بهداشت و سلامت سریلانکا
بهداشت و سلامت
سریلانکا در دهههای اخیر توانسته است با بهکارگیری سیاستهای مؤثر در بخش بهداشت و سلامت، از جمله واپایش بیماریهای واگیر و بهبود خدمات بهداشتی برای مادران و کودکان، به پیشرفتهای چشمگیری در این زمینه دست یابد.[۱] با وجود این، این کشور همچنان با چالشهای قابلتوجهی مانند سوءتغذیه، بیماریهای غیرواگیر، و نابرابری در دسترسی به خدمات بهداشتی مواجه است. [۲] [۳]
۱. نظام بهداشت عمومی سریلانکا
نظام بهداشت عمومی سریلانکا همواره مورد ستایش سازمانهای بینالمللی بهویژه سازمان بهداشت جهانی (WHO) بوده است. این نظام از زمان استقلال کشور در سال ۱۹۴۸، تغییرات بسیاری را تجربه کرده است. در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، دولت سریلانکا به دلیل ریشهکنی بیماریهایی مانند مالاریا و آبله و بهبود شاخصهای مرگومیر نوزادان و مادران، به یکی از نمونههای موفق بهداشت عمومی در منطقه تبدیل شد.[۴]
در دهههای اخیر، سریلانکا موفق به کاهش مرگومیر نوزادان از ۳۴ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده در اوایل دهه ۱۹۸۰ به ۶.۲ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده در سال ۲۰۲۴ شده است. همچنین، امید به زندگی نیز به طور مستمر افزایشیافته است، بهطوریکه در سال ۱۹۸۰ امید به زندگی برای مردان ۶۵ سال و برای زنان ۶۸ سال بود؛ درحالیکه در سال ۲۰۲۴ این میزان به ترتیب به ۷۶ سال و ۸۰ سال رسیده است.[۵]
۲. دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی
دسترسی به خدمات بهداشتی در سریلانکا به طور سنتی در مناطق شهری بهتر از مناطق روستایی بوده است. در سال ۲۰۲۴، این نابرابریها همچنان وجود دارد، هرچند که دولت اقدامات قابلتوجهی برای گسترش خدمات بهداشتی در روستاها و مناطق محروم انجام داده است.[۶] حدود ۹۸ درصد از جمعیت شهری به خدمات بهداشتی دسترسی دارند، درحالیکه این رقم در مناطق روستایی به ۸۵ درصد میرسد. در مقایسه، در دهه ۱۹۸۰، تنها ۷۰ درصد از جمعیت شهری و ۵۰ درصد از جمعیت روستایی به این خدمات دسترسی داشتند.[۷]
بااینحال، یکی از چالشهای عمده سریلانکا در سال ۲۰۲۴، دسترسی ناکافی به آب آشامیدنی سالم در مناطق روستایی است. درحالیکه در سال ۱۹۹۰ حدود ۴۰ درصد از ساکنان روستاها به آب سالم دسترسی نداشتند، این رقم تا سال ۲۰۲۴ به ۲۰ درصد کاهشیافته است. اما همچنان حدود یکپنجم از جمعیت روستایی از آب آشامیدنی ناسالم استفاده میکنند که منجر به شیوع بیماریهای واگیر مانند اسهال و هپاتیت میشود.[۸] [۹]
۳. بیماریهای واگیر و کنترل آنها
سریلانکا به طور تاریخی با بیماریهای واگیر متعددی از جمله مالاریا، تب دنگی و هاری درگیر بوده است.[۱۰] در دهه ۱۹۸۰، مالاریا یکی از علل اصلی مرگومیر در این کشور بود، بهطوریکه در سال ۱۹۸۵ بیش از ۱۰۰ هزار نفر به این بیماری مبتلا شدند. [۱۱]اما با اجرای برنامههای مؤثر کنترل مالاریا، تعداد موارد ابتلا به این بیماری تا سال ۲۰۲۴ به کمتر از ۱۰۰۰ مورد در سال کاهشیافته است.[۱۲]
در زمینه تب دنگی که از دهه ۱۹۹۰ به طور گستردهای در سریلانکا شایع شده بود، دولت در سال ۲۰۲۴ با چالشهای بزرگی مواجه است. با وجود تلاشهای گسترده برای کنترل این بیماری، در سال ۲۰۲۴ حدود 30 هزار مورد ابتلا به تب دنگی گزارش شده است[۱۳]، درحالیکه در سال ۲۰۱۵ این رقم حدود 17هزار مورد بود.[۱۴] افزایش دما و تغییرات اقلیمی در منطقه، شرایط مناسبی را برای گسترش این بیماری ایجاد کرده است.[۱۵]
همچنین، هاری همچنان یکی از معضلات بهداشتی سریلانکا است. هرچند که در دهه ۱۹۸۰ حدود ۳۰۰ نفر در اثر هاری جان خود را از دست میدادند، در سال ۲۰۲۴ این رقم به کمتر از ۱۰۰ نفر کاهشیافته است.[۱۶] این کاهش به دلیل واکسیناسیون گسترده حیوانات و اجرای برنامههای آگاهیبخشی عمومی بوده است.[۱۷]
۴. بیماریهای غیرواگیر و چالشهای جدید
یکی از مهمترین تغییرات در نظام بهداشت عمومی سریلانکا، افزایش میزان بیماریهای غیر واگیر مانند دیابت، بیماریهای قلبی و عروقی و سرطان است.[۲] درحالیکه در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، بیماریهای واگیر عامل اصلی مرگومیر در سریلانکا بودند، در سال ۲۰۲۴، حدود ۷۰ درصد از مرگومیرها ناشی از بیماریهای غیرواگیر است.[۱۸]
بیماریهای قلبی و عروقی در سال ۲۰۲۴ بهعنوان عامل ۳۴ درصد از مرگها ثبت شده است،[۱۹] درحالیکه در سال ۱۹۹۰ این رقم حدود ۲۰ درصد بود.[۲۰] شیوههای نادرست زندگی از جمله تغذیه نامناسب، افزایش مصرف غذاهای فراوریشده و کمبود فعالیت بدنی از مهمترین عوامل افزایش این بیماریها در سریلانکا هستند.
دیابت نیز یکی از معضلات بزرگ بهداشت عمومی در سریلانکا به شمار میرود. در سال ۲۰۲۴، حدود ۱۰ درصد از جمعیت بزرگسال این کشور به دیابت مبتلا هستند.[۲۱] این در حالی است که در سال 1990، تنها 3 درصد از جمعیت به این بیماری مبتلا بودند.[۲۲] افزایش نرخ چاقی در میان جمعیت، بهویژه در شهرهای بزرگ، یکی از عوامل مهم افزایش دیابت در سریلانکا است.
۵. سلامت مادران و کودکان
بهبود سلامت مادران و کودکان یکی از موفقیتهای چشمگیر سریلانکا در دهههای گذشته بوده است. در دهه ۱۹۸۰، نرخ مرگومیر مادران حدود ۱۴۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار تولد زنده بود.[۲۳] این رقم تا سال ۲۰۲۴ به ۳۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار تولد کاهشیافته است.[۲۴] بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی، افزایش آموزشهای پیش از زایمان و مراقبتهای پس از زایمان، نقش مهمی در این کاهش ایفا کردهاند.
نرخ مرگومیر نوزادان نیز از ۳۴ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده در سال ۱۹۸۰ به 7.4 در سال ۲۰۲۴ کاهشیافته است.[۲۵] برنامههای گسترده ایمنسازی، مراقبتهای بهداشتی رایگان برای نوزادان و مادران و ارتقای سطح آگاهی عمومی از مهمترین عوامل کاهش مرگومیر نوزادان در سریلانکا بودهاند.
۶. تغذیه و سوءتغذیه
سوءتغذیه یکی از چالشهای قدیمی سریلانکا است که همچنان ادامه دارد. در دهه ۱۹۸۰، حدود ۳۰ درصد از کودکان زیر پنج سال از سوءتغذیه رنج میبردند.[۲۶] در سال ۲۰۲۴، این رقم به ۱۷ درصد کاهشیافته است.[۲۷] برنامههای دولتی مانند توزیع مکملهای غذایی در مدارس و برنامههای تغذیه برای مادران باردار و نوزادان نقش مهمی در کاهش سوء تغذیه داشتهاند.
بااینحال، در مناطق فقیرنشین و روستایی همچنان سوءتغذیه بهعنوان یکی از مشکلات بهداشتی جدی مطرح است. تورم بالا و افزایش هزینههای زندگی در دهه ۲۰۲۰، دسترسی بسیاری از خانوارهای کمدرآمد به مواد غذایی باکیفیت را محدود کرده است. حدود ۱۰ درصد از جمعیت سریلانکا در سال ۲۰۲۴ با ناامنی غذایی مواجه هستند.[۲۸]
۷. سیاستهای رشد جمعیت و تأثیرات آن بر بهداشت
سیاستهای جمعیتی سریلانکا در طول دهههای اخیر به سمت کنترل رشد جمعیت و کاهش نرخ باروری حرکت کرده است. در سال ۱۹۸۰، نرخ باروری کل در سریلانکا حدود ۳.۵ فرزند بهازای هر زن بود.[۲۹] این رقم تا سال ۲۰۲۴ به ۲.۱ کاهشیافته است.[۳۰] برنامههای دولتی برای کنترل جمعیت، شامل ترویج استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری و آموزشهای مربوط به برنامهریزی خانواده، از مهمترین عوامل کاهش نرخ باروری بوده است.
کاهش نرخ باروری تأثیرات مثبتی بر سلامت مادران و کودکان داشته و امکان دسترسی بهتر به خدمات بهداشتی و آموزشی را فراهم کرده است. بااینحال، این کاهش نرخ باروری به نگرانیهایی درباره پیر شدن جمعیت و افزایش بار مالی بر سیستم بهداشتی در آینده دامن زده است.[۳۱]
۸. تحلیل و پیشبینی آینده
سریلانکا طی چند دهه گذشته به پیشرفتهای قابلتوجهی در حوزه بهداشت و سلامت دستیافته است. کاهش مرگومیر نوزادان و مادران، کنترل بیماریهای واگیر، و ارتقای سطح زندگی مردم از طریق بهبود خدمات بهداشتی از دستاوردهای برجسته این کشور محسوب میشود.[۳۲] درعینحال، چالشهای متعددی از جمله افزایش بیماریهای غیرواگیر، سوءتغذیه در مناطق محروم، و نابرابری در دسترسی به خدمات بهداشتی همچنان وجود دارد که به بررسی آنها و تلاش بیشتر برای مقابله با این معضلات نیاز است.[۳۳]
در آینده، سریلانکا با چالشهای زیر مواجه خواهد بود:[۳۴]
۱. افزایش جمعیت سالمندان
با کاهش نرخ باروری و افزایش امید به زندگی، سریلانکا بهتدریج با پدیده پیر شدن جمعیت مواجه میشود. این امر میتواند فشار زیادی بر سیستم بهداشت و رفاه اجتماعی کشور وارد کند.[۳۵] در سال ۲۰۲۴، حدود ۱۲ درصد از جمعیت کشور بالای ۶۵ سال هستند[۳۶] و این میزان در دهههای آتی بهسرعت افزایش خواهد یافت. دولت سریلانکا نیازمند توسعه سیستمهای بهداشتی و رفاهی برای پاسخگویی به نیازهای سالمندان است، از جمله بهبود خدمات پزشکی و مراقبتهای طولانیمدت.
۲. افزایش بیماریهای غیرواگیر
رشد سریع بیماریهای غیرواگیر مانند بیماریهای قلبی و دیابت، یکی از مهمترین تهدیدهای بهداشتی برای آینده این کشور است. افزایش شیوههای زندگی نامناسب از جمله مصرف غذاهای فراوریشده، افزایش کمتحرکی و مشکلات ناشی از چاقی، سبب افزایش این بیماریها شده است.[۳۷] برای مقابله با این چالش، دولت نیاز به سرمایهگذاری بیشتر در برنامههای پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر، از جمله آگاهیبخشی عمومی و ایجاد زیرساختهای مناسب برای ارتقای سبک زندگی سالم دارد.
۳. نابرابری در دسترسی به خدمات بهداشتی
هرچند که سیستم بهداشت عمومی سریلانکا از نظر دسترسی عمومی قابلتحسین است، اما همچنان نابرابریهایی میان مناطق شهری و روستایی و همچنین اقشار مرفه و فقیر وجود دارد. در سال ۲۰۲۴، دسترسی به خدمات بهداشتی در مناطق شهری به طور قابلتوجهی بهتر از مناطق روستایی است.[۳۸] این امر بهویژه در دسترسی به آب آشامیدنی سالم و خدمات بهداشتی تخصصی نمایان است. دولت باید تلاش بیشتری در کاهش این نابرابریها و افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی در سراسر کشور انجام دهد.
۴. تأثیر تغییرات اقلیمی
تغییرات اقلیمی یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر سلامت عمومی سریلانکا در آینده است. افزایش دما و تغییر الگوهای بارندگی میتواند باعث افزایش شیوع بیماریهای واگیر مانند تب دنگی و مالاریا شود.[۳۹] در سال ۲۰۲۴، با وجود کاهش موارد مالاریا، تب دنگی همچنان یکی از مشکلات عمده بهداشتی در سریلانکا است.[۴۰] دولت نیاز به تقویت برنامههای بهداشت محیطی و کنترل پشهها بهویژه در مناطق گرمسیری دارد.
۵. توسعه نظام بهداشت خصوصی
در سالهای اخیر، بخش خصوصی در سیستم بهداشت سریلانکا نقشبرجستهتری ایفا کرده است. بیمارستانها و درمانگاههای خصوصی در شهرهای بزرگ خدمات بهداشتی باکیفیتی را ارائه میدهند، اما هزینه بالای این خدمات برای بسیاری از مردم غیرقابلدسترسی است. آینده نظام بهداشت سریلانکا وابسته به تعادلی است که بین بخش خصوصی و دولتی برقرار میشود[۴۱]. افزایش همکاریها و تنظیم مقررات دقیقتر برای نظارت بر خدمات خصوصی ضروری است تا تضمین شود که همه اقشار جامعه، بهویژه گروههای کمدرآمد، به خدمات بهداشتی مناسب دسترسی داشته باشند.
سیستم بهداشت عمومی سریلانکا در سال ۲۰۲۴ یکی از پیشرفتهترین و موفقترین سیستمهای بهداشت در منطقه جنوب آسیا به شمار میرود.[۴۲] این کشور با وجود چالشهای اقتصادی و اجتماعی توانسته است با اجرای سیاستهای بهداشتی مؤثر، به دستاوردهای چشمگیری در کاهش مرگومیر نوزادان و مادران، کنترل بیماریهای واگیر و افزایش امید به زندگی برسد.
بااینحال، چالشهای جدیدی مانند افزایش بیماریهای غیرواگیر، پیری جمعیت، و نابرابریهای بهداشتی همچنان تهدیدی جدی برای آینده بهداشت عمومی سریلانکا به شمار میآیند. دولت باید با اجرای سیاستهای جامعتری در جهت کاهش نابرابریها، افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی و مقابله با بیماریهای جدید گام بردارد.
پیشبینی میشود که اگر سیاستهای مناسب در این زمینه ادامه یابد، سریلانکا میتواند بهعنوان یک الگوی موفق در بهبود سلامت عمومی در میان کشورهای درحالتوسعه شناخته شود.
نویسنده : نرگس شکوری
در حال به روز رسانی و ویرایش
نیز نگاه کنید به
بهداشت و سلامت آرژانتین؛ بهداشت و سلامت ژاپن؛ بهداشت و سلامت روسیه؛ بهداشت و سلامت کانادا؛ بهداشت و سلامت کوبا؛ بهداشت و سلامت لبنان؛ بهداشت و سلامت در مصر؛ بهداشت و سلامت تونس؛ بهداشت و سلامت افغانستان؛ بهداشت و سلامت سنگال؛ بهداشت و سلامت فرانسه؛ بهداشت و سلامت در مالی؛ بهداشت و سلامت سوریه؛ بهداشت و سلامت ساحل عاج؛ بهداشت و سلامت زیمبابوه؛ بهداشت و سلامت اوکراین؛ بهداشت و سلامت اسپانیا؛ وضعیت بهداشت و سلامتی در اردن؛ بهداشت و سلامت اتیوپی؛ بهداشت و سلامت سیرالئون؛ بهداشت و سلامت قطر؛ بهداشت و سلامت گرجستان؛ بهداشت و سلامت بنگلادش؛ بهداشت و سلامت قزاقستان؛ وضعیت بهداشت و سلامت سودان؛ بهداشت و سلامت تایلند؛ وضعیت بهداشت و سلامت جامعه در چین
کتابشناسی
- ↑ Moseley, M. (2015). Maternal and Child Health Services.[۱]
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Ramesh, S., & Kosalram, K. (2023). The burden of non-communicable diseases: A scoping review focus on the context of India. Journal of Education and Health Promotion, 12.[۲]
- ↑ Zegeye, B., El-Khatib, Z., Ameyaw, E., Seidu, A., Ahinkorah, B. O., Keetile, M., & Yaya, S. (2021). Breaking Barriers to Healthcare Access: A Multilevel Analysis of Individual- and Community-Level Factors Affecting Women’s Access to Healthcare Services in Benin. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(1), 1-15.[۳]
- ↑ Silva, S. J. R. d., & Pena, L. (2021). Collapse of the public health system and the emergence of new variants during the second wave of the COVID-19 pandemic in Brazil. One Health, 13.[۴]
- ↑ World Bank Open Data. (n.d.-b). World Bank Open Data. https://data.worldbank.org/indicator/SP.DYN.IMRT.IN?locations=LK
- ↑ Shahbaz, F., Baig, M. A. A., Tarar, A. Z., Majeed, F., Sultan, M. Y., Rehman, M., Haider, N., Chaudary, N., & Saleem, J. (2023). Role of Sehat Insaf Card in access to healthcare services. International Journal of Health Sciences.[۵]
- ↑ World Health Organization. (2011). Addressing health of the urban poor in South-East Asia Region: Challenges and opportunities. https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/204753/B4755.pdf
- ↑ Hafeez, A., Shamair, Z., Shezad, N., Javed, F., Fazal, T., Rehman, S., Bazmi, A. A., & Rehman, F. (2021). Solar powered decentralized water systems: A cleaner solution of the industrial wastewater treatment and clean drinking water supply challenges. Journal of Cleaner Production.[۶]
- ↑ Manderson, L., & Jewett, S. (2023). Risk, lifestyle and non-communicable diseases of poverty. Globalization and Health.[۷]
- ↑ Fernando, P., Janaka, H., Prasad, T., Pastorini, J., & Lanka, S. (2010). Identifying elephant movement patterns by direct observation (Vol. 33, pp. 41-46).[۸]
- ↑ Balikagala, B., Fukuda, N., Ikeda, M., Katuro, O. T., Tachibana, S.-I., Yamauchi, M., ... Mita, T. (2021). Evidence of Artemisinin-Resistant Malaria in Africa. The New England Journal of Medicine, 385(13), 1163-1171.[۹]
- ↑ Seneviratne, S., Fernando, D., Rajitha Wickremasinghe, Sujai Senarathne, Pubudu Chulasiri, Nethmini Thenuwara, Champa Aluthweera, Iromi Mohotti, Shamila Jayakuru, Fernando, T., Anula Wijesundara, Rohini Fernandopulle, & Mendis, K. (2024). An epidemiological analysis of severe imported malaria infections in Sri Lanka, after malaria elimination. Malaria Journal, 23(1). https://doi.org/10.1186/s12936-024-05014-w
- ↑ First, N. (2024). 30,000+ Dengue Cases Reported In 2024. Newsfirst.lk. https://www.newsfirst.lk/2024/07/13/30-000-dengue-cases-reported-in-2024
- ↑ Trivedi, S., & Chakravarty, A. (2022). Neurological Complications of Dengue Fever. Current Neurology and Neuroscience Reports, 22.[۱۰]
- ↑ Stewart, I., & Oke, T. (2012). Local Climate Zones for Urban Temperature Studies. Bulletin of the American Meteorological Society, 93.[۱۱]
- ↑ - Epidemiology unit. (n.d.). https://www.epid.gov.lk/case-of-afp
- ↑ Viana, M., Benavides, J. A., Broos, A., Loayza, D. I., Niño, R., Bone, J., ... Streicker, D. (2023). Effects of culling vampire bats on the spatial spread and spillover of rabies virus. Science Advances, 9.[۱۲]
- ↑ Non communicable diseases, mental illnesses, suicides, smoking. (n.d.). In Demographic and Health Survey - 2016, Sri Lanka, Demographic and Health Survey - 2016, Sri Lanka (pp. 221–223). http://www.statistics.gov.lk/Resource/en/Health/DemographicAndHealthSurveyReport-2016-Chapter16.pdf
- ↑ Wijemunige, N., Rannan-Eliya, R. P., Herath, H. M. M., & O’Donnell, O. (2024). The prevalence and epidemiological features of ischaemic heart disease in Sri Lanka. Global Heart, 19(1), 49. https://doi.org/10.5334/gh.1330
- ↑ Cosentino, F., Grant, P., Aboyans, V., Bailey, C. J., Ceriello, A., Delgado, V., ... & Wheeler, D. (2019). 2019 ESC Guidelines on diabetes, pre-diabetes, and cardiovascular diseases developed in collaboration with the EASD. European heart journal.[۱۳]
- ↑ Rannan-Eliya, R. P., Wijemunige, N., Perera, P., Kapuge, Y., Gunawardana, N., Sigera, C., Jayatissa, R., Herath, H. M. M., Gamage, A., Weerawardena, N., Sivagnanam, I., Dalpatadu, S., Samarage, S., Samarakoon, U., Samaranayake, N., Pullenayegam, C., & Perera, B. (2023). Prevalence of diabetes and pre-diabetes in Sri Lanka: a new global hotspot–estimates from the Sri Lanka Health and Ageing Survey 2018/2019. BMJ Open Diabetes Research and Care, 11(1), e003160. https://doi.org/10.1136/bmjdrc-2022-003160
- ↑ Saeedi, P., Petersohn, I., Salpea, P., Malanda, B., Karuranga, S., Unwin, N., ... & Williams, R. (2019). Global and regional diabetes prevalence estimates for 2019 and projections for 2030 and 2045: results from the International Diabetes Federation Diabetes Atlas, 9th edition. Diabetes research and clinical practice.[۱۴]
- ↑ Studnicki, J., & Fisher, J. (2018). Recent Increases in the U.S. Maternal Mortality Rate: Disentangling Trends From Measurement Issues. Obstetrics & Gynecology.[۱۵]
- ↑ Unknown. (n.d.). Saving MotherS’ LiveS in Sri Lanka. https://www.cgdev.org/sites/default/files/archive/doc/millions/MS_case_6.pdf
- ↑ Sri Lanka Death Rate 1950-2024. (2024). Macrotrends.net. https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/LKA/sri-lanka/death-rate
- ↑ Cederholm, T., Jensen, G., Correia, M. I. T., Gonzalez, M. C., Fukushima, R., Higashiguchi, T., ... Compher, C. (2019). GLIM criteria for the diagnosis of malnutrition – A consensus report from the global clinical nutrition community. Journal of Cachexia, Sarcopenia and Muscle, 10, 207-217.[۱۶]
- ↑ 1 in 2 CHILDREN IN SRI LANKA ARE GOING HUNGRY. (n.d.). UNICEF Global. https://help.unicef.org/sri-lanka-hunger
- ↑ Dasgupta, S., & Robinson, E. (2022). Attributing changes in food insecurity to a changing climate. Scientific Reports, 12.[۱۷]
- ↑ Gao, P., Xie, Y., Song, C., Cheng, C., & Ye, S. (2023). Exploring detailed urban-rural development under intersecting population growth and food production scenarios: Trajectories for China’s most populous agricultural province to 2030. Journal of Geographical Sciences, 33, 222-244.[۱۸]
- ↑ Sri Lanka fertility rate 1950-2024. (n.d.). MacroTrends. https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/LKA/sri-lanka/fertility-rate#:~:text=The%20current%20fertility%20rate%20for,a%200.79%25%20decline%20from%202021.[۱۹]
- ↑ Brabaharan, S., Veettil, S., Kaiser, J., Rau Raja Rao, V., Wattanayingcharoenchai, R., Maharajan, M., Insin, P., Talungchit, P., Anothaisintawee, T., Thakkinstian, A., & Chaiyakunapruk, N. (2022). Association of Hormonal Contraceptive Use With Adverse Health Outcomes. JAMA Network Open, 5.[۲۰]
- ↑ Lin, P. Z., & Meissner, C. (2020). Health vs. Wealth? Public Health Policies and the Economy During Covid-19. NBER Working Paper Series.[۲۱]
- ↑ Coombs, N., Campbell, D. G., & Caringi, J. C. (2022). A qualitative study of rural healthcare providers’ views of social, cultural, and programmatic barriers to healthcare access. BMC Health Services Research, 22.[۲۲]
- ↑ Wulf, H. (2021). Developing Countries. The Structure of the Defense Industry.[۲۳]
- ↑ Liu, Y., Chen, L. L., Lv, L., & Failler, P. (2023). The impact of population aging on economic growth: a case study on China.[۲۴]
- ↑ Healthy Aging in Sri Lanka: Stay Strong, Stay Active (2024 Guide) | Nestle Health Science Sri Lanka. (2024). Nestlehealthscience.lk. https://www.nestlehealthscience.lk/blog-articles/healthy-aging-in-sri-lanka#:~:text=Ageing%20in%20Sri%20Lanka
- ↑ None. (2012). Effect of physical inactivity on major non-communicable diseases worldwide: an analysis of burden of disease and life expectancy.[۲۵]
- ↑ World Health Organization. (2024). World health statistics 2024: monitoring health for the SDGs, Sustainable Development Goals.[۲۶]
- ↑ Strihou, J. P. V. Y. d. (2015). Climate Change 2014 - Synthesis Report.[۲۷]
- ↑ Ismail, Z., Asia Dengue Voice & Action Group (ADVA), & ISNTD. (2024). Towards Zero Dengue Deaths: Innovation, Collaboration, Action in Asia. In Asia Dengue Summit Organising Committee, 7th Asia Dengue Summit 2024. https://www.asiadenguesummit.org/wp-content/uploads/7ADS-programme-book_FA1-.pdf
- ↑ Slma, W., & Lk. (n.d.). The Official E Magazine of The Sri Lanka Medical Association Economic Crisis, the way forward and the health sector in Sri Lanka. https://slma.lk/wp-content/uploads/2024/05/SLMA_April-Mag_E-Magazine-FINAL_compressed-2-1-1-1.pdf
- ↑ BUILDING A FUTURE-PROOF DIGITAL HEALTH ECOSYSTEM: A CASE STUDY OF SRI LANKA’S NATIONAL DIGITAL HEALTH BLUEPRINT Saitejaswi Cherukupalli Global Health Informatics Regenstrief Institute. (n.d.). https://ohie.org/wp-content/uploads/2024/04/DigitalHealthBluePrint_SRILANKA-2.pdf