نخستین ارتباط اینترنتی چین با جهان خارج، در تاریخ 20سپتامبر سال 1987 برقرار شد و این رسانه جدید وارد عرصه رقابت اطلاع رسانی در این کشور شد. از آن زمان تا کنون، این رسانه به شدت توسعه یافته و گسترش پیدا کرده است، به نحوی که امروزه، کشور چین به بزرگترین پایگاه کاربران اینترنتی در جهان تبدیل شده است. با توسعه فن‌آوری اطلاعات در چین، اینترنت در یکی دو دهه گذشته در این کشور به پدیده فراگیر فرهنگی تأثیر گذاری تبدیل شده است.

اینترنت

در اواخر1994 بود که اینترنت ابعاد جدیدی به دیپلماسی عمومی چین داد. از سال 1995 رسانه‌های خبری، بنگاه‌های انتشاراتی، ایستگاه‌های رادیویی و تلویزیونی، برای بهره برداری از امکانات این رسانه وب سایت‌های اینترنتی خود را راه اندازی نمودند^[۱].

در سال 2001 وب سایت‌های خبری متعددی همچون تحت نظارت نهادهای دولتی توسعه یافته و فراگیر شده و سایت‌هایی برای معرفی چین به خارجی‌ها طراحی شد. وزارت ارتباطات و کمیسیون توسعه و اصلاحات چین مسئولیت اجرای پروژه ملی توسعه باند پهن اینترنتی چین(Broad Band China)را بر عهده گرفتند. این پروژه به عنوان یکی از طرح‌های استراتژیک کشور مطرح شد. در چارچوب این پروژه، شبکه فیبری کشور توسعه یابد. لذا، سرمایه‌گذاری‌های گستردهای برای بهره‌برداری از این فن‌آوری جدید صورت گرفت.

بنا به گزارش منتشره، چین برای گسترش هرچه بیشتر صنعت اینترنت، تا کنون 13 ماهواره را به فضا پرتاب کرده است. این پروژه‌ها به‌منظور تکمیل پوشش کامل آسیا و اقیانوسیه توسط سیستم بایدو (Baidu)(GPS ) چینی بوده است.

این سیستم که رقیب سیستم آمریکایی توییتر محسوب می‌شود، با ارسال 30 ماهواره تا سال 2020 تکمیل خواهد شد. این سیستم در حال حاضر، در حال گذراندن مراحل آزمایشی است و تا پایان سال 2012 یکصدهزار وسیله نقلیه در چین به دستگاه موقعیت یاب باید و مجهز خواهند شد. اگرچه در حال حاضر فقط بخش‌های دولتی از برخی از خدمات باید و استفاده می‌کنند، ولی 30 میلیون نفر کاربر چینی از سیستم (GPS) استفاده می‌کنند^[۲].

کاربران اینترنت در چین از نگاه آمار

گوگل در چین، قابل بازیابی از: https://www.ntic-dz.com/le-retour-de-google-en-chine-fait-polemique-au-sein-du-groupe/

براساس آمار منتشره از سوی اداره آمار چین، تا ماه دسامبر سال 2011میلادی، تعداد کاربران اینترنتی در این کشور به بیش از 513 میلیون نفر رسید که نسبت به سال 2010، 56 میلیون افزایش یافته است. از این تعداد 136 میلیون کاربر روستایی هستند که نشان دهنده گسترش فوق العاده و فراگیری این رسانه است. پیش بینی شده است که تعداد کاربران اینترنتی در چین تا سال 2015 از مرز 718 میلیون نفر گذشته و شامل بیش از 7/52 درصد جمعیت این کشور خواهد شد^[۳]. طبق این آمار، کاربران چینی به طور متوسط، هر هفته 7/18ساعت به‌صورت آنلاین از اینترنت استفاده می‌کنند که 71 درصد از این ارتباطات برای کسب خبر از سایت‌های مختلف خبری صورت می‌گیرد. براساس گزارش منتشره از سوی وزارت صنعت و فن‌آوری اطلاع رسانی چین، تا پایان سال 2009، تعداد وب سایت‌های چینی به 23/3 میلیون مورد رسیده و سالانه 3/12 درصد بر این تعداد افزوده می‌شود، و 49 درصد از کاربران به وبلاگ‌های موجود مراجعه کرده و تنها حدود 6 درصد از این وبسایت‌ها از پایگاه‌های اینترنتی خارجی استفاده می‌کنند^[۴]^[۵].

طبق این گزارش، در سال 2011، کاربران چینی مجموعا بیش از 500 میلیارد ساعت از اینترنت استفاده کرده که 90 درصد این ارتباطات از داخل منازل شخصی بوده است. در همین سال، با توجه به افزایش فوق العاده کاربران اینترنتی و گسترش پایگاه‌های خرید اینترنتی، تعداد افرادی که خریدهای خود را از طریق اینترنت انجام داده‌اند، به بیش از 194 میلیون نفر رسیده است و 300 میلیون نفر از کابران برای ارتباط با اینترنت از موبایل استفاده می‌کنند.^[۶]

۹۹.۲ درصد کاربران اینترنت در چین از تلفن همراه استفاده می‌کنند، قابل بازیابی از: https://theurbantechnologist.com/2013/07/14/smarter-city-myths-and-misconceptions/

کاربران اینترنتی از نظر پایه تحصیلات شامل 2/44 درصد پایین‌تر از مقطع راهنمایی، 3/33 درصد در مقطع متوسطه، 5/10 درصد لیسانس، و 9/11 درصد فوق لیسانس و بالاتر می‌شود. این کاربران از نظر سنی شامل 4/28 درصد زیر 20 سال، 8/29 درصد بین 20 تا 29 سال، 7/25 درصد بین 30 تا 39 سال، 4/11 درصد بین 40 تا 49 سال، و 8/4 درصد را افراد بالای 50 سال تشکیل می‌دهد^[۷]. از نظر جنسیت نیز 1/44 درصد را زنان و 9/55 درصد را مردان تشکیل می‌دهند.نرخ ضریب نفوذ پهنای باند در چین در سال 2007 به 7/11 درصد رسید در حالیکه این نرخ در کشورهای توسعه یافته برابر با 7/25 درصد است^[۸]. درحال حاضر، 81/363 میلیون نفر از کاربران چینی از باند پهن اینترنتی استفاده می‌کنند.

تا پایان سال 2011، جمعیت کاربران تجارت الکترونیک چین به200 میلیون نفر و حجم فروش الکترونیکی نیز در این مدت به 750 میلیارد یوان رسید. پیش بینی می‌شود چین تا سال2013 به جای آمریکا، به بزرگترین بازار خرده فروشی اینترنتی جهان تبدیل شود^[۶].

میکروبلاگ وِیبو(Weibo)، که نسخه چینی توییتر است، هم اکنون در سومین سال فعایت خود 350 میلیون کاربر دارد. کاربران با ارسال عکس و فیلم و اظهار نظر و پیام در مورد مسایل مبتلا به جامعه خود در سایت فعال هستند. دولت چین از طریق ویبو مرزهای جدید انتقاد پذیری، سانسور و خود سانسوری را می‌آزماید و از این طریق از افکار عمومی اطلاع می‌یابد. آمار نشان‌ می‌دهد که‌ شرکت‌های‌ اینترنتی‌»سینا(Sina)»، «سو خو(Soho)» و «نت‌ ایز(Net eas)» محبوب ترین‌ شرکت‌های ارایه‌ کننده خدمات‌ اینترنتی‌ در چین‌ هستند که‌ در این‌ میان‌ شرکت‌ سینا با 8/94 میلیون مشترک، در صدر ایستاده‌ است^[۹].

سانسور در اینترنت در چین

سانسور در چین، قابل بازیابی از: https://advox.globalvoices.org/2017/08/30/the-evolution-of-chinas-great-firewall-21-years-of-censorship/

پیش از این، معمولا جریان اطلاعات یک طرفه و از سوی دولت به مردم انجام می‌گرفت ولی اینک جریان دو طرفه شده و مطالب انتقادی درباره مقامات محلی و دولت، رهبری و سیاست‌ها حزبی دیگر مثل گذشته سانسور نمی‌شود. البته هرگونه مطلب که به تحریک مردم و به تظاهرات و اعتراضات جمعی منجر شود، به شدت سانسور می‌شود. براساس گزارش روزنامه گلوبال تایمز، دولت با این اقدام سعی دارد تا با قدرت، موضوع پخش شایعات از طریق اینترنت را کنترل و مدیریت نماید. مقامات دولتی گفته‌اند که محدودیت قانونی برای کسانی اعمال می‌شود که می‌خواهند به عنوان کاربر جدید، کاربران خصوصی، و همچنین مؤسسات و افراد غیر حقیقی از اینترنت استفاده کنند خواهد شد و کاربران قدیمی همچنان، می‌توانند با عناوین و اسامی غیر واقعی خود به فعالیت ادامه دهند. قوانین جدید بر اساس قانون عمومی چین و برای جلوگیری از حفاظت از سلامت فرهنگی اینترنت برقرار شده و کلیه کاربران باید به طور کامل این قانون را رعایت نمایند.^[۱۰]

اینترنت ۳۰۰ گیگابیت برثانیه‌ای در چین آزمایش می‌شود، قابل بازیابی از: https://itday.tech/samsung-6g-fixing-5g-issues/

بنابر تحقیقی که خانم رِبِکا ماکینون(Rebecca Mackinnon) استاد مرکز مطالعات رسانه‌ها و خبرنگاری و تیم وی در دانشگاه هنگ‌کنگ انجام داده‌اند، تا نیمه سال 2008، بیش از 253 میلیون چینی آنلاین بوده‌اند که با عبور از آمریکا، رتبه اول جهان را در تعداد کاربران به خود اختصاص دادند. کاربران چینی بعد از کره و فرانسه بیشترین مشارکت را در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی، وبلاگ‌ها، چت روم‌ها، وب سایت‌هایی که عکس و فیلم را به مشارکت می‌گذارند داشته‌اند. به کارگیری هزاران پلیس اینترنتی که در بسیاری از شهرها به کار گرفته شده‌اند تنها یکی از سلاح‌هایی است که دولت چین در مبارزه با خواسته‌های قلبی و افکار مردم چین داز آنها استفاده می‌کند. در حال حاضر، ده‌ها هزار وبسایت خارجی به روی کاربران چینی بسته شده‌اند. شهروندانی در هر شهر یا استان به عنوان داوطلب یا مزدگیر، برای هدایت مکالمات آنلاین به طرفداری از دولت، و یا به عنوان ناظر و گزارشگر مکالمات ضد دولتی به مقامات به کار گرفته می‌شوند. از مدیران و کارمندان شرکت‌های اینترنتی(داخلی و خارجی) می‌خواهند تا سهم خود را در روند گفتگوهای آنلاین غیر قابل کنترل ایفا نمایند. فیلترینگ در سطوح مختلف خانگی، محلی و تجاری،ISP ‌ها و شبکه‌های منطقه‌ای و ملی صورت می‌پذیرد.

همه شرکت‌های مرتبط با وب سایت‌ها، اعم از پرتال‌ها، موتورهای جستجوگر، سرویس‌های شبکه‌های اجتماعی، چت روم‌ها، وبلاگ‌ها و ... برای آنکه مجوز شغلی خود را از دست ندهند، همگی ملزم هستند دستورهای سانسور صادر شده از طرف دولت را رعایت نمایند. موضوعات حساس سیاسی یا توسط کارمندان شرکت‌ها و یا با برنامه‌های کامپیوتری که کارمندان حود شرکت‌ها طراحی می‌شود حذف می‌گردند. این اقدامات یا طبق دستور مستقیم مسئولان دولتی و یا به خاطر جلوگیری از مشکلات احتمالی، توسط شرکت‌ها(خود سانسوری) صورت می‌گیرد. از وبسایت‌هایی که در خارج از چین مستقر هستند و مطالبی به زبان چینی دارند و یا مخاطبان آنها چینی‌های مقیم سرزمین چین می‌باشد نیز خواسته شده تا برخی از موضوعات حساس سیاسی را منتشر نسازند، در غیر این صورت فیلتر خواهند شد. برخی از شرکت‌های خارجی به این درخواست تن نداده و فرصت حضور در بازار چین را از دست دادهاند. بقیه، همچون گوگل، یاهو و مایکروسافت، برای آنکه روابط خوبی با دولت چین داشته باشند، موتورهای جستجوگر خود را با نسخه سانسور شدهای ارایه کردهاند. در مقایسه با رسانه‌های سنتی، در وبلاگ‌ها تبلیغات حکومتی مشاهده نمی‌شود و احتمال بیشتری وجود دارد که دیدگاه‌های انتقادی و مخالفت با دولت نیز دیده شود. وبلاگ نویسان چینی از طنز، کنایه، ابهامات ادبی، و عبارات رمزی و حتی تصویر برای انتقال پیام‌های مهم بهره می‌برند.

آنها معمولا واقع گرا و عملگرا هستند و هنگام ارسال مطلب می‌دانند چه چیز مشکلات جدی به همراه دارد و ارزش ریسک را ندارد. موضوعات مرتبط با گروه غیر قانونی فالون گنگ، سرکوب میدان تیان آنمِن در سال1989، استقلال خواهی تبت، رویدادها، المپیک، مخالفان، اقلیت‌های نژادی، رهبران ملی، دستگیری‌های سیاسی، مشکلات کار و اشتغال، سانسور، موارد مربوط به دفاع از حقوق افراد، مسایل تاریخی، موضوعات مذهبی، به شدت تحت سانسور می‌شوند. به هر صورت، روش و موضوعات سانسور در اینترنت مشابه سانسور در رسانه‌های سنتی و چاپی است. برخی از روزنامه‌ها و مجلات چینی از کنار موضوعات سخت و بحث برانگیز از قبیل اینکه دفتر مرکزی نشریه یا ایستگاه تلویزیونی در کجا واقع شده؟ چه کسی مالک آن رسانه است؟چه کسی سردبیر آن است؟ ارتباط او با افراد در رأس قدرت چگونه است؟ ارزشهای این افراد چیست و به چیزی بستگی دارد، خیلی راحت می‌گذرند. به عبارت دیگر، علیرغم ماهیت حاکمیت محور دولت چین، شاغلان در رسانه‌های سنتی و جدید را نمی‌توان فاقد قدرت معرفی کرد^[۱۱].

‌ پروژهی سانسور سپر طلایی(Golden Shield) از سال 2000 با هدف کمک به پلیس اینترنتی در پکن به اجرا در آمد. بخشی از این پروژه«دیوار آتش چین بزرگ(Great China Fire Wall)» نام دارد و از طریق پایگاه‌های ارایه دهنده خدمات اینترنتی، آدرس‌های متخلف را مسدود می‌سازد. افزون بر این تدابیر، دولت چین از نظام القای خود سانسوری که کاربران همواره تحت کنترل و مراقبت هستند، نیز حمایت می‌کند. اعمال یا تهدید به اعمال سانسور تأثیر وحشتناکی بر شرکت‌های تجاری و اشخاص استفاده کننده از اینترنت می‌گذارند، تا آنجا که آنها مجبور می‌شوند به خود سانسوری در ارتباط تن دهند تا از پیامدهای اقتصادی و قانونی آن در امان بمانند. پذیرش سانسور پدیده پیچیده است که ریشه در فرهنگ سنتی این کشور داشته و همیشه موجب یأس و دلسردی مردم نسبت به دولت بوده است.

در حال به روز رسانی و ویرایش

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

↑ برگرفته از https://www.eai.nus.edu.sg/
↑ رويدادنامه فرهنگي چين خرداد91
↑ China Daily. (2010, July 23).
↑ China Daily. (2010, July 23).
↑ برگرفته از https://www.thomascrampton.com/
↑ ^۶٫۰ ^۶٫۱ برگرفته از https://www.chinaperspective.com/
↑ Pretty Graph’s on China’s Internet user Demographics, (2012). برگرفته از https://www.east-west-connect.com/
↑ "رويدادنامه فرهنگي چين"(91، خرداد).
↑ "روزنامه چاینا دیلی" (2003، 3دسامبر).
↑ رویدادنامه فرهنگی آسیا و اقیانوسیه (1390، خرداد).
↑ First Monday (2009, February 2). v14.

منبع اصلی

_{سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی.}

نویسنده مقاله

علی محمد سابقی

[1] برگرفته از https://www.eai.nus.edu.sg/

[2] رويدادنامه فرهنگي چين خرداد91

[3] China Daily. (2010, July 23).

[4] China Daily. (2010, July 23).

[5] برگرفته از https://www.thomascrampton.com/

[:0-6] ۶٫۰ ^۶٫۱ برگرفته از https://www.chinaperspective.com/

[7] Pretty Graph’s on China’s Internet user Demographics, (2012). برگرفته از https://www.east-west-connect.com/

[8] "رويدادنامه فرهنگي چين"(91، خرداد).

[9] "روزنامه چاینا دیلی" (2003، 3دسامبر).

[10] رویدادنامه فرهنگی آسیا و اقیانوسیه (1390، خرداد).

[11] First Monday (2009, February 2). v14.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]