ازدواج در چین

مراسم سنتی ازدواج در چین

در فرهنگ سنتی چین همیشه ازدواج امری پسندیده و طلاق امری ناپسند و مذموم بوده است. از آن­جا که در تفکر کنفوسیوسی( ← آیین بومی کنفوسیوس)خانواده هسته­‌ی اولیه­‌ی جامعه به­ شمار رفته و ازدواج آغاز تشکیل این هسته است، بنابراین هم دولت و هم خانواده­‌ها برای تقویت این امر پیشقدم شده و اغلب برای دختران و پسران پیش از رسیدن به سن ازدواج، همسر آینده را انتخاب و پس از رسیدن به سن مناسب، مراسم ازدواج آن­ها را برگزار می­‌کردند. به طور کلی، در جامعه­‌ی سنتی چین داشتن چند همسر رسمی و یا معشوقه از نظر جامعه و قانون امری مجاز بوده و مشکل خاصی مترتب آن نمی­‎‌ شد. به همین سبب هم شخص امپراتور و مقامات درباری و هم افراد متمول جامعه در کنار همسر اصلی خود از چندین همسر فرعی و یا همسران به اصطلاح صیغه‌­ای برخوردار بودند که البته هرکدام از این زنان باتوجه به مقام و موقعیت خانوادگی، از جایگاه متفاوتی برخوردار بودند. به خاطر اهمیت ازدواج و تشکیل خانواده در فرهنگ سنتی چین، گاهی از ازدواج به عنوان ابزاری برای ثبات کشور و پایداری حکومت و سیاست استفاده می­‌شد. در تاریخ این کشور کم نیست مواردی­ که امپراتوران چینی برای برقراری صلح و ثبات و نشان دادن حسن نیت نسبت به اقوام و قبایل مرزنشین، از موافقت با ازدواج دختران درباری با فرزندان حاکمان این مناطق استفاده کرده و این­گونه ازدواج­‌ها به سال­‌ها نزاع و درگیری پایان داده و منجر به صلح و دوستی بین چین و حاکمان این مناطق می‌­شد.

عروس و داماد از مهمانان پذیرایی می کنند

 ازدواج در فرهنگ سنتی چین

عروس و داماد از میان مردم می گذرند و به سمت محل برگزاری مراسم می روند

از دوران باستان، در چین آداب و رسوم و مقررات خاصی برای ازدواج وجود داشته که این آداب و رسوم از زمان حاکمیت سلسله­‌ی تانگ( ← سلسله تانگ)تا اوایل قرن بیستم و سقوط نظام امپراتوری چین و برقراری نظام جمهوری در این کشور، به ویژه آغاز جنبش چهارم ماه مه در سال1919میلادی ادامه داشته است. براساس اسناد و مدارک تاریخی، مراحل مختلف دهگانه­‌ی در نظر گرفته شده برای ازدواج عبارت بودند از: 1-پس از انتخاب دختر مورد نظر، پیشنهاد ازدواج از سوی خانواده­‌ی پسر به خانواده­‌ی دختر؛ 2-در صورت قبول خانواده­‌ی دختر، طالع بینی برای پیش بینی آینده­‌ی این وصلت انجام می­‌شود؛ 3-اگر طالع این دختر و پسر خوب باشد، دو خانواده در خصوص میزان هدایایی که خانواده‌­ی پسر به طرف عروس خواهد داد با هم توافق می­‌کنند؛ 4-ارسال هدایا و شیرینی و مواد غذایی از سوی داماد به خانه­‌ی عروس؛ 5-انتخاب تاریخ مناسب و خوش یمن برای انجام عروسی؛ 6-برگزاری مراسم عروسی؛ 7-آداب و رسوم بردن عروس به خانه­‌ی داماد؛ 8-خوشامد گویی خانواده­‌ی داماد به عروس و همراهانش؛ 9-برگزاری مراسم احترام عروس و داماد به پدر و مادر و بزرگان هر دو طرف؛ 10-آخرین مرحله از مراسم عروسی پذیرایی مفصل از خانواده­‌ی دو طرف و میهمانان است که در واقع پایان مراسم نیز هست. لباس عروس به رنگ قرمز بود که رنگ شادی و سرور است. اگرچه در دهه­‌های اخیر، به تقلید از غرب عروس­‌ها لباس سفید می­‌پوشند و در آداب و رسوم فوق تغییراتی ایجاد شده است.

قانون و مقررات ازدواج سنتی در چین

زلزله­‌ی شدید حاصله از سقوط نظام امپراتوری در سال1911میلادی، و آغاز جنبش اصلاحی چهارم ماه مه در سال1919، تغییرات گسترده‌­ای را هم در آداب و رسوم و ارزش­‌های حاکم بر جامعه، از جمله در قوانین و مقررات ازدواج به وجود آورد. با توجه به وقوع و ادامه‌­ی جنگ داخلی و تجاوز ژاپن به چین در طول نیمه­‌ی نخست قرن بیستم، فرصت لازم برای تدوین مقررات جدید برای ازدواج و طلاق پیش نیامد، ولی با روی کار آمدن کمونیست‌­ها(← حزب کمونیست) در سال 1949 و برقراری ثبات در این کشور، نخستین قانون جدید ازدواج و طلاق در سال 1950در کنگره‌­ی ملی خلق چین تصویب و به مورد اجرا گذاشته شد. براساس این قانون، زنان برای نخستین بار در طول تاریخ چین اجازه­‌ی درخواست طلاق یافتند. با تغییر قانون ظالمانه و تبعیض آمیز گذشته که طبق آن زنان به هیچ وجه حق درخواست طلاق نداشته و مجبور بودند تحت هر شرایطی به زندگی با همسرانی که خود در انتخاب آن­ها هیچ نقشی نداشته‌­اند، باسختی و مشقت ادامه دهند، آن­هایی که از ازدواج خود راضی نبودند فرصت پیدا کردند تا تقاضای جدایی کنند. در همان سال­‌های نخست آن­چنان تعداد تقاضا برای طلاق از سوی زنان که نوعی مخالفت با فرهنگ سنتی جامعه بود بالا رفت که موجب نگرانی شدید جامعه شده و اغلب روستاییان با این قانون به مخالفت پرداخته و خواستار لغو آن شدند. طبق گزارشی، در برخی از مناطق شمال مرکزی چین که تقاضای طلاق از سوی زنان را نوعی مخالفت با ارزش­‌های اجتماعی می‌­دانستند، ده­‌ها هزار زن متقاضی طلاق را به قتل رسانده و یا پس از جلوگیری از طلاق، زنان دست به خود کشی زدند.

با اجرای اصلاحات، تغییرات گسترده‌­ای در زمینه‌­های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در جامعه­‌ی چین ایجاد شد. ازدواج و خانواده هم از این تغییر مستثنی نبوده است. با اجرای مقررات تنظیم خانواده و کنترل زاد و ولد، گستره­‌ی خانواده که در گذشته خیلی زیاد و شلوغ بود، به بین 1 تا3 نفر کاهش یافته و سن ازدواج نیز بالاتر رفته و میزان طلاق بیش از گذشته شده و زنان و مردان طلاق گرفته، برخلاف گذشته، می­‌توانند به ازدواج مجدد فکر کنند. براین اساس، موضوع ازدواج و خانواده در این کشور دچار تحولات عمیقی شده و از شکل سنتی به مدرن و از حالت بسته به سمت باز درحال حرکت است. انتخاب همسر، جایگاه اعضای خانوادگی، و شرایط رفع نیازهای جنسی متنوع شده و به همین میزان بر مشکلات خانوادگی نیز افزوده شده است. برخلاف سنت گذشته که هر دختر و پسری که به سن ازدواج می­‌رسید، لزوما می­‌بایست ازدواج کند، شرایط جدید زندگی و عوامل مختلف اجتماعی- اقتصادی، زمینه را برای شکل گیری گروهی که رغبتی به ازدواج ندارند را فراهم ساخته است. درحال حاضر، تعداد زیادی از زنان و مردان مجرد وجود دارد که بنا به دلایل مختلف زیر بار ازدواج نرفته و به صورت مجرد یا زندگی توافقی با دیگران می‌­پردازند. این روند روز به روز در جامعه افزایش یافته و بخش زیادی از این مجرد­ها را زنان تحصیل­‌کرده، پولدار و دارای شغل مناسب تشکیل می­‌دهند.

مراسم عروسی چینی های مسلمان

نخستین قانون ازدواج در چین نوین در سال1950میلادی، از سوی کنگره­‌ی ملی خلق چین تدوین، تصویب رسیده و به مورد اجرا گذاشته شد. در سال1980 پس از اجرای اصلاحات در این قانون بازنگری شده و در مقررات ازدواج به ویژه قانون طلاق که دارای مقررات سختی بود تغییراتی حاصل و کمی آسان‌­تر شد. براساس قانون ازدواج سال2003، شرایط ازدواج مبتنی بر«آزادی، تک همسری، و برابری میان زن و مرد است» و ازدواج و طلاق برای هرکدام از زن و مرد طبق شرایط مندرج در قانون مجاز است. دیگر نیازی به اعلام موافقت محل کار که در گذشته شرط ازدواج و طلاق بود، نیست و انجام آزمایش سلامت جسمی از نظر قانونی اجباری نیست. طبق این قانون، مراحل ازدواج و طلاق به رضایت طرفین بستگی داشته و دولت در واقع صرفا درخواست آن­ها را ثبت قانونی می­‌کند. پس از ازدواج زن می­‌تواند نام خانوادگی خود را حفظ کند و فرزندان آن­ها مخیر هستند که نام خانوادگی پدر و یا مادر را برگزینند. هم­چنین، زنان درست مانند مردان از نظر اقتصادی برابر هستند و زن حق مدیریت بر اموال و درآمد خود را دارند. و اخیرا انجام مشاوره پیش از ازدواج نیز رواج یافته است. طبق این قانون، لازم است حقوق و منافع زنان و کودکان و قانون تنظیم خانواده و تک فرزندی رعایت شود و هرنوع ازدواج تحمیلی ممنوع است. هر نوع داد و ستد پول و اموال بابت ازدواج، چند همسری، همبستری افراد متأهل با غیر همسر خود، خشونت خانوادگی، بد رفتاری با خانواده ممنوع و زن و مرد بایستی نسبت به هم وفادار بوده و حرمت اعضا و بزرگ­ترهای خانواده نگهداری و کودکان مورد حمایت قرار گرفته و زوجین نسبت به همدیگر با تفاهم برخورد نموده و کمک حال یکدیگر باشند.

تغییرات گسترده در زمینه­‌ی ازدواج در چین

اصلاحات اقتصادی و سیاست درهای باز چین که بیش از سه دهه پیش در این کشور به مورد اجرا گذاشته شد، نه تنها اقتصاد چین را متحول ساخت، بلکه در زمینه های مختلف فرهنگی و ارزش های اجتماعی نیز تغییرات گسترده ای به وجود آورد.

در دهه ی 1970، حدود 77/6 درصد ازدواج ها با تصمیم والدین و یا معرفی افراد واسطه صورت می گرفت، در حالی که پس از اجرای اصلاحات این سنت خانوادگی نیز تغییر یافته و بیش از 66 درصد ازدواج ها با تصمیم خود زوج ها محقق می شود. هزینه های ازدواج در آغاز قرن بیست و یکم نسبت به سه دهه ی قبل بیش از 50 برابر شده است. پیش از دهه ی 1970، به طور متوسط هزینه ی ازدواج بیش از یک هزار یوان نبود، در حالی که در اوایل هزاره ی سوم هزینه ی بیش از 60 درصد ازدواج ها حداقل 30 هزار یوان بوده و بیش از 40 درصد مجردها تصمیم دارند برای مراسم ازدواج خود بیش از چند صد هزار یوان هزینه کنند.

در دهه ی پیش از 1970، عمده مخارج ازدواج شامل دادن میهمانی و خرید وسایل اولیه ی خانه بود و در دهه های 80 و90 خرید طلا و جواهر و هدایا و عکاسی و فیلم‌برداری نیز به آنها اضافه شده است. در ابتدای دهه ی نخست قرن جاری یک چهارم هزینه های مراسم ازدواج را مخارج ماه عسل و شرکت های برگزار کننده ی مراسم عروسی به خود اختصاص داده و جوانان تحت تأثیر فرهنگ غرب مراسم رسمی ازدواج را در کلیسا، زیر آب دریا، بالای بالون و انواع برنامه های تفریحی متنوع انجام می دهند.

نیز نگاه کنید به

•  قانون و مقررات ازدواج سنتی در چین
• آیین بومی کنفوسیوس