نظام آموزشی سنگال

سن تحصیلی رسمی برای ورود دانش آموزان سنگالی به پیش دبستانی بین 3 تا 5 سال و اجباری نیست.

در سال های 1999- 1998، 23.625 کودک در 313 موسسه ثبت نام کردند که 225 از آنها خصوصی هستند. میزان تحصیلات در این مقطع با 53.2% هنوز کم است (3.4% در مناطق شهری و 3.0% در مناطق روستایی). در سال های 2002-2001، 28.663 کودک در 377 موسسه که 281 از آنها خصوصی بوده ثبت نام کرده اند.

دوران پیش دبستانی شامل چهار بخش می شود:

مهد کودک ها با 38%؛
مراکز نگهداری از کودک با 33%؛
شیرخوارگاه یا خانه‌ی کوچولوها با 19%؛
مدارس بخشی با 9%.

در سال 2007 این مجموعه ها پذیرای 99.038 کودک (2.54% آنها دختر بوده اند) بوده است، که با 4.7% میزان خالص تحصیلات در سطح ملی تطابق دارد. بیشترین ثبت نام ها در مهدکودک ها شده است. شهر داکار دارای 57% مهدکودک های کشور و 9.36% مراکز نگهداری از کودک است. یونسکو در سال 2010 آمار زیر را در خصوص حضور کودکان در این مقطع نشان داده است:

حضور در پیش دبستانی، میزان ناخالصی تحصیلات 2010-2007، پسران 11%؛
حضور در پیش دبستانی، میزان ناخالصی تحصیلات 2010-2007، دختران 12%.

آمار سال 2005 نسبت دبیر به شاگرد را در دوره‌ی پیش دبستانی 3 به 36 اعلام کرده است.

آموزش ابتدایی

سن ورود به مدرسه‌ی ابتدایی 7 سال است و دوره‌ی آن از شش سالگی و اجباری است. در پایان دانش آموزان یک مدرک به نام گواهینامه پایان دوره‌ی ابتدایی (CFEE: Certificat de fin d'études élémentaire) دریافت می کنند. دروس ابتدایی شامل زبان فرانسه، تاریخ، جغرافیا، اجتماعی و اخلاق، علوم، بهداشت و سلامت، هنر، کار دستی، موسیقی، ورزش و تفریح و سرگرمی می شود.

در سال های 2007 تا2008، تعداد مدارس به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده است، تعداد آنها از 751. 4 در سال 2000 به 487. 7 در سال 2007 رسیده است. در سال 2007، 829 مدرسه خصوصی 11.1% شبکه تحصیلی را تشکیل داده است. سهم بخش خصوصی شامل بیش از نصف شبکه تحصیلی با 56.6% است. در سال 2007، 1.572.178 دانش آموز در این دوره ثبت نام کرده اند (49.6% دختر). این رقم یک میزان خالص تحصیلات یعنی 86% است. بالاترین میزان خالص تحصیلات با 5.123% مربوط به شهر داکار است. تعداد دانش آموزان ثبت نام شده در مدارس خصوصی 4.12% کل دانش آموزان را تشکیل می دهند. یونسکو آمار دقیقی را تا سال 2010 از تعداد دانش آموزان دبستانی در سنگال ارائه داده است:

حضور در مدرسه‌ی ابتدایی، میزان ناخالص تحصیلات 2007 تا 2010، پسران 82%؛
حضور در مدرسه‌ی ابتدایی، میزان ناخالص تحصیلات 2007 تا 2010، دختران 85%؛
حضور در مدرسه‌ی ابتدایی، میزان خالص تحصیلات 2007 تا 2010، پسران 74%؛
حضور در مدرسه‌ی ابتدایی، میزان خالص تحصیلات 2007 تا 2010، دختران 76%؛
شرکت در مدرسه‌ی ابتدایی، نسبت خالص ورود و خروج 2005 تا 2010، پسران 58%؛
شرکت در مدرسه‌ی ابتدایی، نسبت خالص ورود و خروج 2005 تا 2010، دختران 59%؛
شرکت در مدرسه‌ی ابتدایی، میزان ماندگاری تا سال آخر، 2005 تا 2010، 93%.

آمار در سال 2007 نسبت دبیر به دانش آموز را در دوره‌ی ابتدایی را 7 به 41 اعلام کرده است. در سال 2007، تعداد دبیران 45957 نفر بوده که 84% آنها در مدارس دولتی تدریس داشته اند. هزینه های عمومی برای یک دانش آموز در مدرسه‌ی ابتدایی 21% مجموع هزینه های عمومی 18.9% است. بودجه‌ی دولت سنگال در سال 2000 برای آموزش و پرورش حدود 100 میلیون فرانک سیفا بود. در شهر داکار 17 پیش دبستانی، 7 مدرسه‌ی ابتدایی و مهد کودک، 6 مدرسه‌ی 2 زبانه، 2 مدرسه‌ی انگلیسی زبان و 3 مدرسه‌ی کمک درسی وجود دارد.

آموزش دوران راهنمایی

پس از اتمام دوران دبستان، دانش آموزان با گذراندن یک کنکور وارد مدرسه راهنمایی می شوند و کلاس ششم را شروع می کنند. سن تحصیلی رسمی برای ورود دانش آموزان به این دوره 13 سال است. در پایان این دوره که 4 سال است دانش آموزان "مدرک فارغ التحصیلی پایان دوره راهنمایی" دریافت می کنند (BFEM: Brevet de fin d'études moyennes).

در سال 2007، تعداد مدارس راهنمایی شامل 624 مدرسه دولتی و 376 خصوصی بوده است که 4.58% آنها در مناطق شهری واقع شده اند. در همان سال، 393.476 دانش آموز (1.44% دختر) ثبت نام کرده اند، یعنی میزان خالص تحصیل 9.35% (9.32% نزد دختران) بوده است. 81% درصد دانش آموزان نیز در مدارس دولتی ثبت نام کرده اند. دروس ارائه شده شامل زبان فرانسه، ریاضی، انگلیسی، آلمانی، فیزیک، زبان کلاسیک (لاتین، عربی، یونانی)، تکنولوژی، تاریخ و جغرافیا، اجتماعی، علوم طبیعی، طراحی، کار دستی، موسیقی، تربیت بدنی و اقتصاد خانواده است.

آموزش متوسطه

دوره‌ی آموزش متوسطه 3 سال و شامل چهار بخش است:

عمومی؛
تکنیک بلند مدت؛
تکنیک کوتاه مدت؛
حرفه ای.

پس از 3 سال دانش آموزان مدرک دیپلم را به نام "بَکَلورِآ" (Baccalauréat) دریافت می کند که یکی از شروط ورود به دانشگاه است. دانش آموزانی که در رشته های تکنیک بلند مدت، کوتاه مدت و حرفه‌ای تحصیلات خود را به پایان رسانده اند مدرکی به نام "بی. ای.پی" یعنی گواهی نامه پایان تحصیلات حرفه‌ای و یا تکنیک دریافت می کنند(BEP: Brevet d'études professionnelles, BT: Brevet de technicien).

دروس آنها شامل زبان فرانسه، ریاضی، زبان زنده 1 و 2، زبان کلاسیک 1 و 2، تاریخ و جغرافیا، اجتماعی، علوم طبیعی، فیزیک، ورزش و طراحی است. در سال 2007، بخش آموزش متوسطه شامل 223 موسسه آموزشی (دبیرستان) که 87 موسسه دولتی بوده است. تعداد دانش آموزان ثبت نام شده در سال 2007، 918.105 نفر (1.39% دختر) بوده که معرف میزان خالص تحصیل با 4.14% (5.11% نزد دختران) است. تعداد دانش آموزانی هم که در دوره های تکنیک بلند مدت و کوتاه مدت و حرفه‌ای ثبت نام شده اند 34.755 نفر بوده است. یونسکو آمار دقیقی را تا سال 2010 از میزان سواد آموزی جوانان را در سنگال ارائه داده است:

میزان سواد آموزی جوانان (15 - 24سال) 2005 تا 2010، پسران 74%؛
میزان سواد آموزی جوانان (15 - 24 سال) 2005 تا 2010، دختران 56%.

طبق آمار 2005، نسبت دبیرانی که در دبیرستان تدریس می کنند به دانش آموزان 4 به 26 است و در سال 2007 تعداد دبیرانی که در دبیرستان تدریس کرده اند 130.938 نفر بوده است. هزینه های عمومی برای یک دانش آموز دبیرستانی 40.1% از مجموع هزینه های عمومی 18.9% بوده است. تعداد ساعات آموزشی در سال 1992، 730 ساعت اعلام شد، اما در سال 2005 این مقدار به 900 ساعت رسید. با توجه به اینکه زمان تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان 30 هفته در سال است آنها باید هر هفته 30 ساعت آموزش ببینند.

مربیان سنگالی

پرسنل آموزشی سنگال رسمی یا غیر رسمی(قراردادی، داوطلبی و یا موقتی) هستند. قانون ژوین 1961 وضعیت رسمی بودن آنها را مشخص می کند. این وضعیت از چهار وزارت نشیت می گیرد: وزارت آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ (آموزش هنری و موسیقی)، وزارت جوانان و ورزش و وزارت دادگستری. استخدام شرایط خاص خود را دارد، برای کسانی که مدرک لیسانس دارند، کسانی که کنکور دبیری داده اند، افرادی که دارای گواهی نامه حرفه‌ای از طرف یک استاد مورد تایید هستند، استاد دوره متوسطه، بازرس آموزش ابتدایی، مشاور روانشناسی، دبیران و اساتید آموزش متوسطه عمومی، مشاوران مهد کودک، کارشناسان ارشد حرفه ای، مربی های مهدکودک شامل دسته‌ای هستند که دارای 3 سال تحصیلات دانشگاهی هستند. مربیان خاص مخصوص وزارت دادگستری، باید دارای دیپلم دولتی مدرسه ملی کارکنان اجتماعی خاص باشند. آیین نامه "راهنمای آسان" درباره وضعیت مربیان که توسط وزارت آموزش و پرورش تهیه شده، شرایط استخدام، تحصیلات، پاداش ها، تعهد در خدمت را معرفی می کند.

نیز نگاه کنید به

منبع اصلی

بصیری، محمدعلی، فتحی پور، ریحانه (1401). جامعه و فرهنگ سنگال. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار).

نویسندگان مقاله

محمدعلی بصیری و ریحانه فتحی پور