شهرک های فرهنگی(الحی الثقافی) در قطر
طرح ایجاد و تأسیس شهرک فرهنگی قطر به عنوان یک نمایشگاه دائمی برای اجرای کلیهیفعالیتهای فرهنگی داخلی وبین الملل، نظیر برگزاری جشنوارهها و نمایشگاههای مختلف فرهنگی و هنری به دستور امیر محترم قطر، به سال 2005 به تصویب رسیدکه هماکنون فاز اول این پروژه به اتمام رسیده است.این شهرک در زمینی بهمساحت صد هکتار قرار دارد که هم اکنون پروژهی ساخت و توسعهی آن همچنان در حال انجام و اجرا است. این شهرک در منطقهی شمال شرق و در نزدیکی دریا واقع شده است و هرچند هنوز بسیاری از ساختمانها و سالنهای آن به اتمام نرسیده؛ ولی فاز اول آن که تقریباً به اتمام رسیده است، از مختصات و ویژگیهای زیر برخوردار است.
ساختار معماری
این شهرک بر پایه و اصول معماری سنتی قطری بنا شده است؛ با توجه به این نکته که کشور قطر از صحرا و دریا تشکیل شده و از این دو پدیدهی طبیعی برخوردار است، نظام شهرسازی سنتی در این مناطق، تحت تأثیر این دو پدیده قرار گرفته است؛ به این ترتیب که در قسمت صحرا جلوههای زیست صحرایی و در قسمت دریا جلوههای زیست دریایی رواج دارد؛ لذا این شهرک با الهام گرفتن از این دو گونهی زندگی رایج اجتماعی در کشورهای عربی، ساخته شده؛ به طوری که وقتی گروهها و افراد از نقاط مختلف جهان، برای شرکت درنمایشگاههای متنوع فرهنگی و هنری وارد آن میشوند، احساس میکنند که در یک محیط عربی سنتی حضور دارند. نکتهی جالب توجه در این شهرک، حضور یکی از معروفترین جلوههای هنر ایرانی؛ یعنی فرش بافی است؛ به این ترتیب که دیوارهای اطراف این شهرک از ورودی گرفته تا محل سالنها، مزین به معروفترین نقوش فرشهای ایرانی از جمله گل ابریشم تبریز و هریس و مال میر و شاه عباسی و نائین است.
انگیزهی اصلی و اهداف کلان از ساخت این شهرک
اهداف کلان و هدف نهایی در ساخت این شهرک در هفت مورد زیر قابل ذکر است:
- ایجاد یک محیط فعال و سرزنده، برای اجرا و برگزاری فعالیتهای فرهنگی و هنری در سطح داخلی و بینالمللی و زمینه سازی برای بهرهوریهای فرهنگی؛
- ایجاد یک محیط شاداب برای ملاقات و ایجاد فضای گفتمان بین اقشار فرهنگی و هنری در سطح جهانی؛
- مشارکت در احیای فرهنگ از طریق برگزاری جشنوارهها و نمایشگاههای متنوع فرهنگی و هنری؛
- توسعهی ساختار بناهای فرهنگی؛
- ایجاد فضا در زمینهی فعالیتهای پژوهشی مرتبط با اهداف و فعالیتهای شهرک؛
- انتشار مطبوعات و فصلنامهی فرهنگی مرتبط با اهداف شهرک؛
- ایجادهماهنگی و همکاری با وزارت خانهها و دستگاههای دولتی ومؤسسههاوسازمانهای مختلف درکشورهای حوزهیخلیجفارس و دیگر کشورها در سطح بین المللی و جهانی در عرصهی اهداف شهرک و گام برداری در مسیر آن.
مکان شهرک
این شهرک در شمال شرق دوحه ساخته شده، درست در قسمتی که خورشید طلوع میکند. فلسفهی انتخاب این مکان این است که خورشید شهرک فرهنگی، با خورشید الهی از خواب بر میخیزد و با پرتوهای خود جهان فرهنگ را به بیداری و نشاط فرا میخواند.
قسمتهای شهرک فرهنگی
این شهرک از دو بخش اصلی فرهنگی و تجاری به شرح زیر تشکیل شده است.
بخش فرهنگی
این بخش، قسمتهای زیر را در بر میگیرد:
- سالن تئاتر روباز که به سبک معماری رومی بنا شده است؛
- سالنهای تئاتر مسقف؛
- تالار چند منظوره؛
- سالن تئاتر مجهز به سن برای اجرای تئاتر زنده؛
- سالن اوپرا؛
- مرکز اطلاع رسانی.
- گروههای فرهنگی و هنری: این بخش مشتمل است بر ساختمانهای متعدد که به گروهها و مراکز فرهنگی و ادبی و هنری فعال در قطر اختصاص دارد که همگی زیر یک سقف با هم و در کنار هم به فعالیت مشغولند تا هم راحتتر به مراجعه کنندگان و بازدید کنندگان سرویس بدهند و هم در زمینههای مشارکت و هم فکری، در کنار هم به تشریک مساعی بپردازند. معروفترین این گروهها و سازمانها عبارتند از:
- انجمن ادبا و نویسندگان قطر؛
- آکادمی موسیقی قطر؛
- مرکز هنرهای تجسمی؛
- استودیو کانال الجزیره؛
- انجمن هنرمندان تئاتر؛
- انجمن هنرهای تجسمی قطر؛
- انجمن مهندسان قطر؛
- مرکز فرهنگی اطفال؛
- انجمن شعرا؛
- انجمن قناص (انجمن شکارچیان)؛
- انجمن فیلم برداران قطر؛
- موزهی تمبر عرب؛
- رادیو صدای خلیج.
بخش تجاری
بخش تجاری، قسمتهای زیر را در بر میگیرد:
- بازارهای متعدد؛
- بخش ساحلی؛
- رستورانهای مختلف از کشورهای متنوع؛
- فروشگاههای مختلف که در تمامی منطقهی شهرک فرهنگی وجود دارد؛
- قهوهخانههای مختلف از کشورهای گوناگون؛
- بازار پیشه وری و صنایع دستی.
اساس نامهی این شهرک نیز بنابر دستور امیر محترم قطر، در سه فصل و هیجده ماده در سال 2005 میلادی به تصویب رسید.
نیز نگاه کنید به
انجمن های فرهنگی و هنری وابسته به وزارت فرهنگ چین؛ مراکز و انجمنهای ادبی ژاپن؛ مراکز و انجمنهای ادبی کوبا.
منبع اصلی
احمدی، محمد مهدی(1393). جامعه و فرهنگ قطر. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(دردست انتشار).
نویسنده مقاله
محمد مهدی احمدی