پرش به محتوا

مالی در یک نگاه: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌ترتفاوت با ویرایش جدیدتر ←
دیداری
Momtaz (بحث | مشارکت‌ها)
۱٬۶۵۱ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Momtaz (بحث | مشارکت‌ها)
۱٬۶۵۱ ویرایش‌ها
خط ۱۵: خط ۱۵:
کشور مالی با وسعت ۱،۲۴۰،۱۹۲ کیلومترمربع در غرب آفریقا واقع شده و همسایگان آن شامل الجزایر، موریتانی، نیجر، بورکینافاسو، سنگال، ساحل عاج و گینه کوناکری است.
کشور مالی با وسعت ۱،۲۴۰،۱۹۲ کیلومترمربع در غرب آفریقا واقع شده و همسایگان آن شامل الجزایر، موریتانی، نیجر، بورکینافاسو، سنگال، ساحل عاج و گینه کوناکری است.


==== آب و هوا و پوشش گیاهی ====
=== آب و هوا و پوشش گیاهی ===
آب و هوای مالی گرم و خشک است و حدود ۶۰ درصد کشور را صحرای بزرگ آفریقا دربرگرفته است. رودخانه‌های نیجر، سنگال، بانی و دیگر رودها به همراه دریاچه خاگیبین، پوشش گیاهی مناسبی را در حاشیه خود ایجاد کرده‌اند و اکثر جمعیت کشور در این مناطق زندگی می‌کنند<ref>برگرفته از https://www.state.gov/countries-areas/mali/</ref>.  
آب و هوای مالی گرم و خشک است و حدود ۶۰ درصد کشور را صحرای بزرگ آفریقا دربرگرفته است. رودخانه‌های نیجر، سنگال، بانی و دیگر رودها به همراه دریاچه خاگیبین، پوشش گیاهی مناسبی را در حاشیه خود ایجاد کرده‌اند و اکثر جمعیت کشور در این مناطق زندگی می‌کنند<ref>برگرفته از https://www.state.gov/countries-areas/mali/</ref>.  


==== [[جغرافیای انسانی مالی]] ====
=== [[جغرافیای انسانی مالی]] ===
مالی، کشوری در غرب آفریقا با مساحت ۱،۲۴۰،۰۰۰ کیلومتر مربع و جمعیتی حدود ۲۲ میلیون نفر (۲۰۲۴)، به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه با چالش‌های اقتصادی و اجتماعی شناخته می‌شود<ref>Dept, I. M. F. A. (2023). Mali: 2023 Article IV Consultation-Press Release; Staff Report; Staff Supplement; and Statement by the Executive Director for Mali. ''IMF Staff Country Reports'', ''2023''(209).[https://doi.org/10.5089/9798400245985.002.A001]</ref>.
مالی، کشوری در غرب آفریقا با مساحت ۱،۲۴۰،۰۰۰ کیلومتر مربع و جمعیتی حدود ۲۲ میلیون نفر (۲۰۲۴)، به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه با چالش‌های اقتصادی و اجتماعی شناخته می‌شود<ref>Dept, I. M. F. A. (2023). Mali: 2023 Article IV Consultation-Press Release; Staff Report; Staff Supplement; and Statement by the Executive Director for Mali. ''IMF Staff Country Reports'', ''2023''(209).[https://doi.org/10.5089/9798400245985.002.A001]</ref>.


===== [[ساختار هرم جمعیتی مالی|جمعیت]] =====
=== [[ساختار هرم جمعیتی مالی|جمعیت]] ===
۲۲ میلیون نفر با رشد قابل توجه نسبت به ۱۷ میلیون در ۲۰۱۴<ref>''Perspective Monde''. (n.d.).[https://perspective.usherbrooke.ca/bilan/servlet/BMPagePyramide?codePays=MLI]</ref>.
۲۲ میلیون نفر با رشد قابل توجه نسبت به ۱۷ میلیون در ۲۰۱۴<ref>''Perspective Monde''. (n.d.).[https://perspective.usherbrooke.ca/bilan/servlet/BMPagePyramide?codePays=MLI]</ref>.


===== هرم سنی =====
=== هرم سنی ===
۴۵٪ زیر ۱۵ سال و ۳٪ بالای ۶۵ سال<ref>''Population Pyramid of Mali at 2024''. (n.d.). Population Pyramids.[https://population-pyramid.net/en/pp/mali]</ref>.
۴۵٪ زیر ۱۵ سال و ۳٪ بالای ۶۵ سال<ref>''Population Pyramid of Mali at 2024''. (n.d.). Population Pyramids.[https://population-pyramid.net/en/pp/mali]</ref>.


===== نسبت جنسیتی =====
=== نسبت جنسیتی ===
تقریباً متوازن (۱.۰۳ مرد به زن)<ref>INSTITUT NATIONAL DE LA STATISTIQUE DU MALI. (2024). ''ENQUETE MODULAIRE ET PERMANENTE AUPRES DES MENAGES (EMOP) RAPPORT D’ANALYSE PREMIER PASSAGE [https://www.instat-mali.org/laravel-filemanager/files/shares/eq/rana17pas1_eq.pdf 2024]''</ref>.
تقریباً متوازن (۱.۰۳ مرد به زن)<ref>INSTITUT NATIONAL DE LA STATISTIQUE DU MALI. (2024). ''ENQUETE MODULAIRE ET PERMANENTE AUPRES DES MENAGES (EMOP) RAPPORT D’ANALYSE PREMIER PASSAGE [https://www.instat-mali.org/laravel-filemanager/files/shares/eq/rana17pas1_eq.pdf 2024]''</ref>.


===== ترکیب قومی =====
=== ترکیب قومی ===
شامل گروه‌های بامبارا، فولانی و سونینکه<ref>Avi-Yonah, S. (2023, August 4). Mali demotes French, language of its former colonizer, in symbolic move. ''Washington Post''.[https://www.washingtonpost.com/world/2023/08/03/mali-french-new-constitution/]</ref>.  
شامل گروه‌های بامبارا، فولانی و سونینکه<ref>Avi-Yonah, S. (2023, August 4). Mali demotes French, language of its former colonizer, in symbolic move. ''Washington Post''.[https://www.washingtonpost.com/world/2023/08/03/mali-french-new-constitution/]</ref>.  


===== مهاجرت =====
=== مهاجرت ===
افزایش مهاجرت داخلی و بین‌المللی<ref>''Mali Assistance Overview - April 2024 - Mali | ReliefWeb''. (2024, April 30). Reliefweb.int.[https://reliefweb.int/report/mali/mali-assistance-overview-april-2024]</ref>.  
افزایش مهاجرت داخلی و بین‌المللی<ref>''Mali Assistance Overview - April 2024 - Mali | ReliefWeb''. (2024, April 30). Reliefweb.int.[https://reliefweb.int/report/mali/mali-assistance-overview-april-2024]</ref>.  


===== نرخ سواد =====
=== نرخ سواد ===
حدود ۳۳٪، با بهبود نسبت به گذشته<ref>Msindebou. (2024, September 10). ''Alphabétisation, c’est plus qu’écrire et lire pour des citoyens - Studio Tamani - Informations, débats, magazines : toute l’actualité du Mali, en 5 langues''. Studio Tamani - Informations, Débats, Magazines : Toute L’actualité Du Mali, En 5 Langues.[https://www.studiotamani.org/171627-alphabetisation-cest-plus-quecrire-et-le-lire-pour-des-citoyens#:~:text=Au%20Mali%2C%20le%20taux%20d,la%20soci%C3%A9t%C3%A9%20et%20du%20pays.]</ref>.  
حدود ۳۳٪، با بهبود نسبت به گذشته<ref>Msindebou. (2024, September 10). ''Alphabétisation, c’est plus qu’écrire et lire pour des citoyens - Studio Tamani - Informations, débats, magazines : toute l’actualité du Mali, en 5 langues''. Studio Tamani - Informations, Débats, Magazines : Toute L’actualité Du Mali, En 5 Langues.[https://www.studiotamani.org/171627-alphabetisation-cest-plus-quecrire-et-le-lire-pour-des-citoyens#:~:text=Au%20Mali%2C%20le%20taux%20d,la%20soci%C3%A9t%C3%A9%20et%20du%20pays.]</ref>.  


===== امید به زندگی =====
=== امید به زندگی ===
۶۲ سال<ref>''Espérance de vie à la naissance, total (années) - Mali | Data''. (n.d.). Donnees.banquemondiale.org.[https://donnees.banquemondiale.org/indicateur/SP.DYN.LE00.IN?locations=ML]</ref>.  
۶۲ سال<ref>''Espérance de vie à la naissance, total (années) - Mali | Data''. (n.d.). Donnees.banquemondiale.org.[https://donnees.banquemondiale.org/indicateur/SP.DYN.LE00.IN?locations=ML]</ref>.  


===== [[رشد جمعیت در مالی|نرخ رشد جمعیت]] =====
=== [[رشد جمعیت در مالی|نرخ رشد جمعیت]] ===
در ۲۰۲۴ حدود ۲.۹٪ است و پیش‌بینی می‌شود تا ۲۰۳۴ به ۳۰ میلیون نفر برسد. توزیع جمعیت ناهماهنگ است و بیشتر در مناطق جنوبی متمرکز شده است. همچنین، حدود ۴۵٪ جمعیت در مناطق شهری زندگی می‌کنند و چالش‌هایی مانند حاشیه‌نشینی و آلودگی وجود دارد<ref>''Population Pyramids of the World from 1950 to 2100''. (n.d.-b). [https://www.populationpyramid.net/mali/2034/ PopulationPyramid.net]</ref>.  
در ۲۰۲۴ حدود ۲.۹٪ است و پیش‌بینی می‌شود تا ۲۰۳۴ به ۳۰ میلیون نفر برسد. توزیع جمعیت ناهماهنگ است و بیشتر در مناطق جنوبی متمرکز شده است. همچنین، حدود ۴۵٪ جمعیت در مناطق شهری زندگی می‌کنند و چالش‌هایی مانند حاشیه‌نشینی و آلودگی وجود دارد<ref>''Population Pyramids of the World from 1950 to 2100''. (n.d.-b). [https://www.populationpyramid.net/mali/2034/ PopulationPyramid.net]</ref>.  


خط ۵۱: خط ۵۱:


==== [[تاریخ دوران میانی مالی|دوره میانی]] ====
==== [[تاریخ دوران میانی مالی|دوره میانی]] ====
- امپراطوری غنا: از اوایل قرن پنجم تا یازدهم میلادی، این امپراطوری بر منطقه حکومت کرد و در سال ۱۰۷۸ دچار چندپارچگی شد<ref>Imperato, P. J. (1986). Historical Dictionary Of Mali. Metuchen Nj - London: Scarecrow Press. 82-86.</ref>.


- امپراطوری مالی: در قرن دوازدهم تأسیس شد و تحت حاکمیت سونجاکیتا به اوج قدرت رسید. این امپراطوری تا قرن پانزدهم ادامه داشت و در سال ۱۴۶۴ به دست سونگهای افتاد<ref name=":0">Hudgens, J., Trillo ,R., Calonnec، N. (2003). The Rough Guide To West Africa. Rough Guides. 196-198</ref>.  
===== امپراطوری غنا =====
از اوایل قرن پنجم تا یازدهم میلادی، این امپراطوری بر منطقه حکومت کرد و در سال ۱۰۷۸ دچار چندپارچگی شد<ref>Imperato, P. J. (1986). Historical Dictionary Of Mali. Metuchen Nj - London: Scarecrow Press. 82-86.</ref>.  


- حکومت‌های محلی: در دوره‌های بعدی، دولت‌های محلی مانند بامبارا و کارتا ظهور کردند که هر یک مدتی بر بخش‌هایی از مالی حکومت کردند.
===== امپراطوری مالی =====
در قرن دوازدهم تأسیس شد و تحت حاکمیت سونجاکیتا به اوج قدرت رسید. این امپراطوری تا قرن پانزدهم ادامه داشت و در سال ۱۴۶۴ به دست سونگهای افتاد<ref name=":0">Hudgens, J., Trillo ,R., Calonnec، N. (2003). The Rough Guide To West Africa. Rough Guides. 196-198</ref>.
 
===== حکومت‌های محلی =====
در دوره‌های بعدی، دولت‌های محلی مانند بامبارا و کارتا ظهور کردند که هر یک مدتی بر بخش‌هایی از مالی حکومت کردند.


==== [[تاریخ معاصر مالی|دوره معاصر]] ====
==== [[تاریخ معاصر مالی|دوره معاصر]] ====
- استعمار: در اواخر قرن نوزدهم، فرانسه به مالی حمله کرد و تا سال ۱۹۶۰ کنترل کامل این سرزمین را به دست گرفت.


- پس از استقلال: مودیبوکیتا به عنوان نخستین رئیس‌جمهور، نظام سوسیالیستی را پیاده کرد. پس از او، سرگرد موسی ترائوره با کودتا قدرت را در دست گرفت و دیکتاتوری را برقرار کرد<ref name=":0" />.
===== استعمار =====
در اواخر قرن نوزدهم، فرانسه به مالی حمله کرد و تا سال ۱۹۶۰ کنترل کامل این سرزمین را به دست گرفت.


- کودتای ۲۰۱۲: در مارس ۲۰۱۲، نظامیان به رهبری احمدو سانوگو کودتایی انجام دادند که منجر به بحران سیاسی و تصرف مناطق شمالی کشور توسط شورشیان طوارق شد.
===== پس از استقلال =====
مودیبوکیتا به عنوان نخستین رئیس‌جمهور، نظام سوسیالیستی را پیاده کرد. پس از او، سرگرد موسی ترائوره با کودتا قدرت را در دست گرفت و دیکتاتوری را برقرار کرد<ref name=":0" />.


- وضعیت کنونی: علی‌رغم تلاش‌های گذشته برای تثبیت دموکراسی، مالی با چالش‌های اقتصادی و اجتماعی مواجه است. اما به عنوان یکی از کشورهای دموکراتیک غرب آفریقا شناخته می‌شود و روابط خوبی با کشورهای غربی و اسلامی دارد.
===== -کودتای ۲۰۱۲ =====
در مارس ۲۰۱۲، نظامیان به رهبری احمدو سانوگو کودتایی انجام دادند که منجر به بحران سیاسی و تصرف مناطق شمالی کشور توسط شورشیان طوارق شد.
 
==== وضعیت کنونی ====
علی‌رغم تلاش‌های گذشته برای تثبیت دموکراسی، مالی با چالش‌های اقتصادی و اجتماعی مواجه است. اما به عنوان یکی از کشورهای دموکراتیک غرب آفریقا شناخته می‌شود و روابط خوبی با کشورهای غربی و اسلامی دارد.


=== [[جامعه و نظام اجتماعی مالی]] ===
=== [[جامعه و نظام اجتماعی مالی]] ===


==== ساختار اجتماعی ====
==== ساختار اجتماعی ====
- نظام اجتماعی مالی بر اساس قبایل مختلف است که ستون فقرات جامعه را تشکیل می‌دهند و در مالی بیش از ۷۰٪ مردم به کشاورزی مشغول‌اند و محصولات را با ابزار ساده تولید می‌کنند.
نظام اجتماعی مالی بر اساس قبایل مختلف است که ستون فقرات جامعه را تشکیل می‌دهند و در مالی بیش از ۷۰٪ مردم به کشاورزی مشغول‌اند و محصولات را با ابزار ساده تولید می‌کنند.


=== [[گروه‌ها و نهاد‌های اجتماعی مالی|گروه‌ها و نهادهای مؤثر اجتماعی]] ===
=== [[گروه‌ها و نهاد‌های اجتماعی مالی|گروه‌ها و نهادهای مؤثر اجتماعی]] ===
- سازمان‌های اجتماعی: شامل احزاب، سندیکاهای کارگری و سازمان‌های کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان از خشکسالی.


- سازمان‌های زنان: فعال در زمینه حقوق زنان، فقرزدایی و بهبود وضعیت اجتماعی<ref>مطالعات ميدانی و مشاهدات عينی نويسنده، باماكو، سگو و تمبوكتو، 1387</ref>.  
==== سازمان‌های اجتماعی ====
شامل احزاب، سندیکاهای کارگری و سازمان‌های کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان از خشکسالی.
 
==== سازمان‌های زنان ====
فعال در زمینه حقوق زنان، فقرزدایی و بهبود وضعیت اجتماعی<ref>مطالعات ميدانی و مشاهدات عينی نويسنده، باماكو، سگو و تمبوكتو، 1387</ref>.  


=== [[اقوام و قبایل مالی|قبایل اصلی]] ===
=== [[اقوام و قبایل مالی|قبایل اصلی]] ===
- بامبارا: ۳۵٪ جمعیت، کشاورز و مسلمان<ref name=":1">برگرفته از سایت [https://www.africaguide.com/ https://www.the africa guide.com]</ref>.


- فولانی: ۱۷٪ جمعیت، معروف به نگهداری دام و تجارت<ref name=":1" />.
==== [[بامبارا در مالی|بامبارا]] ====
۳۵٪ جمعیت، کشاورز و مسلمان<ref name=":1">برگرفته از سایت [https://www.africaguide.com/ https://www.the africa guide.com]</ref>.
 
==== [[فولانی در مالی|فولانی]] ====
۱۷٪ جمعیت، معروف به نگهداری دام و تجارت<ref name=":1" />.


- طوارق: اقوام مستقل‌طلب و جنگجو، ۸٪ جمعیت<ref name=":2">برگرفته از سایت [https://www.nationsencyclopedia.com/ https://www.nationsencyclopedia.com]</ref>.  
==== [[طوارق در مالی|طوارق]] ====
اقوام مستقل‌طلب و جنگجو، ۸٪ جمعیت<ref name=":2">برگرفته از سایت [https://www.nationsencyclopedia.com/ https://www.nationsencyclopedia.com]</ref>.  


- مالینکه، دوگون، سوزی، توکولور، ساراکوله، بوزو و سنوفو: دیگر قبایل با ویژگی‌ها و مشاغل خاص<ref name=":1" />.  
مالینکه، دوگون، سوزی، توکولور، ساراکوله، بوزو و سنوفو: دیگر قبایل با ویژگی‌ها و مشاغل خاص<ref name=":1" />.  


=== [[هنجارها و ارزش های اجتماعی مالی|هنجارها و ارزش‌های اجتماعی]] ===
=== [[هنجارها و ارزش های اجتماعی مالی|هنجارها و ارزش‌های اجتماعی]] ===
خط ۱۰۴: خط ۱۲۰:


=== سنت‌های عمومی ===
=== سنت‌های عمومی ===
- اعتقاد به ارواح: مردم مالی به ارواح درگذشتگان اعتقاد دارند و این باور در مراسم و مناسبت‌ها نقش مهمی دارد<ref name=":4">برگرفته از سایت [https://www.culturecrossing.net/ https://www.culturecrossing.net]</ref>.


- اعتقاد به توتم‌ها: هر قبیله حیوان خاصی را به عنوان توتم انتخاب می‌کند که نماد قدرت و حفاظت از قبیله است<ref name=":4" />.  
==== اعتقاد به ارواح ====
مردم مالی به ارواح درگذشتگان اعتقاد دارند و این باور در مراسم و مناسبت‌ها نقش مهمی دارد<ref name=":4">برگرفته از سایت [https://www.culturecrossing.net/ https://www.culturecrossing.net]</ref>.  


- مهمان‌نوازی: احترام به مهمان و پذیرایی با چای سبز از ویژگی‌های بارز فرهنگ مالی است<ref>موجد، محمد علی(1364. ترجمۀ سفرنامه [[ابن بطوطه]] . تهران: علمی فرهنگی، 1364 ، ص 124-125 .</ref>.  
==== اعتقاد به توتم‌ها ====
هر قبیله حیوان خاصی را به عنوان توتم انتخاب می‌کند که نماد قدرت و حفاظت از قبیله است<ref name=":4" />.  


- جایگاه سالخوردگان: سالمندان در جامعه از احترام ویژه‌ای برخوردارند و نقش مهمی در حل اختلافات دارند.
==== [[سنت مهمان نوازی در مالی|مهمان‌نوازی]] ====
احترام به مهمان و پذیرایی با چای سبز از ویژگی‌های بارز فرهنگ مالی است<ref>موجد، محمد علی(1364. ترجمۀ سفرنامه [[ابن بطوطه]] . تهران: علمی فرهنگی، 1364 ، ص 124-125 .</ref>.  


- رقص ماسک: رقص‌های سنتی با ماسک‌های خاص در مراسم مختلف برگزار می‌شود<ref name=":5">احمدی، سيروس(1384). فرهنگ و تمدن كشور مالی، مشهد: [https://astanprint.ir/ مؤسسۀ چاپ و انتشارات آستان قدس]، ص 294.</ref>.  
==== [[جایگاه خاص سالخوردگان در مالی|جایگاه سالخوردگان]] ====
سالمندان در جامعه از احترام ویژه‌ای برخوردارند و نقش مهمی در حل اختلافات دارند.
 
==== [[رقص ماسک در مالی|رقص ماسک]] ====
رقص‌های سنتی با ماسک‌های خاص در مراسم مختلف برگزار می‌شود<ref name=":5">احمدی، سيروس(1384). فرهنگ و تمدن كشور مالی، مشهد: [https://astanprint.ir/ مؤسسۀ چاپ و انتشارات آستان قدس]، ص 294.</ref>.  


=== [[سنت‌های اسلامی در مالی|سنت‌های اسلامی]] ===
=== [[سنت‌های اسلامی در مالی|سنت‌های اسلامی]] ===
- جشن میلاد النبی (ص): بزرگ‌ترین عید دینی مسلمانان مالی که با جشن و سرور برگزار می‌شود<ref name=":3" />.


- عید فطر و قربان: این عیدها با شور و شوق خاصی جشن گرفته می‌شوند و به دیدار خانواده‌ها و کمک به مستمندان اهمیت داده می‌شود<ref name=":6">عرب احمدی، امیربهرام (1388). "تمبوکتو گوهری تابناک در قلب صحرای بزرگ آفریقا"، فصل‌نامۀ آفریقا، 1(3): ص116-117</ref>.  
==== [[جشن ميلاد‌ النبی در مالی|جشن میلاد النبی (ص)]] ====
بزرگ‌ترین عید دینی مسلمانان مالی که با جشن و سرور برگزار می‌شود<ref name=":3" />.
 
==== [[جشن عید فطر در مالی|عید فطر]] و [[جشن عید قربان در مالی|قربان]] ====
این عیدها با شور و شوق خاصی جشن گرفته می‌شوند و به دیدار خانواده‌ها و کمک به مستمندان اهمیت داده می‌شود<ref name=":6">عرب احمدی، امیربهرام (1388). "تمبوکتو گوهری تابناک در قلب صحرای بزرگ آفریقا"، فصل‌نامۀ آفریقا، 1(3): ص116-117</ref>.  


- احترام به اهل بیت و سادات: مسلمانان مالی به خاندان پیامبر (ص) و افراد شریف احترام ویژه‌ای قائل‌اند.
==== [[احترام به اهل بیت و ائمه اطهار در مالی|احترام به اهل بیت و سادات]] ====
مسلمانان مالی به خاندان پیامبر (ص) و افراد شریف احترام ویژه‌ای قائل‌اند.


- زیارت قبور: زیارت قبور شخصیت‌های مذهبی و بزرگ در مناسبت‌های خاص از سنت‌های رایج است<ref name=":5" />.
==== [[زیارت قبور در مالی|زیارت قبور]] ====
زیارت قبور شخصیت‌های مذهبی و بزرگ در مناسبت‌های خاص از سنت‌های رایج است<ref name=":5" />.


- نماز جمعه: برپایی نماز جمعه با حضور انبوه مردم و تعطیلی ادارات از ویژگی‌های مهم این مراسم است<ref name=":6" />.  
==== [[برپایی نمازهای جمعه و جماعات در مالی|نماز جمعه]] ====
برپایی نماز جمعه با حضور انبوه مردم و تعطیلی ادارات از ویژگی‌های مهم این مراسم است<ref name=":6" />.  


- زیارت خانۀ خدا: سفر حج برای مسلمانان مالی آرزویی بزرگ است و با مشکلاتی همراه است<ref name=":6" />.  
==== [[زیارت خانه خدا در مالی|زیارت خانۀ خدا]] ====
سفر حج برای مسلمانان مالی آرزویی بزرگ است و با مشکلاتی همراه است<ref name=":6" />.  


=== هویت ملی ===
=== [[هویت ملی در مالی|هویت ملی]] ===
هویت ملی مردم مالی، عامل هم‌بستگی و روح جمعی است که ریشه در تاریخ، فرهنگ و اعتقادات مردم دارد. این هویت تحت تأثیر جغرافیا، قومیت، زبان و رسوم شکل می‌گیرد و در شعار "یک مردم، یک هدف، یک کیش" تجلی می‌یابد. مردم مالی با افتخار به رنگ پوست و تاریخ پادشاهی‌های خود می‌نگرند و به هویت ملی خود افتخار می‌کنند<ref name=":7">برگرفته از سایت  https://&#x20;www.the&#x20;power&#x20;of&#x20;culture&#x20;.com/&#x20;entry&#x20;culture</ref>.
هویت ملی مردم مالی، عامل هم‌بستگی و روح جمعی است که ریشه در تاریخ، فرهنگ و اعتقادات مردم دارد. این هویت تحت تأثیر جغرافیا، قومیت، زبان و رسوم شکل می‌گیرد و در شعار "یک مردم، یک هدف، یک کیش" تجلی می‌یابد. مردم مالی با افتخار به رنگ پوست و تاریخ پادشاهی‌های خود می‌نگرند و به هویت ملی خود افتخار می‌کنند<ref name=":7">برگرفته از سایت  https://&#x20;www.the&#x20;power&#x20;of&#x20;culture&#x20;.com/&#x20;entry&#x20;culture</ref>.


=== [[زنان در مالی|وضعیت زنان]] ===
=== [[زنان در مالی|وضعیت زنان]] ===
- نقش اجتماعی:زنان در حاشیه قرار دارند و مشکلاتی مانند ازدواج زودهنگام و ختنه وجود دارد<ref name=":8">Wing, S. D. , (2002) "Women's Rights In West Africa: Legal Pluralism And Constitutional Law", Paper Presented At The Annual Meeting Of The American Political Science Association, Boston Marriott Copley Place, Sheraton Boston & Hynes Convention Center, Boston, Massachusetts Online Retrieved 2008-09-15 From www. Women's Rights in West Africa.com</ref>.  
- نقش اجتماعی: زنان در حاشیه قرار دارند و مشکلاتی مانند ازدواج زودهنگام و ختنه وجود دارد<ref name=":8">Wing, S. D. , (2002) "Women's Rights In West Africa: Legal Pluralism And Constitutional Law", Paper Presented At The Annual Meeting Of The American Political Science Association, Boston Marriott Copley Place, Sheraton Boston & Hynes Convention Center, Boston, Massachusetts Online Retrieved 2008-09-15 From www. Women's Rights in West Africa.com</ref>.  


==== [[سازمان های زنان کشور مالی|سازمان‌های زنان]] ====
==== [[سازمان های زنان کشور مالی|سازمان‌های زنان]] ====

نسخهٔ ‏۲ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۹:۴۶

مالی با نام رسمی جمهوری مالی کشوری است در غرب آفریقا. این کشور محصور در خشکی، در جنوب صحرای بزرگ آفریقا قرار گرفته و بخش‌هایی از آن در این صحرا واقع شده‌است. پایتخت آن باماکو است که در جنوب باختری کشور قرار گرفته‌است. مالی یکی از فقیرترین کشورهای جهان است و ۲۰،۲۵۱،۰۰۰ نفر جمعیت دارد که بیش از ۱۰ درصد از آن‌ها در پایتخت ساکنند. حدود نیمی از مردم مالی زیر خط فقر زندگی می‌کنند. طلا، اورانیوم، دامداری و نمک از منابع طبیعی مالی هستند. مالی در قدیم بخشی از یک امپراتوری به نام امپراتوری مالی بود.

واحد پول

واحد پول مالی "فرانک سیفا (سفا) "[41] نام دارد که به صد سانتیم تقسیم می‌شود. دولت مودیبوکیتا در سال 1962 میلادی و دو سال بعد از استقلال مالی، از حوزۀ فرانک سیفا در غرب آفریقا خارج شد و واحد پول مستقلی را تحت عنوان فرانک مالی مورد استفاده قرار داد[42] با این حال در سال 1967 به‌دلیل وخامت اوضاع اقتصادی کشور و تحرکات دلالان ناچار شد که به حوزه فرانک سیفا بازگردد.[43]

نوع حكومت

نوع حكومت مالى، نظام  جمهورى چند حزبى لائیک همراه با مجلس قانون‏گذارى است. در نظام حکومتی مالی که براساس قانون اساسی سال 1992 شکل گرفته، رئیس‌جمهور دارای قدرت بسیار اما مشخص است  .(www.infoplease.com/mali)

2-4 ساختار سياسي

ساختار سیاسی قدرت در مالی مبتنی بر تفکیک قوای سه گانه مجریّه، مقنّنه و قضاییه و استقلال (نسبی) قوای مقننّه و قضاییه از قوه مجریّه است.  (www.mali.com) با اين حال از آنجا که رئیس‌جمهور مالی از اختیار انحلال مجلس ملی کشور برخوردار است و رئیس دیوان عالی کشور را وی تعیین می‌کند، به نظر می‌رسد اصل تفکیک قوای سه گانه در مالی فاقد جایگاه تعریف شده خاصی است.

جغرافیای طبیعی مالی

کشور مالی با وسعت ۱،۲۴۰،۱۹۲ کیلومترمربع در غرب آفریقا واقع شده و همسایگان آن شامل الجزایر، موریتانی، نیجر، بورکینافاسو، سنگال، ساحل عاج و گینه کوناکری است.

آب و هوا و پوشش گیاهی

آب و هوای مالی گرم و خشک است و حدود ۶۰ درصد کشور را صحرای بزرگ آفریقا دربرگرفته است. رودخانه‌های نیجر، سنگال، بانی و دیگر رودها به همراه دریاچه خاگیبین، پوشش گیاهی مناسبی را در حاشیه خود ایجاد کرده‌اند و اکثر جمعیت کشور در این مناطق زندگی می‌کنند[۱].

جغرافیای انسانی مالی

مالی، کشوری در غرب آفریقا با مساحت ۱،۲۴۰،۰۰۰ کیلومتر مربع و جمعیتی حدود ۲۲ میلیون نفر (۲۰۲۴)، به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه با چالش‌های اقتصادی و اجتماعی شناخته می‌شود[۲].

جمعیت

۲۲ میلیون نفر با رشد قابل توجه نسبت به ۱۷ میلیون در ۲۰۱۴[۳].

هرم سنی

۴۵٪ زیر ۱۵ سال و ۳٪ بالای ۶۵ سال[۴].

نسبت جنسیتی

تقریباً متوازن (۱.۰۳ مرد به زن)[۵].

ترکیب قومی

شامل گروه‌های بامبارا، فولانی و سونینکه[۶].

مهاجرت

افزایش مهاجرت داخلی و بین‌المللی[۷].

نرخ سواد

حدود ۳۳٪، با بهبود نسبت به گذشته[۸].

امید به زندگی

۶۲ سال[۹].

نرخ رشد جمعیت

در ۲۰۲۴ حدود ۲.۹٪ است و پیش‌بینی می‌شود تا ۲۰۳۴ به ۳۰ میلیون نفر برسد. توزیع جمعیت ناهماهنگ است و بیشتر در مناطق جنوبی متمرکز شده است. همچنین، حدود ۴۵٪ جمعیت در مناطق شهری زندگی می‌کنند و چالش‌هایی مانند حاشیه‌نشینی و آلودگی وجود دارد[۱۰].

تاریخ مالی

دوره باستان

تاریخ باستان مالی شامل پادشاهی‌ها و سلسله‌های محلی است که اطلاعات کمی از آن باقی مانده است. اقوام سونینکه از قدیمی‌ترین ساکنان این سرزمین بودند و امپراطوری واگادو را در حدود ۷۵۰ ق.م تأسیس کردند. اطلاعات مکتوب از قرن هشتم میلادی به بعد آغاز می‌شود[۱۱].

دوره میانی

امپراطوری غنا

از اوایل قرن پنجم تا یازدهم میلادی، این امپراطوری بر منطقه حکومت کرد و در سال ۱۰۷۸ دچار چندپارچگی شد[۱۲].

امپراطوری مالی

در قرن دوازدهم تأسیس شد و تحت حاکمیت سونجاکیتا به اوج قدرت رسید. این امپراطوری تا قرن پانزدهم ادامه داشت و در سال ۱۴۶۴ به دست سونگهای افتاد[۱۳].

حکومت‌های محلی

در دوره‌های بعدی، دولت‌های محلی مانند بامبارا و کارتا ظهور کردند که هر یک مدتی بر بخش‌هایی از مالی حکومت کردند.

دوره معاصر

استعمار

در اواخر قرن نوزدهم، فرانسه به مالی حمله کرد و تا سال ۱۹۶۰ کنترل کامل این سرزمین را به دست گرفت.

پس از استقلال

مودیبوکیتا به عنوان نخستین رئیس‌جمهور، نظام سوسیالیستی را پیاده کرد. پس از او، سرگرد موسی ترائوره با کودتا قدرت را در دست گرفت و دیکتاتوری را برقرار کرد[۱۳].

-کودتای ۲۰۱۲

در مارس ۲۰۱۲، نظامیان به رهبری احمدو سانوگو کودتایی انجام دادند که منجر به بحران سیاسی و تصرف مناطق شمالی کشور توسط شورشیان طوارق شد.

وضعیت کنونی

علی‌رغم تلاش‌های گذشته برای تثبیت دموکراسی، مالی با چالش‌های اقتصادی و اجتماعی مواجه است. اما به عنوان یکی از کشورهای دموکراتیک غرب آفریقا شناخته می‌شود و روابط خوبی با کشورهای غربی و اسلامی دارد.

جامعه و نظام اجتماعی مالی

ساختار اجتماعی

نظام اجتماعی مالی بر اساس قبایل مختلف است که ستون فقرات جامعه را تشکیل می‌دهند و در مالی بیش از ۷۰٪ مردم به کشاورزی مشغول‌اند و محصولات را با ابزار ساده تولید می‌کنند.

گروه‌ها و نهادهای مؤثر اجتماعی

سازمان‌های اجتماعی

شامل احزاب، سندیکاهای کارگری و سازمان‌های کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان از خشکسالی.

سازمان‌های زنان

فعال در زمینه حقوق زنان، فقرزدایی و بهبود وضعیت اجتماعی[۱۴].

قبایل اصلی

بامبارا

۳۵٪ جمعیت، کشاورز و مسلمان[۱۵].

فولانی

۱۷٪ جمعیت، معروف به نگهداری دام و تجارت[۱۵].

طوارق

اقوام مستقل‌طلب و جنگجو، ۸٪ جمعیت[۱۶].

مالینکه، دوگون، سوزی، توکولور، ساراکوله، بوزو و سنوفو: دیگر قبایل با ویژگی‌ها و مشاغل خاص[۱۵].

هنجارها و ارزش‌های اجتماعی

در مالی، هنجارهای اجتماعی بر اساس رفتارهای معین شکل می‌گیرد و به ارزش‌های اجتماعی تبدیل می‌شود. این هنجارها شامل موارد زیر است:

- احترام به آداب و رسوم

- ممنوعیت دزدی و تجاوز به حقوق دیگران

- نهی از زنای با محارم

- پرهیز از غیبت و تهمت

- احترام به سالخوردگان

- رعایت تشریفات اجتماعی و آداب پذیرایی[۱۷].

آداب و رسوم مالی

آداب و رسوم کشور مالی شامل داستان‌ها، باورها، ارزش‌ها و سنت‌هایی است که به دو دسته عمومی و اسلامی تقسیم می‌شود. مردم قبایل مختلف به حفظ این آداب تأکید دارند و آن‌ها را نسل‌به‌نسل منتقل می‌کنند.

سنت‌های عمومی

اعتقاد به ارواح

مردم مالی به ارواح درگذشتگان اعتقاد دارند و این باور در مراسم و مناسبت‌ها نقش مهمی دارد[۱۸].

اعتقاد به توتم‌ها

هر قبیله حیوان خاصی را به عنوان توتم انتخاب می‌کند که نماد قدرت و حفاظت از قبیله است[۱۸].

مهمان‌نوازی

احترام به مهمان و پذیرایی با چای سبز از ویژگی‌های بارز فرهنگ مالی است[۱۹].

جایگاه سالخوردگان

سالمندان در جامعه از احترام ویژه‌ای برخوردارند و نقش مهمی در حل اختلافات دارند.

رقص ماسک

رقص‌های سنتی با ماسک‌های خاص در مراسم مختلف برگزار می‌شود[۲۰].

سنت‌های اسلامی

جشن میلاد النبی (ص)

بزرگ‌ترین عید دینی مسلمانان مالی که با جشن و سرور برگزار می‌شود[۱۷].

عید فطر و قربان

این عیدها با شور و شوق خاصی جشن گرفته می‌شوند و به دیدار خانواده‌ها و کمک به مستمندان اهمیت داده می‌شود[۲۱].

احترام به اهل بیت و سادات

مسلمانان مالی به خاندان پیامبر (ص) و افراد شریف احترام ویژه‌ای قائل‌اند.

زیارت قبور

زیارت قبور شخصیت‌های مذهبی و بزرگ در مناسبت‌های خاص از سنت‌های رایج است[۲۰].

نماز جمعه

برپایی نماز جمعه با حضور انبوه مردم و تعطیلی ادارات از ویژگی‌های مهم این مراسم است[۲۱].

زیارت خانۀ خدا

سفر حج برای مسلمانان مالی آرزویی بزرگ است و با مشکلاتی همراه است[۲۱].

هویت ملی

هویت ملی مردم مالی، عامل هم‌بستگی و روح جمعی است که ریشه در تاریخ، فرهنگ و اعتقادات مردم دارد. این هویت تحت تأثیر جغرافیا، قومیت، زبان و رسوم شکل می‌گیرد و در شعار "یک مردم، یک هدف، یک کیش" تجلی می‌یابد. مردم مالی با افتخار به رنگ پوست و تاریخ پادشاهی‌های خود می‌نگرند و به هویت ملی خود افتخار می‌کنند[۲۲].

وضعیت زنان

- نقش اجتماعی: زنان در حاشیه قرار دارند و مشکلاتی مانند ازدواج زودهنگام و ختنه وجود دارد[۲۳].

سازمان‌های زنان

تلاش برای احقاق حقوق و برابری اجتماعی[۲۳].

مشکلات اجتماعی

- فقر و نابرابری: نابرابری‌های اجتماعی و فساد اداری.

- جنگ داخلی: شورش‌های طوارق و ناامنی در مناطق شمالی[۲۴].

- خشک‌سالی و بحران‌های طبیعی: تأثیر منفی بر کشاورزی و معیشت مردم[۱۶].

اقتصاد

- کشاورزی و دامپروری: عمده‌ترین منابع درآمد مالی است[۲۵].

- معادن: طلا و دیگر منابع زیرزمینی، اما سوءمدیریت و فساد مانع بهره‌برداری بهینه است[۲۶].

اوقات فراغت

مردم مالی با وجود چالش‌های معیشتی، صبور و شاداب هستند.

زندگی شهری: گشت‌وگذار، دیدار با دوستان، رفتن به رستوران‌های سنتی و تماشای نمایش‌های عروسکی.

زندگی روستایی: ملاقات مداوم، سفر به شهر برای دیدار فرزندان و سرگرمی‌هایی مانند بازی‌های سنتی و شکار[۲۲].

وضعیت بهداشت و سلامت

دسترسی به خدمات: 25 درصد مردم به بیمارستان‌ها دسترسی ندارند و بیمارستان‌ها فاقد پزشک متخصص و تجهیزات کافی هستند.

بیماری‌ها: ساکنان در معرض بیماری‌های مسری به دلیل آلودگی و عدم رعایت بهداشت هستند.

نرخ مرگ و میر: 830 نفر از هر 100 هزار زایمان و 96 کودک از هر 1000 زیر یک سال فوت می‌کنند.

طول عمر: میانگین طول عمر 53 سال است[۲۷][۲۸].

  1. ↑ برگرفته از https://www.state.gov/countries-areas/mali/
  2. ↑ Dept, I. M. F. A. (2023). Mali: 2023 Article IV Consultation-Press Release; Staff Report; Staff Supplement; and Statement by the Executive Director for Mali. IMF Staff Country Reports, 2023(209).[۱]
  3. ↑ Perspective Monde. (n.d.).[۲]
  4. ↑ Population Pyramid of Mali at 2024. (n.d.). Population Pyramids.[۳]
  5. ↑ INSTITUT NATIONAL DE LA STATISTIQUE DU MALI. (2024). ENQUETE MODULAIRE ET PERMANENTE AUPRES DES MENAGES (EMOP) RAPPORT D’ANALYSE PREMIER PASSAGE 2024
  6. ↑ Avi-Yonah, S. (2023, August 4). Mali demotes French, language of its former colonizer, in symbolic move. Washington Post.[۴]
  7. ↑ Mali Assistance Overview - April 2024 - Mali | ReliefWeb. (2024, April 30). Reliefweb.int.[۵]
  8. ↑ Msindebou. (2024, September 10). Alphabétisation, c’est plus qu’écrire et lire pour des citoyens - Studio Tamani - Informations, débats, magazines : toute l’actualité du Mali, en 5 langues. Studio Tamani - Informations, Débats, Magazines : Toute L’actualité Du Mali, En 5 Langues.[۶]
  9. ↑ Espérance de vie à la naissance, total (années) - Mali | Data. (n.d.). Donnees.banquemondiale.org.[۷]
  10. ↑ Population Pyramids of the World from 1950 to 2100. (n.d.-b). PopulationPyramid.net
  11. ↑ Middleton، J., Ed (1997). Mali. Encyclopedia Of Africa South Of The Sahara. Charles Scribner's Sons. 94.
  12. ↑ Imperato, P. J. (1986). Historical Dictionary Of Mali. Metuchen Nj - London: Scarecrow Press. 82-86.
  13. ↑ پرش به بالا به: ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ Hudgens, J., Trillo ,R., Calonnec، N. (2003). The Rough Guide To West Africa. Rough Guides. 196-198
  14. ↑ مطالعات ميدانی و مشاهدات عينی نويسنده، باماكو، سگو و تمبوكتو، 1387
  15. ↑ پرش به بالا به: ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ ۱۵٫۲ برگرفته از سایت https://www.the africa guide.com
  16. ↑ پرش به بالا به: ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ برگرفته از سایت https://www.nationsencyclopedia.com
  17. ↑ پرش به بالا به: ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ برگرفته از سایت https://www.mali.com
  18. ↑ پرش به بالا به: ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ برگرفته از سایت https://www.culturecrossing.net
  19. ↑ موجد، محمد علی(1364. ترجمۀ سفرنامه ابن بطوطه . تهران: علمی فرهنگی، 1364 ، ص 124-125 .
  20. ↑ پرش به بالا به: ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ احمدی، سيروس(1384). فرهنگ و تمدن كشور مالی، مشهد: مؤسسۀ چاپ و انتشارات آستان قدس، ص 294.
  21. ↑ پرش به بالا به: ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ ۲۱٫۲ عرب احمدی، امیربهرام (1388). "تمبوکتو گوهری تابناک در قلب صحرای بزرگ آفریقا"، فصل‌نامۀ آفریقا، 1(3): ص116-117
  22. ↑ پرش به بالا به: ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ برگرفته از سایت https://+www.the+power+of+culture+.com/+entry+culture
  23. ↑ پرش به بالا به: ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ Wing, S. D. , (2002) "Women's Rights In West Africa: Legal Pluralism And Constitutional Law", Paper Presented At The Annual Meeting Of The American Political Science Association, Boston Marriott Copley Place, Sheraton Boston & Hynes Convention Center, Boston, Massachusetts Online Retrieved 2008-09-15 From www. Women's Rights in West Africa.com
  24. ↑ برگرفته از سایت https://www.tuareq civilwar in nigar and mali .com
  25. ↑ برگرفته از سایت https://www.ifad.org
  26. ↑ برگرفته از سایت https://www.worldfact.com
  27. ↑ Malian Leader Lays Foundation Stone For 150-Bed Hospital , Retrieved From :Www.Pana Press.Com/2012
  28. ↑ The State Of World's Midwifery 2011,Retrieved From : https://Www.United+Nations+Population+Fund.Org/ 2011
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=مالی_در_یک_نگاه&oldid=71824»