اشغال سودان توسط انگلیس

به دستور لُرد کرومر، نماینده انگلستان در مصر، که از زمان اشغال سال 1882م. (برابر با 1261هـ.ش) حاکم واقعی‌ این کشور به‌شمار می‌رفت، نیروهای انگلیسی با همکاری مصریان، به سودان حمله کردند و دولت مهدیه را شکست دادند. پس از پیروزی مصر و انگلیس بر نیروهای سودانی، قراردادی دوجانبه در سال 1899م. (برابر با 1278هـ.ش)درباره اداره امور سودان امضاء شد که «موافقتنامه حقّ حکومت مشترک» نام گرفت. اگرچه‌ این موافقتنامه، حقوق مصر را به رسمیّت می‌شناخت؛ ولی استقلال تقریباً کامل والیِ گماشته شده از سوی انگلستان را که اشغال مصر توسط نیروهای انگلیسی انتصاب او را تضمین کرد محفوظ می‌داشت. بالاترین قدرت نظامی‌و کشوری در سودان به والی واگذار می‌شد و می‌توانست با تحکّم، فرمان براند. از سال 1899م. (1278هـ. ش) تا پایان حکومت مشترک در سال 1955م.(1334هـ.ش) تمام والی‌ها از انگلستان بودند و بر دولت سودان اشراف داشتند. بنابر این، حکومت مشترک هرگز در عمل به‌صورت فرمانروایی مشترک اجراء نشد.

البتّه نیروهای سودانی، در دوران اشغال که از سال 1899 تا 1955م. (برابر با 1278 تا 1334هـ.ش) ادامه داشت، از مبارزات خود بر ضدّ نیروهای انگلیس دست برنداشتند. سرانجام قیام مردم سودان، به اعلام استقلال‌ این کشور، در دسامبر 1955م. (برابر با 1334هـ.ش) توسط اسماعیل الازهری منجر شد و به‌طور رسمی، در نخستین روز سال 1956م. (برابر با یازدهم دی ماه 1334هـ. ش) سودان از حاکمیت مشترک انگلیس و مصر بر‌ این کشور استقلال یافت و از آن زمان، اول ژانویه هر سال به‌عنوان روز ملّی و سالروز استقلال سودان جشن گرفته می‌شود.

نیز نگاه کنید به

تاریخ سودان؛ تاریخ دوره باستان سودان؛ تاریخ دوران میانی سودان