جشن عید بهاره

رقص اژدها برای جشن عید بهاره. برگرفته از سایت dreamstime، قابل بازیابی از https://www.dreamstime.com/royalty-free-stock-photos-chinese-new-year-parade-dragon-10-image4302738

جشن عید بهاره، همه ساله مقارن با روز اول از نخستین ماه قمری در تقویم سنتی کشاورزی چین برگزار می­‌شود. در این ایام تمامی افرادی که دور از خانواده به تحصیل یا کار اشتغال دارند، سعی می‌کنند به خانه برگشته تا در این روزها جشن سال نو را در کنار خانواده بگذرانند. عید بهاره بزرگ­ترین و مهم­ترین عید چینی­‌هاست که تقریبا در سرتاسر این کشور آن را گرامی می‌­دارند. در دوران باستان، مردم درپایان سال قمری و در آستانه­‌ی سال جدید قربانی­‌هایی را برای خدایان و نیاکان خود عرضه می­‌داشتند تا در سال جدید محصولات، احشام و نزولات جوی بیشتری داشته باشند. از این ­روی مردم چین همیشه عید بهاره را مهم­ترین عید خود می­‌دانستند. یک ضرب‌­المثل چینی می‌­گوید:

«هرکس در بهار آغاز خوبی داشته باشد، در تمام سال موفق خواهد بود.» ( سالی که نکوست ازبهارش پیداست).

از عصر حاکمیت سلسله­‌ی خَن (220م – 206 ق م) تا دوران آخرین امپراتور چین (1911)، تقویم (کشاورزی) چینی­‌ها براساس ماه­‌های قمری محاسبه می­‌شد و سال مالی نیز بر همین اساس بود. ولی درسال 1912 (تأسیس جمهوری خلق چین) دولت وقت، تقویم میلادی را که در بیشتر کشورهای غربی مورد استفاده بود، جایگزین تقویم قمری کرد. از آن پس آغاز سال مالی بر اساس تقویم میلادی و نخستین روز از ماه نخست قمری، به ­عنوان سال نو و عید بهاره شناخته می‌­شود. از آن­جا که سال قمری هر سال ده روز به جلو حرکت می­‌کند، عید بهاره‌­ی چین هم دچار تغییرات شده و معمولا بین بیست و پنجم ژانویه تا پنجم فوریه در نوسان است.

عید بهاره برای مردم چین به منزله‌­ی کریسمس برای غربی­‌ها و عید نوروز برای ایرانی‌­هاست. چون ماه آخر سال فرا می‌­رسد، مردم درون و بیرون خانه­‌ها را تمیز و بر در و دیوار و پنجره­‌ها تصاویر و نوشته­‌های زیبا­یی که نماد سال نو است می­‌چسبانند.

در ساعت دوازده از شب سی­ام آخرین ماه سال قمری، سال نو فرا می‌­رسد، شبی که تمامی اعضای خانواده دور هم جمع شده و بر سر یک سفره غذای مخصوص شی عید را با هم می‌­خورند تا وحدت و یگانگی و هم­دلی خانواده در سال جدید نیز ادامه یابد. بعد از ظهر روز آخر سال، همه­‌ی اعضای خانواده زودتر از همیشه به خانه باز می‌­گردند تا در تدارک شام به یکدیگر کمک کنند و پیشکش ویژه‌­ی خدایان و اجدادشان را آماده سازند. دور هم بودن در کنار سفره­‌ی سال نو برای تمام خانواده‌­های چینی بسیار اهمیت دارد، زیرا معتقدند این در کنار هم بودن سال خوبی را برای همه­ به ارمغان خواهد آورد. آن­ها پس از صرف شام، برای شگون بیشتر نوشیدنی و شیرینی به یکدیگر تعارف می‌کنند. مردم تمام این شب را بیدار می‌­مانند تا با سال کهنه وداع کنند. آن­ها معتقدند هرکس بتواند تمام شب را بدون خستگی بیدار بماند، سال آینده، سالی همراه با موفقیت خواهد داشت.

زنان خانه‌دار مشغول پختن جیائوزه (Jiaoze) (غذای چینی) می­‌شوند. پختن این غذا برای سال نو سنتی است که هزاران سال سابقه دارد. در نیمه­‌ی شب که لحظه‌­ی تحویل سال است، مردم برای استقبال از سال نو ترقه‌بازی و آتش‌بازی می‌­کنند و برای خوشبختی و سعادت اعضای خانواده جیائوزه می‌­خورند و در فردای آن دید و بازدید‌های سال نو از خانه‌­ی بزرگ خانواده آغاز می‌­شود. (ازسال1994 به­ منظور جلوگیری از آتش ­سوزی و صدمات جانی، ترقه بازی در داخل شهر پکن و بعضی از شهرهای بزرگ ممنوع شده و دولت برای این امر محل مناسب و امنی را در چهار گوشه‌­ی شهر که مجهز به سیستم اطفای حریق و با حضور نیروهای انتظامی می‌­باشد اختصاص داده است). در دید و بازدیدها ابتدا کودکان و نوجوانان و به­ طور کلی جوان‌ترها، به دیدار بزرگترها می­‌روند و بزرگترها پولی را که در کاغذ قرمز پیچیده شده به ­عنوان عیدی به آن­ها هدیه می­‌کنند.

پس از اتمام دید و بازدیدهای خانوادگی در سه روز اول عید، مردم برای تفریح و گذران اوقات فراغت خوش، به پارک‌­ها و معابد بزرگی می‌­روند که در آن­جا اجرای برنامه‌­های تفریحی و شادی هم­چون رقص شیر، رقص اژدها، سیرک، آکروبات، نمایشگاه و فروشگاه مواد غذایی، مسابقات فرهنگی و هنری و... از سوی دولت و گروه­‌های هنری در نظر گرفته شده است. خرید بادبادک، فرفره، ماسک صورت، و سایر اسباب‌بازی­‌ها برای کودکان، از آیین­‌های سنتی جشن بهاره به شمار می­‌رود. این ایام آداب و رسوم و آیین‌­های فراوانی دارد که پرداختن به همه‌­ی آن­ها به کتاب مستقلی نیاز دارد.

نیز نگاه کنید به

چین؛ فرهنگ عمومی در چین؛ جشن­‌ها و فستیوال‌­های چینی؛ آداب و رسوم عامیانه‌­ی مردم چین؛ مراسم و آداب و رسوم جشن عید بهاره