ادبیات اوکراین

شکوفایی ادبیات اوکراینی در دوره موسوم به روس کیفی، مدیون سنت غنی شفاهی عامیانه و اشاعه متون دینی ترجمه شده از زبان‌های دیگر بود. قدیمی ترین و شایان ذکرترین اثر تعلیمی، نوشته ایلاریون پایتخت نشین(Metropolitan Ilarion) در سال 1050، است. نوع لطیف تر ادبیات تعلیمی را می توان در آثار متعدد زندگی نامه ای یافت که شرح زندگی قدیسانی است که به تقلید از زندگی نامه‌های ترجمه شده نگاشته شده است. این زندگی نامه‌ها عبارتند از: زندگی نامه سنت آنتونی غارها (Saint Anthony of the caves)، سنت ولادیمیر بزرگ(Saint Vladimir the Great)، سنت پرنسس الگا (Saint Princess Olha) که در یک مجموعه گردآوری شده است. قابل توجه ترین مجموعه زندگی نامه در دوره کی یفی است و مجموعه داستان‌هایی درباره راهبان صومعه غارهای کی یف است و نسخه اصلی آن پس از سال 1215 تحت سرپرستس دو راهب دیر، سایمون(Monk Simon) و پولیکارپ(Monk Polikarp) نوشته شده است که از قالب نامه نگاری به عنوان شیوه ای ادبی بهره جسته اند. نامه‌ها شامل بیست قصه درباره راهبان نیکوکار یا گناهکار دیر بر اساس افسانه‌های شفاهی و منابع مکتوب متعددی همچون زندگی سنت آنتونی غارها و وقایع غارهای کی یف و وقایع راستوف پدید آمده است که نسخه‌های آن به دست ما نرسیده است.بسیاری از متون اصلی مربوط به وقایع تاریخی سده یازدهم است و شامل برخی شرح کوتاه وقایع تا برخی متون رمان گونه همچون رمان موسای مجارستانی است. این نوشته‌های جعلی نیز همانند قصه‌های ترجمه شده، در بین مردم شایع بود. نخستین سفرنامه نوشته هکومن دانیلو نیز مشهور بود. هر چند بی نظیرترین و برجسته ترین یادگار ادبی دیرسال اوکراین، حماسه غیر دینی داستان نبرد ایگور (1187) است.

نخستین نمونه‌های ادبیات دوران روس کی یفی در کلیسای اسلاوی پدید آمده و از سده یازدهم تا سیزدهم میلادی دارای نفوذ و اعتبار ویژه ای بوده است. این امربدین دلیل بود که در آن دوره،کلیسا مرکز آموزش بود. کلیسا دارای مجموعه انبوهی از ترجمه‌هایی از زبان یونانی بود که برای مردم اسلاوی زبان نوشته شده بود. وجود این ادبیات،تغییر کیش کشور به آیین مسیحیت اسلاوهای شرقی را آسان و آنان را با فلسفه، دانش و تاریخ نگاری ابتدایی یونانی آشنا نمود، بدون این که نیازی به آموختن زبان یونانی داشته باشند.

ادبیات غیر دینی نیز جایگاه سترگی داشت. نستور وقایع نگار نویسنده و مورخی شاخص در دوران روس کی یفی بود و سالیان سپری شده او جایگاه مهمی در تاریخ ادبیات این کشور دارد. کتابی است که زندگانی امپراطور را شرح می دهد او همچنین درباره ماجرای شهیدان و قدیسان دینی مطالبی نوشته است. اثر مهم دیگر به نام افسانه نبردهای ایگور از نویسنده ای ناشناس است که کشف آن به دانشمندان و محققان دید تازه تر و بهتری نسبت به زندگی در دوران روس کی یفی داد. ضمن اینکه گزارش تاریخی ارزنده ای از نبردهای این شاه ارائه کرده، نقد و نظر‌های فراوانی درباره اعتبار و اصالت آن نیز مطرح شده است. نسخه خطی اصلی آن در آتش سوزی عظیم مسکو در سال 1812 از بین رفته و نبود نسخه اصلی آن، برخی منتقدان را بر آن داشته است که آن را نسخه ای جعلی متعلق به دوره‌های بعدی بپندارند. هر چند پژوهشگران، آن را معتبر می دانند..

نیز نگاه کنید به

ادبیات چینی؛ ادبیات روسی؛ ادبیات تونس؛ ادبیات افغانستان؛ ادبیات ژاپنی؛ ادبیات کوبا؛ ادبیات ساحل عاج؛ ادبیات سیرالئون