روابط علمی و دانشگاهی ایران و تاجیکستان

روابط علمی و دانشگاهی ایران و تاجیکستان شامل مناسبات کتابخانه‌ها و نمایشگاه‌های کتاب؛ مناسبات دانشگاهی بین دو کشور است.

مناسبات کتابخانه‌ها و نمایشگاه‌های کتاب

در ماه ژوئن سال 1990، سمپوزیوم بین‌المللی «کتاب و احیای تمدن شرق: دیروز و امروز» در شهر دوشنبه برگزار شد که هیئتی از کتابخانه ملی ایران، از جمله رئیس و معاون این کتابخانه نیز شرکت داشتند. میهمانان ایرانی شرکت کننده در این سمپوزیوم، تعداد 2000 جلد کتاب به کتابخانه‌های ملی، پژوهشگاه شرق‌شناسی و بنیاد فارسی – تاجیکی کشور تاجیکستان اهدا کردند.

در ماه اکتبر سال 1990، یک هیئت فرهنگی از ایران به ریاست مهدی فیروزان به دعوت بنیاد فرهنگ تاجیکستان وارد این کشور شدند که منجر به عقد تفاهم‌نامه‌هایی برای افتتاح فروشگاه‌های کتاب در تاجیکستان گردید.

در ماه نوامبر سال 1990، نمایشگاه کتاب و نقاشی‌های کودکان ایرانی در شهر دوشنبه برپا گردید که در آن کتاب‌ها و نقاشی‌های کودکان 5 تا 14 ساله ایرانی به نمایش گذاشته شد. در همان ماه، نمایشگاهی از صنایع دستی و مینیاتورهای ایرانی در شهر دوشنبه برپا شد که به همین مناسبت هیئت بلندپایه فرهنگی به تاجیکستان سفر نمود.

به دعوت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، در ماه دسامبر سال 1991، گروهی از فرهنگیان تاجیکستانی شامل لایق شیرعلی، جوره‌بیک نذری، میرزا ملااحمد، رجب‌مد امیراف، عبدالرحیم زاده، صاحبنظر غایب‌نظراف، صفر سلیمانی و عبدالله‌جان یوسف‌اف برای آشنایی با فعالیت کتابخانه‌های ایران وارد این کشور شدند.

در ماه فوریه سال 1992، به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران و ماه مارس همان سال به مناسبت جشن نوروز، نمایشگاه کتاب‌های ایرانی در شهر دوشنبه برپا شد.

از سال 1992 تا به امروز، هر ساله و به مناسبت برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، هر ساله گروهی از فرهیختگان و اندیشه‌مندان تاجیک در این نمایشگاه شرکت می‌کنند.

ماه آگوست سال 1992 فروشگاه کتاب انتشارات بین‌المللی الهدی در شهر دوشنبه افتتاح گردید که در عرصه حیات فرهنگی تاجیکستان، رویداد مهمی به شمار می‌رود.

در چهاردهمین جشنواره بین‌المللی «کتاب سال» جمهوری اسلامی ایران در سال1996 رمان «فردوسی» ساتم الغ‌زاده عنوان «کتاب سال» را از آن خود نمود. در سال 1998 نیز کتاب «چشم‌انداز شعر امروز تاجیک» علی‌اصغر شعردوست از سوی وزارت فرهنگ تاجیکستان، به عنوان بهترین کتاب سال 1998 برگزیده شد.

مناسبات دانشگاهی بین دو کشور

پس از به رسمیت شناختن مدارک دانشگاهی بسیاری از دانشگاه‌های تاجیکستان از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری، دانشگاه‌های تاجیکستان را امواجی از دانشجویان ایرانی مقطع دکترا که در تعبیر جالب فارسی تاجیکی «عنوان‌جو» خوانده می‌شوند، فرا گرفت.

مناسبات طبیعی دانشگاهی میان کشورها، از مهم‌ترین نوع ارتباطات و عمده‌ عوامل توسعه‌ی مناسبات میان کشورها است. لیکن این حضور موج‌گونه‌ی دانشجویان مقطع دکترا که بسیاری از ایشان مدیران، مسئولین و اساتید کشورمان می‌باشند، از کشور بزرگی چون ایران در کشور کوچکی چون تاجیکستان، در حالی‌که پیشرفت‌های علمی، آموزشی و پژوهشی جمهوری اسلامی ایران با تاجیکستان قابل قیاس نیست، و از دیگر سو حضور ناچیز دانشجویان تاجیک در جمهوری اسلامی ایران مناسبات دانشگاهی میان دو کشور را از صورتی طبیعی، سالم و مطلوب خارج کرده است.

نیز نگاه کنید به

روابط خارجی تاجیکستان؛ روابط فرهنگی تاجیکستان و ایران؛ اشتراکات فرهنگی و تمدنی تاجیکستان و ایران؛ روابط هنری تاجیکستان و ایران؛ روابط ادبی تاجیکستان و ایران