فرهنگ عمومی لبنان: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''آداب و رسوم''' لبنان به دليل سكونت طوائف مختلف مذهبي از آداب و سنتهاي متنوع و گوناگونی برخوردار است. بسياري از رسوم و سنت‌هاي طوائف لبناني با هم‌كيشان آنان در ديگر كشورها مشابه است و در طول قرون نيز برخي تفاوت‌ها پديد آمده است. در ميان مسلما...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''آداب و رسوم'''
==== '''آداب و رسوم''' ====
[[لبنان]] به دلیل سكونت طوائف مختلف مذهبی از آداب و سنت های متنوع و گوناگونی برخوردار است. بسیاری از رسوم و سنت‌های طوائف لبنانی با هم‌كیشان آنان در دیگر كشورها مشابه است و در طول قرون نیز برخی تفاوت‌ها پدید آمده است. در میان مسلمانان  نیز آداب و سنت های مشتركی وجود دارد و در عین حال اهل سنت و شیعیان برخی آداب و سنت های ویژه خود را دارند. درزی ها و علوی ها نیز هر چند در زمره طوائف مسلمان به شمار می‌روند برخی سنت های كاملاً متفاوت با دیگر مذاهب اسلامی دارند. این تفاوت‌ها در میان مذاهب مسیحی شرقی و غربی نیز به چشم می‌خورد.


لبنان به دليل سكونت طوائف مختلف مذهبي از آداب و سنتهاي متنوع و گوناگونی برخوردار است. بسياري از رسوم و سنت‌هاي طوائف لبناني با هم‌كيشان آنان در ديگر كشورها مشابه است و در طول قرون نيز برخي تفاوت‌ها پديد آمده است. در ميان مسلمانان  نیزآداب و سنتهاي مشتركي وجود دارد و در عين حال اهل سنت و شيعيان برخي آداب و سنتهاي ويژه خود را دارند. درزيها و علويها نيز هر چند در زمره طوائف مسلمان به شمار مي‌روند برخي سنتهاي كاملاً متفاوت با ديگر مذاهب اسلامي دارند. اين تفاوت‌ها در ميان مذاهب مسيحي شرقي و غربي نيز به چشم مي‌خورد.  
====  '''سنتهای ماه مبارك رمضان''' ====
ماه مبارك رمضان در لبنان مناسبتی شبه ملی تلقی می‌شود و برای مسلمانان آداب و سنت های ویژه‌ای را به همراه دارد و گاه مسیحیان هم در برخی برنامه‌های سنتی این ماه با مسلمانان مشاركت می‌كنند. سنت كوبیدن بر طبل توسط مردی كه به او مسحراتی گفته می‌شود به همراه شعرخوانی و با لباس سنتی در سحرهای رمضان، هرچند نه به قوت و گستردگی گذشته، همچنان در كوچه‌ ها و خیابان های برخی مناطق مسلمان‌ نشین انجام می‌شود. برپایی خیمه‌های رمضانی در محله‌ ها است.. جمع‌ آوری كمك های مردمی برای نیازمندان نیز در این ماه انجام می‌شود.. شلیك توپ به هنگام افطار و سحر هم سنتی برای جای مانده از دوره حاكمیت عثمانی‌ هاست. افطاری دادن از جمله سنت های دیرینه مسلمانان این كشور است كه گاه پیروان دیگر ادیان نیز در این مراسم شركت می‌كنند. موسسات خیریه هم در این ماه با برپایی مراسم افطاری، به جمع آوری کمک های مالی مبادرت می ورزند.


==== '''غذاهای سنتی'''[i] ====
لبنان به لحاظ تنوع غذایی از كشورهای مشهور خاورمیانه است. هر چند سفره لبنانی آمیزه‌ای از غذاهای غربی و شرقی است، غذاهای عربی و تركی همراه با انواع شرینی‌جات و سهم عمده‌ای در آن دارند. مواد غذایی غنی، روغن زیتون، انواع سبزیجات و آب لیمو در تركیب سفره غذای لبنانی‌ها نقش اساسی دارد.


'''سنتهاي ماه مبارك رمضان'''*''':'''ماه مبارك رمضان در لبنان مناسبتي شبه ملي تلقي مي‌شود و براي مسلمانان آداب و سنتهاي ويژه‌اي را به همراه دارد و گاه مسيحيان هم در برخي برنامه‌هاي سنتي اين ماه با مسلمانان مشاركت مي‌كنند. سنت كوبيدن بر طبل توسط مردي كه به او مسحراتي گفته مي‌شود به همراه شعرخواني و با لباس سنتي در سحرهاي رمضان، هرچند نه به قوت وگستردگی گذشته، همچنان در كوچه‌ها و خيابانهاي برخی مناطق مسلمان‌نشين انجام مي‌شود. برپايي خيمه‌هاي رمضاني در محله‌ها است.. جمع‌آوري كمكهاي مردمي براي نيازمندان نیز در اين ماه انجام مي‌شود.. شليك توپ به هنگام افطار و سحر هم سنتي براي جاي مانده از دوره حاكميت عثماني‌هاست. افطاري دادن از جمله سنتهاي ديرينه مسلمانان اين كشوراست كه گاه پيروان ديگر اديان نيز در اين مراسم شركت مي‌كنند. موسسات خیریه هم دراین ماه با برپائی مراسم افطاری،به جمع آوری کمکهای مالی مبادرت می ورزند.
معروف ترین پیش‌ غذاهای لبنانی عبارتند از: '''باباغنوج'''  از تركیب بادمجان كبابی، ارده، روغن زیتون و سیر تهیه می‌شود. '''حُمّص''' از تركیب نخود پخته چرخ كرده، ارده و سیر و روغن زیتون فراهم می‌آید. '''تبَّوله''' نوعی سالاد عربی است كه از بلغور پخته، گوجه‌فرنگی، نعناء و جعفری و آب لیمو ترش تركیب می‌شود. '''فَتّوش''' نیز نوعی دیگر از سالاد است كه شامل خیار، گوجه‌فرنگی ،کاهو، نعنا و تكه‌ های سرخ شده نان لبنانی و آب لیمو ترش است. '''مكدوس''' به عنوان پیش غذا و یا همراه غذا مصرف می‌شود و ماده اصلی آن بادمجان است كه در شكم آن گردو و فلفل قرار دارد و مدتی در روغن زیتون قرار داده می‌شود.  


'''غذاهاي سنتي'''*''':''' لبنان به لحاظ تنوع غذايي از كشورهاي مشهور خاورميانه است. هر چند سفره لبناني آميزه‌اي از غذاهاي غربي و شرقي است، غذاهاي عربي و تركي همراه با انوع شريني‌جات و سهم عمده‌اي در آن دارند. مواد غذايي غني، روغن زيتون، انواع سبزيجات و آب ليمو در تركيب سفرة غذاي لبناني‌ها نقش اساسي دارد.  
از جمله غذاهای لبنانی '''مجدره''' است كه نوعی غذای عدسی با مخلفات مربوطه است. '''كَبْسه''' شامل برنج و گوشت گوسفند یا مرغ است كه آن را با صنوبر و خلال بادام تزیین می‌كنند. '''فته''' نوعی آبگوشت است كه موقع مصرف گاه ماست هم به آن اضافه می‌شود. '''ورق عنب''' نیز همان دلمه است كه با برگ مو و مواد داخل آن و گاه همراه گوشت چرخ كرده تهیه می‌شود. '''كوسه محشی''' غذای لبنانی و ماده اصلی آن كدوست كه شكم آن را از گوشت و پیاز و گوجه و صنوبر پر می‌كنند. انواع كباب با گوشت گوسفند نیز معمولاً یكی از غذاهای اصلی سفره‌ها ی لبنانی است. '''شیش طاووق''' هم نوعی كباب گوشت مرغ است كه شباهتی با جوجه كباب ایرانی‌ها دارد.  


معروفترين پيش‌غذاهاي لبناني عبارتند از: '''باباغنوج'''  از تركيب بادمجان كبابي، ارده، روغن زيتون و سير تهيه مي‌شود. '''حُمّص''' از تركيب نخود پخته چرخ كرده، ارده و سير و روغن زيتون فراهم مي‌آيد. '''تبَّوله''' نوعي
از جمله غذاهای نسبتاً آماده می‌توان به '''مناقیش''' و '''لحم بعجین''' اشاره كرد. مناقیش شامل خمیر نان است كه روی آن را با پنیر مخصوص و یا زعتر كه نوعی سبزی خشك و معطر است می‌پوشانند و در فر مخصوص آن را می‌پزند. این ماده غذایی بیشتر به عنوان صبحانه مصرف می‌شود. لحم بعجین نیز شامل خمیرنان و گوشت چرخ كرده گوسفند و گوجه‌فرنگی است كه در فر پخته می‌شود و در تمام ساعات روز قابل استفاده است. ساندویچ '''فلافل''' و '''شاورما''' نیز از جمله غذاهای آماده‌است كه مشتریان بسیاری دارند. 


        *اطلاعات اين بخش با استفاده از منابع زير ارائه شده است:
==== '''سنت های ازدواج''' ====
مقوله ازدواج از مسائل معتنا به خانواده‌های لبنانی است. تا پیش از تأسیس لبنان بزرگ و تحولات فرهنگی اجتماعی ناشی از آن، از آنجا كه عزب بودن جوان عیب شمرده می‌شد، ازدواج در سنین پایین رسم بود و پسران جوان معمولاً بین 15 و 20 سالگی ازدواج می‌كردند و ماندن دختر پس از آن سن در خانه پدر پسندیده نبود. بر اساس همین سنت، در روستاها گاه پدران ناگزیر بودند كه دختران خود را در این سنین به ازدواج مردانی با سنین بالاتر و گاه تا 40 سال درآورند. این ازدواج‌ های زودهنگام به دلیل پایین بودن سطح آگاهی‌ها و كمبود امكانات بهداشتی، البته در برخی مواقع، عواقب نامطلوب از جمله فوت نوزاد اول و یا مادران، در اولین وضع حمل منجر می‌شد <ref>ضاهر (1984)،ص 226_227</ref>.این ازدواج ها، سنتی اجتماعی و عمدتاً درمیان روستا نشینان رایج بود، در پی افزایش آگاهی‌های اجتماعی و بهداشتی به ویژه در میان مسیحیان كه بیش از دیگر طوائف تحت تأثیر فرهنگ و آموزه‌های غربی بودند، به تدریج كاهش یافت. امروزه به طور خاص در شهرهای بزرگ، چنین ازدواج‌ هایی به ندرت صورت می‌گیرد؛ زیرا علاوه بر موارد پیش‌گفته، به دلیل شرایط اقتصادی و مشكلات هزینه‌ های بالا برای تأمین نیازهای اولیه تشكیل یك زندگی خانوادگی كه گاه جوان لبنانی را ناگزیر از مهاجرت به خارج از كشور می‌كند، عملاً سن ازدواج افزایش یافته است. در عین حال همچنان مواردی از ازدواج در سنین پایین در این كشور صورت می‌گیرد. طبق آمار موجود، در سال 2009، 2% از  زنان میان 15 تا 49 سال سن پیش از 15 سالگی و 13% آنان پیش از 18 سالگی ازدواج كرده‌اند <ref>ادارة الاحصاء المركزی (2012)،ج SIF.2</ref>.


-       وب سايت رايزني فرهنگي ج.ا.ايران در بيروت به آدرس: www.beirut.icro.ir
روش ازدواج در میان طوائف لبنانی، تفاوت‌ها و البته همانندی هایی دارد. در میان مسلمانان، معمولاً پرداخت مهریه در دو مرحله صورت می‌گیرد؛ بخشی از آن در ابتدای امر و بخشی دیگر كه سنگین‌ تر است، عندالمطالبه به زن پرداخت می‌شود. در میان خانواده‌ هایی كه گرایش مذهبی دارند، تعیین سفر حج به عنوان بخشی از مهریه مرسوم است. همچنین در میان مسلمانان عرف بر آن است كه جهیزیه را داماد تأمین كند و تنها در برخی مناطق، با افزایش مهریه، تأمین آن بر عهده خانواده عروس قرار می‌گیرد. ازدواج در میان مسیحیان نیز با تفاوت‌های عمده‌ای نسبت به ازدواج‌ های مرسوم در میان مسلمانان صورت می‌گیرد. معمولاً یك ماه پیش از نامزدی كشیش منطقه محل سكونت خانواده‌های دختر و پسر، موضوع ازدواج آنان را در جمع حاضران كلیسا اعلام می‌كند و چنانچه اعتراضی وجود نداشت، مراحل بعدی پی گرفته می‌شود. پس از توافق دختر و پسر برای ازدواج در آینده، مدتی را به آشنایی با یكدیگر می‌گذرانند <ref>(البستانی(1969)، ج1 ،ص 174</ref>. در مرحله بعد با ازدواج قطعی موافقت و به اجرای موارد توافق شده در مرحله اول اقدام می‌كنند.  


-       اطلاعات ميداني نگارنده
سنت های ازدواج در میان طوائف مختلف مسیحیان لبنان تفاوت‌هایی دارد. این تفاوت‌ها به خصوص میان مسیحیان شرقی و مسیحیان وابسته به كلیسای واتیكان مشهود است. قوانین و آیین‌ های ازدواج در میان مسیحیان از قرن نوزدهم تحت تأثیر قوانین و سنت های غربی قرار داشته است كه تا پیش از دوره قیمومیت فرانسه چندان آشكار نبود و از آن پس با تشویق فرانسویان به طور آشكار رعایت می‌شد <ref>ضاهر، ص228</ref>. مسیحیان ارتدوكس، مجلس عقد را به عنوان یك جشن دینی تلقی می‌كنند. در میان كاتولیك ها حداقل سن ازدواج، 16 سال برای پسران و 15 برای دختران است. حداقل سن ازدواج در میان ارمنی های ارتدوكس برای پسران 16 و 14 سال برای دختران و در میان پروتستان‌ها 18 سال برای پسران و 16 سال برای دختران است. درزی‌ های لبنان نیز بسیاری از سنت های قدیمی ازدواج از جمله ازدواج دختر با پسر عمو و با پسر دایی را رعایت می‌كنند. آنان به شدت نسبت به ازدواج دختر یا پسر درزی با افراد غیر درزی حساس و آن را مردود می‌دانند. <ref>زهرالدین( 1994)، ص276</ref>از دیگر سنت های مربوط به ازدواج در میان درزی ها، نامزدی دختر و پسر از دوران كودكی و گاه، هنگام تولد دختر است <ref>البستانی ،ج 1 ،ص 174</ref>.


==== '''زجل خوانی[ii]''' ====
زجل، نوعی شعرخوانی با لهجه‌ عامیانه است كه معمولاً به شكل ارتجالی سروده می‌شود. هنر شعر زجلی از جمله عناصر میراث فرهنگ عمومی مردم لبنان است. در شعرخوانی زجل به زیبایی‌ های طبیعت، افتخارات ملی، زندگی روزمره، مسائل اجتماعی و انسانی پرداخته می شود. دربرخی موارد نیز به صورت مناظره میان شاعران سروده و خوانده می‌شود و گاه تا نیمه‌ های شب ادامه می‌یابد . از آنجا که شعر زجل با لهجه عامیانه خوانده می شود و به فهم عمومی نزدیک است همواره مورد استقبال قرار می گیرد و از جمله تفریحات سنتی مردم لبنان است. 


سالاد عربي است كه از بلغور پخته، گوجه‌فرنگي، نعناء و جعفري و آب ليمو ترش تركيب مي‌شود. '''فَتّوش''' نيز نوعي ديگر از سالاد است كه شامل خيار، گوجه‌فرنگي ،کاهو، نعنا و تكه‌هاي سرخ شده نان لبناني و آب ليموترش است. '''مكدوس''' به عنوان پيش غذا و يا همراه غذا مصرف مي‌شود و ماده اصلي آن بادمجان است كه در شكم آن گردو و فلفل قرار دارد و مدتي در روغن زيتون قرار داده مي‌شود.
==== '''مناسبت ها، تعطیلات وتفریحات [iii]''' ====
تعطیلات رسمی در لبنان 13 مورد را شامل می‌شود كه برخی مربوط به مسیحیان، تعدادی دیگر مناسبت های اسلامی و تعدادی از آنها نیز ملی و یا جهانی است. مناسبت های اسلامی شامل، عید فطر (2 روز)، عید قربان (2 روز)، میلاد پیامبر اسلام(ص)، روز عاشورا و اول سال هجری است. تعطیلات مبتنی بر مناسبت های مسیحی نیز عید مارون (9 فوریه)، روز انتقال حضرت مریم (15 اوت)، میلاد حضرت مسیح (25 دسامبر)، جمعه بزرگ (كلیساهای مسیحی شرقی) و جمعه بزرگ (كلیساهای مسیحی غربی) را شامل می‌شود. آغاز سال نو میلادی و اول ماه می (روز كارگر) در لبنان تعطیل رسمی است. روز 22 نوامبر نیز، عید استقلال لبنان و تعطیل است. برخی مناسبت ها نیز به عنوان مناسبت های ملی بدون تعطیلی رسمی، گرامی داشته می‌شود؛ از جمله این مناسبت ها، روز شهدای قانا، روز مقاومت و آزادی، روز شهدای رسانه و روز ارتش است. روز یكشنبه در لبنان تعطیل رسمی است. بیشتر مردم لبنان این روز تعطیل و دیگر تعطیلات خود را به تماشای تلویزیون، دیدار دوستان و خویشان و تفریح در پارك ها و مناطق خوش آب و هوا می‌گذرانند. شب‌ نشینی یكشنبه‌ شب‌ها (سهره) از جمله تفریحات مردم لبنان است. اعضای خانواده معمولاً تا پاسی از شب را با صرف چای و قهوه و كشیدن قلیان و خوردن تنقلات در كناره هم سپری می‌كنند. تعدادی از ساكنان شهرهای ساحلی همچون بیروت، طرابلس، صور و صیدا نیز ساعاتی از ایام تعطیل را در كنار دریا به ماهیگیری تفریحی، پیاده‌روی و یا تفریح خانوادگی می‌پردازند. تعداد قابل توجهی از خانواده‌ های ساكن بیروت نیز به مناطق روستایی و زادگاه‌های خود در جنوب، بقاع و یا مناطق كوهستانی عزیمت و تعطیل خود را با خویشان و یا بزرگان خانواده می‌گذرانند.  


از جمله غذاهاي لبناني '''مجدره''' است كه نوعي غذاي عدسي با مخلفات مربوطه است. '''كَبْسه''' شامل برنج و گوشت گوسفند يا مرغ است كه آن را با صنوبر و خلال بادام تزئين مي‌كنند. '''فته''' نوعي آبگوشت است كه موقع مصرف گاه ماست هم به آن اضافه مي‌شود. '''ورق عنب''' نيز همان دلمه است كه با برگ مو و مواد داخل آن و گاه همراه گوشت چرخ كرده تهيه مي‌شود. '''كوسه محشي''' غذاي لبناني و ماده اصلي آن كدوست كه شكم آن را از گوشت و پياز و گوجه و صنوبر پر مي‌كنند. انواع كباب با گوشت گوسفند نيز معمولاً يكي از غذاهاي اصلي سفره‌ها ي لبناني است. '''شيش طاووق''' هم نوعي كباب گوشت مرغ است كه شباهتي با جوجه كباب ايراني‌ها دارد.  
====  '''موزه‌ها[iv]''' ====
مهم ترین موزه لبنان، '''موزه ملی''' است كه در سال 1942 در شهر بیروت تأسیس شده است و یكی از غنی‌ترین موزه‌های خاورمیانه به شمار می‌رود. [[موزه ملی لبنان]] حدود صد هزار قطعه موزه‌ ای شامل: سنگ های گور و تابوت های قدیمی، جواهر آلات، اشیاء سفالین، قطعات كاشی و موزاییك، تندیس‌ های سنگی، اشیاء شیشه‌ای و سكه را در خود جای داده است. برخی از مجسمه‌ های بزرگ این موزه مربوط به مصریان است كه در جبیل كشف شده است. برخی تندیس‌ ها نیز متعلق به دوره مملوكی و دیگر آثار موجود مربوط به دوران باستان و دوره‌ های یونانی، رومی و بیزانس است. قطعات موزاییك نیز شامل تصاویری از نحوه عبادت در دوره باستان است. از آثار دینی این موزه، تابوت متعلق به حیرام پادشاه بیبلوس (جبیل) است كه قدیمی‌ترین حروف فینیقی بر روی آن حك شده است.  


از جمله غذاهاي نسبتاً آماده مي‌توان به '''مناقيش''' و '''لحم بعجين''' اشاره كرد. مناقيش شامل خمير نان است كه روي آن را با پنير مخصوص و يا زعتر كه نوعي سبزي خشك و معطر است مي‌پوشانند و در فر مخصوص آن را مي‌پزند. اين ماده غذايي بيشتر به عنوان صبحانه مصرف مي‌شود. لحم بعجين نيز شامل خميرنان و گوشت چرخ كرده گوسفند و گوجه‌فرنگي است كه در فر پخته مي‌شودو در تمام ساعات روز قابل استفاده است. ساندويچ '''فلافل''' و '''شاورما''' نيز از جمله غذاهاي آماده‌است كه مشتريان بسياري دارند. 
موزه ملی لبنان در طول سال های جنگ داخلی آسیب‌ های فراوان دید و پس از مرمت، در سال 1997 مجدداً راه‌ اندازی شده است.  


'''سنتهاي ازدواج:''' مقوله ازدواج از مسائل معتنا به خانواده‌هاي لبناني است. تا پيش از تأسيس لبنان بزرگ و تحولات فرهنگي اجتماعي ناشي از آن،از آنجا كه عزب بودن جوان عيب شمرده مي‌شد، ازدواج در سنين پايين رسم بود و پسران جوان معمولاً بين 15 و 20 سالگي ازدواج مي‌كردند و ماندن دختر پس از آن سن در خانه پدر پسنديده نبود. بر اساس همين سنت، در روستاها گاه پدران ناگزير بودند كه دختران خود را در اين سنين به ازدواج مرداني با سنين بالاتر و گاه تا 40 سال درآورند. اين ازدواج‌هاي زودهنگام به دليل پايين بودن سطح آگاهي‌ها و كمبود امكانات بهداشتي، البته در برخي مواقع، عواقب نامطلوب از جمله فوت نوزاد اول و يا مادران، در اولين وضع حمل منجر مي‌شد (ضاهر 1984، 226و227).اين ازدواجها، سنتي  اجتماعي و عمدتاً درميان روستانشينان رايج بود، در پي افزايش آگاهي‌هاي اجتماعي و بهداشتي به ويژه در
'''موزه دانشگاه آمریكایی بیروت''' در سال 1868 تأسیس و یكی از قدیمی‌ترین موزه‌های خاورمیانه است و مجموعه بزرگی از تندیس‌ های سنگی مربوط به دوره باستان تا دوره اسلامی را شامل می‌شود كه از مناطق مختلف لبنان و اطراف آن كشف شده است.  


'''موزه جبران خلیل جبران''' در سال 1975 در محل دیرمارسركیس در منطقه بشری ایجاد شد كه دربرگیرنده آثاری از جبران خلیل جبران نویسنده و هنرمند نام آور لبنانی است. این آثار شامل دست نوشته‌ ها، كتابخانه شخصی و وسایل زندگی و نیز 440 تابلو نقاشی می‌شود كه از كارگاه هنری او در نیویورك به این محل انتقال یافته است.


'''موزه نقولاسرسق''' به عنوان موزه هنرهای نوین شناخته می‌شود كه در عین حال مجموعه‌ای از آثار نقاشی، مجسمه و مجموعه‌ای از آثار معماری و هنری دوره اسلامی در آن به نمایش گزارده شده است. مهم ترین بخش این موزه، بخش مربوط به آثار هنری مدرن و نمایشگاه‌های هنری و نشست‌های تخصصی است. از سال 1961 تاكنون حدود 100 نمایشگاه هنری در این موزه برپا شده است. نمایشگاه‌های پاییزه كه دربرگیرنده آثار هنری تعداد قابل توجهی از هنرمندان از لبنان و دیگر كشورهای جهان است، همه ساله در این محل برگزار می‌شود.


ميان مسيحيان كه بيش از ديگر طوائف تحت تأثير فرهنگ و آموزه‌هاي غربي بودند، به تدريج كاهش يافت. امروزه به طور خاص در شهرهاي بزرگ، چنين ازدواج‌هايي به ندرت صورت مي‌گيرد؛ زيرا علاوه بر موارد پيش‌گفته، به دليل شرايط اقتصادي و مشكلات هزينه‌هاي بالا براي تأمين نيازهاي اوليه تشكيل يك زندگي خانوادگي كه گاه جوان لبناني را ناگزير از مهاجرت به خارج از كشور مي‌كند، عملاً سن ازدواج افزايش يافته است. در عين حال همچنان مواردي از ازدواج در سنين پايين در اين كشور صورت مي‌گيرد. طبق آمار موجود، در سال 2009، 2% از  زنان ميان 15 تا 49 سال سن پيش از 15 سالگي و 13% آنان پيش از 18 سالگي ازدواج كرده‌اند (ادارة الاحصاء المركزي 2012، SIF.2).
'''موزه دیرمار قزحیا:''' در منطقه وادی قادیشا كه در فهرست میراث فرهنگی جهان ثبت شده است، قرار دارد. اولین دستگاه چاپ خاورمیانه كه با حروف سریانی كار می‌كرد در سال 1585 به این دیر آورده شد. ظروف ویژه مراسم كلیسایی، لباس های ویژه روحانیون مسیحی و نیز مجموعه‌ای از ظروف سفالین و ابزار سنتی كشاورزی از دیگر دارایی‌ های این موزه است.  


روش ازدواج در ميان طوائف لبناني، تفاوت‌ها و البته هماننديهايي دارد. در ميان مسلمانان، معمولاً پرداخت  مهريه در دو مرحله صورت مي‌گيرد؛ بخشي از آن در ابتداي امر و بخشي ديگر كه سنگين‌تر است، عندالمطالبه به زن پرداخت مي‌شود. در ميان خانواده‌هايي كه گرايش مذهبي دارند، تعيين سفر حج به عنوان بخشي از مهريه مرسوم است. همچنين در ميان مسلمانان عرف بر آن است كه جهيزيه را داماد تأمين كند و تنها در برخي مناطق، با افزايش مهريه، تأمين آن بر عهده خانواده عروس قرار مي‌گيرد. ازدواج در ميان مسيحيان نيز با تفاوت‌هاي عمده‌اي نسبت به ازدواج‌هاي مرسوم در ميان مسلمانان صورت مي‌گيرد. معمولاً يك ماه پييش از نامزدي كشيش منطقه محل سكونت خانواده‌هاي دختر و پسر ، موضوع ازدواج آنان را در جمع حاضران كليسا اعلام مي‌كند و چنانچه اعتراضي وجود نداشت، مراحل بعدي پي گرفته مي‌شود. پس از توافق دختر و پسر براي ازدواج در آينده، مدتي را به آشنايي با يكديگر مي‌گذرانند (البستاني، 1969،1 ،174). در مرحله بعد با ازدواج قطعي موافقت و به اجراي موارد توافق شده در مرحله اول اقدام مي‌كنند.  
'''موزه تاریخی صیدا''' در محل كاخ دبانه این شهر برپا شده است كه معماری آن آمیزه‌ای از معماری عثمانی عربی در قرن هجدهم و نمایی از صیدای قدیم است. علاوه بر آن، برخی از قطعات ارزشمند، كتب و نسخ خطی در این محل نگهداری می‌شود.  


سنتهاي ازدواج در ميان طوائف مختلف مسيحيان لبنان تفاوت‌هايي دارد. اين تفاوت‌ها بخصوص ميان مسيحيان شرقي و مسيحيان وابسته به كليساي واتيكان مشهود است. قوانين و آئين‌هاي ازدواج در ميان مسحيان از قرن نوزدهم تحت تأثير قوانين و سنتهاي غربي قرار داشته است كه تا پيش از دوره قيموميت فرانسه چندان آشكار نبودو از آن پس با تشويق فرانسويان به طور آشكار رعايت مي‌شد (ضاهر، 228). مسيحيان ارتدوكس، مجلس عقد را به عنوان يك جشن ديني تلقي مي‌كنند. در ميان كاتوليكها حداقل سن ازدواج،16سال براي پسران و 15 براي دختران است. حداقل سن ازدواج در ميان ارمنيهاي ارتدوكس براي پسران 16 و 14 سال براي دختران و در ميان پروتستان‌ها 18 سال براي پسران و 16 سال براي دختران است. درزي‌هاي لبنان نيز بسياري از سنتهاي قديمي ازدواج از جمله ازدواج دختر با پسرعمو و با  پسردائي را رعايت مي‌كنند. آنان به شدت نسبت به ازدواج دختر يا پسر درزي با افراد غيردرزي حساس و آن را مردود مي‌دانند. (زهرالدين 1994، 276). از ديگر سنتهاي مربوط به ازدواج در ميان درزيها، نامزدي دختر و پسر از دوران كودكي و گاه، هنگام تولد دختر است (البستاني ، 1 ، 174).
'''موزه صور''' بیش از دو هزار نمونه از جانوران دریایی را به نمایش گزارده است كه از جمله آن ها می‌توان به نهنگی به طول 9 متر، دلفین به طول 5/3 متر، انواع ستاره‌ های دریایی، خرچنگ و صدف اشاره كرد. علاوه بر آن، مجموعه‌ های زیبایی از پرندگان، حیوانات خزنده و جونده و حشرات درشت هیكل در این موزه قابل مشاهده است.  


'''زجل خواني*:''' زجل، نوعي شعرخواني با لهجه‌ عاميانه است كه معمولاً به شكل ارتجالي سروده مي‌شود. هنر شعر زجلي از جمله عناصر ميراث فرهنگ عمومي مردم لبنان است. در شعرخواني زجل به زيبايي‌هاي طبيعت، افتخارات ملي، زندگي روزمره، مسائل اجتماعي و انساني پرداخته می شود. دربرخی موارد نيز به صورت مناظره ميان شاعران سروده و خوانده مي‌شود و گاه تا نيمه‌هاي شب ادامه مي‌يابد .ازآنجا که شعرزجل با لهجه عامیانه خوانده می شودوبه فهم عمومی نزدیک است همواره مورداستقبال قرارمی گیردو از جمله تفريحات سنتي مردم لبنان است.
'''موزه صابون''' كه در شهر صیدا و در محل یكی از خانه‌ های قدیمی بر جای مانده از قرن هجدهم بر پا شده است، نمونه كامل یك كارگاه سنتی تولید صابون را نشان می‌دهد. در این موزه، تاریخ صابون‌ سازی در منطقه میان حلب در شمال سوریه و نابلس در فلسطین، ویژگی‌ها و انواع آن به نمایش گزارده شده است.  


'''مناسبت ها، تعطيلات وتفریحات **'''
'''موزه كاخ بیت الدین''' شامل آثاری از عصر فنیقی تا قرن نوزدهم را دربرمی‌گیرد و شامل سفال، شیشه، تابوت، لباس، جواهرآلات و مجموعه زیبایی از موزائیك مربوط به دوره بیزانس است.


تعطيلات رسمي در لبنان 13 مورد را شامل مي‌شود كه برخي مربوط به مسيحيان، تعدادي ديگر مناسبتهاي اسلامي و تعدادي از آنها نيز ملي و يا جهاني است. مناسبتهاي اسلامي شامل، عيد فطر (2 روز)، عيد قربان (2 روز)، ميلاد پيامبر اسلام(ص)، روز عاشورا و اول سال هجري است. تعطيلات مبتني بر مناسبتهاي مسيحي نيز عيد مارون (9 فوريه)، روز انتقال حضرت مريم (15 اوت)،ميلاد حضرت مسيح (25 دسامبر)، جمعه بزرگ (كليساهاي مسيحي شرقي) و جمعه بزرگ (كليساهاي مسيحي غربي) را شامل مي‌شود. آغاز سال نو ميلادي و اول ماه مي (روز كارگر) در لنبان تعطيل رسمي است. روز 22 نوامبر نيز، عيد استقلال لبنان و تعطيل است. برخي مناسبتها نيز به عنوان مناسبتهاي ملي بدون تعطيلي رسمي، گرامي داشته مي‌شود؛ از جمله اين مناسبتها، روز شهداي قانا، روز مقاومت و آزادي، روز شهداي رسانه و روز ارتش است.  
'''موزه ابریشم''' در محل یكی از قدیمی‌ترین كارگاه‌های تولید ابریشم در شهر عالیه تشكیل شده است كه پس از سال ها تعطیلی، در سال 2002 دوباره آماده بازدید شده است. در این موزه تاریخ و مراحل تولید ابریشم در لبنان نشان داده می‌شود.


روز يكشنبه در لبنان تعطيل رسمي است. بيشتر مردم لبنان اين روز تعطيل و ديگر تعطيلات خود را به  تماشاي تلويزيون، ديدار دوستان و خويشان و تفريح در پاركها و مناطق خوش آب و هوا مي‌گذرانند. شب‌نشيني يكشنبه‌ شب‌ها (سهره) از جمله تفريحات مردم لبنان است. اعضاي خانواده معمولاً تا پاسي از شب را با صرف چاي و قهوه و كشيدن قليان و خوردن تنقلات در كناره هم سپري مي‌كنند. تعدادي از ساكنان شهرهاي ساحلي همچون بيروت، طرابلس، صور و صيدا نيز ساعاتي از ايام تعطيل را در كنار دريا به ماهيگيري تفريحي، پياده‌روي و يا تفريح خانوادگي مي‌پردازند. تعداد قابل توجهي از خانواده‌هاي ساكن بيروت نيز به مناطق روستايي و زادگاه‌هاي خود در جنوب، بقاع و يا مناطق كوهستاني عزيمت و تعطيل خود را با خويشان و يا بزرگان خانواده مي‌گذرانند.  
'''موزه قلعه بعلبك''' از موزه‌ های جدید‌التأسیس لبنان است كه در سال 1998 برپا شده است. در این موزه مجموعه بزرگی از تندیس‌ها، موزاییك، تابوت، سفال و سنگ نوشته نگهداری می‌شود كه بخشی از آن ها مربوط به دوره حاكمیت رومی ها بر این شهر و بخشی دیگر از دوره ایوبی بر جای مانده است.  


بجز موارد فوق، موزه‌های دیگری در لبنان وجود دارد كه از جمله آن ها می‌توان به موزه شمع، موزه غار هنر، موزه قلعه موسی و موزه امین الریحانی اشاره كرد.


'''موزه‌ها*'''
====  '''كتابخانه‌های عمومی[v]''' ====
علی رغم توسعه فعالیت‌ها و تعدد مراكز فرهنگی و جایگاه معتبر این كشور در حوزه چاپ و نشر كتاب، كتابخانه‌های عمومی از تعدد چندانی برخوردار نیستند. بیشتر كتابخانه‌های عمومی كه تحت مدیریت وزارت فرهنگ و یا شهرداری‌ها قرار دارد پس از جنگ داخلی تأسیس شده‌اند.


مهمترين موزه لبنان، '''موزه ملي''' است كه در سال 1942 در شهر بيروت تأسيس شده است و يكي از غني‌ترين موزه‌هاي خاورميانه بشمار مي‌رود. موزه ملي لبنان حدود صدهزار قطعه موزه‌ ای شامل: سنگهاي گور و تابوتهاي قديمي، جواهر آلات، اشياء سفالين، قطعات كاشي و موزائيك، تنديس‌هاي سنگي، اشياء شيشه‌اي و سكه را در خود جاي داده است. برخي از مجسمه‌هاي بزرگ اين موزه مربوط به مصريان است كه در جبيل كشف شده است. برخي تنديس‌ها نيز متعلق به دوره مملوكي و ديگر آثار موجود مربوط به دوران باستان و دوره‌هاي يوناني، رومي و بيزانس است. قطعات موزائيك نيز شامل تصاويري از نحوه عبادت در دوره باستان است. از آثار ديني اين موزه، تابوت متعلق به حيرام پادشاه بيبلوس (جبيل) است كه قديمي‌ترين حروف فينيقي بر روي آن حك شده است.  
'''مراكز مطالعه و رشد فرهنگی''' از دستاوردهای وزارت فرهنگ این كشور است كه از طریق مشاركت با آژانس كشورهای فرانكفون در مناطق مختلف این كشور به ویژه برخی روستاهای محروم ایجاد شده است. برای این مراكز كه با تجهیزات محدود اما نسبتاً مدرن فعال شده‌اند، اهدافی چون ایجاد و تقویت عادت به مطالعه، فراهم آوردن امكان پژوهش فردی، كمك به آشنایی مراجعان با میراث فرهنگی و ترویج گفتگوی فرهنگی تعریف شده است <ref>اسطفان(2003)، ص50</ref>.


موزه ملي لبنان در طول سالهاي جنگ داخلي آسيب‌هاي فراوان ديد و پس از مرمت، در سال 1997 مجدداً راه‌اندازي شده است.  
'''كتابخانه عمومی بعقلین''' از معدود كتابخانه‌های عمومی دولتی این كشور است كه در سال 1987 در منطقه درزی‌نشین شوف توسط ولید جبلاط رهبر حزب درزی سوسیالیست پیشرو تأسیس و در سال 1997 وزارت فرهنگ مسئولیت اداره آن را بر عهده گرفت. تعداد كتاب های این كتابخانه در سال 2001 حدود 80000 جلد و روزانه 120 مراجعه كننده داشته است <ref>اسطفان(2003)، ص49</ref>.


'''موزه دانشگاه آمريكايي بيروت''' در سال 1868 تأسيس و يكي از قديمي‌ترين موزه‌هاي خاورميانه است و مجموعه بزرگي از تنديس‌هاي سنگي مربوط به دوره باستان تا دوره اسلامي را شامل مي‌شود كه از مناطق مختلف لبنان و اطراف آن كشف شده است.  
خلاء ناشی از كمبود كتابخانه‌های عمومی تا حدودی توسط كتابخانه‌های وابسته به احزاب و جریان های سیاسی، مراكز علمی پژوهشی و فرهنگی جبران شده است. برخی مراكز پژوهشی غیردولتی كه دارای كتابخانه‌های تخصصی هستند، خدمات محدودی به پژوهشگران ارائه می‌كنند. از جمله این مراكز، مركز '''دراسات الوحدة العربیة ، مركز الدراسات الفلسطینیة، مركزالدراسات الاستراتیجیة، المعهد الآلمانی للدراسات الشرقیة''' و '''المعهد العالی للدراسات الاسلامیۀ''' است. كتابخانه‌های مركز الامام الخمینی الثقافی وابسته به حزب‌الله و كتابخانه المركز الثقافی الاسلامی وابسته به علامه فضل الله نیز از جمله كتابخانه‌های غیردولتی هستند كه به دانشجویان و پژوهشگران خدمات ارائه می‌كنند. دیگر مراكز فرهنگی در صیدا، طرابلس، بعلبك، صور و برخی از شهرهای این كشور با دایر كردن كتابخانه، بخشی از نیازهای مطالعاتی را پاسخ می‌دهند.  


'''موزه جبران خليل جبران''' در سال 1975 در محل ديرمارسركيس در منطقه بشري ايجاد شد كه دربرگيرنده آثاري از جبران خليل حيران نويسنده و هنرمند نام آور لبناني است. اين آثار شامل دست نوشته‌ها، كتابخانه شخصي و وسائل زندگي و نيز 440 تابلو نقاشي مي‌شود كه از كارگاه هنري او در نيويورك به اين محل انتقال يافته است.  
'''[[كتابخانه ملی لبنان]]''' در سال 1921 به اهتمام فیلیب دی طرازی از فرهیختگان و پژوهشگران حوزه تاریخ، بنیاد گرفت. وی در اولین مرحله كتابخانه شخصی خود را كه دارای حدود 20000 جلد كتاب و 3000 نسخه خطی ارزشمند بود برای این منظور اهدا كرد. این مركز به ویژه بخش اسناد آن، در سال های بعد از توسعه و غنای بیشتری برخوردار شد؛ به گونه‌ای كه تا پیش از آغاز جنگ داخلی، حدود 200000 سند چاپی و مجموعه بزرگی از اسناد اداری و تاریخی دوره عثمانی و نیز برخی اسناد و پژوهش‌هایی كه از دوره قیمومیت فرانسه بر لبنان بر جای مانده بود را نگهداری می‌كرد. از آنجا كه ساختمان كتابخانه ملی در جریان جنگ داخلی در نزدیكی خط تماس دو طرف متخاصم قرار داشت، خسارت بسیار دید و بخش قابل توجهی از كتب و اسناد آن یا از میان رفت و یا به سرقت رفت و بخشی نیز آسیب دید. این كتابخانه پس از پایان جنگ و با كمك های بین‌المللی بازسازی و از سال 2009 بازگشایی شده است. همچنین دولت لبنان با هدف تقویت جایگاه این كتابخانه، مشاركت در تعیین هویت فرهنگی لبنان و مشاركت در روند فرهنگی جهان عرب ،اقدام به تصویب وایجاد مؤسسه لبنانی كتابخانه ملی كرده است.<ref>صدر هاشمی، سید محمد (1330). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی،هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص 215_227</ref>


'''موزه نقولاسرسق''' به عنوان موزه هنرهاي نوين شناخته مي‌شود كه در عين حال مجموعه‌اي از آثار نقاشي، مجسمه و مجموعه‌اي از آثار معماري و هنري دوره اسلامي در آن به نمايش گزارده شده است. مهمترين بخش اين موزه، بخش مربوط به آثار هنري مدرن و نمايشگاه‌هاي هنري و نشست‌هاي تخصصي است. از سال 1961 تاكنون حدود 100 نمايشگاه هنري در اين موزه برپا شده است. نمايشگاه‌هاي پاييزه كه دربرگيرنده آثار هنري تعداد قابل توجهي از هنرمندان از لبنان و ديگر كشورهاي جهان است، همه ساله د راين محل برگزار مي‌شود.


'''موزه ديرمار قزحيا:''' در منطقه وادي قاديشا كه در فهرست ميراث فرهنگي جهان ثبت شده است، قرار دارد. اولين دستگاه چاپ خاورميانه كه با حروف سرياني كار مي‌كرد در سال 1585 به اين دير آورده شد. ظروف ويژه مراسم كليسايي، لباسهاي ويژه روحانيون مسيحي و نيز مجموعه‌اي از ظروف سفالين و ابزار سنتي كشاورزي از ديگر دارائي‌هاي اين موزه است.


'''موزه تاريخي صيدا''' در محل كاخ دبانه اين شهر برپا شده است كه معماري آن آميزه‌اي از معماري عثماني عربي در قرن هجدهم و نمايي از صيداي قديم است. علاوه بر آن، برخي از قطعات ارزشمند، كتب و نسخ خطي در اين محل نگهداري مي‌شود.
== پاورقی ==
   [i] اطلاعات این بخش با استفاده از منابع زیر ارائه شده است:


'''موزه صور''' بيش از  دو هزار نمونه ازجانوران دريايي را به نمايش گزارده است كه از جمله آنها مي‌توان به نهنگي به طول 9 متر، دلفين به طول 5/3 متر، انواع ستاره‌هاي دريايي، خرچنگ و صدف اشاره كرد. علاوه بر آن، مجموعه‌هاي زيبايي از پرندگان، حيوانات خزنده و جونده و حشرات درشت هيكل در اين موزه قابل مشاهده است.  
-       وب سایت رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در بیروت به آدرس: [https://www.beirut.icro.ir www.beirut.icro.ir]


'''موزه صابون''' كه در شهر صيدا و در محل يكي از خانه‌هاي قديمي بر جاي مانده از قرن هجدهم بر پا شده است، نمونه كامل يك كارگاه سنتي توليد صابون را نشان مي‌دهد. در اين موزه، تاريخ صابون‌سازي در منطقه ميان حلب در شمال سوريه و نابلس در فلسطين، ويژگي‌ها و انواع آن به نمايش گزارده شده است.
-       اطلاعات میدانی نگارنده


'''موزه كاخ بيت الدين''' شامل آثاري از عصر فنيقي تا قرن نوزدهم را دربرمي‌گيرد و شامل سفال، شيشه، تابوت، لباس، جواهرآلات و مجموعه زيبايي از موزائيك مربوط به دوره بيزانس است.  
[ii] با استفاده از وب سایت وزارت اطلاع‌رسانی لبنان به آدرس: [https://www.ministryinfo.gov.Lb www.ministryinfo.gov.Lb]


'''موزه ابريشم''' در محل يكي از قديمي‌ترين كارگاه‌هاي توليد ابريشم در شهر عاليه تشكيل شده است كه پس از سالها تعطيلي، در سال 2002 دوباره آماده بازديد شده است. در اين موزه تاريخ و مراحل توليد ابريشم در لبنان نشان داده مي‌شود.
[iii] اطلاعات این بخش با استفاده از منابع زیر ارائه شده است:


'''موزه قلعه بعلبك''' از موزه‌هاي جديد‌التأسيس لبنان است كه در سال 1998 برپا شده است. در اين موزه مجموعه بزرگي از تنديس‌ها، موزائيك، تابوت، سفال و سنگ نوشته نگهداري مي‌شود كه بخشي از آنها مربوط به دوره حاكميت روميها بر اين شهر و بخشي ديگر از دوره ايوبي بر جاي مانده است.
-       وب سایت وزارت اطلاع‌رسانی لبنان


بجز موارد فوق، موزه‌هاي ديگري در لبنان وجود دارد كه از جمله آنها مي‌توان به موزه شمع، موزه غار هنر، موزه قلعه موسي و موزه امين الريحاني اشاره كرد.  
-       وب سایت رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در بیروت به آدرس: [https://www.beirut.icro.ir www.beirut.icro.ir]


-       اطلاعات میدانی نگارنده


'''كتابخانه‌هاي عمومي*'''
[iv] اطلاعات مربوط به موزه‌های لبنان با استفاده از منابع زیر ارائه شده است:


عليرغم توسعه فعاليت‌ها و تعدد مراكز فرهنگي و جايگاه معتبر اين كشور در حوزه چاپ و نشر كتاب، كتابخانه‌هاي عمومي از تعدد چنداني برخوردار نيستند. بيشتر كتابخاه‌هاي عمومي كه تحت مديريت وزارت فرهنگ و يا شهرداري‌ها قرار دارد پس از جنگ داخلي تأسيس شده‌اند.  
1-    وب سایت وزارت اطلاع‌رسانی لبنان به آدرس: [https://www.ministryinfo.gov.lb www.ministryinfo.gov.lb]


'''مراكز مطالعه و رشد فرهنگي''' از دستاوردهاي وزارت فرهنگ اين كشور است كه از طريق مشاركت با آژانس كشورهاي فرانكفون در مناطق مختلف اين كشور به ويژه برخي روستاهاي محروم ايجاد شده است. براي اين مراكز كه با تجهيزات محدود اما نسبتاً مدرن فعال شده‌اند، اهدافي چون ايجاد و تقويت عادت به مطالعه، فراهم آوردن امكان پژوهش فردي، كمك به آشنايي مراجعان با ميراث فرهنگي و ترويج گفتگوي فرهنگي تعريف شده است (اسطفان، 2003، 50).
2-     وب سایت وزارت گردشگری لبنان به آدرس: [https://www.lebanon-torism.gov.lb www.lebanon-torism.gov.lb]


'''كتابخانه عمومي بعقلين''' از معدود كتابخانه‌هاي عمومي دولتي اين كشور است كه در سال 1987 در منطقه درزي‌نشين شوف توسط وليد جبلاط رهبر حزب درزي سوسياليست پيشرو تأسيس و در سال 1997 وزارت فرهنگ مسئوليت اداره آن را بر عهده گرفت. تعداد كتابهاي اين كتابخانه در سال 2001 حدود 80000 جلد و روزانه 120 مراجعه كننده داشته است (پيشين، 49).
[v] اطلاعات درباره كتابخانه‌های عمومی و كتابخانه ملی لبنان، علاوه بر موارد ارجاع داده شده درمتن، با استفاده از منابع زیر ارائه شده است:


خلاء ناشي از كمبود كتابخانه‌هاي عمومي تا حدودي توسط كتابخانه‌هاي وابسته به احزاب و جريانهاي سياسي، مراكز علمي پژوهشي و فرهنگي جبران شده است. برخي مراكز پژوهشي غيردولتي كه داراي كتابخانه‌هاي تخصصي هستند، خدمات محدودي به پژوهشگران ارائه مي‌كنند. از جمله اين مراكز، مركز '''دراسات الوحدة العربية ، مركز الدراسات الفلسطينیة، مركزالدراسات الاستراتيجية، المعهد الآلماني للدراسات الشرقية''' و '''المعهد العالي للدراسات الاسلاميۀ''' است. كتابخانه‌هاي مركز الامام الخميني الثقافي وابسته به حزب‌اله و كتابخانه المركز الثقافي الاسلامي وابسته به علامه فضل الله نيز از جمله كتابخانه‌هاي غيردولتي هستند كه به دانشجويان و پژوهشگران خدمات ارائه مي‌كنند. ديگر مراكز فرهنگي در صيدا، طرابلس، بعلبك، صور و برخي از شهرهاي اين كشور باداير كردن كتابخانه، بخشي از نيازهاي مطالعاتي را پاسخ مي‌دهند.  
1-    وب سایت كتابخانه ملی لبنان به آدرس [https://www-flbn.org www-flbn.org]


'''كتابخانه ملي لبنان''' در سال 1921 به اهتمام فيليب دي طرازي از فرهيختگان و پژوهشگران حوزه تاريخ، بنياد گرفت. وي در اولين مرحله كتابخانه شخصي خود را كه داراي حدود 20000 جلد كتاب و 3000 نسخه خطي ارزشمند بود براي اين منظور اهدا كرد. اين مركز به ويژه بخش اسناد آن، در سالهاي بعد از توسعه و غناي بيشتري برخوردار شد؛به گونه‌اي كه تا پيش از آغاز جنگ داخلي، حدود 200000 سند چاپي و مجموعه بزرگي از اسناد اداري و تاريخي دوره عثماني و نيز برخي اسناد و پژوهش‌هائي كه از دوره قيموميت فرانسه بر لبنان بر جاي مانده بود را نگهداري مي‌كرد. از آنجا كه ساختمان كتابخانه ملي در جريان جنگ داخلي در نزديكي خط تماس دو طرف متخاصم قرار داشت، خسارت بسيار ديد و بخش قابل توجهي ازكتب و اسناد آن يا از ميان رفت و يا به سرقت رفت و بخشي نيز آسيب ديد. اين كتابخانه پس از پايان جنگ و با كمكهاي بين‌المللي بازسازي و از سال 2009 بازگشايي شده است. همچنين دولت لبنان با هدف تقويت جايگاه اين كتابخانه، مشاركت در تعيين هويت فرهنگي لبنان و مشاركت در روند فرهنگي جهان عرب ،اقدام به تصويب وایجاد مؤسسه لبناني كتابخانه ملي كرده است.
2-     اطلاعات میدانی نگارنده


== نیز نگاه کنید به ==


* لبنان؛ [[جامعه و نظام اجتماعی لبنان]]
* فرهنگ عمومی لبنان
* فرهنگ عمومی لبنان؛ [[آداب و رسوم لبنان]]
* فرهنگ عمومی لبنان؛ [[تقویم سالانه لبنان]]
* فرهنگ عمومی لبنان؛  مناسبت ها، تعطیلات و [[تفریحات در لبنان]]
* فرهنگ عمومی لبنان ؛[[صنعت گردشگری لبنان]]
* صنعت گردشگری لبنان؛[[موزه های لبنان]]
* فرهنگ عمومی لبنان؛[[تاریخ لبنان]]
* [[نظام آموزشی لبنان]]
* سیاست و حکومت لبنان؛ [[فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در لبنان]]
*


 
== کتابشناسی ==
 
----* با استفاده از وب سايت وزارت اطلاع‌رساني لبنان به آدرس: www.ministryinfo.gov.Lb
 
<nowiki>**</nowiki>اطلاعات اين بخش با استفاده از منابع زير ارائه شده است:
 
-       وب سايت وزارت اطلاع‌رساني لبنان
 
-       وب سايت رايزني فرهنگي ج.ا.ايران در بيروت به آدرس: www.beirut.icro.ir
 
-       اطلاعات ميداني نگارنده
 
<nowiki>*</nowiki>اطلاعات مربوط به موزه‌هاي لبنان با استفاده از منابع زير ارائه شده است:
 
1-    وب سايت وزارت اطلاع‌رساني لبنان به آدرس: www.ministryinfo.gov.lb
 
2-     وب سايت وزارت گردشگري لبنان به آدرس: www.lebanon-torism.gov.lb
 
<nowiki>*</nowiki> اطلاعات درباره كتابخانه‌هاي عمومي و كتابخانه ملي لبنان، علاوه بر موارد ارجاع داده شده درمتن، با استفاده از منابع زير ارائه شده است:
 
1-    وب سايت كتابخانه ملي لبنان به آدرس www-flbn.org
 
2-     اطلاعات ميداني نگارنده

نسخهٔ ‏۱۸ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۵۱

آداب و رسوم

لبنان به دلیل سكونت طوائف مختلف مذهبی از آداب و سنت های متنوع و گوناگونی برخوردار است. بسیاری از رسوم و سنت‌های طوائف لبنانی با هم‌كیشان آنان در دیگر كشورها مشابه است و در طول قرون نیز برخی تفاوت‌ها پدید آمده است. در میان مسلمانان  نیز آداب و سنت های مشتركی وجود دارد و در عین حال اهل سنت و شیعیان برخی آداب و سنت های ویژه خود را دارند. درزی ها و علوی ها نیز هر چند در زمره طوائف مسلمان به شمار می‌روند برخی سنت های كاملاً متفاوت با دیگر مذاهب اسلامی دارند. این تفاوت‌ها در میان مذاهب مسیحی شرقی و غربی نیز به چشم می‌خورد.

سنتهای ماه مبارك رمضان

ماه مبارك رمضان در لبنان مناسبتی شبه ملی تلقی می‌شود و برای مسلمانان آداب و سنت های ویژه‌ای را به همراه دارد و گاه مسیحیان هم در برخی برنامه‌های سنتی این ماه با مسلمانان مشاركت می‌كنند. سنت كوبیدن بر طبل توسط مردی كه به او مسحراتی گفته می‌شود به همراه شعرخوانی و با لباس سنتی در سحرهای رمضان، هرچند نه به قوت و گستردگی گذشته، همچنان در كوچه‌ ها و خیابان های برخی مناطق مسلمان‌ نشین انجام می‌شود. برپایی خیمه‌های رمضانی در محله‌ ها است.. جمع‌ آوری كمك های مردمی برای نیازمندان نیز در این ماه انجام می‌شود.. شلیك توپ به هنگام افطار و سحر هم سنتی برای جای مانده از دوره حاكمیت عثمانی‌ هاست. افطاری دادن از جمله سنت های دیرینه مسلمانان این كشور است كه گاه پیروان دیگر ادیان نیز در این مراسم شركت می‌كنند. موسسات خیریه هم در این ماه با برپایی مراسم افطاری، به جمع آوری کمک های مالی مبادرت می ورزند.

غذاهای سنتی[i]

لبنان به لحاظ تنوع غذایی از كشورهای مشهور خاورمیانه است. هر چند سفره لبنانی آمیزه‌ای از غذاهای غربی و شرقی است، غذاهای عربی و تركی همراه با انواع شرینی‌جات و سهم عمده‌ای در آن دارند. مواد غذایی غنی، روغن زیتون، انواع سبزیجات و آب لیمو در تركیب سفره غذای لبنانی‌ها نقش اساسی دارد.

معروف ترین پیش‌ غذاهای لبنانی عبارتند از: باباغنوج  از تركیب بادمجان كبابی، ارده، روغن زیتون و سیر تهیه می‌شود. حُمّص از تركیب نخود پخته چرخ كرده، ارده و سیر و روغن زیتون فراهم می‌آید. تبَّوله نوعی سالاد عربی است كه از بلغور پخته، گوجه‌فرنگی، نعناء و جعفری و آب لیمو ترش تركیب می‌شود. فَتّوش نیز نوعی دیگر از سالاد است كه شامل خیار، گوجه‌فرنگی ،کاهو، نعنا و تكه‌ های سرخ شده نان لبنانی و آب لیمو ترش است. مكدوس به عنوان پیش غذا و یا همراه غذا مصرف می‌شود و ماده اصلی آن بادمجان است كه در شكم آن گردو و فلفل قرار دارد و مدتی در روغن زیتون قرار داده می‌شود.

از جمله غذاهای لبنانی مجدره است كه نوعی غذای عدسی با مخلفات مربوطه است. كَبْسه شامل برنج و گوشت گوسفند یا مرغ است كه آن را با صنوبر و خلال بادام تزیین می‌كنند. فته نوعی آبگوشت است كه موقع مصرف گاه ماست هم به آن اضافه می‌شود. ورق عنب نیز همان دلمه است كه با برگ مو و مواد داخل آن و گاه همراه گوشت چرخ كرده تهیه می‌شود. كوسه محشی غذای لبنانی و ماده اصلی آن كدوست كه شكم آن را از گوشت و پیاز و گوجه و صنوبر پر می‌كنند. انواع كباب با گوشت گوسفند نیز معمولاً یكی از غذاهای اصلی سفره‌ها ی لبنانی است. شیش طاووق هم نوعی كباب گوشت مرغ است كه شباهتی با جوجه كباب ایرانی‌ها دارد.

از جمله غذاهای نسبتاً آماده می‌توان به مناقیش و لحم بعجین اشاره كرد. مناقیش شامل خمیر نان است كه روی آن را با پنیر مخصوص و یا زعتر كه نوعی سبزی خشك و معطر است می‌پوشانند و در فر مخصوص آن را می‌پزند. این ماده غذایی بیشتر به عنوان صبحانه مصرف می‌شود. لحم بعجین نیز شامل خمیرنان و گوشت چرخ كرده گوسفند و گوجه‌فرنگی است كه در فر پخته می‌شود و در تمام ساعات روز قابل استفاده است. ساندویچ فلافل و شاورما نیز از جمله غذاهای آماده‌است كه مشتریان بسیاری دارند.

سنت های ازدواج

مقوله ازدواج از مسائل معتنا به خانواده‌های لبنانی است. تا پیش از تأسیس لبنان بزرگ و تحولات فرهنگی اجتماعی ناشی از آن، از آنجا كه عزب بودن جوان عیب شمرده می‌شد، ازدواج در سنین پایین رسم بود و پسران جوان معمولاً بین 15 و 20 سالگی ازدواج می‌كردند و ماندن دختر پس از آن سن در خانه پدر پسندیده نبود. بر اساس همین سنت، در روستاها گاه پدران ناگزیر بودند كه دختران خود را در این سنین به ازدواج مردانی با سنین بالاتر و گاه تا 40 سال درآورند. این ازدواج‌ های زودهنگام به دلیل پایین بودن سطح آگاهی‌ها و كمبود امكانات بهداشتی، البته در برخی مواقع، عواقب نامطلوب از جمله فوت نوزاد اول و یا مادران، در اولین وضع حمل منجر می‌شد [۱].این ازدواج ها، سنتی اجتماعی و عمدتاً درمیان روستا نشینان رایج بود، در پی افزایش آگاهی‌های اجتماعی و بهداشتی به ویژه در میان مسیحیان كه بیش از دیگر طوائف تحت تأثیر فرهنگ و آموزه‌های غربی بودند، به تدریج كاهش یافت. امروزه به طور خاص در شهرهای بزرگ، چنین ازدواج‌ هایی به ندرت صورت می‌گیرد؛ زیرا علاوه بر موارد پیش‌گفته، به دلیل شرایط اقتصادی و مشكلات هزینه‌ های بالا برای تأمین نیازهای اولیه تشكیل یك زندگی خانوادگی كه گاه جوان لبنانی را ناگزیر از مهاجرت به خارج از كشور می‌كند، عملاً سن ازدواج افزایش یافته است. در عین حال همچنان مواردی از ازدواج در سنین پایین در این كشور صورت می‌گیرد. طبق آمار موجود، در سال 2009، 2% از  زنان میان 15 تا 49 سال سن پیش از 15 سالگی و 13% آنان پیش از 18 سالگی ازدواج كرده‌اند [۲].

روش ازدواج در میان طوائف لبنانی، تفاوت‌ها و البته همانندی هایی دارد. در میان مسلمانان، معمولاً پرداخت مهریه در دو مرحله صورت می‌گیرد؛ بخشی از آن در ابتدای امر و بخشی دیگر كه سنگین‌ تر است، عندالمطالبه به زن پرداخت می‌شود. در میان خانواده‌ هایی كه گرایش مذهبی دارند، تعیین سفر حج به عنوان بخشی از مهریه مرسوم است. همچنین در میان مسلمانان عرف بر آن است كه جهیزیه را داماد تأمین كند و تنها در برخی مناطق، با افزایش مهریه، تأمین آن بر عهده خانواده عروس قرار می‌گیرد. ازدواج در میان مسیحیان نیز با تفاوت‌های عمده‌ای نسبت به ازدواج‌ های مرسوم در میان مسلمانان صورت می‌گیرد. معمولاً یك ماه پیش از نامزدی كشیش منطقه محل سكونت خانواده‌های دختر و پسر، موضوع ازدواج آنان را در جمع حاضران كلیسا اعلام می‌كند و چنانچه اعتراضی وجود نداشت، مراحل بعدی پی گرفته می‌شود. پس از توافق دختر و پسر برای ازدواج در آینده، مدتی را به آشنایی با یكدیگر می‌گذرانند [۳]. در مرحله بعد با ازدواج قطعی موافقت و به اجرای موارد توافق شده در مرحله اول اقدام می‌كنند.

سنت های ازدواج در میان طوائف مختلف مسیحیان لبنان تفاوت‌هایی دارد. این تفاوت‌ها به خصوص میان مسیحیان شرقی و مسیحیان وابسته به كلیسای واتیكان مشهود است. قوانین و آیین‌ های ازدواج در میان مسیحیان از قرن نوزدهم تحت تأثیر قوانین و سنت های غربی قرار داشته است كه تا پیش از دوره قیمومیت فرانسه چندان آشكار نبود و از آن پس با تشویق فرانسویان به طور آشكار رعایت می‌شد [۴]. مسیحیان ارتدوكس، مجلس عقد را به عنوان یك جشن دینی تلقی می‌كنند. در میان كاتولیك ها حداقل سن ازدواج، 16 سال برای پسران و 15 برای دختران است. حداقل سن ازدواج در میان ارمنی های ارتدوكس برای پسران 16 و 14 سال برای دختران و در میان پروتستان‌ها 18 سال برای پسران و 16 سال برای دختران است. درزی‌ های لبنان نیز بسیاری از سنت های قدیمی ازدواج از جمله ازدواج دختر با پسر عمو و با پسر دایی را رعایت می‌كنند. آنان به شدت نسبت به ازدواج دختر یا پسر درزی با افراد غیر درزی حساس و آن را مردود می‌دانند. [۵]از دیگر سنت های مربوط به ازدواج در میان درزی ها، نامزدی دختر و پسر از دوران كودكی و گاه، هنگام تولد دختر است [۶].

زجل خوانی[ii]

زجل، نوعی شعرخوانی با لهجه‌ عامیانه است كه معمولاً به شكل ارتجالی سروده می‌شود. هنر شعر زجلی از جمله عناصر میراث فرهنگ عمومی مردم لبنان است. در شعرخوانی زجل به زیبایی‌ های طبیعت، افتخارات ملی، زندگی روزمره، مسائل اجتماعی و انسانی پرداخته می شود. دربرخی موارد نیز به صورت مناظره میان شاعران سروده و خوانده می‌شود و گاه تا نیمه‌ های شب ادامه می‌یابد . از آنجا که شعر زجل با لهجه عامیانه خوانده می شود و به فهم عمومی نزدیک است همواره مورد استقبال قرار می گیرد و از جمله تفریحات سنتی مردم لبنان است.

مناسبت ها، تعطیلات وتفریحات [iii]

تعطیلات رسمی در لبنان 13 مورد را شامل می‌شود كه برخی مربوط به مسیحیان، تعدادی دیگر مناسبت های اسلامی و تعدادی از آنها نیز ملی و یا جهانی است. مناسبت های اسلامی شامل، عید فطر (2 روز)، عید قربان (2 روز)، میلاد پیامبر اسلام(ص)، روز عاشورا و اول سال هجری است. تعطیلات مبتنی بر مناسبت های مسیحی نیز عید مارون (9 فوریه)، روز انتقال حضرت مریم (15 اوت)، میلاد حضرت مسیح (25 دسامبر)، جمعه بزرگ (كلیساهای مسیحی شرقی) و جمعه بزرگ (كلیساهای مسیحی غربی) را شامل می‌شود. آغاز سال نو میلادی و اول ماه می (روز كارگر) در لبنان تعطیل رسمی است. روز 22 نوامبر نیز، عید استقلال لبنان و تعطیل است. برخی مناسبت ها نیز به عنوان مناسبت های ملی بدون تعطیلی رسمی، گرامی داشته می‌شود؛ از جمله این مناسبت ها، روز شهدای قانا، روز مقاومت و آزادی، روز شهدای رسانه و روز ارتش است. روز یكشنبه در لبنان تعطیل رسمی است. بیشتر مردم لبنان این روز تعطیل و دیگر تعطیلات خود را به تماشای تلویزیون، دیدار دوستان و خویشان و تفریح در پارك ها و مناطق خوش آب و هوا می‌گذرانند. شب‌ نشینی یكشنبه‌ شب‌ها (سهره) از جمله تفریحات مردم لبنان است. اعضای خانواده معمولاً تا پاسی از شب را با صرف چای و قهوه و كشیدن قلیان و خوردن تنقلات در كناره هم سپری می‌كنند. تعدادی از ساكنان شهرهای ساحلی همچون بیروت، طرابلس، صور و صیدا نیز ساعاتی از ایام تعطیل را در كنار دریا به ماهیگیری تفریحی، پیاده‌روی و یا تفریح خانوادگی می‌پردازند. تعداد قابل توجهی از خانواده‌ های ساكن بیروت نیز به مناطق روستایی و زادگاه‌های خود در جنوب، بقاع و یا مناطق كوهستانی عزیمت و تعطیل خود را با خویشان و یا بزرگان خانواده می‌گذرانند.

موزه‌ها[iv]

مهم ترین موزه لبنان، موزه ملی است كه در سال 1942 در شهر بیروت تأسیس شده است و یكی از غنی‌ترین موزه‌های خاورمیانه به شمار می‌رود. موزه ملی لبنان حدود صد هزار قطعه موزه‌ ای شامل: سنگ های گور و تابوت های قدیمی، جواهر آلات، اشیاء سفالین، قطعات كاشی و موزاییك، تندیس‌ های سنگی، اشیاء شیشه‌ای و سكه را در خود جای داده است. برخی از مجسمه‌ های بزرگ این موزه مربوط به مصریان است كه در جبیل كشف شده است. برخی تندیس‌ ها نیز متعلق به دوره مملوكی و دیگر آثار موجود مربوط به دوران باستان و دوره‌ های یونانی، رومی و بیزانس است. قطعات موزاییك نیز شامل تصاویری از نحوه عبادت در دوره باستان است. از آثار دینی این موزه، تابوت متعلق به حیرام پادشاه بیبلوس (جبیل) است كه قدیمی‌ترین حروف فینیقی بر روی آن حك شده است.

موزه ملی لبنان در طول سال های جنگ داخلی آسیب‌ های فراوان دید و پس از مرمت، در سال 1997 مجدداً راه‌ اندازی شده است.

موزه دانشگاه آمریكایی بیروت در سال 1868 تأسیس و یكی از قدیمی‌ترین موزه‌های خاورمیانه است و مجموعه بزرگی از تندیس‌ های سنگی مربوط به دوره باستان تا دوره اسلامی را شامل می‌شود كه از مناطق مختلف لبنان و اطراف آن كشف شده است.

موزه جبران خلیل جبران در سال 1975 در محل دیرمارسركیس در منطقه بشری ایجاد شد كه دربرگیرنده آثاری از جبران خلیل جبران نویسنده و هنرمند نام آور لبنانی است. این آثار شامل دست نوشته‌ ها، كتابخانه شخصی و وسایل زندگی و نیز 440 تابلو نقاشی می‌شود كه از كارگاه هنری او در نیویورك به این محل انتقال یافته است.

موزه نقولاسرسق به عنوان موزه هنرهای نوین شناخته می‌شود كه در عین حال مجموعه‌ای از آثار نقاشی، مجسمه و مجموعه‌ای از آثار معماری و هنری دوره اسلامی در آن به نمایش گزارده شده است. مهم ترین بخش این موزه، بخش مربوط به آثار هنری مدرن و نمایشگاه‌های هنری و نشست‌های تخصصی است. از سال 1961 تاكنون حدود 100 نمایشگاه هنری در این موزه برپا شده است. نمایشگاه‌های پاییزه كه دربرگیرنده آثار هنری تعداد قابل توجهی از هنرمندان از لبنان و دیگر كشورهای جهان است، همه ساله در این محل برگزار می‌شود.

موزه دیرمار قزحیا: در منطقه وادی قادیشا كه در فهرست میراث فرهنگی جهان ثبت شده است، قرار دارد. اولین دستگاه چاپ خاورمیانه كه با حروف سریانی كار می‌كرد در سال 1585 به این دیر آورده شد. ظروف ویژه مراسم كلیسایی، لباس های ویژه روحانیون مسیحی و نیز مجموعه‌ای از ظروف سفالین و ابزار سنتی كشاورزی از دیگر دارایی‌ های این موزه است.

موزه تاریخی صیدا در محل كاخ دبانه این شهر برپا شده است كه معماری آن آمیزه‌ای از معماری عثمانی عربی در قرن هجدهم و نمایی از صیدای قدیم است. علاوه بر آن، برخی از قطعات ارزشمند، كتب و نسخ خطی در این محل نگهداری می‌شود.

موزه صور بیش از دو هزار نمونه از جانوران دریایی را به نمایش گزارده است كه از جمله آن ها می‌توان به نهنگی به طول 9 متر، دلفین به طول 5/3 متر، انواع ستاره‌ های دریایی، خرچنگ و صدف اشاره كرد. علاوه بر آن، مجموعه‌ های زیبایی از پرندگان، حیوانات خزنده و جونده و حشرات درشت هیكل در این موزه قابل مشاهده است.

موزه صابون كه در شهر صیدا و در محل یكی از خانه‌ های قدیمی بر جای مانده از قرن هجدهم بر پا شده است، نمونه كامل یك كارگاه سنتی تولید صابون را نشان می‌دهد. در این موزه، تاریخ صابون‌ سازی در منطقه میان حلب در شمال سوریه و نابلس در فلسطین، ویژگی‌ها و انواع آن به نمایش گزارده شده است.

موزه كاخ بیت الدین شامل آثاری از عصر فنیقی تا قرن نوزدهم را دربرمی‌گیرد و شامل سفال، شیشه، تابوت، لباس، جواهرآلات و مجموعه زیبایی از موزائیك مربوط به دوره بیزانس است.

موزه ابریشم در محل یكی از قدیمی‌ترین كارگاه‌های تولید ابریشم در شهر عالیه تشكیل شده است كه پس از سال ها تعطیلی، در سال 2002 دوباره آماده بازدید شده است. در این موزه تاریخ و مراحل تولید ابریشم در لبنان نشان داده می‌شود.

موزه قلعه بعلبك از موزه‌ های جدید‌التأسیس لبنان است كه در سال 1998 برپا شده است. در این موزه مجموعه بزرگی از تندیس‌ها، موزاییك، تابوت، سفال و سنگ نوشته نگهداری می‌شود كه بخشی از آن ها مربوط به دوره حاكمیت رومی ها بر این شهر و بخشی دیگر از دوره ایوبی بر جای مانده است.

بجز موارد فوق، موزه‌های دیگری در لبنان وجود دارد كه از جمله آن ها می‌توان به موزه شمع، موزه غار هنر، موزه قلعه موسی و موزه امین الریحانی اشاره كرد.

كتابخانه‌های عمومی[v]

علی رغم توسعه فعالیت‌ها و تعدد مراكز فرهنگی و جایگاه معتبر این كشور در حوزه چاپ و نشر كتاب، كتابخانه‌های عمومی از تعدد چندانی برخوردار نیستند. بیشتر كتابخانه‌های عمومی كه تحت مدیریت وزارت فرهنگ و یا شهرداری‌ها قرار دارد پس از جنگ داخلی تأسیس شده‌اند.

مراكز مطالعه و رشد فرهنگی از دستاوردهای وزارت فرهنگ این كشور است كه از طریق مشاركت با آژانس كشورهای فرانكفون در مناطق مختلف این كشور به ویژه برخی روستاهای محروم ایجاد شده است. برای این مراكز كه با تجهیزات محدود اما نسبتاً مدرن فعال شده‌اند، اهدافی چون ایجاد و تقویت عادت به مطالعه، فراهم آوردن امكان پژوهش فردی، كمك به آشنایی مراجعان با میراث فرهنگی و ترویج گفتگوی فرهنگی تعریف شده است [۷].

كتابخانه عمومی بعقلین از معدود كتابخانه‌های عمومی دولتی این كشور است كه در سال 1987 در منطقه درزی‌نشین شوف توسط ولید جبلاط رهبر حزب درزی سوسیالیست پیشرو تأسیس و در سال 1997 وزارت فرهنگ مسئولیت اداره آن را بر عهده گرفت. تعداد كتاب های این كتابخانه در سال 2001 حدود 80000 جلد و روزانه 120 مراجعه كننده داشته است [۸].

خلاء ناشی از كمبود كتابخانه‌های عمومی تا حدودی توسط كتابخانه‌های وابسته به احزاب و جریان های سیاسی، مراكز علمی پژوهشی و فرهنگی جبران شده است. برخی مراكز پژوهشی غیردولتی كه دارای كتابخانه‌های تخصصی هستند، خدمات محدودی به پژوهشگران ارائه می‌كنند. از جمله این مراكز، مركز دراسات الوحدة العربیة ، مركز الدراسات الفلسطینیة، مركزالدراسات الاستراتیجیة، المعهد الآلمانی للدراسات الشرقیة و المعهد العالی للدراسات الاسلامیۀ است. كتابخانه‌های مركز الامام الخمینی الثقافی وابسته به حزب‌الله و كتابخانه المركز الثقافی الاسلامی وابسته به علامه فضل الله نیز از جمله كتابخانه‌های غیردولتی هستند كه به دانشجویان و پژوهشگران خدمات ارائه می‌كنند. دیگر مراكز فرهنگی در صیدا، طرابلس، بعلبك، صور و برخی از شهرهای این كشور با دایر كردن كتابخانه، بخشی از نیازهای مطالعاتی را پاسخ می‌دهند.

كتابخانه ملی لبنان در سال 1921 به اهتمام فیلیب دی طرازی از فرهیختگان و پژوهشگران حوزه تاریخ، بنیاد گرفت. وی در اولین مرحله كتابخانه شخصی خود را كه دارای حدود 20000 جلد كتاب و 3000 نسخه خطی ارزشمند بود برای این منظور اهدا كرد. این مركز به ویژه بخش اسناد آن، در سال های بعد از توسعه و غنای بیشتری برخوردار شد؛ به گونه‌ای كه تا پیش از آغاز جنگ داخلی، حدود 200000 سند چاپی و مجموعه بزرگی از اسناد اداری و تاریخی دوره عثمانی و نیز برخی اسناد و پژوهش‌هایی كه از دوره قیمومیت فرانسه بر لبنان بر جای مانده بود را نگهداری می‌كرد. از آنجا كه ساختمان كتابخانه ملی در جریان جنگ داخلی در نزدیكی خط تماس دو طرف متخاصم قرار داشت، خسارت بسیار دید و بخش قابل توجهی از كتب و اسناد آن یا از میان رفت و یا به سرقت رفت و بخشی نیز آسیب دید. این كتابخانه پس از پایان جنگ و با كمك های بین‌المللی بازسازی و از سال 2009 بازگشایی شده است. همچنین دولت لبنان با هدف تقویت جایگاه این كتابخانه، مشاركت در تعیین هویت فرهنگی لبنان و مشاركت در روند فرهنگی جهان عرب ،اقدام به تصویب وایجاد مؤسسه لبنانی كتابخانه ملی كرده است.[۹]



پاورقی

   [i] اطلاعات این بخش با استفاده از منابع زیر ارائه شده است:

-       وب سایت رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در بیروت به آدرس: www.beirut.icro.ir

-       اطلاعات میدانی نگارنده

[ii] با استفاده از وب سایت وزارت اطلاع‌رسانی لبنان به آدرس: www.ministryinfo.gov.Lb

[iii] اطلاعات این بخش با استفاده از منابع زیر ارائه شده است:

-       وب سایت وزارت اطلاع‌رسانی لبنان

-       وب سایت رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در بیروت به آدرس: www.beirut.icro.ir

-       اطلاعات میدانی نگارنده

[iv] اطلاعات مربوط به موزه‌های لبنان با استفاده از منابع زیر ارائه شده است:

1-    وب سایت وزارت اطلاع‌رسانی لبنان به آدرس: www.ministryinfo.gov.lb

2-     وب سایت وزارت گردشگری لبنان به آدرس: www.lebanon-torism.gov.lb

[v] اطلاعات درباره كتابخانه‌های عمومی و كتابخانه ملی لبنان، علاوه بر موارد ارجاع داده شده درمتن، با استفاده از منابع زیر ارائه شده است:

1-    وب سایت كتابخانه ملی لبنان به آدرس www-flbn.org

2-     اطلاعات میدانی نگارنده

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

  1. ↑ ضاهر (1984)،ص 226_227
  2. ↑ ادارة الاحصاء المركزی (2012)،ج SIF.2
  3. ↑ (البستانی(1969)، ج1 ،ص 174
  4. ↑ ضاهر، ص228
  5. ↑ زهرالدین( 1994)، ص276
  6. ↑ البستانی ،ج 1 ،ص 174
  7. ↑ اسطفان(2003)، ص50
  8. ↑ اسطفان(2003)، ص49
  9. ↑ صدر هاشمی، سید محمد (1330). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی،هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص 215_227
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=فرهنگ_عمومی_لبنان&oldid=11215»