انتشار آیین زرتشتی در امپراتوری چین

ردپای دین زرتشتی در چین، قابل بازیابی از: https://tripyar.com/azerbaijan/yazd/yazd/attractions/ancient-and-historical/monuments/fire-temple-of-yazd.html

پس از آن که یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی، از سپاه اسلام شکست خورده و كشته شد، پسرش پیروز برای بازپس گیری تاج و تخت و سرزمین از دست رفته‌ی امپراتوری ایران از اعراب، از چین درخواست کمک کرد، ولی امپراتور چین به دلیل بعد مسافت و این که به تازگی از جنگ داخلی و حملات ترکان خلاصی یافته بود، به این درخواست پاسخ مثبت نداد، ولی ایرانیان پناهنده را مورد پذیرایی قرار داده و به پیروز ساسانی مقام ژنرالی ارتش امپراتوری اعطا کرد. هم­چنین به پناهندگان ایرانی اجازه داده شد در شهر چانگ­آن (Chang An) پایتخت امپراتوری آتشکده بسازند و به اجرای مراسم دینی زرتشتی به پردازند که این رسم سال‌ها در این سرزمین برقرار بود و پیروانی نیز از میان چینی­‌ها پیدا کرد.  پس از فروپاشی امپراتوری ساسانی، تعدادی از ایرانیانی هم که حاضر به تغییر مذهب خود نبودند، ایران را ترک گفته و با فرزند یزدگرد به نام فیروز که نام چینی او پیلوسه است، به تخارستان که چینیان توهو-لو می­گفتند و آن وقت متعلق به چین بود پناه بردند.

این پناهندگان ساسانی، به مدت200 سال در چین با صلح و آرامش زندگی کردند تا زمان آزار و اذیت بزرگ پیروان ادیان خارجی در سال 845 فرا رسید و این آلام و مصایب شامل زرتشتی­‌ها نیز شد. البته باید اشاره کرد که آیین و اعتقادات و آداب رسوم زرتشتی با آیین‌های سنتی چین به ویژه در زمینه‌ی آداب و رسوم دفن مردگان تفاوت­‌هایی داشت که برای چینی‌ها پذیرش آن آسان نبود.

هنوز هم در بسیاری از مناطق و شهرهای قدیمی هم­چون چانگ­اَن، لویانگ (Loyang) و کایفنگ (Kaifeng)، آثاری از آتشکده‌های پارسیان دیده می‌شود. شرح گسترش آیین زرتشتی در چین را آقای پانچیا­لین (Pan Qialin) در کتابی به نام آیین آتش پرستی در چین مفصلا توضیح داده است.

طی سال­‌های اخیر، تحقیقات گسترده‌ای در خصوص آیین زرتشت، نحوه­‌ی ورود آن به چین، اسناد و نسخ خطی به دست آمده از تورفان در سین کیانگ، توسعه‌ی آیین زرتشت در شمال غرب چین و تأثیر آن در جامعه‌ی چین در دوران سلسله‌ی تانگ، بررسی نقاشی­‌ها و آثار باقی مانده از این دین بر روی لوح‌های سنگی، از جمله نقاشی و حکاکی­‌های روی سنگ در غار دون هوانگ، آداب و رسوم و نحوه‌ی تدفین جنازه­‌ی مردگان، سکه‌های مربوط به دوران ورود دین زرتشت به چین و... صورت گرفته و منتشر شده است.

نیز نگاه کنید به

روابط دینی و مذهبی ایران و چین؛ ورود آیین زرتشت به چین

منبع اصلی

_{سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی.}

نویسنده مقاله

علی محمد سابقی