گروه‌ها و نهاد‌های اجتماعی اردن

از دانشنامه ملل

اردن به عنوان یک کشور مستقل، پدیده‌ای متعلق به قرن بیستم است. پیش از آن این سرزمین هیچگاه موجودیت مستقلی نداشته و همواره ضمیمه پادشاهی و امپراطوری‌های نیرومند بوده است. سرزمین اردن تقریبا همان سرزمین‌های عمون، جلعاد، مؤاب تورات و ولایت‌های مونترال(Montrel) و کرک(Karak) در مملکت لاتینی اورشلیم است. رهبران اولین جنگ صلیبی این ولایات را پس از گرفتن اورشلیم به‌وجود آوردند. قسمت‌های غربی این مناطق در آن زمان، بخشی از پادشاهی اسرائیل را تشکیل می‌داده است. تاریخ زندگی در این کشور به 6000 سال قبل از میلاد می‌رسد. در این منطقه در 2400 سال قبل از میلاد در دوره برنز، تمدن کشاورزی به وجود آمد که‌ این تمدن در سال 1800 قبل از میلاد از بین رفت. در دوره آهن منطقه اردن تحت سلطه چهار گروه سامی‌ نژاد به نام‌های ادومی‌ها(Edomite)، مؤابی‌ها(Moabite)، عمونی‌ها(Ammonite) و آموری‌ها(Amorite) درآمد که از شمال تا جنوب این سرزمین را پوشاندند، آنان مردمی‌ کشاورز بودند. در قرن دهم قبل از میلاد خاندان اسرائیل و داوود (ع) و سلیمان نبی بر منطقه حکم راندند و باید گفت قلمروی امروزی دولت اردن بخش کوچکی از سرزمین‌هایی است که از مناطق باستانی جهان محسوب می‌شود. کشف تعداد بسیار زیادی از سنگ‌های آتش‎‌زنه (سنگ چخماق) در اقصی نقاط صحرای اردن حاکی از اقامت شکارچیان دوره متاخر پالئولتیک در این دشت‌هاست.

آثار باقی‌مانده از اماکن مسکونی، سنگ‌ها و صخره‌های تراشیده‌شده و همچنین انواع ظروف گلی‌ نشان‌دهنده تداوم زندگی گروه‌های اجتماعی اولیه در اردن از 7000 سال قبل از تاریخ تا دوران برنز است (2100 تا 3000 قبل از میلاد). صلح و آرامش ساکنان سرزمین باستانی اردن در اواسط عصر برنز با حمله قبایل صحرانشین اطراف به پایان رسید. پیامد این حملات، ویرانی اماکن مسکونی روستایی و مراکز تجاری در شهرها بود. برقراری امنیت مجدد و آغاز فعالیت‌های اجتماعی تا زمان تصرف منطقه به دست سربازان مصری بعد از سال‌های 1580 قبل از میلاد ممکن نشد. هرچند بعضی از باستان شناسان براین اعتقادند که بین سال‌های 1300 تا 1900 قبل از میلاد هیچ یک از قدرت‌ها فراتر از نیروی قبیله‌ای حاکم بر منطقه نبود، ولیکن تحقیقات جدید و بررسی روند منظم تکامل ابزارهای مورد استفاده قبایل ساکن سرزمین اردن و همچنین وجود دو معبد مصری متعلق به‌این دوران در شهر عمان حاکی از سرکوب قبایل مهاجم به وسیله یک قدرت برتر و برقراری امنیت و شروع مجدد زندگی اجتماعی در منطقه است[۱][۲].

نیز نگاه کنید به

گروه‌ها و نهاد‌های اجتماعی آرژانتین؛ گروه‌ها و نهاد‌های اجتماعی مالی؛ گروه‌ها و نهاد‌های اجتماعی سیرالئون؛ گروه‌ها و نهاد‌های اجتماعی روسیه؛ گروه‌ها و نهاد‌های اجتماعی کانادا؛ گروه‌ها و نهاد‌های اجتماعی  تونس؛ گروه‌ها و نهاد‌های اجتماعی کوبا؛ گروه‌ها و نهاد‌های اجتماعی ژاپن؛ گروه‌ها و نهاد‌های موثر اجتماعی سنگال؛ گروه‌ها و نهاد‌های موثر اجتماعی مصر؛ نهادها و سازمان‌های فرهنگی لبنان

کتابشناسی

  1. مناقبتی، محمدرضا، اردن، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، تهران: وزارت امور خارجه، موسسه چاپ و انتشارات
  2. لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)