خط سغدی در افغانستان
خط سغدی
«از یک شیوه تحریری خط آرامی مشتق شده است و نیز میتوان احتمال داد که اصل خط مزبور همان خط پهلوی کهن باشد».[۱]
«خط سغدی را در آسیای وسطی یافتهاند و از ابتدا در همانجا انتشار یافته و به خط (اویغور) مبدل شده است. خط آخری برای کتابت زبان ترکی به کار میرفته و بعدها، به خط مغول و منچو تبدیل شده، چنانکه اکنون هم معمول است».[۲]
خط خروشتی
این خط از خط آرامی پدید آمده و از قرن سوم پیش از میلاد تا قرن سوم میلادی، در شمال غربی هند و آسیای مرکزی مرسوم بوده و در افغانستان نیز تا قرن پنجم میلادی به کار میرفته است و از راست به چپ نوشته میشد. پادشاهان یونان و باختری از خط خروشتی برای نوشتن کتیبهها و ضرب سکهها استفاده میکردند و آثار آن در افغانستان از جنوب آمودریا تا وادی ارغنداب و از معابد بودائی در هده، بگرام، جلالآباد، بامیان، غزنه، غرب کابل و جاهای دیگر به دست آمده است. در تمدن کوشانی علاوه بر خط خروشتی، از خط یونانی نیز در مسکوکات استفاده میشد و رقیب خط خروشتی بود؛ ولی خط یونانی بهتدریج از رواج افتاد.[۳]
نیز نگاه کنید به
خط ژاپنی؛ خط روسی؛ خط چینی؛ خط سنگالی؛ زبان و خط کوبایی؛ زبان و خط تونسی؛ خط میخی در افغانستان؛ خط آرامی در افغانستان؛ خط پهلوی در افغانستان
کتابشناسی
- ↑ ناتلخانلری، پرویز (1350)، تاریخ زبان فارسی. انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، جلد اول ،ص 292.
- ↑ همایی، جلال الدین (بیتا)، تاریخ ادبیات ایران. چاپخانه مروی، جلد اول و دوم، ص 154.
- ↑ علی آبادی، علیرضا (1395). جامعه و فرهنگ افغانستان. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص 139-140.