دایره المعارف جامع قدیمی چین: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «..................» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
.................. | چینی ها، از گذشته های خیلی دور به نوشتن و ثبت و ضبط علوم و دستاوردهای علمی خود علاقمند بودند. به همین سبب، گفته می شود تا قرن پانزده میلادی، در چین به اندازه ی تمام جهان آثار مکتوب به وجود آمده بود. | ||
این علاقه موجب شده بود که خیلی از افراد جامعه بخشی از ثروت و اشیای عتیقه و افتخارات خانوادگی خود را به جمع آوری دست نوشته ها و کتاب های قدیمی و یا نوشتن کتاب های جدید اختصاص دهد. نوشتن [[سلسله های دوران امپراطوری چین(907-960)|تاریخ سلسله های مختلف امپراتوری]]، تاریخ خاندان های بزرگ، تاریخ شهرها و مناطق مختلف، نوشته های مربوط به عقاید و [[آداب و رسوم عامیانه‌ی مردم چین|آداب و رسوم]] اقشار مختلف اجتماعی، علوم مربوط به [[طب سنتی چینی|طب سنتی]] و سایر علوم شناخته شده در [[چین]] از جمله ی این نوع فعالیتها به شمار می رفتند. این سنت حسنه که تا قرن ها تنها در میان دربار امپراتوران و خانواده های اشرافی متداول بود، بعدها در میان اقشار مختلف اجتماعی نیز رواج پیدا کرد و هر فرد و خانواده ی ثروتمندی تلاش می کرد در این نهضت عظیم فرهنگی در حد توان خود مشارکت نماید. این روند، کم کم زمینه را برای ایجاد کتابخانه های خصوصی و مجموعه های نفیس نگهداری از کتاب و اسناد مدارک تاریخی و هنری فراهم ساخت . | |||
حدود شش صد سال پیش و در سال 1403 میلادی، بنابه دستور امپراتور یونگله (Yongle) از سلسله‌ی مینگ، حدود دو هزار دانشمند و عالم و متخصص در رشته‌های مختلف علوم، مأمور به تهیه و تدوین دایره‌المعارفی تحت عنوان «یونگله دادیان (Yongle Dadian)» شدند که پس از پنج سال تلاش جمعی، این دایره‌المعارف در سال 1408 میلادی تکمیل و تقدیم امپراتور شد. این دایره‌المعارف از 370 میلیون کاراکتر چینی تشکیل و دارای 917480 هزار صفحه، 22937 فصل، در 11095 مجلد، و بین 7 تا 8 هزار مدخل بود و از نظر حجم بیش از 40 متر مکعب فضا را اشغال می‌کرد و در عصر خود بزرگترین دایره‌المعارف جهان به شمار می‌رفت.<ref>China Week (2003). 18 Apr</ref> | |||
مطالب این دایره‌المعارف شامل تمامی علوم، اطلاعات و داده‌های موجود در سرتاسر [[چین]] از دوران نخستین [[سلسله چین|سلسله‌ی چین]] (206 تا 221 پیش از میلاد) تا عصر تدوین آن در آغاز قرن پانزدهم، اعم از علوم کشاورزی، هنر، نجوم، زمین شناسی، تاریخ، ادبیات، پزشکی، فلسفی، جغرافیا، علوم طبیعی و اطلاعات مذهبی می‌گردید.<ref>www.chinaculture.org</ref> | |||
اندیشمندان، برای تدوین این دایره‌المعارف افزون بر استفاده از کلیه‌ی اسناد، مدارک و کتاب‌های موجود در آرشیو کتابخانه‌ی سلطنتی امپراتور، از سرتاسر چین بالغ بر 8000 جلد کتاب نادر و کمیاب را خریداری و در اختیار این گروه از محققان و پژوهشگران قرار دادند. | |||
این گنجینه‌ی عظیم علمی، که پس از تدوین در دربار امپراتور نگهداری می‌شد، به دلیل حجم زیاد آن هرگز چاپ نشد و به صورت دستنویس و در دو نسخه تهیه و نگهداری می‌شد (در سال 1567 میلادی، به دلیل از بین رفتن نسخه‌ی اصلی در یک آتش سوزی، نسخه‌ی سومی از آن تهیه و در قصر شهر ممنوعه نگهداری می‌شد.). در سال 1900 میلادی که قوای اشغالگر کشورهای غربی و شرقی از جمله [[انگلیس]]، [[آلمان]]، [[فرانسه]]، [[ژاپن]]، [[روسیه]]، [[اتریش]] و... [[پکن]] را اشغال کردند، این مجموعه نیز مورد تعرض مهاجمان قرار گرفته و بسیاری از مجلدات آن سوزانده شده و یا به غارت رفته و به کشورهای خارجی ارسال و پراکنده شد. | |||
گفته شده که این دایره‌المعارف، 12 برابر بزرگتر از دایره‌المعارف مشهور فرانسوی است که توسط دیتروت در قرن هجدهم میلادی در [[فرانسه]] تدوین شده است. درحال حاضر، از این مجموعه تنها حدود 800 فصل در 400 مجلد باقی مانده است که به صورت پراکنده در چین و 8 کشور دیگر نگهداری می‌شود. از این مجموعه، حدود 400 فصل آن در 221 مجلد در [[چین]]، 41 جلد در [https://www.loc.gov/ کتابخانه‌ی کنگره‌ی آمریکا]، [https://bl.uk/ 51 جلد در انگلیس]، [https://www.dnb.de/EN/Home/home_node.html 5جلد در آلمان] و بقیه نیز در کشورهای [[ژاپن]] و [[کره‌ی جنوبی]] نگهداری می‌شود. در اوایل دهه‌ی 1950، حدود 64 جلد از این مجموعه از [[اتحاد جماهیر شوروی]] سابق و 3 جلد از آلمان شرقی سابق به [[چین]] بازگردانده شد.<ref>People’s Daily Online (2003). Ugus. 3</ref> | |||
کتابخانه‌ی ملی چین در سال 2001 میلادی، طی پروژه‌ای کلیه‌ی جلدهای موجود از این مجموعه در چین را به صورت فاکسیمایلی، در همان قطع و رنگ و اندازه‌ی اصلی و در تیراژی محدود تهیه و منتشر ساخته و یک نسخه‌ای از آن را به منظور استفاده‌ی پژوهشگران، در کتابخانه‌های مهم و معتبر [[چین]] قرار داد. این کتابخانه در نظر دارد از سایر مجلداتی هم که در کشورهای خارجی نگهداری می‌شود، به همین شکل نسخه‌هایی را تهیه و در اختیار کتابخانه‌های فوق قرار دهد<ref>خبرگزاری شین هوا، (2002، آوریل) روزنامه‌های چاینا دیلی و فرهنگ. خبرنامه 1 (1391، ارديبهشت) رايزني فرهنگي ج.ا.ايران در پكن</ref>.<ref>سابقی، علی محمد (1392). جامع فرهنگ و ملل [[چین]]. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد سوم، ص 1018-1021</ref> | |||
==نیز نگاه کنید به== | |||
*[[فرهنگ عمومی در چین]] | |||
*[[فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در چین]] | |||
*[[کتابخانه ی ملی چین]] | |||
== کتابشناسی == | |||
نسخهٔ کنونی تا ۴ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۲۴
چینی ها، از گذشته های خیلی دور به نوشتن و ثبت و ضبط علوم و دستاوردهای علمی خود علاقمند بودند. به همین سبب، گفته می شود تا قرن پانزده میلادی، در چین به اندازه ی تمام جهان آثار مکتوب به وجود آمده بود.
این علاقه موجب شده بود که خیلی از افراد جامعه بخشی از ثروت و اشیای عتیقه و افتخارات خانوادگی خود را به جمع آوری دست نوشته ها و کتاب های قدیمی و یا نوشتن کتاب های جدید اختصاص دهد. نوشتن تاریخ سلسله های مختلف امپراتوری، تاریخ خاندان های بزرگ، تاریخ شهرها و مناطق مختلف، نوشته های مربوط به عقاید و آداب و رسوم اقشار مختلف اجتماعی، علوم مربوط به طب سنتی و سایر علوم شناخته شده در چین از جمله ی این نوع فعالیتها به شمار می رفتند. این سنت حسنه که تا قرن ها تنها در میان دربار امپراتوران و خانواده های اشرافی متداول بود، بعدها در میان اقشار مختلف اجتماعی نیز رواج پیدا کرد و هر فرد و خانواده ی ثروتمندی تلاش می کرد در این نهضت عظیم فرهنگی در حد توان خود مشارکت نماید. این روند، کم کم زمینه را برای ایجاد کتابخانه های خصوصی و مجموعه های نفیس نگهداری از کتاب و اسناد مدارک تاریخی و هنری فراهم ساخت .
حدود شش صد سال پیش و در سال 1403 میلادی، بنابه دستور امپراتور یونگله (Yongle) از سلسله‌ی مینگ، حدود دو هزار دانشمند و عالم و متخصص در رشته‌های مختلف علوم، مأمور به تهیه و تدوین دایره‌المعارفی تحت عنوان «یونگله دادیان (Yongle Dadian)» شدند که پس از پنج سال تلاش جمعی، این دایره‌المعارف در سال 1408 میلادی تکمیل و تقدیم امپراتور شد. این دایره‌المعارف از 370 میلیون کاراکتر چینی تشکیل و دارای 917480 هزار صفحه، 22937 فصل، در 11095 مجلد، و بین 7 تا 8 هزار مدخل بود و از نظر حجم بیش از 40 متر مکعب فضا را اشغال می‌کرد و در عصر خود بزرگترین دایره‌المعارف جهان به شمار می‌رفت.[۱]
مطالب این دایره‌المعارف شامل تمامی علوم، اطلاعات و داده‌های موجود در سرتاسر چین از دوران نخستین سلسله‌ی چین (206 تا 221 پیش از میلاد) تا عصر تدوین آن در آغاز قرن پانزدهم، اعم از علوم کشاورزی، هنر، نجوم، زمین شناسی، تاریخ، ادبیات، پزشکی، فلسفی، جغرافیا، علوم طبیعی و اطلاعات مذهبی می‌گردید.[۲]
اندیشمندان، برای تدوین این دایره‌المعارف افزون بر استفاده از کلیه‌ی اسناد، مدارک و کتاب‌های موجود در آرشیو کتابخانه‌ی سلطنتی امپراتور، از سرتاسر چین بالغ بر 8000 جلد کتاب نادر و کمیاب را خریداری و در اختیار این گروه از محققان و پژوهشگران قرار دادند.
این گنجینه‌ی عظیم علمی، که پس از تدوین در دربار امپراتور نگهداری می‌شد، به دلیل حجم زیاد آن هرگز چاپ نشد و به صورت دستنویس و در دو نسخه تهیه و نگهداری می‌شد (در سال 1567 میلادی، به دلیل از بین رفتن نسخه‌ی اصلی در یک آتش سوزی، نسخه‌ی سومی از آن تهیه و در قصر شهر ممنوعه نگهداری می‌شد.). در سال 1900 میلادی که قوای اشغالگر کشورهای غربی و شرقی از جمله انگلیس، آلمان، فرانسه، ژاپن، روسیه، اتریش و... پکن را اشغال کردند، این مجموعه نیز مورد تعرض مهاجمان قرار گرفته و بسیاری از مجلدات آن سوزانده شده و یا به غارت رفته و به کشورهای خارجی ارسال و پراکنده شد.
گفته شده که این دایره‌المعارف، 12 برابر بزرگتر از دایره‌المعارف مشهور فرانسوی است که توسط دیتروت در قرن هجدهم میلادی در فرانسه تدوین شده است. درحال حاضر، از این مجموعه تنها حدود 800 فصل در 400 مجلد باقی مانده است که به صورت پراکنده در چین و 8 کشور دیگر نگهداری می‌شود. از این مجموعه، حدود 400 فصل آن در 221 مجلد در چین، 41 جلد در کتابخانه‌ی کنگره‌ی آمریکا، 51 جلد در انگلیس، 5جلد در آلمان و بقیه نیز در کشورهای ژاپن و کره‌ی جنوبی نگهداری می‌شود. در اوایل دهه‌ی 1950، حدود 64 جلد از این مجموعه از اتحاد جماهیر شوروی سابق و 3 جلد از آلمان شرقی سابق به چین بازگردانده شد.[۳]
کتابخانه‌ی ملی چین در سال 2001 میلادی، طی پروژه‌ای کلیه‌ی جلدهای موجود از این مجموعه در چین را به صورت فاکسیمایلی، در همان قطع و رنگ و اندازه‌ی اصلی و در تیراژی محدود تهیه و منتشر ساخته و یک نسخه‌ای از آن را به منظور استفاده‌ی پژوهشگران، در کتابخانه‌های مهم و معتبر چین قرار داد. این کتابخانه در نظر دارد از سایر مجلداتی هم که در کشورهای خارجی نگهداری می‌شود، به همین شکل نسخه‌هایی را تهیه و در اختیار کتابخانه‌های فوق قرار دهد[۴].[۵]
نیز نگاه کنید به
کتابشناسی
- ↑ China Week (2003). 18 Apr
- ↑ www.chinaculture.org
- ↑ People’s Daily Online (2003). Ugus. 3
- ↑ خبرگزاری شین هوا، (2002، آوریل) روزنامه‌های چاینا دیلی و فرهنگ. خبرنامه 1 (1391، ارديبهشت) رايزني فرهنگي ج.ا.ايران در پكن
- ↑ سابقی، علی محمد (1392). جامع فرهنگ و ملل چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد سوم، ص 1018-1021