نظام فرهنگی تایلند

نظام فرهنگی

فرهنگ

جشن گل در تایلند

با وجود چهره‌های متفاوت فرهنگی جامعهٔ تایلند، سیاست‌گذاری فرهنگی این کشور همواره بر محور حفاظت از میراث فرهنگی و تقویت روحیه ملی و پی‌ریزی شالودهٔ محکم برای تشکیل هویت یکپارچه تایلندی از اقوام گوناگون این سرزمین قرار داشته است و ساختارهای فرهنگی ملی نیز بر همین مبنا شکل‌گرفته است.

یکی از افرادی که برای یکپارچه‌سازی هویت مردم تایی کوشید، پادشاه رامای پنجم بود. وی در نیمه دوم سدهٔ نوزدهم سلطنت می‌کرد و پدر تایلند امروز به‌شمار می‌رود. رامای پنجم افزون بر تأکید بر هویت تایلندی، کوشید با نوسازی جامعه تایلند، عوامل غربی و سازمان‌های نوین غرب را وارد جامعه سنتی تایلند کند و در این راه تاحدودی توفیق یافت.

سیاست‌های فرهنگی

«نخستین بار در زمان پادشاه رامای ششم به نام واجیراود (۱۹۱۰م تا ۱۹۲۵ م ) هویت فرهنگی مردم بر سه اصل ملت، دین و پادشاهی قرار گرفت، این سه اصل در همهٔ جنبه‌های اجتماعی مردم حضور داشته‌اند؛ دولت آقای تاکسین اصل مردم‌سالاری را رکن چهارم نامیده است. از دیگر اقدامات فرهنگی در زمان نخست‌وزیری پرفسور تانین کریویکسین در سال ۱۹۷۶م انجام شد. او ترویج میراث فرهنگی و افتخارات کشور را برای حفظ هویت فرهنگی، به‌ویژه برای نسل جوان لازم می‌دانست و در این راستا برنامه‌های متعددی را اجرا کرد؛ از جمله برنامهٔ شیوهٔ زندگی تایی به‌نام یونانگ تای که بر نقش مذهب که عنصری فرهنگی در توسعه اقتصادی اجتماعی کشور است، تأکید می‌کرد».در دوران حکومت مارشال فیبون سونکرام سیاست‌های شدیدی برای عرفی‌کردن جامعه و گذر از سنت به مدرنیته اجرا شد که چهرهٔ جامعه را به‌ویژه در شهرها تغییر داد. در همین دوران بود که نام کشور از سیام به تایلند تبدیل شد.

اثر فرهنگ بیگانه

با تبدیل‌شدن تایلند به یکی از قطب‌های مهم جذب جهانگرد در جهان، خواه‌ناخواه وجوهی از فرهنگ غربی وارد جامعهٔ تایلند شد و آثار بسیاری بر جوامع شهرنشین این کشور باقی گذاشت؛ از جمله آن‌ها ترویج زبان انگلیسی در مدارس و دانشگاه‌ها و در سطح جامعه بود.

به زبان انگلیسی از دوران پادشاه رامای چهارم (۱۸۵۱م تا ۱۸۶۸ م) توجه شد؛ او از آموزگاران انگلیسی دعوت کرد که تربیت فرزندان او را برعهده گیرند که یکی از آن‌ها بیوه‌ای انگلیسی به‌نام «آنا لئون اوونز» بود. او برای مدتی در دربار سیام مقیم شد. امروزه شبکهٔ گسترده‌ای از مؤسسات و مراکز آموزش زبان در تایلند مشغول فعالیت هستند. در سال ۲۰۰۷م، وزارت آموزش تایلند، مرکز توسعهٔ زبان انگلیسی را به‌منظور رواج و کاربرد هرچه بیشتر این زبان در کارهای دانشگاهی، علمی، پژوهشی، بازرگانی، سیاسی، دیپلماسی و ... تأسیس کرد.

محور اصلی برنامه‌های دولت برای ترویج زبان انگلیسی، نزدیک‌شدن به معیارهای آموزش جهانی و افزایش توانایی‌های دانشجویان است. افزون بر آن دارای هدف‌های اقتصادی، از جمله پذیرش دانشجویان خارجی، پرورش نیروی انسانی کارآمد برای جلب سرمایه‌های خارجی، گسترش بازارهای صادراتی، جایگزینی نیروهای کار مهاجر از کشورهای دیگر، کاربرد اینترنت در سطوح دانشگاهی و مدارس و امکان افزایش اعزام دانشجویان تایلندی برای تحصیل به خارج از کشور است.

در سال ۲۰۰۷م، ۱۳۳ مدرسه، برخی از مواد درسی خود مانند زبان، علوم و ریاضی را به انگلیسی درس می‌دادند و دارای ۱۲۹۷ معلم خارجی، ۲۴۸۸ معلم تایلندی و ۳۵۸۱۱ دانش‌آموز بودند.

نهادها و سازمان‌های فرهنگی

از میان ارگان‌های فرهنگی یا سازمان‌هایی که در تایلند به کارهای فرهنگی اشتغال دارند، باید از دفتر نخست‌وزیر، کمیسیون فرهنگ ملی (در وزارت فرهنگ)، کمیسیون آموزش ملی، مراکز فرهنگی استان‌ها، انجمن سیام، شورای امور اجتماعی (زیر نظر دربار)، شورای راهبان بودایی جوان، مرکز فرهنگی بانکوک و نیز رسانه‌های گروهی و مهم‌تر از همه وزارت فرهنگ تایلند نام برد.

«وزارت فرهنگ از سازمان‌های تازه تأسیس تایلند می‌باشد و از جمله اقدامات تاکسین در حوزهٔ تحولات اداری به‌شمار می‌آید که در سال ۲۰۰۲م با ادغام برخی از بخش‌های وزارت آموزش و پرورش تأسیس شد. این وزارتخانه مسئولیت اجرای سیاست فرهنگی برای پیشرفت، خلاقیت، تحقیق و ترویج تاریخ و فرهنگ تایلند را به عهده دارد.

وزارت فرهنگ پنج بخش و یک سازمان عمومی دارد. بخش دفتر وزیر، بخش امور مذاهب، بخش هنرهای عالی، ادارهٔ کمیسیون فرهنگ ملی (که از آن یاد شد)، اداره فرهنگ و هنر معاصر و مرکز عمومی مردم‌شناسی به نام شاهزاده ماهاچاکری است.

بخش امور مذاهب که قبلاً جزو وزارت آموزش و پرورش بود، نقش بسیار مهمی در حوزه‌های دینی و فرهنگی ایفا کرده است. این ارگان فرهنگی ضمن نظارت بر ۳۰۰۰۰ معبد و ۳۰۰۰۰۰ روحانی بودایی، به کارهای سایر ادیان، به‌ویژه مسلمانان نظارت دارد و همه مساجد را که براساس آخرین سرشماری بیش از ۴۰۰۰ باب در سراسر تایلند است، ثبت و رسیدگی می‌کند».

فعالیت‌ های فرهنگی خارجیان

افزون بر مدارس بین‌المللی تایلند که بیشتر آن‌ها را خارجیان مقیم این کشور اداره می‌کنند (در بخش نظام آموزشی ذکر کرده‌ایم)، مؤسسات دیگری را هم اشخاص حقیقی و حقوقی بیگانه در تایلند اداره می‌کنند که در اینجا به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.

۱. انستیتوگوته: این مؤسسه را که در بسیاری از کشورهای جهان شعبه دارد، بخش فرهنگی سفارت آلمان در بانکوک اداره می‌کند. انستیتو کتابخانه‌ای با ۱۵ هزار جلد کتاب دارد و فعالیت عمده آن برگزاری دوره‌های آموزش زبان آلمانی در کنار ترویج مبانی فرهنگی این کشور است.

دانشگاه چولالون کورن

2.شورای فرهنگی بریتانیا: نهاد فرهنگی انگلستان که در کشورهای گوناگون به فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی مشغول است و در بانکوک و چیانگ مای شعبه دارد. در این مرکز، زبان انگلیسی از سطح ابتدایی تا پیشرفته تدریس می‌شود و دوره‌ای ویژه برای تربیت معلمان زبان انگلیسی دارد. این نهاد با دانشگاه چولالون کورن و دانشکده هنر دانشگاه مونکوت و رسانه‌های گروهی تایلند، به‌ویژه کانال ۱۱ تلویزیون همکاری نزدیک دارد.

۳. بنیاد آسیا: مقر اصلی این بنیاد در ایالات متحده آمریکا واقع است و ۱۲ شعبه دارد که یکی از آن‌ها در بانکوک فعالیت می‌کند؛ کار اصلی آن مطالعات آموزشی و مسائل مربوط به توسعهٔ اقتصادی و اجتماعی است.

۴. مدرسهٔ فرانسوی آلیانس: سال ۱۹۱۲م در بانکوک تأسیس شد. این مدرسه به آموزش زبان فرانسه می‌پردازد و نشریه‌ای به‌نام Buletin Mensuelle منتشر می‌کند.

در کنار این نهادها، کتاب‌فروشی‌های فراوانی که جدیدترین کتاب‌های انگلیسی‌زبان را عرضه می‌کنند در بانکوک فعالیت دارند. مهم‌ترین آن‌ها اشیا بوک (Asia Book) است که هم در بانکوک و هم در سراسر تایلند شعبه‌های گوناگون دارد. در سال‌های گذشته شمار کتابخانه‌های انگلیسی‌زبان، به‌ویژه در بانکوک افزایش داشته است که بخشی از آن‌ها در دانشگاه‌های مهم تایلند قرار دارند.

از اواخر ماه مارس تا اوایل آوریل هر سال، به مدت ده روز نمایشگاه بین‌المللی کتاب با حضور ناشران معروف و معتبر بین‌المللی در بانکوک تشکیل می‌شود که در آن آخرین منابع به زبان‌های گوناگون جهان، به مردم و دانشجویان عرضه می‌شود.

جهانگردی بین‌المللی

گردشگری نقش به‌سزایی در توسعه اقتصادی و اجتماعی تایلند بازی می‌کند. تایلندی‌ها که در سراسر جهان به میهمان‌نوازی شهره‌اند با فرهنگ تاریخی، غذاهای سنتی، سواحل زیبا و نمایشگاه‌های رنگارنگ خود، همه‌ساله گردشگران بسیاری را به این سرزمین می‌کشانند. سازمان توسعه گردشگری، نخستین بار در ۱۹۵۹م تشکیل شد و در ۱۹۷۹م به سازمان گردشگری تایلند ارتقاء یافت. دولت کوشید برای جلب بیشتر سرمایه‌های خارجی، به گردشگری و توزیع درآمد آن توجه شایسته‌ای نشان دهد؛ به‌همین دلیل توسعه گردشگری داخلی در اولویت قرار گرفت. با این برنامه‌ها شمار گردشگران خارجی که در ۱۹۸۷م اندکی کمتر از 3/5 میلیون نفر بود، ده سال بعد در ۱۹۹۸م به بیش از 7/8 میلیون نفر، در ۲۰۱۰ به ۱۶ میلیون نفر و در ۲۰۱۱ به کمی بیش از ۱۹ میلیون نفر رسید. به سخن دیگر شمار جهانگردان خارجی از ۱۹۸۷م تا ۲۰۱۱م حدود شش برابر شده است.

شمار جهانگردان از سه کشور مهم مبدأ و ورودی کل جهانگردان

(۲۰۰۹م تا ۲۰۱۱م).

سال مبدأ	۲۰۰۹	۲۰۱۰	۲۰۱۱
مالزی	۱،۷۵۷،۸۱۳	۲،۰۵۸،۹۵۶	۲،۴۷۰،۶۸۶
چین	۷۷۷،۵۰۸	1،122،219	۱،۷۶۰،۵۴۶
ژاپن	۱,۰۰۴،۴۵۳	۹۹۳،۶۷۴	۱،۱۲۶،۲۲۱
ورودی کل	۱۴،۱۴۹،۸۴۱	۱۵،۹۳۶،۴۰۰	۱۹،۰۹۸،۳۲۳

مراکز مهم گردشگری

«کشور تایلند که در مرکز آسیای جنوب شرقی قرار دارد، مکان‌های توریستی متعددی دارد. در شمال، کوهستان‌های خوش آب‌وهوا، در شرق و جنوب، دریا و ساحل، در نواحی مرکزی رودخانه‌ها و شالیزارهای سرسبز برنج و جنگل‌های استوایی که از غرب و جنوب تا نواحی شمال و مرکزی امتداد می‌یابند و در شمال شرق تپه‌های دیدنی دارد.

افزون بر طبیعت زیبا و شگفت‌انگیز این سرزمین، معابد، مساجد، کاخ‌ها و خانه‌های سنتی قدیمی در سرتاسر کشور، مسافران و جهانگردان را به خود جلب می‌کند؛ غذاهای متنوع و لذیذ بومی تایلند هم در دنیا مشهور است... امکانات ورزش‌های گوناگون مانند ورزش‌های آبی، گلف، قایق‌سواری، جنگل‌نوردی و فیل‌سواری که گردشگران بین‌المللی به آن‌ها علاقه دارند، در تایلند فراهم است.

درآمد ارزی صنعت جهانگردی تایلند (۲۰۰۶م تا ۲۰۰۸م)

سال	ورودی کل (نفر)	درآمد کل (م.د)
۲۰۰۶	۱۳،۸۲۱،۸۰۲	۱۶،۶۰۴
۲۰۰۷	14،464،228	۲۰،۶۲۳
۲۰۰۸	14،584،220	۲۱،۹۸۰

م.د= میلیون دلار

هتل‌های تمیز با قیمت مناسب از یک ستاره تا پنج ستاره و کمپ‌ها و مسافرخانه‌های کافی برای جنگل‌نوردان و گردشگران موجود است، ارتباط خطوط حمل‌ونقل در تایلند با خطوط هواپیمایی، راه‌های زمینی، خطوط ریلی و دریایی برقرار می‌شود؛ همچنین آب معدنی و غذاهای تمیز و سازگار با بدن به مشتریان ارائه می‌دهند. تایلند پلیس توریستی دارد که به زبان انگلیسی تسلط دارند تا بتوانند به هر گردشگری که مشکل دارد کمک‌کنند».

فرودگاه سوارنا بومی

بانکوک

بانکوک که اواخر سدهٔ هجدهم، پایتخت تایلند شده است، اینک یکی از مراکز مهم فعالیت‌های بازرگانی، اقتصادی و حمل‌ونقل هوایی در جنوب شرقی آسیا است. فرودگاه باشکوه «سوارنا بومی» (Suvarna Bhomi)(به معنای سرزمین طلایی) که به‌تازگی در این شهر گشایش یافته است، بر اهمیت آن می‌افزاید. مجموعه گراند پالاس (Grand Palace) یا کاخ‌های پادشاهان تایلند که منظرهٔ بدیعی را پدید آورده است، نیز خانهٔ جیمز تامسون (شخصی که پارچهٔ ابریشم تایلندی را به جهان شناساند) و قصر چوبی «ویمان مک» که بزرگ‌ترین ساختمان چوب ساج در جهان شمرده می‌شود، از جاذبه‌های مهم گردشگری در این شهر است.

افزون بر این، بانکوک مرکز نمایندگی مهم‌ترین فروشگاه‌های جهان و هتل‌های زیبا و شیک پنج ستاره‌ای است که بهترین خدمات پذیرایی را ارائه می‌دهند.

آیوتایا

آیوتایا پایتخت پیشین تایلند (۱۳۵۰ تا ۱۷۶۷ م) است که در هجوم برمه‌ای‌ها به ویرانی کشیده شد. این شهر در ۸۰ کیلومتری شمال بانکوک قرار دارد و به‌دلیل آثار تاریخی و معابد کهن، سازمان یونسکو در ۱۹۹۱ آن را محوطهٔ میراث جهانی شناخته است. مزار شیخ احمد قمی‌که در اواخر سدهٔ ۱۶ میلادی از ایران به سیام آمد و به مقامات بالا رسید در این شهر قرار دارد.

جشن لوی کراتونگ

سوخوتای

این شهر که در نواحی کوهستانی شمال تایلند قرار دارد، زادگاه کشور سیام و نخستین مرکز سیاسی و اداری این کشور در سدهٔ سیزدهم میلادی به‌شمار می‌رود؛ به سبب آثار بی‌مانند تاریخی خود در ۱۹۹۱، با نام محوطهٔ میراث جهانی در یونسکو به ثبت رسیده است. تندیس بودا در این شهر یکی از تندیس‌های قدیمی بودا در جهان است، این شهر مرکز اصلی برگزاری مراسم دیدنی «لوی کراتونگ» در ماه نوامبر است.

چیانگ مای و چیانگ رای

این منطقه‌که در شمال غربی تایلند واقع شده از مراکز مهم گردشگری تایلند است که هنوز سنت‌های قدیمی روستایی و صنایع‌دستی را با خود دارد؛ درعین‌حال زیبایی‌های طبیعی از جمله کوه‌ها و آبشارهای متعدد آن چشمگیر است. مردم این منطقه آداب‌ورسوم خاصی دارند و جشن آب‌پاشان یا سونکران را با شکوه خاصی برگزار می‌کنند. چیانگ مای در منطقهٔ مثلث طلایی واقع شده است که امکانات توریستی بسیاری دارد.

کانچانا بوری

کانچانا بوری در۱۳۰ کیلومتری غرب بانکوک و در نزدیکی مرز میانمار واقع شده است. پل رودخانهٔ کوای در آن ساخته شد و گروه فراوانی از اسیران جنگی اروپایی در جنگ جهانی دوم، در هنگام ساختن آن برای اتصال راه‌آهن تایلند به برمه میان سال‌های ۱۹۴۲م تا ۱۹۴۵م زیر فشار نیروهای ژاپنی جان سپردند. افزون بر ساختمان پل، مزار سربازان و قربانیان جنگ در این شهر دیدنی است. امکانات اقامتی بسیار خوبی در این منطقه و در نزدیکی رودخانه کوای برای جهانگردان ساخته شده است. در ماه دسامبر، هر سال، مراسم جشن و یادبود قربانیان جنگ در این شهر برگزار می‌شود.

شهر هواهین تایلند

نوار ساحلی

در مناطق ساحلی تایلند نیز مراکز توریستی بسیاری وجود دارد که فقط برای استراحت و سرگرمی‌ساخته شده‌اند و جنبه تاریخی و فرهنگی ندارند. از جمله آن‌ها می‌توان از بنادر پاتایا و رایونگ (Rayong) در شمال خلیج تایلند، شهرهای هواهین (Hua Hin)، کوساموی (Koh Samui) و چاآم (Cha Am) در غرب این خلیج که در جنوب تایلند واقع شده است، نام برد. همچنین جزیرهٔ پوکت در کرانه‌های شرقی دریای اندامان و جنوب غربی تایلند از مراکز عمده جذب جهانگردان است.

لوپ بوری

لوپ بوری یا شهر میمون‌ها که در قدیم «لاوو» (Lavo) نامیده می‌شد، مقر ییلاقی پادشاهان قدیم تایلند است و به‌سبب فراوانی میمون در این شهر آن را شهر میمون‌ها می‌نامند؛ نماد این شهر هم مجسمهٔ میمون است، بیشتر میمون‌ها در معبد «فراپرانگ سام یوت» جمع می‌شوند و در آنجا از دست مردم غذا می‌خورند.

ناکون پاتوم

این شهر در پنجاه کیلومتری غرب بانکوک واقع شده و به‌گفتهٔ برخی از اسطوره‌شناسان، قدیمی‌ترین شهر تایلند است. شهر ناکون پاتوم از مراکز مهم مذهبی بودایی تایلند به‌شمار می‌رود و آن را پایتخت «سرزمین طلایی» که نام اساطیری تایلند کنونی است، می‌دانند. معبد زیبای این شهر به نام «پراپاتوم چدی» با ارتفاع بیش از ۱۲۵ متر، بلندترین بنای تاریخی بودایی در جهان است. مراسم مذهبی آغاز سال نو مسیحی در این معبد برگزار می‌شود.

محوطه‌های میراث جهانی

۱. شهر تاریخی سوخوتای و شهرک‌های آن که در ۴۵۰ کیلومتری شمال بانکوک قراردارد، از سدهٔ سیزدهم میلادی بر جای مانده است؛ در ۱۹۹۱م، سازمان یونسکو این شهر را در فهرست میراث جهانی ثبت کرده است. این محوطه در ۱۲ کیلومتری شهر فعلی سوخوتای قرار دارد و یک‌صد بنای تاریخی شامل کاخ‌ها، معابد بودایی، دروازه‌ها، دیوارها، آبگیرها، کانال‌ها، خندق‌ها و بندهای گوناگون دارد که تا سدهٔ هجدهم و نوزدهم میلادی در درون جنگل‌ها به فراموشی سپرده شده بودند؛ تا این‌که پادشاهان دودمان چاکری آن را از فراموشی بیرون آوردند.

در ۵۰ کیلومتری شمال سوخوتای فعلی نیز محوطه‌ای به نام «سی ساچانالای» (Si Satchanalai)، در کرانهٔ شرقی رود یوم قرارداد که همراه سوخوتای محوطهٔ میراث جهانی شناخته می‌شود و ۱۳۴ معبد و بنای تاریخی دارد.

۲. آیوتایا پایتخت پیشین تایلند (تا ۱۷۶۸ م)، جزیره‌ای در ۸۰ کیلومتری شمال بانکوک است که سه رودخانه آن را احاطه کرده‌اند و از ۱۹۹۱م در فهرست محوطه‌های میراث جهانی قرار گرفته است. این شهر که به ونیز شرق نیز شهرت دارد در ۱۳۵۰م بنیان‌گذاری شده است.

۳. روستای بان چیانگ (Ban Chiang)در استان اودون تانی (Udon Thani) واقع در شمال شرقی تایلند و در نزدیکی مرز لائوس قرار دارد. این روستا یکی از مراکز بسیار کهن تمدنی در شرق آسیا به‌شمار می‌رود که آثار آن در ۱۹۶۶م پیدا شده است و حدود ۵۰۰۰ سال قدمت دارد، آثار سفالی و کاشی موجود در این محل نشان می‌دهد که تکنولوژی عصر برنز از تایلند کنونی به چین رفته است. این محل حدود ۵۴۶ کیلومتر از بانکوک فاصله دارد و در ۱۹۹۲م در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.

۴. مناطق حفاظت‌شدهٔ «تونگ یای» (Tung Yai)و «هوای کاکانگ» (Huai Kha Khaeng)یکی از مناطق مهم و وسیع حفاظت‌شدهٔ حیات وحش در شرق آسیا است. این مناطق در غرب تایلند نزدیک کانچانابوری و مرز میانمار قرار دارند و در ۱۹۹۱م در فهرست محوطه‌های میراث طبیعی جهانی ثبت شده‌اند. فاصله این دو محوطه که در جنگل‌های باران‌خیز تایلند قرار دارند تا بانکوک ۲۲۲ کیلومتر است.

۵. پارک ملی «کائویای» که در ۳۰۰ کیلومتری بانکوک واقع است، از نقاط سرسبز و خوش آب‌وهوای تایلند است و سال ۲۰۰۵م در فهرست محوطه‌های میراث طبیعی جهانی در یونسکو ثبت شده است (2007 .(World Heritage Sites of Thailand, تایلند در همهٔ کنوانسیون‌های فرهنگی مربوط به میراث فرهنگی و طبیعی و حقوق بشر عضو است.

برای مطالعه بیشتر نگاه کنید به:

Connors, Michael Kelly. Democracy and National Identity in Thailand. London, Rutledge Curzon, 2002.

Tanabe Shigeharu, and Keyes, Charles F.(Eds). Cultural Crisis and Social Memory: Modernity and Identity in Thailand and Laos. London, Routledge Curzon, 2002.

Unger, Daniel. Building Social Capital: Fibers, Finance, and Infrastructure, Cambridge University Press, Cambridge, 1998.