روابط قزاقستان با چین
قزاقستان و چین از گذشتههای دور با یکدیگر پیوندهای دیرینه و ناگسستنی داشتهاند. همسایگی و نزدیکی مرزی، ریشه مشترک زبانی قزاقستان با منطقه سین کیانگ و اویغورستان چین، تبادلات تجاری بین دو کشور و حضور پر رنگ قزاقها در چین و حضور چینیها در قزاقستان از جمله عواملی است که زمینههای روابط گسترده بین دو کشور را فراهم کرده است.
در دوران معاصر نیز پس از استقلال سال ۱۹۹۱ رابطه دیپلماتیک بین دو کشور بر قرار شد و متعاقب آن رییس جمهور قزاقستان در سال ۱۹۹۲ در اولین سفر رسمی خود به چین طی ملاقات و مذاکره با رییس جمهور و مسیولین چین موافقتنامههای سیاسی، تجاری و اقتصادی متعددی امضای شد. و طی سفر نظر بایف به چین در سال ۱۹۹۳ بیانیه پی ریزی رابطه دوستانه بین دو کشور از سوی روسای جمهور صادر شد. پس از ان طی سفر رییس جمهور چین؛ جیانگ زمین در سال ۱۹۹۶، به قزاقستان، روابط بین دو کشور به سطح همکاری استراتژیک ارتقای یافت. جیانگ زمین در سفر خود اعلام کرد که نه تنها دوستی و همکاری سودمند دوجانبه بین قزاقستان و چین منافع اساسی دو کشور را تضمین مینماید بلکه در صلح و ثبات و پیشرفت در آسیا و در تمام جهان موثر خواهد بود. بر اساس رفت و آمدهای روسا و مسیولین چین و قزاقستان و ایجاد روابط راهبردی بین دو کشور، در سالهای بعد روابط بین دو کشور روز به روز گسترش یافت و سیاست خارجی قزاقستان، قزاقستان غیر هستهای،[۱] به دلیل اهمیت جایگاه رابطه چین برای قزاقستان در سالهای اخیر، رابطه با چین بعد از رابطه با روسیه به عنوان اولویت سیاست خارجی رییس جمهور قزاقستان اعلام شده است.
پس از استقلال قزاقستان، اختلافات مرزی بین چین و قزاقستان یکی از مشکلات عمده بین دو کشور بود که در جریان برگزاری اجلاسهای شانگهای در سال ۱۹۹۶ در چین، ۱۹۹۷ در مسکو و ۱۹۹۸ در آلماتی حل و فصل شد و همچنین در جریان اعلام قزاقستان به عنوان کشور عاری از سلاح هستهای با پیگیری دولت قزاقستان، دولت چین در ژانویه سال ۱۹۹۹ عدم استفاده چین از سلاح هستهای بر علیه قزاقستان را تضمین نمود و در پی آن همکاریهای شرکت هستهای جنرال (CGN) بزرگترین تامین کننده انرژی در چین در زمینه توسعه استخراج اورانیوم از معادن قزاقستان و تولید سوخت هستهای در سال ۲۰۰۶ آغاز شد و به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، به نقل ازشینهوا در سال ۲۰۱۵ شرکت هستهای جنرال (CGN) بزرگترین تامین کننده انرژی در چین قراردادی را مبنی بر ساخت تاسیسات تولید مجتمع سوختی و استخراج از معادن اورانیوم قزاقستان با شرکت قزاتم پروم به امضا رساند:
با تحکیم روابط سیاسی بین قزاقستان و چین روابط تجاری و اقتصادی قزاقستان و چین نیز در سالهای اخیر گسترش یافت بطوری که در سال ۱۹۹۲ مبادلات تجاری بین دو کشور ۳۶۸ میلیون دلار، در سال ۱۹۹۷ حدود ۵۰۰ میلوین دلار و در سال ۱۹۹۸ حدود یک میلیارد و در سال ۲۰۰۷ به رقم بیسابقه ۸/۱۳ میلیارد دلار رسیده است و در سال ۲۰۱۴ به گزارش رادیو تاجیکی نخست وزیر چین از افزایش ۲۰ درصدی حجم تجارت بین کشورش با قزاقستان در هر سال خبر داده است، وی افزود: چین نیز دومین شریک تجاری قزاقستان و بزرگترین بازار صادرات این کشور است: در نخستین سفر نخست وزیر چین به قزاقستان ۳۰ توافقنامه همکاری به ارزش ۱۰ میلیارد دلار بین دو طرف به امضا رسد.
عقد قراردادهای متعدد اقتصادی مخصوصا در زمینه نفت، گاز و انرژی در سالهای اخیر روابط این کشور همسایه را به اوج خود رسانده است که یکی از قراردادهای مهم احداث ۱۲۴۰ کیلومتر خط لوله نفت قزاقستان توسط چین است که نفت دریای خزر را به غرب چین میرساند. این خط لوله که نفت قزاقستان را به چین منتقل میکند تاثیر بی نشیری در رشد اقتصاد پویای قزاقستان خواهد داشت.[۲][۳]. بالاخره در سفر نوروزی کریم ماسیمف نخست وزیر قزاقستان به چین در تاریخ ۱۴ دسامبر ۲۰۱۴، ۳۳ قرارداد تجاری و اقتصادی و صنعتی به ارزش ۲۳ میلیارد دلار به امضای رسیده است که این حجم قراردادها و میزان تبادل تجاری نشانگر دور جدید روابط بین قزاقستان و چین است. علاوه بر گسترش همکاریهای سیاسی، تجاری و اقتصادی که در سالهای اخیر بین قزاقستان و چین به اوج خود رسیده است سرمایهگذاری و همکاریهای مشترک در زمینه حمل و نقل و گسترش خطوط ریلی و تلاش برای احیای جاده جدید ابریشم زمینه ساز تحکیم و گسترش روابط همه جانبه بین دو کشور را فراهم کرده است.
نیز نگاه کنید به
روابط خارجی قزاقستان؛ سیاست و حکومت قزاقستان
کتابشناسی
- ↑ برگرفته از: http://www.irkz.org/Default.aspx?PageID=52&RelatedID=hjjhhPdX
- ↑ قراردادهستهای [./چین چین] و [./قزاقستان قزاقستان]، «سرویس :سیاسی - انرژی هستهای، کد خبر94092414144، سهشنبه ۲۴ آذر ۱۳۹۴ ۱۲۷ سیاست خارجی قزاقستان، http://www.irkz.org/Default.aspx?
- ↑ افزایش مبادلات تجاری [./چین چین] و [./قزاقستان قزاقستان]، قابل بازیابی از http://tajik.irib.ir/
منبع اصلی
صابری، اصغر(1395). جامعه و فرهنگ قزاقستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار).
نویسنده مقاله
اصغر صابری