موزه غارهای دون خوانگ

غار موزه دون خوانگ موگائو(Dunhuang Magao) یا غارهای هزار بودا، در بیست و پنج کیلومتری جنوب شرقی شهرستان دون خوانگ، استان گانسو واقع شده و به نام غارهای هزار بودا نیز شهرت دارد. غارهای بودا بر روی پرتگاه واقع شده و در خط الراس شرقی کوه‌های مینگشا(Mingsha) قرار گرفته است. ساخت و ساز  این غارها در سال 366 بعد از میلاد در دوران حکومت ملکه وو زتیان(Wu Zetian)در سلسله تانگ آغاز و دارای بیش از هزار اتاق کنده کاری و نقاشی شده بوده است.

غارهایی که تا به امروز حفظ شده اند شامل اتاق‌هایی هست که از دوران سلسله‌های وِی شمالی، وِی غربی، جو شمالی، سوئی، تانگ، پنج سلسله‌ها، سونگ، شیای غربی و یوان ساخته شده اند. در حال حاضر مجموعا حدود 492 غار با بیش از 45000 متر مربع نقاشی دیواری و 2415 نقاشی کنده کاری شده روی سنگ وجود دارد. این مجموعه غارها یک گنجینه هنری گرانبها به شمار می‌رود و به عنوان یک اثر کلیدی فرهنگی ملی محافظت می‌شود که در سال 1987 در لیست میراث فرهنگی جهانی یونسکو ثبت شده است.

غار شماره 16 دون خوانگ، غاری است که توجه جهانی را به خود جلب و گنجینه نفیسی است که توجه جویندگان گنج غربی را به خود جلب کرد. دو نقاشی دیواری از دوران سلسله سونگ شامل نقاشی دیواری بازیگران زن در حال نواختن موسیقی و سفر قهرمانان دون خوانگ جانگ ایچائو(Zhang Yichao)، در غار شماره 122، پر از طعم‌های دنیای انسانی است.

به نظر می‌رسد این آخرین شواهد استفاده از غار‌هاست و  می‌توان حدس زد که در قرن یازدهم، زمانی که مردمان «شیای» غربی به این منطقه حمله کردند و دون خوانگ را فتح کردند، راهبان غار نشین موگائو آماده فرار شده و آنها را مهر و موم کرده و دیگر هرگز به آنجا برنگشتند و این اتاق‌ها برای نهصد سال‌ در سکوت و خاموشی فرو رفتند.

در سال 1900، زمانی که گذرگاهی در حال پاکسازی از آوار بود، این آرشیو سنگی پر از سوترا، کتاب، گلدوزی و مجسمه سازی به طور ناگهانی کشف شد و حدود 50000 اسناد ذیقیمت مختلف نه تنها شامل سوتراهای بودایی، بلکه شامل آثاری از دائو ئیست، و آموزه‌های کنفوسیوس، علاوه بر اینها اسنادی از سوابق تاریخی، شعر، ادبیات، اطلاعات جغرافیایی، جمعیتی، حساب‌های تجاری، تقویم و غیره کشف شد که یک کتابخانه ای کامل حاوی مطالبی مستند از حدود ده سلسله، از سلسله «جین» در قرن چهارم تا سلسله سونگ بود.

کشف این اسناد پنهان شده ای در «غار سوترا» رویدادی فوق العاده و تکان دهنده هم برای دانشمندان چینی و هم پژوهشگران خارجی در اطراف جهان بود و در نتیجه به سرعت توجه همگان از جمله دانشمندانی از انگلستان، فرانسه، آمریکا، روسیه و ژاپن را به خود جلب کرد.در سال 1 9 4 3 آکادمی هنر دون خوانگ تأسیس و شروع به بازسازی و محافظت از غارها و سامان دادن به اسناد باقیمانده در آنها کرد[i].

اینک مؤسسه بین المللی مطالعات دون خوانگ تبدیل به یک رشته تثبیت شده بورسیه تحصیلی در بسیاری از موسسات، و تعداد بی شماری کتاب و پایان نامه‌های دکتری در خصوص تاریخچه و آثار هنری این مکان فوق العاده نوشته شده و تلاش زیادی برای پوشش دادن دامنه این "موزه" صورت گرفته و در حال انجام است.

نیز نگاه کنید به

موزه‌های چین؛ موزه‌های مهم چین

پاورقی

[i] - لازم به گفتن است که 41 هزار از پنجاه هزار اثر و اسناد موجود در این غارها توسط غارتگران غربی از طرق مختلف از چین خارج و هم اکنون در 11 کشور اروپایی و آسیایی نگهداری می‌شود و تنها 9 هزار سند در چین باقیمانده است.

منبع اصلی

_{سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی.}

نویسنده مقاله

علی محمد سابقی