قوم ماپوچه آرژانتین

ماپوچه‌ها

ماپوچه ها قوم مبارز بومی آرژانتین بودند که در مقابل تهاجم اسپانیایی‌ها به سرزمین خود برای حدود سه قرن مبارزه کردند و توسّط این اشغالگران که در پی نابودی آن‌ها بودند، به تدریج از سرزمین های اصلی خود رانده شده و از این مقطع در پی حفظ حیات و بقای خود بودند. عبارت وینکا (Winka) به معنی غیر ماپوچه در فرهنگ ماپوچه ای همراه با بیاعتمادی و بیگانگی ادا می‌شود که در حقیت ناشی از تنفّر از اسپانیاییهای مهاجمی است که این قوم بزرگ را در سرزمین مادری خود به نابودی کشاندند. در حال حاضر این قوم بزرگ در استان نئوکن زندگی می‌کنند و بر اساس برخی از آمارها جمعیت آن‌ها به دویست هزار نفر نیز میرسد. تنها در همین استان است که زبان آن‌ها در برخی از مدارس خاص آموزش داده می‌شود. آنان در کلّ منطقه آمریکای لاتین تنها قومی بودند که در کلّ دوران استعمار اسپانیا با آن‌ها مبارزه می کردند. ماپوچه که در زبان محلی به معنی «مردم سرزمین» (ماپو به معنی سرزمین، زمین و چه به معنی مردم و ملّت) میباشد، وابستگی زیادی به سرزمین آبا و اجدادی خود دارند. سازمان ماپوچه ها قبیله ای است و به قبایل بسیار زیادی در بخشها و محدوده‌های تحت سلطه خود تقسیم میشده‌اند. دفاع از فرهنگ و به دست آوردن مجدّد سرزمین های اصلی خود واقع در منطقه پاتاگونیا مبارزه ای تاریخی است که این جمعیت و اقلّیت بزرگ بومی کشور تا حال حاضر نیز به آن ادامه داده است امّا به دلایل وجود قوانینی که در دولت های اوّلیه آرژانتین وضع شده است، تاکنون موفّقیتی نداشته اند. تخمین زده می‌شود که بیش از 90 درصد از اراضی بسیار حاصلخیز منطقه پاتاگونیا به مهاجران اروپایی هدیه شده و و اکنون مالکان خصوصی دارد.

ماپوچه ها در اصل از «دره آرائوکو» (Arauco Valley) شیلی به منطقه پاتاگونیا مهاجرت کردند و به همین دلیل توسّط مهاجمان اسپانیایی «آرائوکنها» (Los Araucanos) نامیده شدند.

در سال 2002، ماپوچه ها باز از سرزمین خود با خشونت رانده شدند. در این سال گروه بنتون ایتالیایی از طریق دادگاه توانست حکم اشغال 900 هزار هکتار از سرزمین های حاصلخیز منطقه را به دست بیاورد. این حکم با توجّه به اسنادی که گروه مزبور ارائه داد که در واقع دستور یک رئیس‌جمهور آرژانتین مبنی بر هدیه این مقدار اراضی به ایتالیایی ها بود، صادر گردیده بود. در واقع رؤسای جمهور پس از استقلال آرژانتین در جهت آرزوی خود مبنی بر مهاجرت اروپاییها به این سرزمین و تشکیل یک کشور اروپایی، بذل و بخشش های این چنینی زیادی کردهاند به گونهای که گفته می‌شود امروزه بخش اعظمی از کشور به تملّک اروپایی‌ها درآمده است. یهودیان و در سالهای اخیر چینی ها مالک بخش وسیع دیگری از خاک بزرگ آرژانتین شده‌اند.

زمانی که اسپانیایی‌ها به آرژانتین رسیدند، ماپوچه ها از راه کشاورزی امرار معاش می‌کردند. در واقع حرفه اصلی ماپوچه ها کشاورزی بود امّا پس از استعمار اسپانیا و به‌ ویژه اقدامات دولتهای پس از استقلال، ماپوچه ها از زمینهای اصلی و حاصلخیز خود رانده شدند. متناسب با وضعیت جغرافیایی فعلی که ماپوچه ها ساکن آن هستند، حرفه غالب آن‌ها تغییر کرد و امروزه شغل اصلی آن‌ها دامپروری و به‌ ویژه گاوداری است. در کنار آن یکی از مراکز اصلی تولید صنایع دستی آرژانتین به‌ویژه جواهرآلات، نقرهکاری، کارهای روی چوب و چرم کشور توسّط ماپوچه ها تولید می‌شود که مورد استقبال جهانگردان خارجی در سفر به آرژانتین نیز قرار گرفته است. لباس مردان ماپوچه شامل کت چرمی همراه با لنگ هایی به کمر است.(Vincha) روسری نیز جزو پوشش همیشگی زنان ماپوچه است.

زندگی جمعی ماپوچه ها بر سنّت قبیله ای استوار است. در قبایل اصل اساسی خانواده است. یک قبیله که در زبان ماپوچه ای «لوف» (LOf) خوانده میشود، مجموعه ای متشکّل از اقوام و بستگان فامیلی و عشیرهای است که در منطقه خود در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند و در همه امور به یکدیگر کمک می‌کنند. این قبایل هرکدام توسّط بزرگ قبیله که الزاماً بزرگ سنّی نبوده و بیش‌تر مجموعه ای از شرایط از جمله سن، شجاعت و حمایت از افراد قبیله و... باعث شده که وی به عنوان رئیس انتخاب شود، هدایت می شوند. رؤسای هر قبیله «لونکو» (Lonko) خوانده میشوند. سنّت های به جای مانده از قبیله حکم قانون اساسی قبیله را داشته و غیرقابل تخطّی هستند. این قوانین اصطلاحاً «آدماپو» (admapu) نام گرفته اند.

نیز نگاه کنید به

جامعه و نظام اجتماعی آرژانتین؛ گروه‌ها و نهاد‌های اجتماعی آرژانتین؛ اقلیت های نژادی آرژانتین