اقلیت های نژادی آرژانتین
در بخش تاریخ آرژانتین اشارهای گذرا به بومیان اصلی این سرزمین و نابودسازی آنها توسّط استعمارگران کاشف این منطقه صورت گرفت. در حال حاضر مهمترین بومیان ساکن آرژانتین ماپوچهها هستند. سایر اقوام بومیان مثل آگیرا، گوارانی و... به دلیل مهاجرت از این کشور به سرزمینهای مهاجر، تعداد قابل توجّهی را در کشور تشکیل نمیدهند. بنابراین دراین بخش تنها به ماپوچهها اشاره میشود.
قتل و نابودی بومیان کشور به منظور استقبال از میهمانان اروپایی
پامپاس در آرژانتین به صورت سنّتی یک منطقهی بدون قانون لقب گرفته بود. محلّ پرورش گاوها و اسبهای وحشی که زبانزد بودند و گاوچرانهای بومی معروف به گائوچوی وحشی. بومیان در این منطقه برای سالها و سدههای متمادی زندگی میکردند. بین سالهای 1878 الی 1879 سیاست جذب مهاجران اروپایی، به سیاست استراتژیک دولتهای وقت تبدیل شد و به منظور ترغیب آنها، حاصلخیزترین مناطق کشور و بلکه جهان به عنوان هدیه مهاجران اروپایی تعیین گردید[۱] لذا باقیمانده بومیان ساکن در منطقه پامپاس یا کشته شده و یا به سمت بخشهای جنوبی تر کشور و در واقع قطب جنوب رانده شدند. خولیو روکا که خود را فاتح بومیان می خواند این واقعه را یک گام اساسی در روند ایجاد ثبات در پامپاس خواند. همانند سایر نقاط جهان در این دوره با ورود راه آهن به کشور و اتّصال ایالتهای مهمّی چون بوئنوسآیرس، روساریو و کوردوبا، توسعه شهری شدّت گرفت. کارگران کشاورز از این طریق میتوانستند به مناطق مرکز کشور بروند و مشغول به کار شوند و محصولات کشاورزی با هزینه کم از نقطهای به نقطه دیگر حمل شوند.
مهمترین گروههای مهاجر اروپایی را ایتالیاییها و اسپانیاییها تشکیل میدادند و در بین دو گروه اخیر نیز نسبت ایتالیاییها به طور محسوسی بیشتر بود که علاوه بر آنها تعداد قابل توجّهی از ملل دیگر، همچون فرانسویها، آلمانیها، لهستانیها، ترکهای عثمانی و یهودیان روس به آرژانتین سرازیر شدند. بین سالهای 1860 الی 1940 یش از 3 میلیون نفر از اروپا راهی آرژانتین شدند[۲].
گفته شد که بومیان اصلی با عنوان گروههای «قانونگریز» و «اصلاحناپذیر» یا کشته شدند و یا به مناطق بد آب و هوا کوچانیده شده و در نهایت ناپدید شدند. نکته مهمّ دیگر این است که بخشهای وسیع مرکزی کشور، قطعه بندی شده و در اختیار مهاجران اروپایی که متمدّن شمرده می شدند قرار گرفت. از آن موقع این بخش از آرژانتین که جمعیت کمی را در خود جای داده بود، با ورود راه آهن و اهمیت یافتن کشاورزی به قطب اصلی کشور تبدیل شد که در دست اروپاییها بود. در بخشهای بعدی مشخّص خواهد شد که در واقع این مهاجران جدید سرنوشت کشور را در اختیار گرفتند تا جایی که در واقع امروزه مسئولین آرژانتین همه از نسلهای بعدی مهاجران اروپایی هستند.
ماپوچه ها
ماپوچهها قوم مبارز بومی آرژانتین بودند که در مقابل تهاجم اسپانیاییها به سرزمین خود برای حدود سه قرن مبارزه کردند و توسّط این اشغالگران که در پی نابودی آنها بودند، به تدریج از سرزمینهای اصلی خود رانده شده و از این مقطع در پی حفظ حیات و بقای خود بودند[۳]. عبارت وینکا (Winka) به معنی غیر ماپوچه در فرهنگ ماپوچهای همراه با بیاعتمادی و بیگانگی ادا میشود که در حقیت ناشی از تنفّر از اسپانیاییهای مهاجمی است که این قوم بزرگ را در سرزمین مادری خود به نابودی کشاندند[۴]. در حال حاضر این قوم بزرگ در استان نئوکن زندگی میکنند و بر اساس برخی از آمارها جمعیت آنها به دویست هزار نفر نیز میرسد[۵]. تنها در همین استان است که زبان آنها در برخی از مدارس خاص آموزش داده میشود. آنان در کلّ منطقه آمریکای لاتین تنها قومی بودند که در کلّ دوران استعمار اسپانیا با آنها مبارزه میکردند. ماپوچه که در زبان محلی به معنی «مردم سرزمین» (ماپو به معنی سرزمین، زمین و چه به معنی مردم و ملّت) میباشد، وابستگی زیادی به سرزمین آبا و اجدادی خود دارند. سازمان ماپوچهها قبیلهای است و به قبایل بسیار زیادی در بخشها و محدودههای تحت سلطه خود تقسیم میشدهاند. دفاع از فرهنگ و به دست آوردن مجدّد سرزمینهای اصلی خود واقع در منطقه پاتاگونیا مبارزهای تاریخی است که این جمعیت و اقلّیت بزرگ بومی کشور تا حال حاضر نیز به آن ادامه داده است امّا به دلایل وجود قوانینی که در دولتهای اوّلیه آرژانتین وضع شده است، تاکنون موفّقیتی نداشته اند. تخمین زده میشود که بیش از 90 درصد از اراضی بسیار حاصلخیز منطقه پاتاگونیا به مهاجران اروپایی هدیه شده و و اکنون مالکان خصوصی دارد[۵].
ماپوچهها در اصل از «دره آرائوکو» (Arauco Valley) شیلی به منطقه پاتاگونیا مهاجرت کردند و به همین دلیل توسّط مهاجمان اسپانیایی «آرائوکنها» (Los Araucanos) نامیده شدند[۶].
در سال 2002، ماپوچهها باز از سرزمین خود با خشونت رانده شدند. در این سال گروه بنتون ایتالیایی از طریق دادگاه توانست حکم اشغال 900 هزار هکتار از سرزمینهای حاصلخیز منطقه را به دست بیاورد. این حکم با توجّه به اسنادی که گروه مزبور ارائه داد که در واقع دستور یک رئیسجمهور آرژانتین مبنی بر هدیه این مقدار اراضی به ایتالیایی ها بود، صادر گردیده بود[۷]. در واقع رؤسای جمهور پس از استقلال آرژانتین در جهت آرزوی خود مبنی بر مهاجرت اروپاییها به این سرزمین و تشکیل یک کشور اروپایی، بذل و بخششهای این چنینی زیادی کردهاند به گونهای که گفته میشود امروزه بخش اعظمی از کشور به تملّک اروپاییها درآمده است. یهودیان و در سالهای اخیر چینیها مالک بخش وسیع دیگری از خاک بزرگ آرژانتین شدهاند.
زمانی که اسپانیاییها به آرژانتین رسیدند، ماپوچهها از راه کشاورزی امرار معاش میکردند. در واقع حرفه اصلی ماپوچه ها کشاورزی بود امّا پس از استعمار اسپانیا و به ویژه اقدامات دولتهای پس از استقلال، ماپوچهها از زمینهای اصلی و حاصلخیز خود رانده شدند. متناسب با وضعیت جغرافیایی فعلی که ماپوچهها ساکن آن هستند، حرفه غالب آنها تغییر کرد و امروزه شغل اصلی آنها دامپروری و به ویژه گاوداری است. در کنار آن یکی از مراکز اصلی تولید صنایع دستی آرژانتین بهویژه جواهرآلات، نقرهکاری، کارهای روی چوب و چرم کشور توسّط ماپوچهها تولید میشود که مورد استقبال جهانگردان خارجی در سفر به آرژانتین نیز قرار گرفته است[۸]. لباس مردان ماپوچه شامل کت چرمی همراه با لنگهایی به کمر است.(Vincha) روسری نیز جزو پوشش همیشگی زنان ماپوچه است.
زندگی جمعی ماپوچهها بر سنّت قبیلهای استوار است. در قبایل اصل اساسی خانواده است. یک قبیله که در زبان ماپوچه ای «لوف» (LOf) خوانده میشود، مجموعه ای متشکّل از اقوام و بستگان فامیلی و عشیرهای است که در منطقه خود در کنار یکدیگر زندگی میکنند و در همه امور به یکدیگر کمک میکنند. این قبایل هرکدام توسّط بزرگ قبیله که الزاماً بزرگ سنّی نبوده و بیشتر مجموعهای از شرایط از جمله سن، شجاعت و حمایت از افراد قبیله و... باعث شده که وی به عنوان رئیس انتخاب شود، هدایت می شوند. رؤسای هر قبیله «لونکو» (Lonko) خوانده میشوند. سنّتهای به جای مانده از قبیله حکم قانون اساسی قبیله را داشته و غیرقابل تخطّی هستند. این قوانین اصطلاحاً «آدماپو» (admapu) نام گرفته اند[۹].
نیز نگاه کنید به
جامعه و نظام اجتماعی آرژانتین؛ گروهها و نهادهای اجتماعی آرژانتین؛ اقوام و قبایل سیرالئون؛ گروه های قومی اتیوپی؛ اقوام و قبایل مالی؛ اقوام و قبایل زیمبابوه
کتابشناسی
- ↑ Luna (1994). P128.
- ↑ Historia del Pais، Op.Cit
- ↑ Historia del Pais، Op.Cit P10.
- ↑ Leslie R. Op.Cit، P11.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ McCloskey, E (2006). Argentina, USA, Bradt Travel Guide, P26.
- ↑ McCloskey, E (2006). Argentina, USA, Bradt Travel Guide, P28.
- ↑ Leslie Ray، Op.Cit، P25.
- ↑ برگرفته از https://www.mapuchenation.org
- ↑ Leslie R. Op.Cit، P14.
منبع اصلی
خیرمند، احمدرضا (1391). جامعه و فرهنگ آرژانتین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص. 100-106.
نویسنده مقاله
احمدرضا خیرمند