منابع مالی بخش آموزش در چین

عمده‌ی هزینه‌های آموزشی کشور بر عهده‌ی دولت مرکزی، دولت‌های محلی و برخی نهادهای اجتماعی غیردولتی است.[i] هزینه‌ی آموزشی ابتدایی و متوسطه را نیز دولت‌های مرکزی و محلی از بودجه‌ی عمومی کشور تأمین می‌نمایند، هزینه‌های آموزش عالی بر عهده‌ی دولت مرکزی و دولت‌های محلی و نهادهای اجتماعی غیردولتی است.[ii] در کنار بخش دولتی، برخی از افراد حقیقی و حقوقی و نهادهای غیردولتی داخلی و خارجی نیز در تأمین منابع مالی برای توسعه‌ی آموزش به ویژه در مناطق محروم و روستایی، به کمک دولت شتافته‌اند. اجرای پروژه‌های آموزشی غیردولتی هم­چون «پروژه‌ی امید» (Project Hope) و «پروژه‌ی غنچه‌ی بهار»(Project Spring Bud) و پروژه ­های دولتی «آموزش اجباری 9 ساله» و «آموزش اجباری روستایی» از جمله نهادهایی هستند که در کنار وزارت آموزش و پرورش در امر توسعه‌ی آموزشی تلاش‌های فراوانی نموده‌اند.

پروژه‌ی امید، قابل بازیابی از: https://www.researchgate.net/figure/Project-Hope-poster-1993-reproduced-with-permission-from-Project-Hope-China-Youth_fig5_233448004

پروژه‌ی آموزشی «امید»

در دهه‌ی 1990 میلادی، از سوی بنیاد توسعه‌ی جوانان چین، پروژه‌ی آموزشی «امید» با هدف جلوگیری، کاهش، و به تحصیل بازگرداندن دانش آموزانی که به دلایل اقتصادی از ادامه‌ی تحصیل باز می­مانند، به ویژه در مناطق محروم و روستایی، تأسیس شد. منابع مالی این پروژه از طریق جمع آوری کمک‌های مردمی از داخل و خارج کشور تأمین می‌گردد. «پروژه‌ی امید» گسترده ترین نهاد غیردولتی است که طی 20 سال گذشته توانسته بیش از 2/3 میلیارد یوان کمک‌های مردمی جمع آوری و از این طریق 9/2 میلیون دانش آموز ترک تحصیل کرده را برای ادامه‌ی تحصیل کمک مالی کند. این پروژه هم­چنین هزینه‌ی ساخت 12700 باب مدرسه، و برگزاری دوره‌های باز آموزی معلمان 30 هزار روستا را تأمین کند. این پروژه در تغییر سرنوشت دانش آموزان بسیاری مؤثر بوده و حساسیت دولت و جامعه را نسبت به ضرورت توسعه‌ی آموزش در مناطق محروم کشور جلب نموده است.

پروژه­‌ی آموزشی «غنچه­ ی بهار»

این پروژه در سال 1989 میلادی، از سوی بنیاد کودکان و نوجوانان چین راه اندازی شد. هدف این پروژه بازگرداندن دانش آموزان دختر ترک تحصیل کرده در مناطق محروم به مدرسه و ادامه‌ی تحصیل آن‌ها بود. بودجه‌ی این پروژه از منابع مختلف غیردولتی تأمین می‌شود. این تشکیلات تا سال 2007 میلادی، بیش از 600 میلیون یوان کمک مردمی جمع آوری و از آن برای کمک به بازگردان ۱/۷ میلیون از دختران ترک تحصیل کرده‌ی 30 استان و منطقه به مدرسه جهت ادامه‌ی تحصیل استفاده کرده و بیش از 600 مدرسه‌ی دخترانه و 5000 کلاس در این مناطق ایجاد کرده است. این پروژه هم­چنین، توانسته برای 416 هزار از دختران و زنان محروم دوره‌های کارآموزی برگزار و ایجاد شغل نماید.

پروژه‌­ی دولتی «آموزش اجباری 9 ساله»

دولت چین، به منظور ریشه کن ساختن بی سوادی در این کشور، در سال 1986 میلادی، قانون آموزش اجباری 9 ساله را تصویب و به مورد اجرا گذاشت. بر اساس این قانون، تمامی کودکان بالای 6 سال این کشور بدون استثنا، بایستی حداقل دوره‌ی آموزشی 9 ساله‌ی ابتدایی و راهنمایی را اجباراً طی کنند. دانش آموزانی که مشمول این قانون می‌باشند از پرداخت شهریه‌ی آموزشی معاف هستند. طبق قانون تکمیلی سال 1994، آموزش اجباری 9 ساله بایستی در سه مرحله اجرا شود: نخست در مناطق توسعه‌یافته از نظر اقتصادی؛ دوم در مناطق نسبتا توسعه‌یافته؛ و سوم در مناطق درحال توسعه. در سال 1955 وزارت آموزش و پرورش با همکاری وزارت اقتصاد در 21 استان و منطقه‌ی خودمختار با بودجه‌ای بالغ بر ۱۱/۶ میلیارد یوان، این قانون را به مورد اجرا گذاشتند. تاکنون اهداف تعیین شده برای این پروژه در اکثر مناطق کشور محقق شده و تنها مناطق کاملا دور افتاده و صعب العبور هستند که تا کنون به صددرصد اهداف نائل نشده‌اند. طبق آمار اعلام شده از سوی وزارت آموزش چین، تا پایان سال 2008، جمعاً بیش از 3038 شهرستان و ناحیه به استاندارد تعیین شده در آموزش اجباری دست یافته‌اند که ۹۹/۱ درصد شهرستان‌ها و ناحیه‌های سراسر چین را که بالغ بر ۹۹/۳ درصد از کل جمعیت را شامل می‌شود، پوشش داده است.

پروژه‌ی دولتی «آموزش اجباری روستایی»

دولت چین، اجرای پروژه‌ی اجباری آموزش روستایی را از سال 2006 تا 2010 با هدف توسعه‌ی آموزش در مناطق روستایی و محروم به مورد اجرا گذاشت. دولت مرکزی با همکاری دولت‌های محلی و با اختصاص 218 میلیارد یوان، بیش از 36 میلیون دانش آموز روستایی را در این مناطق تحت پوشش قرار داده و ضمن تأمین هزینه‌های آموزشی آنان از قبیل کتاب و لوازم التحریر آموزشی، بازسازی و نوسازی و تعمیر مدارس روستایی را نیز انجام داده است. در این برنامه‌ی آموزشی، موضوعات درسی به دو دسته ی دروس متمرکز دولتی و دروس محلی تقسیم می‌شود که عناوین محلی توسط دولت‌های استانی مطابق با نیازهای محلی ارائه می‌گردد.

نیز نگاه کنید به

نظام آموزش و پرورش در چین معاصر؛ مدیریت آموزش و پرورش در چین معاصر

پاورقی

[i] - بر اساس آمار منتشره از سوی وزارت آموزش چین، هزینه ­های آموزشی ۱۴/۵۸ درصد کل بودجه­ ی دولت در سال 2007 را به خود اختصاص داده است. طبق این خبر، در سال 2005 مجموعاً ۲/۸۲ درصد GDP چین صرف آموزش شده و دولت قصد دارد طی چند سال آینده این میزان را به 4 درصد GDP کل کشور برساند.

[ii] - طبق آمار منتشره در خبرگزاری شین هوا (مورخ 21 ژوئیه سال 2007) بودجه­ ی آموزشی کشور چین در سال 2007، بیش از 70 میلیارد دلار بوده است که نسبت به سال پیش 5/6 میلیارد دلار افزایش داشته است.

منبع اصلی

_{سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی.}

نویسنده مقاله

علی محمد سابقی