمن فرهنگي، طرابلس

نسخهٔ ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۴۸

در لبنان، هر چند وزارت فرهنگ و وزارت و آموزش عالی مسئولیت رسمی حوزه‌‌های فرهنگ و آموزش‌ را در اختیار دارند، صحنه اصلی فعالیت‌های فرهنگی، همچون مراکز چاپ و نشر، مراکز آموزشی و مراکز فرهنگی عمدتاً در اختیار بخش خصوصی است و حمایت‌های دولتی از چنین فعالیت‌هایی به‌طور محدود صورت می‌گیرد. از مهم‌ترین مراکز، انجمن‌ها و مؤسسات فرهنگی غیردولتی که سهم عمده‌ای در حوزه فعالیت‌‌های فرهنگی این کشور دارند، می‌توان به این موارد پرداخت:[۱][۲][i]

النادی الثقافی العربی لبنان

النادی الثقافی العربی بیروت

این انجمن فرهنگی که با عنوان باشگاه فرهنگی عرب فعالیت می‌کند، در سال 1944 و تنها چند ماه پس از استقلال این کشور تأسیس و اهداف اولیه آن، مشارکت در حیات فرهنگی جهان عرب و پویایی آن، مشارکت در حیات فرهنگی لبنان و هدایت توانمندی‌‌های علمی، فرهنگی و هنری آن در جهت تحول جامعه و ارتقاء مبانی همبستگی ملی و ایجاد روابط فرهنگی اجتماعی میان لبنانی‌ها، اعلام شد. این انجمن در طول حدود هفت دهه با فعالیت‌‌های گسترده علمی، فرهنگی و انتشاراتی در لبنان و در گستره جهان عرب سهم عمده‌ای در روند فرهنگی لبنان و عرب ایفا کرده است. از جمله مهم‌ترین فعالیت‌‌های علمی و فرهنگی آن، برگزاری کنفرانس‌ها و نشست‌‌هایی در لبنان و در سطح کشور‌های عربی و بحث و گفتگو درباره مسائل اساسی جامعه عرب همچون موضوعات مورد اختلاف گروه‌ها و جریان‌های فکری و سیاسی لبنان، مسئله وحدت و قومیت عربی، دموکراسی، ادبیات، هنر، مسائل اجتماعی و.. بوده است. شاخص‌ترین اقدام باشگاه فرهنگی عرب، برگزاری نمایشگاه عربی و بین‌المللی کتاب بیروت است که از سال 1956 تاکنون همه ساله برگزار می‌شود و به عنوان یکی از رویداد‌های مهم فرهنگی لبنان، مورد استقبال ناشران و علاقمندان کتاب قرار گرفته است. این نمایشگاه از سال 2004 با همکاری اتحادیه ناشران لبنان که پیشتر، نمایشگاه کتاب لبنان را برگزار می‌کرد، به‌طور مشترک برگزار می‌شود. چاپ و انتشار کتاب نیز از جمله فعالیت‌‌های این انجمن فرهنگی است.

المجلس الثقافی للبنان الجنوبی[ii]

مراکز فرهنگی لبنان

یکی از مهم‌ترین محافل فرهنگی جنوب لبنان است که به ویژه در دهه‌‌های هفتاد و هشتاد قرن پیش سهم بسیاری در فعالیت‌‌های فرهنگی جنوب لبنان داشت و امروز هم در حوزه فرهنگ و اندیشه با همه جریان‌های سیاسی و فرهنگی در این منطقه همکاری دارد. فعالیت‌‌های این محفل فرهنگی از سال 1964 و با اهدافی چون: تقویت روند فرهنگی لبنان به ویژه در جنوب، هماهنگی میان فعالان فرهنگی، حمایت از فرهیختگان جوان، برقراری ارتباط میان فرهیختگان لبنان و عرب، حراست از میراث فرهنگی لبنان و آثار تاریخی و ایفای نقش در دفاع از آزادی، حاکمیت میهن‌ و حقوق انسان و سلامت محیط‌ زیست، آغاز شد و هم اکنون صدها نفر از فعالان حوزه اندیشه و فرهنگ عضو آن هستند.

الحرکة الثقافیة، انطلياس لبنان[iii]

این محفل فرهنگی از سال 1978 و در جریان جنگ داخلی، فعالیت‌‌های خود را در دیر مارالیاس واقع در منطقه انطلیاس در شرق بیروت آغاز کرد. اعضای مسیحی این مجموعه از همان آغاز، عدم وابستگی سیاسی به جریان‌ها، احزاب و گروه‌ها را اعلام و همه فعالیت‌‌های خود را مبتنی بر آن قرار داده‌اند. هدف این انجمن فرهنگی نیز، تلاش برای ساختن انسان‌‌های آزاد، آگاه و فهیم، وابسته به سرزمین و میراث و آشنا به تمدن و ارزش‌های فرهنگی و تمدنی و... اعلام شده‌ است. نشست‌‌های ادبی و هنری، کنفرانس‌ها و میزگرد‌های علمی، جلسات نقد کتاب، برگزاری نمایشگاه‌‌های هنری و برپایی جشنواره لبنانی کتاب از مهم‌ترین فعالیت‌‌های این انجمن است. جشنواره لبنانی کتاب، همه ساله در نیمه اول ماه مارس برگزار می‌شود و در شمار یکی از رویداد‌های مهم فرهنگی لبنان است. در این جشنواره، علاوه بر نمایشگاه کتاب، برنامه‌‌های متنوع فرهنگی و هنری اجرا و معمولاً در هر جشنواره، مراسم تکریم یکی از شخصیت‌‌های برجسته فرهنگی و ادبی نیز برگزار می‌شود. برگزاری نمایشگاه آثار هنرمندان خارجی در حوزه هنر‌های تجسمی از طریق همکاری با بخش‌های فرهنگی سفارت خانه‌ها نیز از دیگر برنامه‌‌هایی است که در این انجمن در طول سال برگزار می‌کند.

مرکز الامام الخمینی الثقافی

مرکز الامام الخمينی الثقافی لبنان

این مرکز فرهنگی که در سال 1991 توسط بخش فرهنگی حزب‌الله در حومه جنوبی بیروت تأسیس شده است در طول دو دهه فعالیت‌‌های متنوع فرهنگی در راستای ارتقاء سطح فرهنگ و اندیشه دینی و نیز معرفی و توسعه فرهنگ مقاومت، توانسته است جایگاه شایسته‌ای را در فضای فرهنگی لبنان از آن خود کند. برگزاری نشست‌های گفتگو در زمینه مسائل روز، برپایی کنفرانس‌ها و میزگرد‌های علمی، فکری و فرهنگی، اجرای دوره‌‌های تخصصی در زمینه روش‌شناسی، مقاله‌نویسی، تحلیل محتوا و...، برگزاری مسابقات فرهنگی، تکریم شخصیت‌‌های علمی و مذهبی، انتشار کتاب‌هایی در زمینه فرهنگ دینی به ویژه در خصوص اندیشه‌‌های امام خمینی (ره) و برگزاری جشن رونمایی و امضای کتاب‌های فرهنگی و فکری، مهم‌ترین فعالیت‌های این مرکزند. کتابخانه عمومی این مرکز نیز همه روزه محل مراجعه دانشجویان، پژوهشگران و علاقمندان به مطالعه است. فعالیت‌های این مرکز در سال‌های اخیر از طریق شعبه‌های آن در مناطق شیعه نشین گسترش یافته است.

منتدی الفکر التقدمی لبنان[iv]

این جمعیت فرهنگی در سال 1994 با حمایت حزب سوسیالیست پیشرو با اهدافی چون: تقویت روند فرهنگی در مناطق مختلف لبنان، تکریم اندیشمندان و فرهیختگان عرب و غیر عرب، تقویت و توسعه فرهنگ ملی و گسترش مشارکت در فعالیت‌‌های فرهنگی و به ویژه، تقویت ارتباط میان مراکز فرهنگی، تأسیس شده است. از جمله فعالیت‌‌های این انجمن وابسته به طائفه درزی؛ برپایی کارگاه‌‌های پژوهشی و آموزشی، برگزاری نشست‌ها و میزگرد‌های علمی و فکری، برپایی نمایشگاه‌‌های فرهنگی هنری، انتشار مجله‌‌های فرهنگی و فکری و جلسات معرفی و نقد کتاب، قابل ذکر است.

الحرکة الثقافية فی لبنان[v]

جنبش فرهنگی لبنان وابسته به جنبش شیعی امل است که فعالیت‌‌های خود را از سال 1990 آغاز کرده است. این تشکیلات فرهنگی اهداف خود را از بدو تأسیس؛ ارائه مفهوم واحد از میهن و شهروند، توسعه آگاهی‌‌های ملی، توسعه آگاهی برای مشارکت در حیات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و رشد و توسعه فرهنگی، فکری، علمی، آموزشی و بهداشتی اعلام کرده است. جنبش فرهنگی لبنان برای تحقق اهداف اعلام شده، فعالیت‌‌های متنوع و گسترده‌ای را صورت می‌دهد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از: اجرای برنامه‌‌هایی برای تشویق و توسعه امر مطالعه و کمک به تولید آثار ادبی اجرای برنامه‌‌هایی برای تشویق و توسعه امر مطالعه و کمک به تولید آثار ادبی و علمی، تلاش برای تقویت جایگاه اجتماعی زنان، انجام پژوهش‌‌های مختلف و تشکیل مرکز اسناد علمی و فرهنگی، تأسیس مرکز انتشارات، انتشار مجله فکری، برپایی نمایشگاه‌‌های متنوع فرهنگی هنری، اجرای برنامه‌‌هایی در راستای ارتقاء سطح آموزشی و تربیتی دانش‌آموزان، حمایت از تأسیس آزمایشگاه‌ها و کتابخانه‌‌های تخصصی، حمایت از تأسیس مدارس ابتدایی و راهنمایی دولتی در مناطق مختلف و به ویژه ارتقاء سطح آموزش‌های حرفه‌ای و حمایت از گسترش مراکز درمانی و بهداشتی در سراسر لبنان. این انجمن فرهنگی، همچنین به برقراری ارتباط با لبنانی‌‌های مقیم خارج از کشور و توسعه فعالیت‌های فرهنگی در میان آنان و به ویژه گردآوری آثار فرهنگی آنان و معرفی و انتشار آن‌ها، اهتمام دارد.

الرابطة الثقافية، طرابلس[vi]

یکی از قدیمی‌ترین انجمن‌‌های فرهنگی لبنان است که در سال 1944 با حمایت ریاض الصلح نخست‌وزیر دوره استقلال، در شهر طرابلس مرکز استان شمال تأسیس شده است. مؤسسین اولیه آن، گروهی از فارغ‌التحصیلان مرکز تربیت و تعلیم اسلامی در طرابلس بودند که با هدف فعالیت‌‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی به این اقدام همت گماشتند. این انجمن در طول ده‌ها سال و علی‌رغم برخی مشکلات سیاسی امنیتی در شمال طرابلس، تلاش کرده است تا از طریق گفتگو و اهتمام به برخی فعالیت‌‌های فرهنگی و هنری، تا حدودی از بحران‌های این منطقه بکاهد. علاوه بر آن، کتابخانه این انجمن همه روزه پذیرای تعداد زیادی از دانشجویان، پژوهشگران و علاقمندان به کتاب و مطالعه است. مجتمع فرهنگی هنری فیحاء از جمله بخش‌های فعال این انجمن است که در طول سال به فعالیت‌‌های متنوع فرهنگی و هنری اهتمام دارد.

از جمله دیگر مراکز و محافل فرهنگی این کشور می‌توان از: مؤسسةالعرفان، نادی لکل ناس، مرکز البیان الثقافی، حلقة الحوار الثقافی، مؤسسة سمیر قصیر، المرکز الثقافی الاجتماعی – دبیر قانون النهر و جمعیة المعارف الثقافیة نام برد.[۳]

پاورقی

[i] در معرفی مراكز فرهنگی غيردولتی لبنان از منبع زير استفاده شده است:

- اطلاعات  ميداني نگارنده

[ii] شوراي فرهنگي جنوب لبنان

[iii] جنبش فرهنگی، انطلياس

[iv] انجمن انديشه پيشرو

[v] جنبش فرهنگی در لبنان

[vi] انجمن فرهنگی، طرابلس

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

  1. ↑ برگرفته از https://www-arabcalturclub.com
  2. ↑ المؤسسات و الهیئات الثقافیة غیرالحكومیة فی لبنان (2010). بیروت: رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران.
  3. ↑ صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص. 161-166.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=نهادها_و_سازمان‌های_فرهنگی_لبنان&oldid=17297»