سازهای آفريقایی در زیمبابوه
در آفریقا تنوع چشمگیری از سازها و گروههای همنوازی دیده میشود. گروهای هم نوازان آفریقایی شامل دو تا بیست یا شمار بیشتری از سازها است. گروههای هم نواز در موسیقی آفریقایی مجموعهای از سازهایی بدون زیر و بم معین و انواع زنگ و زنگوله، سازهای تکانشی و طبلهای ساخته شده از تنه درخت تا سازهایی دارای زیر و بم معین مانند انواع فلوت، زایلوفون و نیز سازهای زهی - زخمهای را در بر میگیرند. برخی از گروهها نیز دارای هر دو گونه سازها میباشند.
سازهای ایدیوفون: مانند زنگ و زنگوله، سازهای تکانشی، سازهای سایشی، زایلوفون و نیز طبلهای ساخته شده از تنه درخت بوده از متداولترین سازها در آفریقا هستند. بیشتر این سازها با ضربه زدن یا تکان دادن نواخته میشوند اما برخی نیز با خراشیدن، سایش، زخمهزدن یا کوبش بر زمین به صدا در میآیند. این سازها اغلب زیر و بم معین ندارند (سازهای تکانشی، زنگ و کوبههای سنگی) بعضی از آنها نیز مانند زایلوفون و امبیرا (mbira) سازهای کوکی هستند.
Mbira- معمولاً به آن "پیانو دستی" نیز گفته میشود و از مهمترین آلات موسیقی در زیمبابوه است. همانند کدوی قلیانی دو قسمت داشته و قابلیت تقویت صدا را دارد. Hugh Tracey موسیقیدان اعتقاد دارد در دهه 1930 این وسیله موسیقی در حال انقراض بود اما دوباره در دهههای 60 و70 احیا گردید و حتی در محافل بینالمللی مورد استفاده قرار گرفت.
MbiraDzeNjari، نوعی از Mbira بوده که در میان عامه مردم زیمبابوه به خصوص در مناطق مرزی شرق این کشور کاربرد زیادی دارد. این وسیله موسیقی دارای 32 کلید بوده از پیچیدگی بیشتری نسبت به سایر انواع آفریقایی آن برخوردار است. تعدادی از دانشجویان خارجی دانشگاه واشنگتن شواهدی دال بر استفاده مبارزان از برخی انواع این آلت موسیقی در دوران نبردهای آزادی بخش زیمبابوه به دست آوردهاند.
Mbira
Mbira، به عنوان وسیله موسیقی کاملاً سنتی بیشتر در مراسمی نواخته میشود که بخواهند ارواح را احضار کنند.
قدمت آن به چندین قرن میرسد و در موسیقی بسیاری از کشورهای آفریقایی مشاهده میشود و در زیمبابوه به عنوان آلت موسیقی ملی در کشور به ثبت رسیده است. "امبیرا"، هنوز در مناطق روستایی و شونا زبان زیمبابوه و در مراسمهای خاص استفاده میشود.
امروزه شاهد انتفال این آلت موسیقی به مناطق شهری از جمله حراره هستیم. جوانان به وفور از آن استفاده میکنند.
موسیقی در این کشور هم چون دیگر اجزای فرهنگی صورتهای مختلفی در خرده فرهنگها دارد.
مردم قبیله شونا، کلیدهای ساز را با اسامی خاصی چون: شیر، مرد دیوانه و.... میخواندند[۱].
در "بولاوایو" که پایتخت "ماتابله لند" محسوب میشود، ریشه موسیقی با اقوام نژادی "زولو" در آفریقای جنوبی مرتبط میباشد[۲].
Jit- نام گیتار در موسیقی پاپ زیمبابوه است و طرفداران زیادی دارد[۳].
کتابشناسی
- ↑ Martin. M. Phyllis & Omeara, Patrick (1986). Africa, second. USA: Indiana University Press. p. 237.
- ↑ برگرفته از https://nai.uu.se/
- ↑ ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص. 229-233.