نخستین فیلم سینمایی ساخت چین
نخستین فیلم چینی، در سال 1905 میلادی، با فیلمبرداری از یکی از نمایشهای مشهور اپرای پکن با عنوان «فتح کوه» ساخته شد. پس از آن، برای ده سال این شرکتهای خارجی بودند که در عرصهی صنعت فیلم چین فعال بودند و تولید فیلم داخلی دیگری صورت نگرفت. در دههی 1910، دو استودیو تولید فیلم به نامهای «فِنگ تی (Fengti)» و «آسیا» تاسیس شدند. بنیانگذار استودیوی فیلم آسیا، فردی آمریکایی بود که نخستین فیلم خود را در شانگهای که مرکز تولید فیلم بود، با عنوان «زوج نا سازگار» ساخت. در دههی 1920، چینیها شیوهی تهیه و تولید فیلم را از تکنیسینهای آمریکایی فرا گرفتند، ولی نفوذ آمریکا در صنعت فیلم چین تا دو دههی بعد ادامه یافت. در این دوره بود که شرکتهای بزرگ تولید فیلم چین از جمله «کمپانی فیلم مینگشینگ (Mingxing Film Company)» و «کمپانی فیلم تیَنای (Tianyi Film Company)» فعالیت خود را آغاز کردند. کمپانی «مینگشینگ» به تولید فیلمهای کمدی پرداخت که فیلم «عشق کارگران» از تولیدات این کمپانی بوده است. فیلم داستانی بلند «یتیم پدر بزرگ را نجات میدهد» و «مار سفید» (1926) هم از فیلمهای ساخت کمپانی تیانای هستند. در دههی 1920 که دولت درگیر منازعات سیاسی داخلی بود، سینمای تجاری در شانگهای رشد کرد و فیلمهایی با موضوع هنرهای رزمی، داستانهای تخیلی، اپرای سنتی تولید و به بازار عرضه شد. حزب کمونیست چین هم در دههی ۱۹۳۰ میلادی، با تشکیل یک گروه فیلمسازی به نام «دیَن اینگجو (Dian Ying Zhuo)»، فیلمهایی با ایدههای چپی-لیبرالی با کیفیت هنری قابل قبولی تولید کرد. این فیلمها معمولاً دارای ملودرامهایی با نکتههای اجتماعی و چاشنی ضد ژاپنی بودند. «کرم ابریشمهای بهاری» (۱۹۳۳) از «جِنگ بوگائو»، «الهه» (۱۹۳۴؛ صامت) از «ووین گانگ»، «بزرگراه» (۱۹۳۴)، از «سون یو»، «فرشتهی خیابانی» (۱۹۳۷) و «چهارراهها» (۱۹۳۷) از «شِنزیلینگ»، از جملهی این فیلمها بودند.
با حملهی ژاپن به چین در سال 1937 میلادی و اشغال شانگهای، صنعت فیلم چین به هنگکنگ منتقل شد. در سال 1945 میلادی، با راهاندازی مجدد تولید فیلم در سرزمین اصلی، موضوع اصلی فیلمها را فجایع جنگ و اشغال تشکیل میداد. فیلمهایی همچون «رود بهاری به سوی شرق جاری است» (1947) از «کاری چوشنگ» و «جِنگ جونلی» و فیلم «هشتاد هزار مایل ابر و ماه» (1947) از «شی دونگشان»، «کلاغها و گنجشکها» از تولیدات سینمایی این دوره به شمار میروند. در سال 1935، نخستین جایزهی بین المللی جشنوارهی مسکو به فیلم«آواز مرد ماهیگیر» تعلق گرفت. شرکت فیلم (فرهنگ)، در همین مقطع به تولید فیلمهایی فارغ از پیامهای سیاسی پرداخت و فیلم«بهار در شهر کوچک» را به کارگردانی «فی مو» در سال 1948، و در آستانهی حاکمیت کمونیستها تولید کرد که بهعنوان یکی از بزرگترین فیلمهای تاریخ سینمای چین شناخته شده است. این فیلم که با رویکار آمدن رژیم کمونیستی، از ادامهی نمایش آن جلوگیری شد، در جشنوارهی «جایزهی فیلم هنگ کنگ» در سال 2004، جایزهی برترین فیلم چینی زبان تاریخ چین را به خود اختصاص داد.
نیز نگاه کنید به
هنر در چین؛ صنعت فیلم و سینمای چین؛ سیر تحول سینمای چین؛ ورود صنعت سینما در چین؛ آغاز ورود صنعت سینما به چین تا دوران انقلاب کمونیستی؛ صنعت سینما در دوران حاکمیت کمونیست ها
منبع اصلی
سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی.
نویسنده مقاله
علی محمد سابقی