مشاهیر ادبی سریلانکا

سوماراتنا بالاسوریا

سوماراتنا بالاسوریا (Somaratna Balasooriya)، نویسنده‌ای است که به عنوان پدید آورندۀ یک گرایش ادبی در ادبیات مدرن سینهالی شناخته شده است. او نگرش عمیق خود را در سبکی ساده و با طنزی کنایه آمیز دربارۀ حقایق اجتماعی سریلانکای معاصر با درکی بی نظیر "از ظرفیت انسان در برابر ضعف، ظلم و خشونت" به تصویر می‌کشد . بالاسوریا مفاهیم را از سیاست معاصر روز و همچنین از زندگی دانشگاهی و نویسندگی به زبانی تاثیرگذار ارائه می‌دهد. سوماراتنا دو رمان، یک مجموعۀ شهر و دو مجموعۀ داستان کوتاه و همچنین آثار غیر داستانی را منتشر کرده است. مجموعۀ بی نظیر داستان‌های کوتاه او کاراتایا(Karattaya) موضوعات اجتماعی روز را بررسی می‌کند. این مجموعه برندۀ جایزه ادبی کشور در سال 1992 شد و همچنین جایزه ادبی جاناتا(Janatha) را در سال 1993 گرفت که بعدها به انگلیسی با نام "گاری(The Cart)" ترجمه شد. بالاسوریا همچنین فیلمنامه‌ای را نوشته است و کارگردان فیلم‌های مستند است. او دکترای خود را از دانشگاه سوربون کسب کرده و در حال حاضر استاد زبان سینهالی در دانشگاه کلانیا(Kelaniya) در سریلانکا است.

پونیاکانته ویجنایاک

پونیاکانته ویجنایاک(Punyakante Wijenaike) که در سال 1933 در کلمبو به دنیا آمده یکی از مهمترین نویسندگان انگلیسی زبان است. سبک نوشتۀ او به دلیل ساده و قوی بودنش بسیار جذاب و معروف است. او اولین مجموعه داستان کوتاه خود را با نام "سومین زن(The Third Woman) در سال 1963 منتشر کرد. از آن زمان به بعد او علاوه بر انتشار شش رمان، چهار مجموعۀ داستان کوتاه، بیش از صد داستان را نیز در روزنامه‌ها و مجلات و گزیده‌های ملی و بین المللی ادبی و همچنین پخش فیلم در شبکه بی بی سی در سریلانکا منتشر کرده است.

اگرچه او بیشتر زندگی خود را در کلمبو گذرانده است اما در ابتدا روستاها را به عنوان تم و موضوع داستان‌هایش انتخاب کرده و بعدها نیز به موضوعات شهری پرداخته است. نوشته‌های او "ظلم و ستم یک اجتماع و یک گروه را نسبت به اعضای ضعیف تر آن" پر رنگ می‌کند. رمان او در سال 1998 "دشمن درون"(An Enemy Within) از ماسک‌ها و نقاب‌هایی که حقیقت زمان حال را می‌پوشانند" پرده بر می‌دارد.

رمان "گیرایا(Giraya)" او به صورت یک تله تئاتر درآمد. و در سال 1985 برندۀ جایزۀ "افتخار بانوان" شد. دولت سریلانکا در سال 1988 جایزۀ ادبی را به او اعطا کرد. او در سال 1994 به خاطر رمانش آمولت(Amulet) (طلسم) برندۀ جایزۀ گراتیان(Gratiaen) گردید و در سال 1996 به همراه کشور سیرالئون برندۀ رقابت داستان کوتاه رادیو کشور‌های مشترک المنافع شد.

پنامبلام

پنامبلام(Ponnambalam) در شمال و در شهر جفنا متولد شد. او شاعر و روزنامه‌نگاری بزرگ است که در میان شاعران دهۀ 1970 به عنوان نسل دوم نویسندگان تامیل در سریلانکا مورد توجه قرار گرفته است. بر خلاف نویسندگان تامیل گذشته که عملکرد جامعه و رویداد‌های ظلم و ستم را ارزیابی می کردند، پنامبلام بیشتر درگیر شخصیت‌ها و انسانیت درون بود.

او اولین مجموعه اشعارش را در سال 1968 منتشر کرد و در سال 1997 به خاطر اولین مجموعه داستان‌های کوتاهش به نام "کادالوم کارایوم(Kadalum Karayum)" برندۀ جایزۀ ادبی ایالات شمال‌شرقی شد . پنامبلام همچنین در سال 1999 به خاطر نوشتن رمان "نوییل ایروتال(Noyil Iruthal)" جایزه ادبی کشور را دریافت کرد.

جایاتیلاک

جایاتیلاک(Jayatilake) یکی از برجسته‌ترین نویسندگان خلاق سریلانکا در دوره ادبیات مدرن است. او طلایه‌دار نوشتن رمان‌های رئالیستی است که زندگی روستائیان را دقیقا مشاهده و بررسی کرده است. اولین اثر خلاق او پوناروپتیا(Punaruppttiya) مجموعۀ داستان کوتاهی است که در سال 1955 منتشر شد و با استقبال مردم روبرو گردید. او به خاطر نوشتن رمان "کاریتا توناک(Caritha Thunak)" که در سال 1963 منتشر شد جایزه دریافت کرد. این داستان با بیان صحنه‌ای از زندگی روستائیان که در مزرعه مشغول کار هستند و با شرح رابطۀ صمیمانه روستائیان و زمین آغاز می‌شود. جایاتیلاک در این اثر و سایر رمان‌هایش چگونگی زندگی جامعۀ روستایی را که بر اساس ارزش‌های مشترک بسیار صمیمی اداره می‌شود، توضیح داده است. جایاتیلاک علاوه بر این شش مجموعه از داستان کوتاه و شانزده رمان دیگر را نیز منتشر کرده است. برخی از آثار او نیز ترجمه شده‌اند. وی همچنین در سال 1967 جایزۀ دوستی یونسکو را نیز دریافت کرد.

گوناداسا آماراسکارا

گوناداسا آماراسکارا(Gunadasa Amarasekara)، در یکی از روستا‌های نزدیک شهر گال(Galle) به دنیا آمد. او یک رمان نویس، داستان سرا، شاعر، منتقد ادبی و مقاله نویس است و به عنوان پدر ادبیات سینهالی مدرن به حساب می‌آید. او به دلیل انتقاد شدید از سیاستمداران ریاکار و روشنفکران خود محور به عنوان یک نویسندۀ جنجالی و بحث برانگیز شناخته می‌شود. آماراسکارا شعر سینهالی را با یک قالب جدید شاعری که از اشعار قومی سریلانکا اقتباس و استنتاج شده است، تغییر داد.

او دانشجوی دندانپزشکی بود و زمانی که در دانشکده دندانپزشکی در پرادنیا(Peradeniya) تحصیل می‌کرد، نویسندگی را آغاز کرد. وی در سن پنجاه سالگی با شرکت درمسابقۀ داستان کوتاه جهان که توسط نیویورک هرالد تریبون(New York Herald Tribune) برگزار گردید؛ با نوشتن داستان کوتاه سوما(Soma) کشورش را به سایر ملل دنیا معرفی کرد. این اثر در سال 1952 در مجموعه داستان‌های برگزیده جهان چاپ شد.

او در اواسط دهۀ 1950 رئیس دانشکدۀ شعر پرادمیا(Perademiya) شد. آماراسکارا تاثیرات ادبی خارجی را رد کرد و قالب داستان کوتاه سینهالی را گسترش داد. داستان‌های او بیشتر با مسائل اجتماعی و فرهنگی طبقۀ متوسط سر و کار دارد. اولین رمان او کاروماکارایو(Karomakarayo) تضادهایی را برانگیخت، زیرا او یک سیاستمدار تشنه قدرت را به تصویر کشیده بود. این رمان توسط تیسا آبیسکارا(Tissa Abeysekara) تبدیل به فیلم شد. با آغاز دهۀ 1970 او علاوه بر فعالیت به عنوان جراح دندانپزشک در زمینۀ نقد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نیز فعال بود و به نقش خود به عنوان یک فعال اجتماعی و یک نظریه‌پرداز ادامه داد. در همین دوره وی با نوشتن داستان گاماناکا مولا(Gamanaka Mula) تحول طبقه متوسط سریلانکا و مفهوم جاتیکا چینتایانا(Jaatika Chintayana) (آگاهی ملی) را صراحتا بررسی و نقد کرد.

آن راناسینگ

آن راناسینگ(Anne Ranasinghe)، در بیستم اکتبر 1925 در "اسن(Essen)" در آلمان متولد شد. او یک شاعر معروف بین‌المللی است. برای فرار از دست نازی‌های آلمان او به انگلیس رفت و پس از آشنایی با یک پروفسور سریلانکایی با او ازدواج کرد و به این ترتیب او شهروند سریلانکا در سال 1956 شد. اولین سری مجموعه اشعارش " و خورشتیدی که زمین را می‌مکد تا بخشکد(And the sun that sucks the earth to dry)" را در سال 1971 منتشر کرد. اگرچه او در ابتدا شاعر بود ولی داستان‌های کوتاه، مقالات و ترجمه‌های بیشماری را منتشر کرده است. کار‌های او علاوه بر پخش رادیویی به 9 زبان نیز ترجمه در هفده کشور منتشر شد.

با بهره‌گیری از تجربیات زندگی شخصی‌اش نوشته‌های او "بسیار پر احساس و قوی و تکان دهنده است". مسئله هولوکاست موضوعی است که در اشعار راناسینگ بارها تکرار شده و با گذشتۀ خشونت بار سریلانکا مقایسه شده است. مانند شعر جولای 1983 موضوعات تن‌هایی، انزوا و شکنجه و آزار اقلیت‌ها در بسیاری از اشعار او دیده می‌شود.

راناسینگ جوایز ملی و بین المللی بسیاری را برده است از جمله جوایزیش می‌توان از جایز هنری سریلانکا برای سرودن شعر در سال 1985 و برای آثار غیر داستانی در سال‌های1987 و 1992 نام برد. او در سال 1994 برای نوشتن بهترین مجموعه داستان‌هایش جایزۀ ادبی سریلانکا را دریافت کرد. راناسینگ از اعضای انجمن نویسندگان انگلیسی سریلانکا و ویراستار رسمی شبکه‌ها و مجلات است. نام او در مجموعۀ اشعار قرن بیستم آکسفورد(Oxford Companion to twentieth century poetry , Oxford and New York: Oxford 1994) نیز آمده است.

الانکاراگ ویکتور سوراویرا

الانکاراگ ویکتور سوراویرا(Alankarage Victor Suraweera)، در 29 اکتبر سال 1930 به دنیا آمد. او یک کارشناس برجستۀ ادبیات سینهالی و نویسنده‌ای خلاقی است که چهار مجموعه داستان کوتاه و پنج رمان و چندین آثار آکادمیک را منتشر کرده است. دانش آکادمیک و تخصصش نسبت به اصطلاحات زبان سینهالی و تسلطش در ادبیات کلاسیک به خوبی در نوشته‌هایش مشهود است. پس از انتشار اولین مجموعه داستان‌های کوتاهش، یکی از منتقدان ادبی در توصیف این اثر گفت:

" ستارۀ جدیدی در آسمان ادبیات سینهالی متولد شد".

سوراویرا یک سیاستمدار و نویسنده‌ای کاردان و مدتی نیز معاون وزیر فرهنگ بوده است.

نیز نگاه کنید به

منبع اصلی

رکنی، مهدیقلی (1391). جامعه و فرهنگ سریلانکا. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار).

نویسنده مقاله

مهدیقلی رکنی