تئاتر و هنرهای نمایشی افغانستان
تئاتر سابقهای طولانی در افغانستان دارد. قصهخوانی، شاهنامهخوانی و مراسم تعزیه و امثال آن نوعی تئاتر بهصورت ساده آن بود که ابتدا از میان مردم سر برآورد و سپس مورد توجه دولتها و دربارها هم قرار گرفت و باگذشت زمان و پیشرفت کار، علاوه بر داستانهای شاهنامه و واقعه کربلا، داستانهای بزرگ دیگری، مانند لیلی و مجنون، وامق و عذرا و امثال آن به نمایش درآمد.
درگذشته گروههای دورهگرد به نام سادو (جمع آن سادوها)، سائین، مداح و... نقش بسیاری در تئاتر داشتند. سادوها و مداحها با تمثیل صحنههای کربلا و حوادث تاریخی، هنرنمایی میکردند که خود نوعی تئاتر بود. بعدها در شهر کابل دسته مسخرهها پدید آمد. کار آنان خنداندن مردم از راه مسخرگی بود. آنها از نقاب و ماسک استفاده کرده و لباسهای مختلف میپوشیدند. فعالیت سائینها از ۱۲۸۵، شروع شد و با استفاده از موسیقی به کار خود رونق بیشتری دادند. آنها در محافل مختلف، مانند عروسی، ختنهسوری و مجالس جشن و سرور شرکت میکردند و از راه طنز، آواز و بازیهای مختلف مردم را سرگرم میساختند.
هنر تئاتر به شکل مدرن و جدید آن از سال ۱۳۳۰/ ۱۹۵۱ آغاز شد. در سال ۱۳۲۷، ساختمان تئاتر با اخذ مجوز از ریاست مستقل مطبوعات شهرداری در جنب دبیرستان استقلال تأسیس شد و در سالهای بعد سالنهای تئاتر دیگری نیز راهاندازی شد.
تئاتر افغانستان در آغاز برای ترویج فرهنگ اسلامی، قهرمانپروری، کفرستیزی، استعمارزدایی و بهتصویرکشیدن مفاسد و مظالم اجتماعی حرکت میکرد و با رشد تدریجی مضامین مختلف اجتماعی را دربر گرفت و بهتدریج پای زنان هم در زمان صدارت شاه محمدخان در تئاتر باز شد و نقشهای مختلف را ایفا کردند.
در سال ۱۳۴۲، هنرمندان پشتوزبان اجرای تئاتر به زبان پشتو را آغاز کردند «قهرمان» نام اولین نمایشنامهای بودکه از فارسی به پشتو ترجمه شده بود.
در سال ۱۳۴۴، اولین دوره هنر تئاتر دایر شد. در سال ۱۳۶۰، بخش هنر در دانشگاه کابل راهاندازی شد و دانشجویان در این رشته به تحصیل پرداختند. در زمان مجاهدین و طالبان، فعالیتهای هنری تئاتر به حالت نیمهتعطیل درآمد و برای مدتی متوقف شد؛ ولی با برکناری طالبان، هنر تئاتر دوباره آغاز شد و سالنهای تئاتر دوباره آغاز به کار کردند.[۱]
نیز نگاه کنید به
- تئاتر و هنرهای نمایشی ژاپن
- تئاتر و هنرهای نمایشی مصر
- تئاتر و هنرهای نمایشی کانادا
- تئاتر و هنرهای نمایشی تونس
- تئاتر و هنرهای نمایشی روسیه
- تئاتر و هنرهای نمایشی لبنان
کتابشناسی
- ↑ علی آبادی، علیرضا (1395). جامعه و فرهنگ افغانستان. تهران: موسسه فرهنگی هنری و بین المللی الهدی، ص 358-359.