جشن عید بهاره
جشن عید بهاره، همه ساله مقارن با روز اول از نخستین ماه قمری در تقویم سنتی کشاورزی چین برگزار میشود. در این ایام تمامی افرادی که دور از خانواده به تحصیل یا کار اشتغال دارند، سعی میکنند به خانه برگشته تا در این روزها جشن سال نو را در کنار خانواده بگذرانند. عید بهاره بزرگترین و مهمترین عید چینیهاست که تقریبا در سرتاسر این کشور آن را گرامی میدارند. در دوران باستان، مردم درپایان سال قمری و در آستانهی سال جدید قربانیهایی را برای خدایان و نیاکان خود عرضه میداشتند تا در سال جدید محصولات، احشام و نزولات جوی بیشتری داشته باشند. از این روی مردم چین همیشه عید بهاره را مهمترین عید خود میدانستند. یک ضربالمثل چینی میگوید:
«هرکس در بهار آغاز خوبی داشته باشد، در تمام سال موفق خواهد بود.» ( سالی که نکوست ازبهارش پیداست).
از عصر حاکمیت سلسلهی خَن (220م – 206 ق م) تا دوران آخرین امپراتور چین (1911)، تقویم (کشاورزی) چینیها براساس ماههای قمری محاسبه میشد و سال مالی نیز بر همین اساس بود. ولی درسال 1912 (تأسیس جمهوری خلق چین) دولت وقت، تقویم میلادی را که در بیشتر کشورهای غربی مورد استفاده بود، جایگزین تقویم قمری کرد. از آن پس آغاز سال مالی بر اساس تقویم میلادی و نخستین روز از ماه نخست قمری، به عنوان سال نو و عید بهاره شناخته میشود. از آنجا که سال قمری هر سال ده روز به جلو حرکت میکند، عید بهارهی چین هم دچار تغییرات شده و معمولا بین بیست و پنجم ژانویه تا پنجم فوریه در نوسان است.
عید بهاره برای مردم چین به منزلهی کریسمس برای غربیها و عید نوروز برای ایرانیهاست. چون ماه آخر سال فرا میرسد، مردم درون و بیرون خانهها را تمیز و بر در و دیوار و پنجرهها تصاویر و نوشتههای زیبایی که نماد سال نو است میچسبانند.
در ساعت دوازده از شب سیام آخرین ماه سال قمری، سال نو فرا میرسد، شبی که تمامی اعضای خانواده دور هم جمع شده و بر سر یک سفره غذای مخصوص شی عید را با هم میخورند تا وحدت و یگانگی و همدلی خانواده در سال جدید نیز ادامه یابد. بعد از ظهر روز آخر سال، همهی اعضای خانواده زودتر از همیشه به خانه باز میگردند تا در تدارک شام به یکدیگر کمک کنند و پیشکش ویژهی خدایان و اجدادشان را آماده سازند. دور هم بودن در کنار سفرهی سال نو برای تمام خانوادههای چینی بسیار اهمیت دارد، زیرا معتقدند این در کنار هم بودن سال خوبی را برای همه به ارمغان خواهد آورد. آنها پس از صرف شام، برای شگون بیشتر نوشیدنی و شیرینی به یکدیگر تعارف میکنند. مردم تمام این شب را بیدار میمانند تا با سال کهنه وداع کنند. آنها معتقدند هرکس بتواند تمام شب را بدون خستگی بیدار بماند، سال آینده، سالی همراه با موفقیت خواهد داشت.
زنان خانهدار مشغول پختن جیائوزه (Jiaoze) (غذای چینی) میشوند. پختن این غذا برای سال نو سنتی است که هزاران سال سابقه دارد. در نیمهی شب که لحظهی تحویل سال است، مردم برای استقبال از سال نو ترقهبازی و آتشبازی میکنند و برای خوشبختی و سعادت اعضای خانواده جیائوزه میخورند و در فردای آن دید و بازدیدهای سال نو از خانهی بزرگ خانواده آغاز میشود. (ازسال1994 به منظور جلوگیری از آتش سوزی و صدمات جانی، ترقه بازی در داخل شهر پکن و بعضی از شهرهای بزرگ ممنوع شده و دولت برای این امر محل مناسب و امنی را در چهار گوشهی شهر که مجهز به سیستم اطفای حریق و با حضور نیروهای انتظامی میباشد اختصاص داده است). در دید و بازدیدها ابتدا کودکان و نوجوانان و به طور کلی جوانترها، به دیدار بزرگترها میروند و بزرگترها پولی را که در کاغذ قرمز پیچیده شده به عنوان عیدی به آنها هدیه میکنند.[۱]
پس از اتمام دید و بازدیدهای خانوادگی در سه روز اول عید، مردم برای تفریح و گذران اوقات فراغت خوش، به پارکها و معابد بزرگی میروند که در آنجا اجرای برنامههای تفریحی و شادی همچون رقص شیر، رقص اژدها، سیرک، آکروبات، نمایشگاه و فروشگاه مواد غذایی، مسابقات فرهنگی و هنری و... از سوی دولت و گروههای هنری در نظر گرفته شده است. خرید بادبادک، فرفره، ماسک صورت، و سایر اسباببازیها برای کودکان، از آیینهای سنتی جشن بهاره به شمار میرود. این ایام آداب و رسوم و آیینهای فراوانی دارد که پرداختن به همهی آنها به کتاب مستقلی نیاز دارد.[۲]
نیز نگاه کنید به
چین؛ فرهنگ عمومی در چین؛ جشنها و فستیوالهای چینی؛ آداب و رسوم عامیانهی مردم چین؛ مراسم و آداب و رسوم جشن عید بهاره