شمنیسم در قزاقستان

از دانشنامه ملل

شمنیسم

شمنیسم یا ASC که یکی از اشکال دینداری ماقبل ادیان بزرگ و توحیدی است جزء مکاتب عرفانی بشمار می رود. شمن که پیرو مکتب شمنیسم است از زبان تونغوزی سیبری به معنی دانا گرفته شده است، این آئین ابتدا در میان شکارچیان سیبری و آسیای میانه پدید آمد، و بعدها در میان مردم قبایل آفریقا، سرخ پوستان آمریکای لاتین و اقوام ترک‌تبار و مغولان و بیشتر بین جوامع شکارچی با الگوهای زیستی مبتنی بر کشاورزی یا شبانی پدیدار شده است. اولین نشانه های شناخته شده ی گرایش انسان به عرفان یا میستی سیزم به اندیشه ها و عقاید شمن ها بر می‌گردد، شمن باوران مدعی ارتباط با ارواح و عالم بالا هستند، آنها باورا دارند که یک شمن با قدرت جادوئی که دارد به عالم خلسه وارد می شود و روح را از تن جدا می کنند و به عالم اعلی می پیوندد.

دف به شمن کمك می‌کند که به مرکز جهان راه یابد آنان با قدرت روحی و ارتباط با خدای آسمان و جادو پزشکی و نواختن طبل یا دف به عالم خلسه می روند و با تأثیرگذاری در حوادث به کمک اجنه و ارواح و موجودات غیرعادی ذهنی دردهای انسان ها را التیام می بخشند. پیشگویی آینده نیز یکی دیگر از باورها در شمن‌گرایان است. شمن ها برای رسیدن به خلسه، از راه‌های گوناگون از جمله رقص و حرکات تکراری، تلقین به خود، تمرکز بر یک ریتم مکرر و استفاده از مواد روان‌گردان استفاده می‌کنند در بین اقوام و قبیله های مختلف رسیدن به مقام شمنی قوانین خاصی وجود دارد، بعضی مقام شمنی را موروثی می‌دانند و بعضی دیگر افراد برای رسین به مقام شمنی و ارتباط با ارواح از زندگی مدتی در جنگل و دوری از آدمیان حاصل می شود، بعضی دیگر از اقوام هم وجود بیماری صرع در افراد را نشانه وجود استعداد ذاتی برای رسیدن به مقام شمن می دانند.۱۹۳هر قبیله حداقل دارای یک شمن بود که در قبایل بزرگ گاه تعدادی شمن زیر نظر یک شمن بزرگ‌تر به انجام وظایف خود می پرداختند.

مهم ترین وظایف شمن قبیله به عنوان یک مقام روحانی؛ یافتن گیاهانی که در درمان بیماری ها کاربرد داشتند، شفا دادن، گشودن بخت قبیله در شکار و جنگ، هدایت افراد در مواقع خاص به عوالم روحانی، طلب آمرزش برای روح مردگان، احترام به ارواح و از جمله وظایف شمنان اولیه بوده است که به تدریج با طی زمان و تکوین آموزه های باطنی، معرفتی به دست آمد که در پی کامل کردن، بی عیب و نقص کردن، سالکین مراحل آموزشی چندی را نیز در بر می گرف یک شمن فرزانه که وجود خود را هدیه ای از جانب عقاب - سمبلی برای خداوند - می‌داند، خود هدیه ایست از جانب عقاب برای کسانی که او در دسترسشان است.زیرا این مرشد خود را در دسترس هر موقعیت و مناسبتی قرار نمی دهد؛۱۹. شاید به همین دلیل است که هنوز عقاب در فرهنگ آسیای مرکزی، مخصوصا در بین مردم قزاقستان و مغولستان به عنوان یکی از نمادهای مهم بشمار می‌رود.

از دیدگاه شمنیسم انسان کامل موجودی بی عیب و نقص است.این بی عیب و نقصی ماحصل اقتدار و نتیجه سلوک اوست؛ با خاموش شدن گفت وگوئی درونی، با از بین رفتن تنش ها و تناقضات، دل ناوال راهبر زندگی می شود، بی عیب و نقصی مکانیسم ذاتی دل است ۱۹.

توحیدی، عماد،۱۳۹۰، دف در آیین شمن،سایت انتشارات سوره مهر، ۱۳۹۱

193 http://www.aviny.com/News/91/06/26/01.aspx (http://www.iricap.com)

http://sociologyscience.com/index.php?option=com_content&view=article&id=326:2012-06-15-04-43-

شمنیسم، مایکل وینکلمان/ برگردان رضا اسکندری

16&catid=71:2012-07-12-03-23-50&Itemid=123 http://anthropology.ir/article/23325

۱۹۴ انسان کامل از دیدگاه شمنیسم ، گردآوری و تألیف: م. پورآزاد، مجله دانش یوگا، شنبه ۲۴ آذر ۱۳۸۶

۱۹۵ - همان

http://www.aftabir.com/articles/view/religion/philosophy/c7c1197735780p1.php/ 231