کشاورزی در تاجیکستان

از دانشنامه ملل
نمودار 1

علی رغم کوهستانی بودن تاجیکستان به دلیل وفور منابع آب و مساعد بودن وضعیت جوی برای کشت برخی محصولات زمینه مناسبی برای کشاورزی در این جمهوری وجود دارد. به طوری که بر اساس آمارهای موجود 56 درصد منابع آب آسیای مرکزی از تاجیکستان سرچشمه می‌گیرد. بخش کشاورزی بر اثر سیاست­‌های استعماری شوروی سابق سرمایه گذاری­‌هایی در راستای تک محصولی نمودن این کشور به سوی تولید یک محصول خاص یعنی پنبه هدایت شده است. به طوری که تاجیکستان در سال 1990 با تولید 900 هزار تن مقام چهارم تولید این محصول را در سطح جهانی به خود اختصاص داد. اما صنایع تبدیلی پنبه در این کشور رشد چندانی نکرده‌اند و حدود 90% محصول تولید شده به صورت خام به خارج صادر می شود. سالانه بیش از 1/5 میلیون تن غله در تاجیکستان مصرف می‌شود که بیش از 1/2 میلیون تن آن از خارج وارد می‌شود.

نمودار 2

مساحت کل زمین‌های زراعی 4/2 میلیون هکتار و یا 29/4% کل اراضی کشور می‌باشد. اما کل زمین‌های حاصلخیز زیر کشت حدود 850 هزار هکتار و یا 5/9% کل اراضی کشور است. 70% کل تولید ناخالص ملی تاجیکستان را پنبه تشکیل می‌دهد. میزان تولید پنبه­‌ی این کشور در سال 1990 بیش از 900 هزار تن بود که مقام چهارم جهانی را به خود اختصاص داده بود. با آغاز جنگ داخلی تولید این محصول به کمتر از 300 هزار تن در سال 1993 رسید. پس از پایان جنگ داخلی مجدداً تولید این محصول سیر صعودی به خود گرفت و به اندکی بیش از 450 هزار تن رسیده است. یکی از مهم‌ترین منابع تأمین ارز و درآمد ملی این جمهوری محسوب می‌شود.

نمودار 3

مزارع غله این کشور در ارتفاع 3500 - 3000 متر از سطح دریاهای آزاد قرار گرفته‌­اند که در آنها بیشتر گندم، جو، جو دوسر، برنج، ذرت کشت می­‌شود. همچنین به دلیل شرایط مناسب، تاجیکستان دارای باغات بسیاری می‌­باشد. بویژه باغات زردآلو و انگور که بیش از 190 نوع انگور در آن تولید می‌شود و یکی از صادرات این کشور است. دامپروری نیز یکی از بخش‌های مهم کشاورزی و اقتصاد تاجیکستان محسوب می‌شود. زیرا این کشور دارای دو میلیون هکتار مراتع طبیعی است و انواع گوسفندان گوشتی(90 - 80 کیلوگرم) و قوچ(140 - 120 کیلوگرم) و قوچ­‌های حصاری(190 - 150 کیلوگرم). گوسفندان پشمی عمدتاً در ولایت بدخشان و برخی نواحی دیگر تاجیکستان پرورش می‌­یابند.

در بخش کشاورزی میزان سطح زیر کشت محصولات کشاورزی در تاجیکستان افزایش یافته است. از سال 2002 این رشد جهشی بوده و از حدود 45000 کیلومتر مربع به بیش از 47000 کیلومتر مربع افزایش یافته است.

میزان تولید غلات در تاجیکستان از سال 1992 تا 2010 از رشد چشمگیری برخوردار بوده است و از حدود 25000 تن به بیش از 100000 تن افزایش یافته است[۱][۲].

نیز نگاه کنید به

کشاورزی در سودان؛ کشاورزی در سوریه؛ کشاورزی اتیوپی؛ کشاورزی افغانستان؛ کشاورزی در مالی

کتابشناسی

  1. برگرفته از https://www.worldbank.org/2011
  2. زهریی، حسن(1391). جامعه و فرهنگ تاجیکستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص. 100-102