نمایندگی فرهنگی ج. ا. ایران در فرانسه

رایزنی فرهنگی جمهوري اسلامي ایران در پاریس

رایزنی فرهنگی ایران یک واحد فرهنگی است که از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (سابقا مسئولیت این واحد به عهده وزارت فرهنگ و هنر و سپس وزارت فرهنگ و آموزش عالی بود)به منظور انجام فعالیت های فرهنگی در خارج دایر می گردد. اداره این نمایندگی ها بر عهده رایزنان فرهنگی است که به طور مستقیم از طرف سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) انتخاب می شوند. وابستگی فرهنگی ایران  در فرانسه در سال 1349 تاسیس و بعد به رایزنی تبدیل شد. ساختمان اوليه رايزني فرهنگي در خيابان فوش[26] كه از محله هاي اعيان نشين پاريس است، قرار داشت . در سال 1354 ، بزرگ نادرزاد رايزن فرهنگي وقت، محل فعلي آن را در خيابان ژان بارت[27] جستجو  و با اخذ موافقت سفير وقت آن را خريداري نمود . علت اصلي اين انتخاب ، همجواري آن با مدرسه آليانس فرانس (محل اصلي آموزش زبان فرانسه به خارجيان)، محله كارتيه لاتن و دانشگاه سوربن كه منطقه فرهنگي،دانشجويي و روشنفكري پاريس است ، بوده و حتي سفير وقت از اين كه با آغاز تحركات ضد رژيم پهلوي، رايزني در معرض تردد مخالفان رژيم قرار مي گرفته ، رايزن فرهنگي را مورد سرزنش قرار داد .

در نخستین ماه پس از پیروزی انقلاب از سوی سرپرستی واحدهای روابط فرهنگی وزارت فرهنگ و آموزش عالی کلیه نمایندگی های فرهنگی به استثنای فرانسه و چند کشور دیگر تعطیل و ماموران آنها به تهران احضار شدند. اما واحدهای فرهنگی تعطیل نشده به طور موقت تحت سرپرستی سفارتخانه های ایران در کشورهای مربوطه قرار گرفتند. وزارت فرهنگ و آموزش عالي در تاريخ 17/5/1357 آقاي ابوالحسن جليلي را به عنوان رايزن فرهنگي منصوب و ايشان از تاريخ 16/6/57 فعاليت خود را در رايزني فرهنگي ايران در فرانسه آغاز كردند. در زمان رياست جمهوري بني صدر طبق نوشته وزير فرهنگ وقت آقاي دكتر حبيبي ، خانه فرهنگ ايران در پاريس به وسيله سفارت در اختيار آقاي حسين نوري، نماينده امام در خارج از كشور قرار گرفت تا طبق ضوابط مخصوصي مورد استفاده انجمن اسلامي دانشجويان فرانسه واقع گردد. در سال 1361 آقاي مجيد كارشناس به عنوان نماينده وزارت فرهنگ و ارشاد به پاريس معرفي شدند و تامرداد سال1362مكاتبات اداري وي همچنان ادامه داشته است . از آنجا كه اين مركز به محل برخورد نيروهاي مدافع انقلاب اسلامي و اپوزيسيون تبديل شده بود، به دليل شكايت همسايگان از اين مركز، ساختمان رايزني فرهنگي قفل و زنجير شد و تردد در آن ممنوع گرديد. رايزني فرهنگي پس از اخراج مجيد كارشناس در سال 1362، به مدت يك دهه تعطيل شد. مقدمات همكاري هاي مجدد فرهنگي ميان دو كشور از سال هاي 70- 69 از سر گرفته شد، در حالي كه هنوز مراكز فرهنگي دو كشور بازگشايي نشده بود. در شهريور 1372 هجري شمسي يادداشت تفاهمي از طرف وزارت امورخارجه ايران و فرانسه  به امضا رسيد تا همكاري هاي فرهنگي، علمي و تحقيقاتي ميان دو كشور ايران و فرانسه گسترش يابد. در ماده 45 اين تفاهم نامه آورده شد كه طرفين تصميم گرفتند يك گروه كارشناسي تا نيمه دوم 1372 جلسه اي تشكيل داده تا وضعيت مدارس ايتدايي و متوسطه دو كشور، مراكز فرهنگي و انستيتوي تحقيقاتي در دو كشور، و متن موافقتنامه فرهنگي 1352 را مورد بررسي قرار دهند. در همين سال بود كه آقاي سيد حسين هاشمي به عنوان رايزن فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در پاريس تعيين و پس از يك وقفه ده ساله نمايندگي فرهنگي فعاليت خود را در محل سفارت آغاز كرد.

رايزني فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در پاريس از خرداد 1373 فعاليت خود را از سرگرفت. ده سال از تعطيلي خانه فرهنگ ايران در پاريس و اخراج رايزني فرهنگي مي گذشت و  همه چيز بايد از صفر شروع مي شد. دفتري در سفارت به رايزني اختصاص يافت. هدف اصلي بازگشايي خانه فرهنگ بود. اين كار با دشواري هاي فراوان آغاز شد كه مهم ترين آن جلب اعتماد مقامات فرانسوي بود. در اين مدت رايزني فرهنگي موفق شد با ارتباطات گسترده با مقامات وزارت خارجه و وزارت كشور فرانسه ، اجازه فعاليت مجدد را دريافت نمايد. با باز سازي خانه فرهنگ ايران و برگزاري چند جلسه و كنفرانس ، اين محل به عنوان مركز اصلي فعاليت هاي فرهنگي جمهوري اسلامي ايران معرفي گرديد. مهم ترين فعاليت رايزني در اين زمينه ايجاد ارتباطات با مراكز فرهنگي ، هنري ، دانشگاهي و نهادهاي اسلامي بوده است. در اين ارتباطات سعي بر باز نمايي ابعاد معنوي و اخلاقي فرهنگ و هنر ايراني بوده كه در اثر تبليغات رسانه اي به فراموشي سپرده شده بود.

از آن زمان تا كنون بر اساس تسهيلات فراهم آمده، رفت و آمد زيادي بين نخبگان و شخصيت هاي فرهنگي دو كشور صورت گرفته و فعاليت هاي فرهنگي زيادي انجام شده كه به برخي از آنها اشاره مي شود:

•روانشاد حاج قربان سلیمانی؛ گوهر تابناك دوتارنوازي ايران و جهان و پدیده جشنواره بین المللی آوینیون فرانسه در سال 1991 : وی هشت بار به فرانسه دعوت شد و در سال 1991میلادی که این هنرمند بزرگ در فستیوال موسیقی و تئاتر سنتی ایران در جشنواره شهر آوینیون فرانسه شرکت کرده بود حضار را مجذوب و حیران هنر خویش ساخت و تحسین موسیقى دانان و آهنگ سازان نامى غرب را برانگیخت. هنگام برگزاری جشنواره جهانی موسیقی آوینیون در فرانسه ، مطبوعات آن کشور برایش تیتر زدند : « گنج راستین ملی » و آن موقع 72 ساله بود . در ژوئیه سال 1991 «لوموند» عكس او را روي جلدش چاپ كرده و زير آن نوشته: «كسي كه درهاي بهشت را روي غرب گشود» و نوول آبزرواتور در مورد او نوشت: "حس عمیق او نسبت به موسیقى و مهارت او در نوازندگى، در عین حال که بسیار طبیعى جلوه می کند، بسیار حیرت انگیز است". درصفحه اول نشریه لیبراسیون شماره ی ۳۱۶۹ به تاریخ 31 / 7 / 1991 درسایه عکس بزرگ استاد حاج قربان سلیمانی ذکر نمودند: اصالت بارز و توان بالای نوازندگی دوتار و قدرت عالی ایشان در ارایه آوازهایی به زبان های فارسی،ترکی وکردی علاقمندان موسیقی را چنان تحت تاثیر قرارداد که با ابراز احساسات ممتد ، آنان را وادارساختندکه برنامه خودرا تکرارکنند و درپایان تماشاگران بسیاری حتی آنان که بازبان فارسی هم آشنایی نداشتند ، حاج قربان را درآغوش کشیدند و بسیاری از موسیقی شناسان ، مدیران ، دست اندرکاران فستیوال های جهانی ، خبرنگاران وگزارشگران مطبوعاتی وهمچنین رادیو و تلویزیون های کشورهای مختلف برای دیدار و گفتگو بااین هنرمند زبردست وناشناخته به دفترفستیوال وهتل محل اقامتش مراجعه می نمودند تاعکس وگزارش تهیه کنند. ازجمله (پیترزسلرز)مدیر فستیوال لس آنجلس اعلام کرد که سعی می کنم تابرای سال ۱۹۹۳ استادسلیمانی را به جشنواره دعوت نمایند. این استاد صاحب نام به عنوان پدیده و ستاره "آوینیون" فرانسه معرفی شد . وخود در مورد برنامه آوینیون می گفت :«آن  روز ساز به من می گفت: تو در زمین بزن و من از آسمان».

•در سال 1383 اعضاى تور فرهنگى ايران در پاريس با فعاليت‏هاى گوناگون مرتبط با كتاب و نشر در فرانسه آشنا شدند. در اين هيأت على‏اصغر رمضانپور معاون فرهنگى وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، ولى‏الله شجاع پوريان رئيس كميسيون فرهنگى مجلس، محمدعلى شعاعى دبير دفتر مجامع و فعاليت‏هاى فرهنگى و مسئولان انتشاراتى‏هاى دليل ما، افق، ققنوس، خانه فرهنگ و هنر گويا و فرهنگ معاصر و نمايندگان دو بنگاه ادبى حضور داشتند. مذاكراه با مسئولان وزارت خارجه فرانسه، آشنايى با صنعت نشر فرانسه ، ديدار ناشران با مسئولان سنديكاى ملى فرانس اديسون و بنگاههاى انتشاراتى، ديدار با مسئول بازرگانى بنگاه توزيع كتاب، شركت در كنفرانس روابط بين ناشران و نويسندگان،شركت در كنفرانس سياست كتاب در مركز ملى كتاب و بازديد از شركت موديس - سومين توزيع كننده بزرگ كتاب در فرانسه از جمله برنامه هايي بود كه در اين سفر چند روزه صورت گرفت.

•اعزام يك گروه 15 نفري از دانشجويان زبان فارسي براي دوره دانش افزايي به ايران در سال 1378 . اعزام اين تعداد از دانشجويان در طول سال هاي گذشته بيسابقه بوده است.

•اهداي 20 محموله كتاب به 20 كتابخانه معروف فرانسه به مناسبت سفر آقاي خاتمي رئيس جمهور وقت به فرانسه

•برگزاري نشست مشترك علمي بين انستيتو پاستور پاريس و انستيتو پاستور ايران با حضور 14 نفر از محققان و روساي بخش هاي مختلف انستيتو پاستور پاريس در 1379 و طي سه روز كاري 27 سخنراني علمي درزمينه مباحث پزشكي ، واكسن سازي و داروسازي ارائه گرديد.

•برگزاري بهار ايراني با مشاركت رايزني فرهنگي ايران و شهرداري منطقه شش پاريس به مدت يك ماه در سال 1383: اين برنامه به مناسبت فصل بهار و سال نو ايراني در مراكز مختلف فرهنگي منطقه شش پاريس برگزار شد كه شامل بخش هاي متنوع سينما، تئاتر،موسيقي، نمايشگاه و كنفرانس بود. اين مراسم در 17 ارديبهشت در سالن شهرداري منطقه شش و با حضور چهره هاي شاخص فرهنگي ايراني و فرانسوي انجام شد و نمايشگاههاي آثار گرافيك، نقاشي ، خطاطي و كتاب هاي قديمي و فرش افتتاح و مورد بازديد عموم قرار گرفت. تئاترهاي ايراني شكلك، تيغ كهنه، روي خط خاكستري، دايي وانيا روي فرش ايراني از جمله نمايش هايي بودند كه در سالن خانه فرهنگ هاي جهان و تئاتر لوسرنر پاريس به نمايش درآمدند. برپايي هفت سين نوروزي و سفره هاي عقد ايرانيان مسلمان، مسيحي ،  يهودي  و زرتشتي با عنوان "نمايشگاه سفره هاي ايراني" در كليساي سن سولپيس يكي از اين برنامه ها بود.

•اجراي تئاتر «شمس پرنده» و «اسطوره سیاوش» پري صابري با همت صادق خرازي سفير وقت ايران در فرانسه  در تالار یونسکوی پاریس

•برگزاری جشن نوروز در شهرداری پاريس برای نخستين بار در فرانسه در29 مارس 2004 : به همين مناسبت شهردار پاريس ضيافت بزرگی در تالار بزرگ شهرداری پاريس ترتيب داد و گروه کثيری از مليت ها و اقوامی که سال نو آنها با اول فروردين و نوروز شروع می شود، به شرکت در آن دعوت شده بودند. شهردار پاريس در آغاز ضيافت به عنوان خوش آمدگويی و تبريک گفت و ميهمانان در کنار سفره هفت سين با غذاها و شيرينی های ايرانی و افغانی ، در حالي که موسيقی محلی اقوام گوناگون فضا را پرکرده بود، پذيرايی شدند.

•برگزاري برنامه "شب سفيد" توسط شهرداري پاريس در بخش هاي مختلف و متنوع  شهر پاريس در روز هفتم اكتبر2005 به اجرا در مي آيد و نخستين حضور فرهنگي ايران  در محل كاخ و محوطه آرشيو ملي فرانسه و با برگزاري برنامه نمايشگاه نقاشي فدريكا مارتا از اشعار مولانا، چادر عشاير به سبك قشقايي، شاهنامه خواني مهدي فقيه در جمع ايرانيان،نمايشگاه چايخانه سنتي ايران،اجراي اركستر نكيسا با نوازندگاني زبده،كارگاه خوشنويسي توحيدي طبري،قرائت متن هاي نمايشي كوتاه توسط نادري و ثميني رقم خورد.

•اولين حضور جمهوري اسلامي ايران در نمايشگاه كتاب پاريس از تاريخ 3 الي 7 فروردين 1386 با حضور موسسه نمايشگاه هاي فرهنگي ايران. شركت در نمايشگاه پاريس نه تنها فرصت مغتنمي بود تا قابليت هاي نشر كشور به طرف فرانسوي نشان داده شود بلكه زمينه براي همكاري هاي مشترك در آينده براي ارائه فرهنگ مكتوب كشورمان در فرانسه فراهم آمد.

•حضور ايران در اولين نمايشگاه بين المللي گردشگري در پاريسدر مارس 2008

•حضور همه ساله بنياد فارابي و حوزه هنري سازمان تبليغات و بخش هاي خصوصي  در جشنواره كن

•حضور نمايندگان دولتي و ناشران ايراني در فستيوال جهاني ميدم( ناشرين و توليد كنندگان كالاهاي فرهنگي هنري و موسيقيايي كشورهاي جهان) در محل دائمي نمايشگاه هاي شهر كن

•آموزش زبان فارسی در سه سطح مبتدی، متوسطه و عالی، در محل رایزنی فرهنگی ايران در پاریس برگزار می شود. این کلاسها داوطلبان خاص خود را دارد. افرادی که قرار است به عنوان ماموریت یا برنامه ای به ایران بروند، دانشجویان، خبرنگاران ، ودیگر قشرهای فرانسوی در خارج از ساعات اداری که مناسب با وضعیت کاری آنان است مایل به استفاده از این کلاس ها هستند. هر چند در تنها مدرسه ایرانی واقع در پاریس نیز  زبان فارسی براي كودكان و نوجوانان در روزهای شنبه تدریس می شود .

•هفته فرهنگی خانه های فرهنگ خارجی در پاریس: فدراسيون خانه های فرهنگ خارجی درپاریس در سال 2001 میلادی برابر با 1380 شمسی  با حضور کشورهای ایران ، مصر ، سوریه ، اسپانیا ، ترکیه ، کانادا ، مجارستان و برخی از کشورهای آمریکای لاتین با مدیریت رایزنی فرهنگی کانادا تاسیس گردید و هم اكنون متشکل از 35 مرکز و موسسه فرهنگی کشورهای خارجی است و رایزنی فرهنگی ایران در فرانسه نیز  در اين انجمن مشارکت فعال دارد . هدف این انجمن انجام فعالیت  مشترک و متمرکز در مراکز فرهنگی مربوط به خود جهت معرفی فرهنگ و هنر ملی و شناساندن آن به شهروندان پاریسي است . اولین فعالیت این انجمن در اکتبر 2002 در چارچوب هفته خانه های فرهنگ با همکاری شهرداری پاریس و وزارت فرهنگ فرانسه برگزار گردید.زمان برگزاری این هفته فرهنگی نیز بعد از پایان یافتن تعطیلات تابستانی ماه اوت و آغاز شدن فعالیتهای جاری از جمله باز شدن مدارس و دانشگاهها است و در ماه سپتامبر یعنی در اوایل مهر ماه از اهالی پاریس دعوت به عمل می آید تا از طریق فرهنگ و هنر، سفری به کشورهای عضو داشته باشند . خانه های فرهنگ نیز ضمن ارایه برنامه های متعدد از جمله هنرهای بصری ،ادبیات ، سینما ، موسیقی ، تئاتر ، نمایشگاه هنرهای تجسمی  ، میزگرد و کنفرانس ،آشپزی و گفتگو  در حد توان خود جلوه ای از فرهنگ و هنر خود را در معرض علاقمندان قرار می دهند . همه ساله یک موضوع خاصی به صورت مشترک جهت معرفی خانه های فرهنگ خارجی در پاریس انتخاب می شود و خانه های فرهنگ به طور معمول این برنامه ها اعم از نمایشگاه ٰ کنفرانس ٰ نمایش فیلم ٰ اجرای موسیقی با محوریت آن موضوع برگزار می کنند . مردم نیز بر اساس بروشورها برنامه های مورد نظر خود را انتخاب می کنند و از نزدیک با مراکز فرهنگی نیز آشنا می شوند  و این فرصت خوبی برای جذب افراد به نمایندگی فرهنگی است.

•به همت رايزني فرهنگي ايران در فرانسه، شبکه تلویزیونی آرته مشترک فرانسه و آلمان تمامی برنامه های روز چهارشنبه 23 بهمن ماه خود را به مراسم جشن گراميداشت سي امين سالگرد انقلاب اسلامی ايران اختصاص داد. برنامه ها از ساعت 10 صبح چهارشنبه 23 بهمن با "روز بخیر تهران" آغاز و در ساعت 00.20 با "خداحافظ تهران" پایان يافت و حدود 10 مستند، فیلم و گزارش خبری در باره ایران پخش شد. در این میان، مستند بسیار قوی " ایران : قدرت آشکار شده از 2008– 1905 در باره تاریخ یکصد ساله ایران از کشف نفت تا دانش هسته ای در ساعت 20.50 نمایش داده شد. این مستند 90 دقیقه ای که شامل مجموعه ای از فیلم های آرشیوی و جدید، مصاحبه و گفتگو با مسولان سیاسی ایران بود، با همیاری رایزنی فرهنگی ایران در فرانسه و در خلال سه سفر کاری کمپانی " آرت لاین فیلمز " در طول بهار و تابستان1387 به ایران تهیه گردیده بود.

•انتخاب رایزنی ایران در فرانسه توسط فدراسیون خانه های فرهنگ خارجی: بر اساس يادداشت رسمي " فدراسيون خانه هاي فرهنگ خارجي"فيسپ" وابسته به وزارت فرهنگ فرانسه، خانه فرهنگ ايران از ميان تمامي رايزني ها و خانه هاي فرهنگ خارجي فعال، جزء ۵ خانه فرهنگ خارجي برتر در فرانسه شناخته شده است. در واقع "فيسپ" اتحاديه اي از كليه رايزني هاي فرهنگي و خانه هاي فرهنگ خارجي در فرانسه مي باشد كه به منظور هماهنگي فعاليتهاي فرهنگي و هنري رايزني ها با يكديگر و با وزارت فرهنگ و ارتباطات فرانسه به وجود آمده است. معرفي ۵ خانه فرهنگ خارجي برتردرفرانسه مسبوق به سابقه نبوده و براي اولين بار توسط "فيسپ" اعلان شده وموجبات آن را فراهم ساخت كه فعاليت اين خانه هاي فرهنگ منتخب توسط مجلات فيسپ، وزارت فرهنگ فرانسه و نشريات فرانسوي انعكاس يابد. انتخاب خانه فرهنگ ايران در زمره ۵ خانه فرهنگ برتر، افتخاري براي ج.ا.ايران مي باشد.

نیز نگاه کنید به

نمایندگی فرهنگی ج. ا. ایران در روسیه؛ رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در پکن چین؛ نمایندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ژاپن؛ نمایندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تونس؛ نمایندگی فرهنگی ج. ا. ایران در کانادا؛ نمایندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سنگال؛ نمایندگی فرهنگی ج.ا. ایران در آرژانتین؛ نمایندگی فرهنگی ج ا ایران در اسپانیا؛ نمایندگی فرهنگی ج ا ایران در اتیوپی؛ رایزنی فرهنگی ج. ا. ایران در سیرالئون؛ رایزنی فرهنگی ج. ا. ایران در قطر؛ نمایندگی فرهنگی ج. ا. ایران در بنگلادش