تاریخ هنر کوبا
کلیات تاریخ هنر
در اشاره به تاریخ هنر کوبا پیش از ورود کلمب شواهد اندکی وجود دارند، با این حال واضح است که از حدود 4/000 سال پیش گروه‌های انسانی در این منطقه زندگی می‌کرده‌اند. آثار به دست آمده از این دوران شامل بناهای مربوط به بازی‌ها و مراسم و ظروف سرامیک ساده و بدوی هستند، البته در سال‌های فتح و استعمار آمریکا توسط اسپانیا، کوبا به لطف موقعیت استراتژیک خود، به مکانی مطلوب برای اقامت فاتحان و استعمارگران و دزدان دریایی مبدل شد و این موضوع معماری این منطقه را شدیدا تحت تاثیر قرار داد. البته نقاشی و موسیقی منطقه نیز بنا به سیر تاریخی کوبا در این دوران به‌صورت آمیزه‌ای از فرهنگ بردگان آفریقایی و اروپاییان متجاوز متجلی گردید.
در اشاره به تاریخ معاصر هنر کوبا می‌توان گفت که در اواخر قرن نوزدهم، منظره‌پردازی و کلاسیسیسم ژانر غالب در هنر کوبا بودند. جنبش‌های هنری رادیکالی‌که در دهه‌های آغازین قرن بیستم هنر اروپا را متحول کردند، در سال‌های ۱۹۲۰ وارد آمریکای لاتین شدند تا جریان نیرومند نوآوری‌های هنری، فرهنگی و اجتماعی را شکل دهند.
با استقبال هنرمندان کوبایی از مدرنیسم اروپا، در نیمه اول قرن بیستم رشدی در جنبش‌های پیشرو (آوانگاردیسم) کوبا روی داد، این جنبش‌ها در واقع التقاطی از ژانرهای هنری مدرن بودند.در اواخر دهه ۱۹۲۰، این هنرمندان آوانگارد ضوابط آکادمی هنر ملی کوبا را رد کردند. بسیاری از آنان سال‌های تکوین هنر خویش را در پاریس سپری کرده بودند و مجذوب اصول سورئالیسم و کوبیسم و بنیان‌های مدرنیسم بودند، مدرنیسم به‌عنوان بخشی از جنبش نقادین بازسازی ملی در کوبا پدیدار شد، جنبشی‌که در مخالفت با دیکتاتوری خراردو ماچادوا (Gerardo Machado) ،کنترل نئو استعماری و بحران اقتصادی متعاقب آن به وجود آمد. هنرمندان تحصیل کرده در پاریس، هنگام بازگشت به کشور خویش به نوآوری‌های هنری پرداختند و مشتاق بودند که میراث جزیره خویش را در آغوش بکشند. این هنرمندان به لحاظ ایدئولوژیکی، سیاسی شدند، به‌طوری‌که در تقابل با نخبگان حاکم بعد از استقلال کوبا، روستایی فقیر را به‌عنوان نماد هویت ملی خویش نشان دادند. البته سبک این هنرمندان آوانگارد در سال ۲۰۰۳ از طریق نمایشگاه نقاشی مدرن کوبا در موزه هنر مدرن نیویورک و پس از آن در پاریس، به شهرت جهانی رسید.[۱]
پس از انقلاب کوبا در سال ۱۹۵۹، هنرمندان کوبایی از بی‌ثباتی جنبش‌های هنری ایالات‌متحده و اروپا بیش از پیش دور شدند. در این دوران، اگرچه این هنرمندان به تولید آثار هنری خویش در کوبا ادامه دادند، بسیاری از آن‌ها حرفه خویش را در تبعید دنبال کردند. در حالی‌که بسیاری از هنرمندان انتفاع خویش را در ترک کوبا و ادامه هنر خویش یافتند، بسیاری دیگر نیز عقب نشستند و با شادی یا رضایت به تولید هنری پرداختند که از سوی حکومت حمایت می‌شد. از آنجا که این هنر تحت حمایت حکومت بود، سانسور گسترده‌ای در آن روی داد، به‌طوری‌که این هنرمندان تمایلی به خلق آثار هنری مخالف با جنبش انقلابی نداشتند، چرا که این حکومت بود که بودجه آن‌ها را تامین می‌کرد.
در اواخر دهه ۱۹۷۰، بسیاری از فارغ‌التحصیلان هنر در کوبا، از دانشکده هنرهای زیبای موسسه عالی هنر که در سال ۱۹۷۶ تاسیس شده بود، به‌عنوان معلم مدرسه وارد بازار کار شدند و به تعلیم جوانان کوبایی در سراسر جزیره پرداختند، این شرایط، فرصتی را در اختیار فارغ‌التحصیلان قرار داد تا آزادی بیان را به دانش‌آموزان بیاموزند. این به معنی آزادی بیان در تمامی اشکال هنری از جمله ابزار، پیام و سبک هنری بود، این سطح جدید از تجربه و بیان بود که جنبش دهه ۱۹۸۰ را امکان‌پذیر ساخت، به عبارت دیگر، در طول دهه ۱۹۸۰ هنر کوبا انعکاس بیان بی‌طرفانه را آغاز نمود. این «احیای» بیان در هنر کوبا، شدیدا تحت تاثیر نسل جدید کوبایی‌ها قرار داشت، چرا که این نسل انقلاب را مستقیما به خاطر نمی‌آورد و از این که سهمی در تکوین ملت خویش نداشته باشد، احساس وحشت نمی‌کرد.[۲]
کوبایی‌ها شاهد معرفی نمایشگاه هنری با عنوان «نسخه اول» در سال ۱۹۸۱ بودند. این نمایشگاه آثار هنرمندان کوبایی معاصر را دربرمی‌گرفت که آثار خویش را در مجموعه‌های مختلف به نمایش گذاشتند. سه سال بعد، معرفی «دوسالانه هاوانا» زمینه را برای پیشرفت بیشتر آزادی هنر و آزادی بیان در آن فراهم آورد.
این عصر از هنرمندان در واقع افرادی بودند که در هنر خویش به جای بیان موارد مطلوب حکومت، حاضر به خطر کردن و بیان صحیح خویش بودند. با نگاه به هنر دهه ۱۹۸۰، در واقع ما شاهد جریانی در سیر تحول کوبا هستیم که هنرمندان از آن الهام گرفته‌اند. به‌عنوان مثال در اثری به‌نام، جغرافیای مجاور، فلورنسیو خلابرت سوتو، مجسمه‌ای به شکل کوبا را ارائه می‌دهد که از تکه‌های به هم‌چسبیده تشکیل شده است. از یک نظر، این مجسمه، رفتار نابرابر با هنرمندان و بیانی‌که تحت تأثیر آن قرار دارند را نشان می‌دهد. در جنبشی‌که به پیروی از این اثر پرداخت، شکل کوبا در مرحله‌ای به‌نام «نمادسازی» به یک نماد در این اثر هنری مبدل شد. این اثر اغلب شکل جزیره کوبا را با سایر منصوبات این کشور، مثل پرچم، ترکیب نمود. با ترکیب نمادهای مختلف کوبا، هنرمندان با افتخار اعلام کردند که «این ما هستیم»، برخی از منتقدان و مورخان نیز اشاره کردند که موضوع تا حدی از ماهیت منزوی جزیره نشات می‌گیرد و جزیره‌ای که در این اثر نمایانده شده، احساس تنهایی را نشان می‌دهد. در حال حاضر نیز هنر کوبا به لطف نوآوری‌های هنرمندان مدرنیست و با استفاده از میراث گذشته، صدای نسل جدید خویش را به گوش جهانیان می‌رساند.[۳][۴]
نیز نگاه کنید
کتابشناختی
- ↑ Gutiérrez Viñuales, R. (2010). Arte latinoamericano del siglo XX. Otras historias de la Historia, Digitalia, Prensas Universitarias de Zaragoza, P227
- ↑ Marinelli, C. (2011). Una Colección de Arte Cubano. Selección, análisis, opiniones, polémicas y aventuras de un coleccionista, Coral Gables, Florida, P192
- ↑ Marinelli, C. (2011). Una Colección de Arte Cubano. Selección, análisis, opiniones, polémicas y aventuras de un coleccionista, Coral Gables, Florida, P195
- ↑ حق‌روستا، مریم. (1397). جامعه و فرهنگ کوبا. تهران:موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتت بین المللی الهدی، ص298-301.