پیشینه سینمای لبنان

از دانشنامه ملل
نسخهٔ تاریخ ‏۳۰ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۳:۴۵ توسط Hedieh (بحث | مشارکت‌ها)
پیشینه سینمای لبنان

تاریخ سینمای معاصر لبنان از سال 1929 و تولید فیلم ماجراهای الیاس مبروك توسط سینماگری ایتالیایی آغاز شد. گوردانو بیدوتی، به جز این فیلم، ماجراهای ابوالعبد را نیز در سال 1931 ساخت. سومین فیلم تاریخ سینمای لبنان، میان معابد بعلبك بود كه در سال 1936 توسط جولیود  دولوكا ساخته شد. هر سه این فیلم‌ها صامت و كمدی بودند. بدین‌سان سینمای معاصر لبنان توسط بیگانگان آغاز شد و ده سال طول كشید تا دختر گل‌فروش، توسط اولین سینماگر لبنانی ساخته شود. این فیلم ناطق، توسط علی العریس بین سال‌های 1941 تا 1943 ساخته شد و سینمای آماتور اولیه را به سینمای حرفه‌ای نزدیك كرد [۱]

مرحله اولیه تاریخ سینمای معاصر لبنان تا پایان دهه چهل قرن پیش ادامه یافت. دومین مرحله از تاریخ سیمای معاصر لبنان از سال 1951 آغاز شد كه لبنان گام‌های اولیه دوره رشد و شكوفایی اقتصادی خود را برمی‌داشت. در این سال‌ها و در پی تحولات سیاسی و رونق اقتصادی خاورمیانه، این كشور به دلیل برخورداری از شرایط مناسب، به كانون فرهنگی اقتصادی خاورمیانه تبدیل شد و سرمایه‌های بسیاری از ثروتمندان سوری، مصری، فلسطینی و به ویژه شیوخ كشورهای نفتی عرب به لبنان سرازیر شد. بدین‌سان زمینه‌های سرمایه‌گذاری و جذب امكانات لازم برای تولید فیلم‌های سینمایی با توجه به زمینه‌ها و تجارب پیشین، فراهم آمد. اولین فیلم سینمایی در‌ مرحله جدید كه در لبنان ساخته شد، عذاب درون نام داشت كه ملودرام اجتماعی بود و در سال 1952 توسط جرج قاعی سینماگر لبنانی ساخته شد. این فیلم هر چند به دلیل به كارگیری زبان فصیح در جذب مخاطب و فروش موفق نبود، از آنجا كه آغاز گر مرحله نوین سینمای لبنان بود با اهمیت تلقی شد [۲]. پس از آن، فیلم‌های دیگر، یكی پس از دیگری ساخته شد كه فیلم‌های گلهای صحرا (1957) از میشل هارون، قرار با امید (1958) از محمد سلمان، به كجا (1958) از جورج نصر كه اولین سینماگر با تحصیلات آكادمیك بود، نمونه‌هایی از آن فیلم‌هاست داستان فیلم به كجا كه از فیلم‌های ماندگار تاریخ سینمای لبنان است، روایت زندگی یك كشاورز لبنانی است كه به دلیل مشكلات اقتصادی تصمیم به مهاجرت به آمریكا می‌گیرد و پس از سال‌ها اقامت در آن كشور همانگونه كه با فقر لبنان را ترك كرده بود، به كشورش بازمی‌گردد [۳].

مرحله بعدی تاریخ سینمای معاصر لبنان دهه شصت بود كه با تأسیس استودیوهای سینمایی و آمدن سینماگران مصری به لبنان به دلیل شرایط نامناسب فعالیت‌های سینمایی در آن كشور، سینمای لبنان رونق گرفت. فیلم‌های ساخته شده در این سال‌ها عمدتاً كمیك، پلیسی و اجتماعی با رویكردی تجاری بود و لذا نتوانست مورد استقبال لبنانی‌ها قرار گیرد. البته تعدادی فیلم كیفی و غیرتجاری هم تولید شد كه انگشترفروش از یوسف معلوف بر اساس داستانی از جبران خلیل جبران، جوانان زیر آفتاب و شكست خورده پیروز از سمیر نصری، دختر نگهبان از هانری بركات و بیروت صفر یازده از انتوان ریمی از آن جمله است. [۴] در اواخر دهه شصت بیشتر سینماگران مصری لبنان را ترك كردند و سینمای تجاری هم به ركود گرایید. از این سال‌ها تا سال 1375 كه جنگ داخلی آغاز شد، علی‌رغم شرایط سیاسی اجتماعی این كشور كه رو به بحران پیش می‌رفت، سینماگران لبنانی از فعالیت تولیدی بازنماندند. در فاصله سال 1970 تا 1975 حدود 50 فیلم سینمایی در این  كشور ساخته شد كه تنها 16 فیلم آن توسط مصری‌ها و بقیه را لبنانی‌ها ساختند. از میان فیلم‌های سینماگران لبنانی، برخی فیلم‌های با كیفیت و هدفمند ساخته شد كه سینمای لبنان را به مرحله‌ای جدید هدایت كرد. از جمله این فیلم‌ها: صلح پس از مرگ(1971) از جورج شمشوم، سرنوشت (1972) از منیر بعاصیری، كفر قاسم (1973) از برهان علویه، ساعت آزادی زنگ زد (1974) از هاینی سرور و فیلم بلند داستانی بیروت ای بیروت كه در سال 1975 به كارگردانی مارون بغدادی از برجسته‌ترین كارگردانان نیمه دوم قرن گذشته ساخته شد و تنها چند روز مانده به آغاز جنگ به نمایش درآمد.[۵] مارون بغدادی در این فیلم به تفاوت‌های فرهنگی اجتماعی طوائف مسیحی و مسلمان و مناسبات میان آن‌ها پرداخته است.[۶]

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

  1. العریس (2010) ، ص13
  2. الراسی (2010)، ص81
  3. الراسی (2010)، ص82
  4. الراسی (2010)، ص 83
  5. العریس ، ص145
  6. صدر هاشمی، سید محمد (1330). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی،هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص 236_238