استقلال کوبا
در پایان قرن 18، اسپانیا پس از جنگهای استقلال طلبانه کشورهای آمریکای لاتین، مستعمرات خود را در این سرزمینها از دست دادهبود و فقط در منطقه کارائیب از مالکیت کوبا، پوئرتوریکو و بخش شرقی لا اسپانیولا برخوردار بود. اما در نیمه دوم قرن نوزدهم، کرئولهای کوبایی جنگی طولانی و پرهزینه را برای استقلال کوبا رهبری کردند. جنگ ده ساله (1878-1868) اگرچه به شکست کرئولها و هزاران افراد رنگین پوستی انجامید که به آنها پیوستهبودند، (که از میان آنها میتوان از ژنرال دورگه آنتونیو ماسئو نام برد) اما اقدامات آزادیخواهانه کوباییها بار دیگر در سال 1895 و این بار توسط خوزه مارتی (1895-1853) رهبری شد. خوزه مارتی یکی از مهمترین چهرههای تاریخ کوبا به شمار میآید که توانست تمامی نیروهای استقلالطلب را با هم متحدنماید.
وی به همراه آنتونیو ماسئو (Antonio Maceo)، دو قهرمان جنگهای استقلال طلبانه کوبا بودند. مارتی از جوانی به مخالفت با اسپانیاییها پرداخت که همین امر باعث شد تا در سن 17 سالگی تبعید شود. وی درتمام دوران زندگی خود برای آزادی کشورش بسیار مبارزه کرد و به مخالفت با هر قدرتی حتی ایالاتمتحده آمریکا که در آن زمان در پی توسعه تسلط خود بر کشورهای نیمکره جنوبی بود می پرداخت. خوزه مارتی هم مرد ادبیات بود و هم مرد جنگ و قلمش قدرتمندترین اسلحه بود. پس از اینکه مدتی را در تبعید در اسپانیا، مکزیک و گواتمالا گذراند، در سال 1878 توانست برای مدت کوتاهی به وطن بازگردد. دومین دوران تبعید خود را در سال 1881 و در نیویورک گذراند و از همانجا جنگ مسلحانه ای را برای استقلال کشورش آغاز کرد و در سال 1896 در یکی از همان جنگهای اول جان خود را از دست داد. آنتونیو ماسئو، که او را «مرد برنزی»[۱] مینامیدند، فعالانه در جنگهای ده ساله (1878-1868) شرکت نمود. پدر ماسئو، ابتدا در ونزوئلا و در کنار اسپانیاییهایی که توسط بولیوار مغلوب شدهبودند زندگی میکرد. پس از اعلام استقلال ونزوئلا، وی به کوبا مهاجرت کرد که هنوز تحت سیطره اسپانیا بود. در کوبا، سالها بعد در سال 1868 وی و چند تن از فرزندانش از جمله آنتونیو به نیروهای انقلابی پیوستند.
در کوبا، شورشهایی علیه دولت اسپانیا در سال 1868 به وقوع پیوست. این مرحله از استقلالطلبی کوبا توسط کارلوس مانوئل د سسپدس (Carlos Manuel de Cespedes) آغاز شد که به فریاد یارا (Grito Yara) معروف میباشد. این مرحله از مبارزات استقلال طلبانه کوبا تا سال 1878 ادامه یافت ولی به شکست انجامید. مرحله دوم جنگهای استقلال کوبا از سال 1895 آغاز شد و تا 1898 ادامه داشت. طی مرحله اول همه مبارزان که در جنگ شرکت میکردند به دنبال استقلال خود از اسپانیا بودند اما بعضیها بجای استقلال مطلق، خواستار الحاق کوبا به ایالاتمتحده بودند. در سال 1878 یک تفاهم نامه صلح امضا شد، تفاهم نامه ای که هیچگاه از طرف اسپانیا مورد احترام قرار نگرفت و همین امر باعث شد تا جنگها همچنان ادامه یابد و منجر به جنگ استقلال شود که در آن مارتی و ماسئو کشته شدند. بنابراین به خوبی مشهود است که کوبا، در دوران جنگهای استقلال طلبانه به میدان کارزاری تبدیل شد و در این میان اسپانیا نیز حدود 200000 سرباز خود را به آنجا اعزام نمود، سربازان بی تجربه ای که مریض میشدند و در اثر بیماریهای استوایی از قبیل مالاریا و تب زرد می مردند. در سال 1898 یک اسپانیای خسته مجبور شد تا با ایالاتمتحده نیز رودررو شود. چرا که در سال 1898 ایالاتمتحده در این جنگها مداخله کرد و به این ترتیب جنگ آمریکا و اسپانیا به وقوع پیوست. اسپانیا در جنگ 1898، به سادگی توسط ایالاتمتحده شکست خورد و آخرین مستعمرات خود که شامل کوبا، پوئرتوریکو و فیلیپین بود را از دست داد. کوبا از این سال، یعنی سال 1898 از یوغ سلطه اسپانیا رهایی یافت، اما متاسفانه تحت سیطره آمریکا قرار گرفت و توسط ارتش ایالاتمتحده اشغال گردید، که به این ترتیب دولتی نظامی آمریکایی در این کشور مستقر گردید. کنگره ایالاتمتحده در همان سال پیشنهادی به تصویب رساند با نام متمم تهیر (Enmienda teller) که در آن ایالاتمتحده از الحاق کوبا به ایالاتمتحده انصراف داد و در 20 ماه می 1902 کوبا بالاخره توانست استقلال خود را بدست آورد و به یک جمهوری مستقل تبدیل شود. اگرچه مجبور شد تا بندی الحاقی را در قانون اساسی 1901 با نام متمم پلات (Enmienda Platt) بپذیرد. براساس این متمم ایالاتمتحده مجاز بود درصورت ضرورت در امور کوبا مداخله نماید و همچنین سیاست خارجی کوبا تحت سیطره ایالاتمتحده باقی بماند[۲][۳].
نیز نگاه کنید به
تاریخ کوبا؛ تاریخ دوره باستان کوبا؛ تاریخ دوران میانی کوبا
کتابشناسی
- ↑ Cansuelo, N. (2009). Historia de las Antillas. Volu-men I. Historia de Cuba.p.101.
- ↑ Foren, P. (1966)Historia de Cuba y sus relaciones con los Estados Unidos. Editora Universitaria.P164
- ↑ حق روستا، مریم (1395). جامعه و فرهنگ کوبا. تهران : موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.39-42.