رومن گیرشمن

از دانشنامه ملل

در سال 1947 رومن گیرشمن به جای مکنم به مدیریت هیئت باستان‌شناسان فرانسه در ایران، که در سال 1939 در «مرکز ملی تحقیقات علمی» ادغام شده بود و اکنون تابع وزارت خارجه فرانسه است، منصوب گردید. وی تحقیقات و حفاری‌های شوش را روشمندانه ادامه دارد و در آنجا نیز، همچنان که در تپه سیلک کاشان، روش لایه‌نگاری دقیقی اعمال نمود که از هزاره دوم قبل از میلاد تا قرن سیزدهم میلادی را در بر می‌گرفت. او مطالعه درباره کاخ هخامنشیان، قلعه شو ، و محل کاخ‌های سلطنتی را به انجام رساند و از سال 1951 تا 1962، در حفّاری زیگورات‌های ایلامی در چغازنبیل و نیز بناهای ساسانی ایوان کرخه تلاش زیادی کرد، دستاوردهای عظیم این حفاری‌ها کمک شایان توجهی به پیشبرد مطالعه در باره ایران‌باستان کرد. گیرشمن حاصل همه این اطلاعات و مطالعات را در کتاب ایران از آغار تا اسلام (1951) و پارتیان و ساسانیان (1951) عرضه کرد. برای تقویت بنیه علمی هیئت باستان‌شناسی فرانسه در ایران که استیو ( Steve )، متخصص کشف رمز خطوط باستانی ، نیز با آن کار می‌کرد، اعضای جدیدی استخدام شدند. با این حال، بجز عملیات امدادی سال‌های 1959 تا 1960 جزیره خارک، تقریبا همه طرح و برنامه‌های تحقیقاتی این هیئت در همان شوش برگزار می‌شد.

در سال‌های تصدی گیرشمن، قلمرو فعالیت باستان‌شناسی فرانسه در ایران به همان مکان مهم باستانی شوش و در قلعه‌ای قرون وسطایی که فرانسوی‌ها در آن ساخته بودند منحصر بود. متخصصان منفردی تحقیق در باستان‌شناسی ایران دوره اسلامی را ادامه می‌دادند و یا در lمکان‌های باستانی کوچک حفاری پراکنده‌ای می‌کردند. آندره گدار مهم‌ترین اثرش را تحت عنوان هنر ایران باستان در سال 1962 منتشر کرد.

معماری به نام سیرو (Siroux) از سال‌های دهه 1930 به این سو مقالاتی درباره آتشکده‌ها و بناهای کوچک بازمانده از عصر اسلامی برای «مجموعه آثار ایرانی» نوشته، ولی اثر عمده‌اش (1919) درباره کاروانسراهای دوره صفویه است.

تحقیقات باستان‌شناسی بلژیکی‌ها درباره ایران به ویژه در سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم ، رونق بسیار داشته است. واندن برگ، که از سال 1957 به این سو استاد باستان‌شناسی و تاریخ خاور نزدیک دانشگاه گان بوده، بیشتر مقالات و نوشته‌های خود را به زبان فرانسه منتشر کرده است. باستان‌شناسان بلژیکی به ریاست او چندین کار تحقیقاتی در لرستان و پشتکوه کرده‌اند . کتاب باستان‌شناسی ایران باستان واندن برگVanden Berghe) (1959)) تا کنون چندین بار چاپ و به زبان‌های متعدد ترجمه شده است . وی در سال 1961 ، همراه با گیرشمن نشریه مطالعات ایران‌باستان  را که به نشر مقالاتی در زمینه باستان‌شناسی ایران‌باستان به زبان‌های فرانسه و انگلیسی اختصاص داشت، بنیاد گذاشت. ریاست هیئت باستان‌شناسی بلژیک در ایران از سال 1965 به بعد با او بود و او ، همراه با هرینک(Haerinck)، ویراستاری نشریه دنباله‌دار کتابشناسی باستان‌شناختی ایران را بر عهده داشته است.[۱][۲]

نیز نگاه کنید به

ایران شناسی در کانادا؛ ایران شناسی در روسیه؛ ایران شناسی در تونس؛ ایران شناسی در ژاپن؛ ایران شناسی در لبنان؛ ایرانشناسی و ایرانشناسان در چین؛ ایران شناسی در مالی؛ ایران‌شناسی در تایلند؛ ایران شناسی و ایران شناسان در اوکراین؛ ایران شناسی و ایرانشناسان در اسپانیا؛ ايران شناسی و ايران شناسان اردن؛ ایران شناسی در اتیوپی؛ ایران شناسی در سیرالئون؛ ایران شناسی در قطر

کتابشناسی

  1. اورکاد، برنارد ، ایران‌شناسی در فرانسه ، انجمن ایران‌شناسی فرانسه ، ص.23.
  2. نعیمی گورابی ، محمدحسین، جامعه و فرهنگ فرانسه ، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ، تهران ، 1392.ص635-636. ( در دست انتشار )