جغرافیای طبیعی و انسانی قطر: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۳

جغرافیای طبیعی و انسانی در کشور قطر شامل جغرافیای طبیعی مشتمل بر موقعیت جغرافیایی؛ مساحت؛ آب و هوا؛ ارتفاعات و ناهمواری ها؛دریاها و خلیج ها؛جزایر قطر است. همچنین جغرافیای انسانی مشتمل بر جمعیت؛ سیاست جمعیتی قطر و پراکندگی و توزیع جمعیت در قطر است که در ذیل شرح داده شده است:

جغرافیای طبیعی

موقعیت جغرافیایی قطر

قَطَر کشوری عربی در جنوب غربی قاره آسیا و در شرق شبه‌جزیره عربستان، در خاورمیانه و در بخش جنوبی خلیج فارس واقع شده‌ است. قَطَر خود شبه‌جزیره‌ای کوچک‌تر واقع در شبه جزیره عربستان است که خلیج فارس آن را از غرب و شمال و شرق در بر گرفته‌است. پایتخت آن، دوحه است. قطر مرز مشترک زمینی با عربستان سعودی، و مرز دریایی با کشورهای بحرین و امارات متحده عربی دارد. قطر دارای ذخایر گسترده‌ی نفتی و گازی است و از کشورهای ثروتمند جهان است. کشور قطر در جنوب غربی قاره آسیا و در منطقه خاورمیانه ودر میانه حاشیه ساحل جنوبی خلیج فارس واقع شده و شکل آن مانند زبانی است که از خشکی بیرون آمده و در داخل آب‌های دریا پیشروی کرده است.

حدود و وسعت

سرزمین قطر شکل شبه جزیره‌ای دارد و حلقه اتصال بین شمال و جنوب خلیج فارس می‌باشد آب‌های خلیج فارس از سه جهت غرب‌، شمال و شرق این کشور را در برگرفته و تنها مرز خشکی آن از جهت جنوب با کشور عربستان سعودی است به همین دلیل این قطعه از جغرافیا قسمتی از شبه جزیره بزرگ عربستان می‌باشد.

طول سواحل قطر تقریباً 748 کیلومتر است. طول مرز خشکی با عربستان نیز حدود 60 کیلومتر می‌باشد. ایران در شمال قطر واقع شده و نزدیک به 250 کیلومتر مرز آبی (دریایی) با این کشور دارد. از شمالی ترین نقطه خاک قطر (شهر الرویس) تا ساحل بندر دیر در استان بوشهر حدود 185 کیلو متر است. در غرب‌، بحرین نزدیک ترین همسایه آبی قطر می‌باشد. بین ساحل غربی قطر (راس ام حیش ras-omm-heish) و ساحل جنوبی جزیره منامه (جزیره اصلی بحرین) حدود 27 کیلومتر فاصله است و جزایر حوار (havar) بحرین در یک مایلی سواحل قطر قرار دارند. در آب‌های شرقی‌، قطر با عربستان سعودی و امارات متحده عربی (امارت ابوظبی) مرز مشترک دارد‌، که البته این مرز به دلیل اختلافات مرزی ابوظبی و عربستان وضعیت چندان مشخصی ندارد. فاصله شهر ابوظبی تا دوحه - مرکز قطر- بطور مستقیم به 280 کیلومتر می‌رسد‌، در حالی که فاصله مرز ابوظبی و مرز قطر از طریق خاک عربستان بسیار کم بوده و حدود 45 کیلومتر می‌باشد.

خشکی کشور قطر بین 24 درجه و27 دقیقه تا 26 درجه و10 دقیقه عرض شمالی از خط استوا(خط نیمگان زمین) قرار دارد‌، یعنی در محدوده نوار بیابانی نیمکره شمالی‌، به همین جهت منطقه‌ای بیابانی و گرم است.

همچنین این سرزمین بین 50 درجه و 45 دقیقه تا 51 درجه و 40 دقیقه شرقی طول جغرافیایی از خط نصف النهار گرینویچ (خط نیمروزی مبنا) واقع شده است.

از شمالی ترین نقطه (حومه شرقی شهر الرویس al- ruwais) تا جنوبی ترین نقطه (اطراف سودانثیل sudanthil) حدود 160 کیلومتر فاصله است. عرض این شبه جزیره هم بین 55 تا 85 کیلومتر در قسمتهای مختلف شمال و جنوب کشورمتفاوت است. فاصله بین شرقی ترین نقطه (راس ابوعبود ras- abu-abboud در شرق شهر دوحه) تا غربی ترین نقطه (جنوب شهر دخان dukhan) نیز حدود 85 کیلومتر است.

وسعت سرزمین اصلی شبه جزیره قطر با احتساب جزایر تابعه در خلیج فارس به حدود 8/11606 کیلو متر مربع می‌رسد.

مجمع الجزایر حوار

جزایر قطر

به موجب آماری که حکومت قطر انتشار داده تعداد جزایر تابع این حکومت هشت جزیره است. این جزایر عبارتند از: حالول، الغالیه، السافلیه، شراعوه، اسحاط، بشریه، زکن و مجمع الجزایر حوار که این جزیره در مورد مالکیت و حاکمیت آن بین حکومت‌های قطر و بحرین اختلاف نظر چندین ساله وجود دارد.

ارتفاعات و ناهمواری‌ها

شبه جزیره قطر در مجموع دارای زمین مسطح و هموار است وآن گونه که نقشه ارتفاعی ( توپوگرافی ) قطر نشان می‌دهد‌، وضعیت ناهمواری‌های آن به شرح زیر است:

حدود 44 درصد از وسعت قطر کمتر از 30 متر از سطح دریا (سطح مبنای جهانی) ارتفاع دارد.
نزدیک به 90 درصد از سطح این سرزمین در ارتفاع کمتر از 50 متری از سطح دریا قراردارد.
زمین‌هایی که ارتفاع آنها پایین تر از سطح دریاست حدود یک درصد مساحت قطر را تشکیل می‌دهند.
زمین‌هایی که بالاتر از 80 متر ارتفاع دارند، فقط 3/. درصد وسعت قطر را شامل می‌شوند.
باتلاق دخان در غرب شبه جزیره قطر گودترین مکان درسطح کشور است که ارتفاع آن به حدود 6 متر پایین تر از سطح دریا می‌رسد.
بلندی «طویر الحمیر» در جنوب قطر (در حاشیه جاده غربی سودانثیل به جاده سلوا) با ارتفاع 103 متر بلندترین نقطه کشور است. بدین ترتیب اختلاف ارتفاع بین بلندترین و پست ترین نقطه در قطر به 109 متر می‌رسد.
ارتفاع در شبه جزیره قطر به سمت غرب و جنوب و جنوب غربی افزایش می‌یابد.
شیب طبیعی زمین در بیشتر نقاط این کشور کم است. درجه شیب بین 6/0 درجه تا 2 درجه بوده و این در حالی است که شیب در همه جا به سمت دریا نیست و حوضه‌های کوچک و بسته داخلی نیز وجود دارند.
تپه‌های شنی نیز حدود 15 درصد این سرزمین را در بر می‌گیرند.

همچنین باید این نکته را در نظر داشت که سرزمین قطر حالت بیابانی و صحرایی دارد وبا توجه به اینکه دورترین فاصله نواحی داخلی قطر تا دریا کمتر از 45 کیلومتر است‌، می‌توان آن را یک بیابان ساحلی محسوب نمود.

دریاها و خلیج‌ها

پیش روی آب خلیج فارس در داخل خشکی کشور قطر باعث به وجود آمدن شکل‌های مختلفی گشته که به نام‌های محلی خور‌، دوحه و خلیج خوانده می‌شوند.

خورالعدید

خور

زبانه‌هایی از آب دریا که در خشکی پیش روی کرده و مستطیل شکل هستند. مانند خورالعدید در جنوب شرقی قطر، خور شهر الخور در شمال غربی کشور‌، و خور الذخیره در شمال غربی شهر الخور

دوحه

زبانه‌هایی از آب دریاست که در خشکی پیشرفت کرده ودایره شکل هستند. مانند دوحه شهر الدوحه‌، مرکز کشور، در شرق قطر و دوحه الحصین، دوحه فشاخ، دوحه اسیود‌، دوحه ام ماء و دوحه بن رحال در غرب سرزمین قطر.

خلیج

زبانه‌هایی از آب دریا که به داخل خشکی حرکت کرده و وسعت آنها بیشتر از خورهاست و مانند دوحه‌ها دایره‌ای شکل نیستند. از مهم‌ترین آنها خلیج ذکریت در غرب و خلیج سلوا در جنوب غربی قطر را می‌توان نام برد.

خاک

شبه جزیره قطر از شمال شرق عربستان به داخل خلیج فارس گسترده شده‌ است. خاک این کشور، مسطح بوده، و از یک صحرای خشک تشکیل شده‌است.

آب و هوا

آب و هوای قطر آب و هوایی بیابانی است در این کشور زمستان هوایی خنک دارد. در زمستان در اثر تودهٔ هوایی سودانی باران‌های سیل آسایی در این کشور می‌بارد که خسارت به بار می‌آورد. ولی تابستان هوایی شرجی و گرم دارد.

بارندگی

میزان بارندگی این کشور کم و حدود 120 میلی متر در سال است. آب‌های زیرزمینی در قطر، برای شرب یا کشاورزی مناسب نیست؛ لذا آب مصرفی این کشور، توسط دستگاه‌های آب شیرین کن و واردات آب از سایر کشورها تأمین می‌شود.

درجه حرارت

در تابستان بعضاً درجه حرارت آن به بالاتر از 46 درجه سانتیگراد می‌رسد و پائیز و زمستان‌ آن بین 20-10 درجه سانتیگراد است^[۱].

جغرافیای انسانی

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

↑ احمدی، محمد مهدی (1393). جامعه و فرهنگ قطر. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (دردست انتشار).

[1] احمدی، محمد مهدی (1393). جامعه و فرهنگ قطر. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (دردست انتشار).

[۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-جغرافیای طبیعی و انسانی در کشور قطر شامل [[جغرافیای طبیعی قطر|جغرافیای طبیعی]] مشتمل بر [[پرونده:قطر.jpg|بندانگشتی|282x282پیکسل|موقعیت جغرافیایی قطر]][[قطر|قَطَر]] کشوری عربی در جنوب غربی قاره آسیا و در شرق شبه‌جزیره عربستان، در خاورمیانه و در بخش جنوبی خلیج فارس واقع شده‌ است. قَطَر خود شبه‌جزیره‌ای کوچک‌تر واقع در شبه جزیره عربستان است که خلیج فارس آن را از غرب و شمال و شرق در بر گرفته‌است. پایتخت آن، دوحه است. [[قطر]] مرز مشترک زمینی با عربستان سعودی، و مرز دریایی با کشورهای بحرین و [[امارات متحده عربی]] دارد. قطر دارای ذخایر گسترده‌ی نفتی و گازی است و از کشورهای ثروتمند جهان است. کشور قطر در جنوب غربی قاره آسیا و در منطقه خاورمیانه ودر میانه حاشیه ساحل جنوبی خلیج فارس واقع شده و شکل آن مانند زبانی است که از خشکی بیرون آمده و در داخل آب‌های دریا پیشروی کرده است.
+جغرافیای طبیعی و انسانی در کشور قطر شامل [[جغرافیای طبیعی قطر|جغرافیای طبیعی]] مشتمل بر [[موقعیت جغرافیایی قطر|موقعیت جغرافیایی؛]] [[مساحت کشور قطر|مساحت؛]] [[آب و هوای قطر|آب و هوا؛]] [[ارتفاعات و ناهمواری های قطر|ارتفاعات و ناهمواری ها؛]][[دریاها و خلیج های قطر|دریاها و خلیج ها؛]][[جزایر قطر]] است. همچنین [[جغرافیای انسانی قطر|جغرافیای انسانی]] مشتمل بر [[جمعیت قطر|جمعیت؛]] [[سیاست جمعیتی قطر]] و [[پراکندگی و توزیع جمعیت در قطر]] است که در ذیل شرح داده شده است:
-===حدود و وسعت===
+=== [[جغرافیای طبیعی قطر|جغرافیای طبیعی]] ===
+[[پرونده:قطر.jpg|بندانگشتی|282x282پیکسل|موقعیت جغرافیایی قطر]][[قطر|قَطَر]] کشوری عربی در جنوب غربی قاره آسیا و در شرق شبه‌جزیره عربستان، در خاورمیانه و در بخش جنوبی خلیج فارس واقع شده‌ است. قَطَر خود شبه‌جزیره‌ای کوچک‌تر واقع در شبه جزیره عربستان است که خلیج فارس آن را از غرب و شمال و شرق در بر گرفته‌است. پایتخت آن، دوحه است. [[قطر]] مرز مشترک زمینی با عربستان سعودی، و مرز دریایی با کشورهای بحرین و [[امارات متحده عربی]] دارد. قطر دارای ذخایر گسترده‌ی نفتی و گازی است و از کشورهای ثروتمند جهان است. کشور قطر در جنوب غربی قاره آسیا و در منطقه خاورمیانه ودر میانه حاشیه ساحل جنوبی خلیج فارس واقع شده و شکل آن مانند زبانی است که از خشکی بیرون آمده و در داخل آب‌های دریا پیشروی کرده است.
+==== حدود و وسعت ====
 [[قطر|سرزمین قطر]] شکل شبه جزیره‌ای دارد و حلقه اتصال بین شمال و جنوب خلیج فارس می‌باشد آب‌های خلیج فارس از سه جهت غرب‌، شمال و شرق این کشور را در برگرفته و تنها مرز خشکی آن از جهت جنوب با کشور عربستان سعودی است به همین دلیل این قطعه از جغرافیا قسمتی از شبه جزیره بزرگ عربستان می‌باشد.
@@ خط ۱۲: / خط ۱۶: @@
 وسعت سرزمین اصلی شبه جزیره قطر با احتساب جزایر تابعه در خلیج فارس به حدود 8/11606 کیلو متر مربع می‌رسد.[[پرونده:جزيرة-حوار.jpg|بندانگشتی|287x287پیکسل|مجمع الجزایر حوار]]
-===[[جزایر قطر]]===
+==== [[جزایر قطر]] ====
 به موجب آماری که حکومت [[قطر]] انتشار داده تعداد جزایر تابع این حکومت هشت جزیره است. این جزایر عبارتند از: حالول، الغالیه، السافلیه، شراعوه، اسحاط، بشریه، زکن و مجمع الجزایر حوار که این جزیره در مورد مالکیت و حاکمیت آن بین حکومت‌های قطر و بحرین اختلاف نظر چندین ساله وجود دارد.
-===[[ارتفاعات و ناهمواری های قطر|ارتفاعات و ناهمواری‌ها]]===
+==== [[ارتفاعات و ناهمواری های قطر|ارتفاعات و ناهمواری‌ها]] ====
 شبه جزیره [[قطر]] در مجموع دارای زمین مسطح و هموار است وآن گونه که نقشه ارتفاعی ( توپوگرافی ) [[قطر]] نشان می‌دهد‌، وضعیت ناهمواری‌های آن به شرح زیر است:
 #حدود 44 درصد از وسعت قطر کمتر از 30 متر از سطح دریا (سطح مبنای جهانی) ارتفاع دارد.
@@ خط ۲۶: / خط ۳۲: @@
 #تپه‌های شنی نیز حدود 15 درصد این سرزمین را در بر می‌گیرند.
 همچنین باید این نکته را در نظر داشت که سرزمین قطر حالت بیابانی و صحرایی دارد وبا توجه به اینکه دورترین فاصله نواحی داخلی قطر تا دریا کمتر از 45 کیلومتر است‌، می‌توان آن را یک بیابان ساحلی محسوب نمود.
-===[[دریاها و خلیج های قطر|دریاها و خلیج‌ها]]===
+==== [[دریاها و خلیج های قطر|دریاها و خلیج‌ها]] ====
 پیش روی آب خلیج فارس در داخل خشکی کشور قطر باعث به وجود آمدن شکل‌های مختلفی گشته که به نام‌های محلی خور‌، دوحه و خلیج خوانده می‌شوند.[[پرونده:Dunes at Khawr al Udayd in 2004.jpg|بندانگشتی|خورالعدید]]
 ====خور====
@@ خط ۳۶: / خط ۴۴: @@
 =====خاک=====
 شبه جزیره قطر از شمال شرق عربستان به داخل خلیج فارس گسترده شده‌ است. خاک این کشور، مسطح بوده، و از یک صحرای خشک تشکیل شده‌است.
-===[[آب و هوای قطر|آب و هوا]]===
+==== [[آب و هوای قطر|آب و هوا]] ====
 [[آب و هوای قطر]] آب و هوایی بیابانی است در این کشور زمستان هوایی خنک دارد. در زمستان در اثر تودهٔ هوایی سودانی باران‌های سیل آسایی در این کشور می‌بارد که خسارت به بار می‌آورد. ولی تابستان هوایی شرجی و گرم دارد.
 ====بارندگی====
@@ خط ۴۲: / خط ۵۱: @@
 ====درجه حرارت====
 در تابستان بعضاً درجه حرارت آن به بالاتر از 46 درجه سانتیگراد می‌رسد و پائیز و زمستان‌ آن بین 20-10 درجه سانتیگراد است<ref>احمدی، محمد مهدی (1393). جامعه و فرهنگ [[قطر]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی] (دردست انتشار).</ref>.
+=== [[جغرافیای انسانی قطر|جغرافیای انسانی]] ===
 ==نیز نگاه کنید به==
+[[جغرافیای طبیعی و انسانی لبنان]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی کانادا]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی تونس]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی کوبا]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی افغانستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی فرانسه]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی سوریه]]؛ [[جغرافیایی طبیعی و انسانی سنگال]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی روسیه]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی مصر]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی لبنان]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی اتیوپی]]؛ [[جغرافیای طبیعی و انسانی سیرالئون]]
+== کتابشناسی ==