خط سغدی در افغانستان

از دانشنامه ملل
نسخهٔ تاریخ ‏۳ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۴۹ توسط Samiei (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

خط سغدی

«از یک شیوه تحریری خط آرامی مشتق شده است و نیز می‌توان احتمال داد که اصل خط مزبور همان خط پهلوی کهن باشد».[۱]

«خط سغدی را در آسیای وسطی یافته‌اند و از ابتدا در همان‌جا انتشار یافته و به خط (اویغور) مبدل شده است. خط آخری برای کتابت زبان ترکی به کار می‌رفته و بعدها، به خط مغول و منچو تبدیل شده، چنان‌که اکنون هم معمول است».[۲]

خط خروشتی

این خط از خط آرامی پدید آمده و از قرن سوم پیش از میلاد تا قرن سوم میلادی، در شمال غربی هند و آسیای مرکزی مرسوم بوده و در افغانستان نیز تا قرن پنجم میلادی به کار می‌رفته است و از راست به چپ نوشته می‌شد. پادشاهان یونان و باختری از خط خروشتی برای نوشتن کتیبه‌ها و ضرب سکه‌ها استفاده می‌کردند و آثار آن در افغانستان از جنوب آمودریا تا وادی ارغنداب و از معابد بودائی در هده، بگرام، جلال‌آباد، بامیان، غزنه، غرب کابل و جاهای دیگر به دست آمده است. در تمدن کوشانی علاوه بر خط خروشتی، از خط یونانی نیز در مسکوکات استفاده می‌شد و رقیب خط خروشتی بود؛ ولی خط یونانی به‌تدریج از رواج افتاد.[۳]

نیز نگاه کنید به

خط ژاپنی؛ خط روسی؛ خط چینی؛ خط سنگالی؛ زبان و خط کوبایی؛ زبان و خط تونسی؛ خط میخی در افغانستان؛ خط آرامی در افغانستان؛ خط پهلوی در افغانستان

کتابشناسی

  1. ناتل‌خانلری، پرویز (1350)، تاریخ زبان فارسی. انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، جلد اول ،ص 292.
  2. همایی، جلال الدین (بی‌تا)، تاریخ ادبیات ایران. چاپخانه مروی، جلد اول و دوم، ص 154.
  3. علی آبادی، علیرضا (1395). جامعه و فرهنگ افغانستان. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص 139-140.