بازی‌ها و سرگرمی‌های ژاپن
بازی‌های تخته‌ای (ボードゲーム/Bōdo gēmu): بازی‌های تخته‌ای بازی‌هایی هستند که با مهره و روی تخته یا صفحه کاغذ بازی می‌شوند. در ژاپن نیز چندین نوع بازی تخته‌ای رواج دارد که از آن میان، دو بازی قدیمی و رایج گو (碁/Go) و شوگی (将棋/Shōgi) را به اختصار معرفی می‌کنیم. گو و شوگی هر دو بازی‌هایی فکری هستند که با مهره و تخته انجام می‌شوند و نیاز به تمرکز بالایی دارند. این بازی‌ها از چند سده گذشته طرفداران بسیاری در ژاپن داشته‌اند و برخی از این علاقمندان برای تقویت تکنیک‌های بازی خود، وقت زیادی را صرف مطالعه کتاب‌ها و مقالاتی می‌کنند که درباره این بازی‌ها منتشر می‌شود.
گو ؛ بازی گو احتمالاً در حدود 2500 سال پیش در کشور چین ابداع شده است و قدیمی‌ترین بازی تخته‌ای تاریخ بشر محسوب می‌شود. گو بر روی یک تخته چهارخانه 19 در 19 و با استفاده از مهره‌های سیاه و سفید انجام می‌شود. البته کودکان و بازیکنان تازه‌کار بر روی تخته‌های کوچک‌تر بازی می‌کنند. دو بازیکن به نوبت مهره‌های سیاه و سفید خود را بر روی نقطه‌های تخته (محل تلاقی خطوط عمودی و افقی) قرار می‌دهند. وقتی مهر‌ه‌ای روی صفحه قرار گرفت، بازیکن قادر به حرکت دادن آن نخواهد بود، مگر این که آن مهره به‌طور کامل با مهره‌های رنگ مخالف احاطه شود. هدف بازی تصاحب سطح بیشتر از زمین بازی با استفاده از مهره‌ها است. گو با این که ظاهر بسیار ساده‌ای دارد، به لحاظ تکنیکی دارای پیچیدگی‌های فراوانی است.
شوگی؛ بازی شوگی یا «بازی سرداران» که به «شطرنج ژاپنی» نیز مشهور است روی یک تخته چهارخانه 9 در 9 انجام می‌شود. هر یک از طرفین مهره‌هایی در اختیار دارند که عبارتند از: سرباز، نیزه، رخ، اسب، فیل، سردار نقره‌ای، سردار طلایی و شاه. تعداد سربازهای هر یک از طرفین نُه عدد است و هر بازیکن از سایر مهره‌ها یک یا دو عدد در اختیار دارد. هر مهره الگوی حرکتی خاص خود را دارد و تحت شرایطی می‌تواند یکی از مهره‌های حریف را بزند و از بازی خارج کند. یکی از جذابیت‌های بازی شوگی آن است که بازیکن می‌تواند پس از زدن مهره حریف، آن مهره را از آن خود کند و به‌عنوان مهره خود به بازی بازگرداند. هدف بازی شوگی مات کردن شاه طرف مقابل است.
جان‌کِن (石拳/Janken) (سنگ، کاغذ، قیچی): این بازی دونفره ساده نیز در چین باستان ابداع شده است. در این بازی، دست مشت شده نشانه سنگ، دست باز شده نشانه کاغذ و دو انگشت میانی و سبابه باز شده نشانه قیچی است. سنگ بر قیچی پیروز است (سنگ قیچی را می‌شکند)، قیچی بر کاغد پیروز است (قیچی کاغذ را می‌برد) و کاغذ بر سنگ پیروز است (کاغذ سنگ را می‌پوشاند). در بازی چند نفره جان‌کِن، بازنده از رده خارج می‌شود و برنده هر بازی با یک بازیکن جدید بازی می‌کند. از این سرگرمی ساده علاوه بر بازی کودکان، برای قرعه‌کشی‌های ساده و سریع بین دو طرف نیز بسیار استفاده می شود. در سال 2017 میلادی اعلام شد که چند پژوهشگر ژاپنی شاغل در پژوهشگاهی وابسته به دانشگاه کیوتو، بازی سنگ، کاغذ، قیچی را به شامپانزه‌ها آموخته‌اند.
اوریگامی: واژه «اوریگامی» از دو واژه ژاپنی «اوری» (折り/Ori) به معنی تا کردن و «کامی» (紙/Kami) به معنی کاغذ ساخته شده است و یکی از هنرها و سرگرمی‌های شناخته شده ژاپنی در سراسر جهان محسوب می‌شود. اوریگامی یا هنر کاغذ و تا عبارت است از ساخت اشکال و حجم‌های هندسی گوناگون فقط با تا کردن کاغذ، بدون بریدن، چسب زدن یا دوختن آن. هدف این هنر آفریدن طرح‌های جالب از کاغذ با کمک تاهای هندسی است. این هنر نیز ظاهراً ابتدا در چین ابداع شده است، اما امروزه در دنیا به عنوان هنری ژاپنی شناخته می‌شود. اساساً ژاپنی‌ها در زندگی روزمره همواره برای مهارت درست تاکردن اهمیت بسیاری قائل بوده‌اند و این را می‌توان در دقت و وسواس فراوان در تا کردن کیمونو، دستمال‌ها، رختخواب، پاکت نامه و ... دید. در اوریگامی این دقت و وسواس به یک هنر سرگرم‌کننده تبدیل می‌شود. در دوران قدیم که کاغذ کالایی گرانبها بود، اوریگامی فقط سرگرمی طبقه اشراف محسوب می‌شد. اما در دوره ادو با پیشرفت‌هایی که در تکنیک‌های ساخت و رنگ‌آمیزی و برش انواع کاغذ حاصل شد، اوریگامی نیز به هنری همگانی تبدیل شد و بیش از 150 شکل پذیرفته شده و استاندارد برای اوریگامی به جود آمد. یکی از مشهورترین این اشکال شکل درنا است. درنا نشانه خوشبختی و طول عمر و از نمادهای ملی ژاپن است. ژاپنی‌ها اعتقاد دارند هرکس هزار درنای کاغذی درست کند، حاجتش برآورده می‌شود و به آرزوهایش می‌رسد. در قرن بیستم و با آمدن کاغذهای صنعتی، هنر اوریگامی نیز گسترش بیشتری یافت و این بار مرز‌های ژاپن را نیز درنوردید. در حال حاضر بسیاری از کاغذهای اوریگامی از کاغذهای بازیافتی تهیه می‌شوند.
پاچینکو: پاچینکو یک بازی مکانیکی شبیه پین‌بال (Pinball) ایستاده است که در آن بازیکن با پرداخت پول، گوی‌های فلزی کوچکی را از متصدی می‌گیرد و در دستگاه بزرگ و پر سر و صدای پاچینکو وارد می‌کند. سپس می‌کوشد با استفاده از دسته‌‌ای فنردار که به اهرم‌هایی چکش‌مانند در داخل دستگاه متصل است، گوی‌های فلزی را به داخل مسیر مشخصی هدایت کند. به ازای هر گوی که وارد این مسیرها می‌شود، دستگاه تعدادی گوی تازه به بازیکن هدیه می‌دهد. بازیکن می‌تواند از این گوی‌ها برای بازی مجدد استفاده کند، یا آن‌ها را تبدیل به کوپن و کوپن را تبدیل به وجه نقد کند. برنده شدن در بازی پاچینکو بیش از هرچیز، به شانس و اقبال بازیکن بستگی دارد. بنابراین، پاچیکو در عمل نوعی قمار محسوب می‌شود و مراکز پاچینکو بزرگ‌ترین قمارخانه‌های کشور ژاپن محسوب می‌شوند. بر اساس آمار، حدود 30 میلیون بازیکن پاچینکو در ژاپن وجود دارند که این صنعت را به یکی از عظیم‌ترین و پرسودترین کسب و کارهای ژاپن تبدیل کرده است. در سال 1999 سود حاصل از صنعت پاچینکو حدود 5.6 درصد از تولید ناخالص ملی ژاپن را تشکیل می‌داد (میزوگوچی، 2009). در سال 2015 گردش مالی صنعت پاچینکوی ژاپن از مجموع گردش مالی قمارخانه‌های لاس‌وگاس، ماکائو و سنگاپور بیشتر بود (اوسامی، 2019). جالب آن است که بر اساس قوانین ژاپن، دایر کردن کسب و کار مبتنی بر قمار در این کشور ممنوع است. ولی از آنجا که گوی‌های پاچینکو در محل بازی با کوپن مبادله می‌شوند و مبادله کوپن با وجه نقد در ساختمانی دیگر خارج از محل بازی پاچینکو انجام می‌شود، انجام این بازی منع قانونی ندارد (میزوگوچی، 2009).
اونسن: اونسن به معنی چشمه آب گرم است. ژاپن کشوری آتشفشانی است و با داشتن افزون بر 100 آتشفشان فعال، بیشتر از هر کشور دیگری در دنیا آتشفشان فعال دارد. همین ویژگی موجب شده است که چشمه‌های آب گرم طبیعی در اقصی‌نقاط کشور از دل زمین بجوشند و جاری شوند. ژاپنی‌ها از دوران باستان علاقه بسیاری به آب‌تنی کردن در این چشمه‌های آب گرم داشتند و برای این منظور آب گرم طبیعی را به حوضچه‌ها یا استخرهایی هدایت می‌کردند یا از آن در حمام‌های عمومی استفاده می‌کردند. دایر کردن اونسن همیشه یکی از کسب و کارهای پررونق در ژاپن بوده است. بسیاری از مسافرخانه‌های سنتی در جایی ساخته شده بودند که بتوانند در کنار امکانات دیگر، اونسن نیز دایر کنند و در اختیار مسافران خود بگذارند.
اونسن‌ها مواد معدنی گوناگونی در آب خود دارند که از ناحیه‌ای به ناحیه دیگر متفاوت است و همین موجب می‌شود که رنگ و بوی آب هر اونسن با اونسن‌های دیگر متفاوت باشد. مهمترین مواد معدنی موجود در آب اونسن‌های ژاپن عبارتند از گوگرد، نمک (کلرید سدیم)، بی‌کربنات، کلسیم، نیترات، فسفات، آهن و ترکیبات آن‌ها. ژاپنی‌ها از زمان قدیم آب هر اونسن را دارای یک خاصیت مشخص می‌دانستند برای اونسن‌ها خواص درمانی قائل بودند. پزشکان سنتی در کنار تجویز داروهای گیاهی مختلف، به بسیاری از بیماران اقامت در مسافرخانه‌های دارای اونسن و استراحت مرتب در آب اونسن را تجویز می‌کردند.
امروزه در بسیاری از نقاط ژاپن، اونسن‌های مصنوعی نیز یافت می‌شوند. در این اونسن‌ها با گرم کردن آب و افزودن مواد معدنی به آن محیطی مشابه استخرهای آب گرم طبیعی فراهم می‌کنند. در ژاپن اونسن‌های زنانه و مردانه از هم تفکیک شده‌اند و رعایت مسائل بهداشتی در آن‌ها اهمیت بسیاری دارد. مشتریان اونسن در بدو ورود تن خود را می‌شویند و بعد برهنه وارد آب اونسن می‌شوند تا از تماس حوله و لباس با آب جلوگیری کنند. ورود افراد دارای خالکوبی نیز به بسیاری از اونسن‌ها ممنوع است.
ریوکان (旅館/Ryokan): ریوکان مسافرخانه سنتی ژاپنی است. معمولاً اقامت در در ریوکان هم برای ژاپنی‌ها و هم برای توریست‌های خارجی تجربه‌ای لذت‌بخش است. در دنیای امروز که اغلب هتل‌ها و اقامتگاه در همه کشورها تحت تأثیر الگوی غربی از نظر طراحی و امکانات کمابیش مشابه یکدیگر شده‌اند، اقامت کردن در مسافرخانه‌ای که نشان چندانی از عناصر زندگی غربی در آن نیست تجربه منحصر به فردی است. ریوکان‌ها معمولاً معماری سنتی ژاپنی دارند، کف اتاق‌ها با تاتامی (畳/Tatami) فرش شده است و برای ورود به آن‌ها مانند خانه‌های ژاپنی باید کفش‌ها را از پا درآورد. در اتاق‌ها برای هر مسافر لباس سنتی خانگی(یوکاتا) آماده شده است. در این اتاق‌ها از تخت‌خواب و میز و صندلی پایه‌بلند خبری نیست و به جای آن، به شیوه سنتی روی زمین رختخواب پهن می‌کنند و دور میزهای پایه‌کوتاه می‌نشینند. بسیاری از ریوکان‌ها چشمه آب گرم طبیعی یا حمام عمومی نیز دارند. خوراک‌هایی که در همه وعده‌های غذایی در این مسافرخانه‌ها سرو می‌شود نیز اغلب غذای سنتی ژاپنی است. امروزه بسیاری از ریوکان‌ها برای برگزاری جلسات کاری و کنفرانس‌های علمی مجهز به سالن اجتماعات نیز شده‌اند و شرکت‌ها و مراکز علمی می‌توانند جلسات و همایش‌های یک یا چند روزه خود را در این فضاهای سنتی برگزار کنند.
کارائوکه: واژه «کارائوکه» از دو جزء کارا (空/Kara) به معنی «خالی» و ئوکه (オケ【オーケストラ】/Oke [ōkesutora]) مخفف «ارکستر» ساخته شده است و به «ارکستر خالی» یا موسیقی بی‌کلام ترانه‌های مشهور اشاره دارد. کارائوکه نام نوعی سرگرمی بسیار رایج در ژاپن است که به بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ عامه این کشور تبدیل شده است. این سرگرمی با دستگاهی که به جعبه کارائوکه (カラオケボックス/Karaoke bokkusu) مشهور است انجام می‌شود. از بلندگوهای این دستگاه موسیقی بدون کلام ترانه‌های مشهور پخش می‌شود و از صفحه نمایش آن متن ترانه به‌صورت جمله به جمله نمایش داده می‌شود. کسی که به تفریح با این دستگاه می‌پردازد با جستجو و اجرای ترانه دلخواه خود در جعبه کارائوکه، با استفاده از میکروفونی که به این جعبه متصل است، به جای خواننده اثر، به خوانندگی می‌پردازد. این سرگرمی معمولاً به صورت دسته‌جمعی و در اتاق‌های مراکز کارائوکه انجام می‌شود. در سال‌های اخیر، با پیشرفت فناوری‌های رایانه‌ای امکاناتی نظیر جستجوی دیجیتال ترانه‌ها و امتیازدهی خودکار به خوانندگی شرکت‌کننده‌ها به کارائوکه افزوده شده است. همچنین تمام امکانات کارائوکه امروزه درقالب اپلیکیشن‌های تلفن همراه نیز در دسترس علاقمندان قرار گرفته است.
نیز نگاه کنید به
- تفریحات در روسیه
- تفریحات در سنگال
- تفریحات در لبنان
- تفریحات در کانادا
- تفریحات در کوبا
- تفریحات و سرگرمی‌های اجتماعی مردم چین در ایام تعطیل