نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۱۱

براساس اسناد و مدارک و کتاب ها و نوشته های تاریخی، استفاده از هنر و آلات موسیقی در چین از دوران پارینه سنگی و از دوران انسان ابتدایی رواج داشته است. کشفیات باستانی به دست آمده از دوران عصر حجر نشان از ابداع آلات مختلف موسیقی از سنگ و چوب و سفال از بیش از4000 سال پیش در این کشور دارد. نِی های استخوانی کشف شده ی متعلق به عصر پارینه سنگی در چین، جزو قدیمی ترین آلات موسیقی یافت شده در جهان هستند. آلات موسیقی سفالین کشف شده از منطقه ی شیاَن نیز دارای قدمتی 6000 ساله هستند.^[۱]

نوشته های تاریخی نیز از 4000 سال پیش به وجود ابزار موسیقی و استفاده از این هنر در زندگی روزمره ی مردم و دربار پادشاهان حکایت دارد. در دوران سلسله ی شیا(2070تا1600پیش از میلاد) جامعه ی چین از دوران ابتدایی عصر حجر به دوران برده داری تکامل یافت. در این دوره هنر موسیقی که قبلا برای توتم های قبیله ای و ارواح نیاکان و مراسم قربانی استفاده می شد، و ابزاری برای بیان احساسات و ترانه های عامیانه در ستایش آسمان، بیان آمال و آرزوها، و مراسم قربانی بود، در کنار کاربری پیشین، به ابزاری برای تقویت قدرت و ستایش اعمال و کردار و تفریحات طبقه ی حاکم تبدیل شد. کتاب های تاریخی چین که پیدایش موسیقی سنتی ردیفی چینی را به دوران امپراتوری خوانگ دی (Huangdi)(امپراتور زرد) در4000 سال پیش نسبت می دهند، با کشف برنز در دوران خوانگ دی بر تنوع آلات موسیقی که پیش از آن تنها از چوب و سنگ و سفال بود افزود و با ساختن زنگ های فلزی ردیفی صدای متنوع تر و بلندتری از این آلات تولید گردید. در همین دوره بود که از آلات تلفیقی سنگ و برنز برای مراسم هایی همچون رفتن به جنگ، ورود به کاخ امپراتوری، مراسم قربانی کردن و جشن ها استفاده می‌شد^[۲]. در دوران سلسله ی«جو» هنر موسیقی از حالت نیایشی پیشین به تفریحات درباری تمایل بیشتری پیدا کرد و نظارت دولتی آن را به استانداردهای لازم نزدیکتر ساخت.

در این دوره، برای استفاده از موسیقی در مراسم نیایشی و درباری و استفاده ی مقامات دربار براساس جایگاه شان از آن مقررات و چارچوبی تحت عنوان«موسیقی حرکات موزون 6 سلسله ی پادشاهی(Six-Dynasty Music Dance)» تعیین و معرفی شد که هیچکس حق تخلف از آن را نداشت. گروه موسیقی مربوط به دربار و امپراتور از 64 هنرمند و موسیقیدان تشکیل می شد. از این طریق بود که هنر موسیقی وارد دنیای تمدن بشری شد.

در دوران سلسله های بهار و پاییز و حکومت های هم ستیز(770تا221پیش از میلاد) که جامعه ی چین از برده داری به فئودالی تغییر یافت، هنر موسیقی نیز متحول شده و دسته بندی هشتگانه ی آن آغاز شد. همزمان با توسعه و استاندارد یافتن موسیقی درباری، موسیقی عامیانه نیز به روند تکاملی خود ادامه داد و موسیقی محلی مناطق مختلف هم رشد یافته و برتنوع و کیفیت آلات موسیقی افزوده شد. میان آواز، رقص و موسیقی فولکلور همیشه ارتباط تنگاتنگی وجود داشته که داستانسرایی عامیانه نیز بر غنای آن افزوده است.

در دوران سلسله ی چین (Qin)(221 تا206میلادی) به عنوان نخستین امپراتور سراسر چین بود که نهاد سازمان یافته ای برای ساماندهی و نظارت بر آموزش، جمع آوری ترانه ها، موسیقیدانان و استفاده ی صحیح از آلات موسیقی شکل گرفت. رشد و تکامل موسیقی در دوران سلسله ی خَن(206 پیش از میلاد تا220میلادی) همچنان ادامه یافت و جمع آوری موسیقی های عامیانه و محلی و تلفیق آنها در موسیقی ملی موجب رشد و بهتر شدن هر دو بخش شده و این هنر هرچه بیشتر در زندگی خصوصی مردم تأثیرگذار گردید. آغاز فعالیت جاده ی معروف ابریشم نیز در انتقال سبک و آلات موسیقی مناطق مختلف غربی به چین بسیار مؤثر بود. ورود و گسترش آیین بودا در سرزمین چین و ورود انواع هنرهای هندی به ویژه هنر موسیقی آیینی نیز زمینه را برای رشد و تکامل موسیقی آیینی در این کشور فراهم ساخت. تثبیت قدرت سیاسی و اقتصادی چین در دوران سلسله های سویی (Sui) و تانگ و توسعه ی روابط اقتصادی و فرهنگی چین با مناطق غربی(به ویژه ایران دوران ساسانی) زمینه را برای بلوغ و رشد هرچه بیشتر انواع موسیقی چینی فراهم نمود[ii]. در این دوران بود که سبک های«موسیقی 7 بخشی (Seven Part Music)» یا«موسیقی 9 بخشی (Nine part Music)» از تلفیق موسیقی سنتی چینی و مناطق غربی به وجود آمد و شهرت زیادی پیدا کرد. در دوران تانگ بود که مؤسسات آموزشی و نظارت بر موسیقی مذهبی، درباری، و عامیانه از هم مجزا شده و هر کدام به صورت تخصصی روی موسیقی کارکرده و موسیقیدان های برجسته ی متعددی در این زمینه ها آموزش دیده و تربیت شدند. این مراکز همچنین با برگزاری مسابقات بهترین موسیقی و موسیقیدان هر رشته را انتخاب و خلاقیت و نوآوری های زیادی در این عرصه به وجود آمد.

روند تکاملی هنر موسیقی در دوران سلسله های سونگ و یوان نیز همچنان ادامه یافت و در هر عصری با ابداع سبک و روش و آلات موسیقی جدید، قدمی در بهبود این هنر برداشته شد و از تلفیق موسیقی و اپرای جنوب و شمال در دوران یوان بهترین موسیقی و اپرای چین به وجود آمد.

در دوران سلسله های مینگ و چینگ هنر موسیقی هرچه بیشتر وارد زندگی عموم مردم شده و مؤسسات موسیقی غیر دولتی(بخش خصوصی) نیز وارد عرصه ی شده و بر غنا و گسترش هرچه بیشتر آن افزوده و گروه های کوچک و بزرگ موسیقی در شهرهای مختلف و حتی روستاها شکل گرفت^[۳].

نیز نگاه کنید به

پیشینه موسیقی سیرالئون؛ پیشینه موسیقی روسیه؛ پیشینه موسیقی سوریه؛ پیشینه موسیقی فرانسه؛ پیشینه موسیقی سودان

پاورقی

[ii] - طبق اظهارات محققان هنر موسیقی در چین که در ملاقات حضوری با اینجانب مطرح می کردند، سبک ها و آلات موسیقی مناطق غربی چین که منظورشان ایران باستان است، در رشد و تکامل موسیقی این کشور تأثیر به سزایی داشته است. آلات موسیقی هم چون نی، عود(در زبان چینی پیپا)، کمانچه(در زبان چینی آرهو)، شیپور و ساز قانون از ایران وارد چین شده است که این موضوع در کتاب های تاریخی این کشور نیز ثبت شده است.

کتابشناسی

↑ Ji, Jin, (2010). “Chinese Music: Echos in Ancient and Modern Times. China Intercontinental Press”. Beijing.
↑ Ji, Jin, (2010). “Chinese Music: Echos in Ancient and Modern Times. China Intercontinental Press”. Beijing.
↑ سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی. جلد سوم، ص. 1142-1145

[1] Ji, Jin, (2010). “Chinese Music: Echos in Ancient and Modern Times. China Intercontinental Press”. Beijing.

[2] Ji, Jin, (2010). “Chinese Music: Echos in Ancient and Modern Times. China Intercontinental Press”. Beijing.

[3] سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی. جلد سوم، ص. 1142-1145

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-=== ''تاریخ موسیقی چینی'' ===
+براساس اسناد و مدارک و کتاب ها و نوشته های تاریخی، استفاده از هنر و [[انواع آلات موسیقی سنتی چین|آلات موسیقی در چین]] از دوران پارینه سنگی و از دوران انسان ابتدایی رواج داشته است. کشفیات باستانی به دست آمده از دوران عصر حجر نشان از ابداع [[انواع آلات موسیقی سنتی چین|آلات مختلف موسیقی]] از سنگ و چوب و سفال از بیش از4000 سال پیش در این کشور دارد. نِی های استخوانی کشف شده ی متعلق به عصر پارینه سنگی در [[چین]]، جزو قدیمی ترین [[انواع آلات موسیقی سنتی چین|آلات موسیقی]] یافت شده در جهان هستند. [[انواع آلات موسیقی سنتی چین|آلات موسیقی]] سفالین کشف شده از منطقه ی شیاَن نیز دارای قدمتی 6000 ساله هستند.<ref>Ji, Jin, (2010). “Chinese Music: Echos in Ancient and Modern Times. China Intercontinental Press”. ''Beijing''.</ref>
-براساس اسناد و مدارک و کتاب ها و نوشته های تاریخی، استفاده از هنر و آلات موسیقی در [[چین]] از دوران پارینه سنگی و از دوران انسان ابتدایی رواج داشته است. کشفیات باستانی به دست آمده از دوران عصر حجر نشان از ابداع آلات مختلف موسیقی از سنگ و چوب و سفال از بیش از4000 سال پیش در این کشور دارد. نِی های استخوانی کشف شده ی متعلق به عصر پارینه سنگی در [[چین]]، جزو قدیمی ترین آلات موسیقی یافت شده در جهان هستند. آلات موسیقی سفالین کشف شده از منطقه ی شیاَن نیز دارای قدمتی 6000 ساله هستند.<ref>'''Ji, Jin, (2010). “Chinese Music: Echos in Ancient and Modern Times. China Intercontinental Press”. ''Beijing''.'''</ref>
+نوشته های تاریخی نیز از 4000 سال پیش به وجود ابزار [[موسیقی سنتی چین|موسیقی]] و استفاده از این هنر در زندگی روزمره ی مردم و دربار پادشاهان حکایت دارد. در دوران [[سلسله شیا|سلسله ی شیا]](2070تا1600پیش از میلاد) [[نوع جامعه چین|جامعه ی چین]] از دوران ابتدایی عصر حجر به دوران برده داری تکامل یافت. در این دوره [[موسیقی سنتی چین|هنر موسیقی]] که قبلا برای توتم های قبیله ای و ارواح نیاکان و مراسم قربانی استفاده می شد، و ابزاری برای بیان احساسات و ترانه های عامیانه در ستایش آسمان، بیان آمال و آرزوها، و مراسم قربانی بود، در کنار کاربری پیشین، به ابزاری برای تقویت قدرت و ستایش اعمال و کردار و تفریحات طبقه ی حاکم تبدیل شد. کتاب های تاریخی [[چین]] که پیدایش [[موسیقی سنتی چین|موسیقی سنتی ردیفی چینی]] را به دوران امپراتوری خوانگ دی [[تاریخ موسیقی چینی#%20ftn1|(Huangdi]])(امپراتور زرد) در4000 سال پیش نسبت می دهند، با کشف برنز در دوران خوانگ دی بر [[انواع آلات موسیقی سنتی چین|تنوع آلات موسیقی]] که پیش از آن تنها از چوب و سنگ و سفال بود افزود و با ساختن زنگ های فلزی ردیفی صدای متنوع تر و بلندتری از این آلات تولید گردید. در همین دوره بود که از آلات تلفیقی سنگ و برنز برای مراسم هایی همچون رفتن به جنگ، ورود به کاخ امپراتوری، مراسم قربانی کردن و جشن ها استفاده می‌شد<ref>Ji, Jin, (2010). “Chinese Music: Echos in Ancient and Modern Times. China Intercontinental Press”. ''Beijing''.</ref>. در [[سلسله جو|دوران سلسله ی«جو»]] [[موسیقی سنتی چین|هنر موسیقی]] از حالت نیایشی پیشین به تفریحات درباری تمایل بیشتری پیدا کرد و نظارت دولتی آن را به استانداردهای لازم نزدیکتر ساخت.
-نوشته های تاریخی نیز از 4000 سال پیش به وجود ابزار موسیقی و استفاده از این هنر در زندگی روزمره ی مردم و دربار پادشاهان حکایت دارد. در دوران سلسله ی شیا(2070تا1600پیش از میلاد) جامعه ی [[چین]] از دوران ابتدایی عصر حجر به دوران برده داری تکامل یافت. در این دوره هنر موسیقی که قبلا برای توتم های قبیله ای و ارواح نیاکان و مراسم قربانی استفاده می شد، و ابزاری برای بیان احساسات و ترانه های عامیانه در ستایش آسمان، بیان آمال و آرزوها، و مراسم قربانی بود، در کنار کاربری پیشین، به ابزاری برای تقویت قدرت و ستایش اعمال و کردار و تفریحات طبقه ی حاکم تبدیل شد. کتاب های تاریخی [[چین]] که پیدایش موسیقی سنتی ردیفی چینی را به دوران امپراتوری خوانگدی [[تاریخ موسیقی چینی#%20ftn1|(Huangdi]])(امپراتور زرد) در4000 سال پیش نسبت می دهند، با کشف برنز در دوران خوانگدی بر تنوع آلات موسیقی که پیش از آن تنها از چوب و سنگ و سفال بود افزود و با ساختن زنگ های فلزی ردیفی صدای متنوع تر و بلندتری از این آلات تولید گردید. در همین دوره بود که از آلات تلفیقی سنگ و برنز برای مراسم هایی همچون رفتن به جنگ، ورود به کاخ امپراتوری، مراسم قربانی کردن و جشن ها استفاده می شد. (idb)
+در این دوره، برای استفاده از [[موسیقی سنتی چین|موسیقی]] در مراسم نیایشی و درباری و استفاده ی مقامات دربار براساس جایگاه شان از آن مقررات و چارچوبی تحت عنوان«موسیقی حرکات موزون 6 سلسله ی پادشاهی(Six-Dynasty Music Dance)» تعیین و معرفی شد که هیچکس حق تخلف از آن را نداشت. گروه موسیقی مربوط به دربار و امپراتور از 64 هنرمند و موسیقیدان تشکیل می شد. از این طریق بود که [[موسیقی سنتی چین|هنر موسیقی]] وارد دنیای تمدن بشری شد.
-در دوران سلسله ی«جو» هنر موسیقی از حالت نیایشی پیشین به تفریحات درباری تمایل بیشتری پیدا کرد و نظارت دولتی آن را به استانداردهای لازم نزدیکتر ساخت. در این دوره، برای استفاده از موسیقی در مراسم نیایشی و درباری و استفاده ی مقامات دربار براساس جایگاه شان از آن مقررات و چارچوبی تحت عنوان«موسیقی حرکات موزون 6 سلسله ی پادشاهی[[تاریخ موسیقی چینی#%20edn1|[i]]]» تعیین و معرفی شد که هیچکس حق تخلف از آن را نداشت. گروه موسیقی مربوط به دربار و امپراتور از 64 هنرمند و موسیقیدان تشکیل می شد. از این طریق بود که هنر موسیقی وارد دنیای تمدن بشری شد.
+در [[دوران بهار و پاییز|دوران سلسله های بهار و پاییز]] و [[دوران حکومت های هم ستیز|حکومت های هم ستیز]](770تا221پیش از میلاد) که [[نوع جامعه چین|جامعه ی چین]] از برده داری به فئودالی تغییر یافت، [[موسیقی سنتی چین|هنر موسیقی]] نیز متحول شده و دسته بندی هشتگانه ی آن آغاز شد. همزمان با توسعه و استاندارد یافتن موسیقی درباری، موسیقی عامیانه نیز به روند تکاملی خود ادامه داد و موسیقی محلی مناطق مختلف هم رشد یافته و برتنوع و کیفیت [[انواع آلات موسیقی سنتی چین|آلات موسیقی]] افزوده شد. میان آواز، رقص و [[موسیقی سنتی چین|موسیقی فولکلور]] همیشه ارتباط تنگاتنگی وجود داشته که داستانسرایی عامیانه نیز بر غنای آن افزوده است.
-در دوران سلسله های بهار و پاییز و حکومت های همستیز(770تا221پیش از میلاد) که جامعه ی [[چین]] از برده داری به فئودالی تغییر یافت، هنر موسیقی نیز متحول شده و دسته بندی هشتگانه ی آن آغاز شد. همزمان با توسعه و استاندارد یافتن موسیقی درباری، موسیقی عامیانه نیز به روند تکاملی خود ادامه داد و موسیقی محلی مناطق مختلف هم رشد یافته و برتنوع و کیفیت آلات موسیقی افزوده شد. میان آواز، رقص و موسیقی فولکلور همیشه ارتباط تنگاتنگی وجود داشته که داستانسرایی عامیانه نیز بر غنای آن افزوده است.
+در [[سلسله چین|دوران سلسله ی چین (Qin)]](221 تا206میلادی) به عنوان نخستین امپراتور سراسر [[چین]] بود که نهاد سازمان یافته ای برای ساماندهی و نظارت بر آموزش، جمع آوری ترانه ها، موسیقیدانان و استفاده ی صحیح از [[انواع آلات موسیقی سنتی چین|آلات موسیقی]] شکل گرفت. رشد و تکامل موسیقی در [[سلسله ی خن|دوران سلسله ی خَن]](206 پیش از میلاد تا220میلادی) همچنان ادامه یافت و جمع آوری موسیقی های عامیانه و محلی و تلفیق آنها در موسیقی ملی موجب رشد و بهتر شدن هر دو بخش شده و این هنر هرچه بیشتر در زندگی خصوصی مردم تأثیرگذار گردید. آغاز فعالیت [[نقش جاده ی ابریشم در مبادلات فرهنگی ایران و چین|جاده ی معروف ابریشم]] نیز در انتقال سبک و [[انواع آلات موسیقی سنتی چین|آلات موسیقی]] مناطق مختلف غربی به [[چین]] بسیار مؤثر بود. ورود و گسترش [[آیین بودا]] در سرزمین [[چین]] و ورود انواع هنرهای هندی به ویژه [[موسیقی سنتی چین|هنر موسیقی آیینی]] نیز زمینه را برای رشد و تکامل موسیقی آیینی در این کشور فراهم ساخت. تثبیت قدرت سیاسی و اقتصادی [[چین]] در [[سلسله سویی|دوران سلسله های سویی]] [[تاریخ موسیقی چینی#%20ftn3|(Sui]]) و [[سلسله تانگ|تانگ]] و توسعه ی روابط اقتصادی و فرهنگی [[چین]] با مناطق غربی(به ویژه ایران دوران ساسانی) زمینه را برای بلوغ و رشد هرچه بیشتر [[موسیقی سنتی چین|انواع موسیقی چینی]] فراهم نمود[[تاریخ موسیقی چینی#%20edn2|[ii]]]. در این دوران بود که سبک های«موسیقی 7 بخشی [[تاریخ موسیقی چینی#%20ftn4|(Seven Part Music]])» یا«موسیقی 9 بخشی [[تاریخ موسیقی چینی#%20ftn5|(Nine part Music]])» از تلفیق [[موسیقی سنتی چین|موسیقی سنتی چینی]] و مناطق غربی به وجود آمد و شهرت زیادی پیدا کرد. در [[سلسله تانگ|دوران تانگ]] بود که مؤسسات آموزشی و نظارت بر موسیقی مذهبی، درباری، و عامیانه از هم مجزا شده و هر کدام به صورت تخصصی روی موسیقی کارکرده و موسیقیدان های برجسته ی متعددی در این زمینه ها آموزش دیده و تربیت شدند. این مراکز همچنین با برگزاری مسابقات بهترین موسیقی و موسیقیدان هر رشته را انتخاب و خلاقیت و نوآوری های زیادی در این عرصه به وجود آمد.
-در دوران سلسلهی چین [[تاریخ موسیقی چینی#%20ftn2|(Qin]])(221 تا206میلادی) به عنوان نخستین امپراتور سراسر [[چین]] بود که نهاد سازمان یافته ای برای ساماندهی و نظارت بر آموزش، جمع آوری ترانه ها، موسیقیدانان و استفاده ی صحیح از آلات موسیقی شکل گرفت. رشد و تکامل موسیقی در دوران سلسله ی خَن(206 پیش از میلاد تا220میلادی) همچنان ادامه یافت و جمع آوری موسیقی های عامیانه و محلی و تلفیق آنها در موسیقی ملی موجب رشد و بهتر شدن هر دو بخش شده و این هنر هرچه بیشتر در زندگی خصوصی مردم تأثیرگذار گردید. آغاز فعالیت جاده ی معروف ابریشم نیز در انتقال سبک و آلات موسیقی مناطق مختلف غربی به [[چین]] بسیار مؤثر بود. ورود و گسترش [[آیین بودا]] در سرزمین [[چین]] و ورود انواع هنرهای هندی به ویژه هنر موسیقی آیینی نیز زمینه را برای رشد و تکامل موسیقی آیینی در این کشور فراهم ساخت. تثبیت قدرت سیاسی و اقتصادی [[چین]] در دوران سلسله های سویی [[تاریخ موسیقی چینی#%20ftn3|(Sui]]) و تانگ و توسعه ی روابط اقتصادی و فرهنگی [[چین]] با مناطق غربی(به ویژه ایران دوران ساسانی) زمینه را برای بلوغ و رشد هرچه بیشتر انواع موسیقی چینی فراهم نمود[[تاریخ موسیقی چینی#%20edn2|[ii]]]. در این دوران بود که سبک های«موسیقی 7 بخشی [[تاریخ موسیقی چینی#%20ftn4|(Seven Part Music]])» یا«موسیقی 9 بخشی [[تاریخ موسیقی چینی#%20ftn5|(Nine part Music]])» از تلفیق موسیقی سنتی چینی و مناطق غربی به وجود آمد و شهرت زیادی پیدا کرد. در دوران تانگ بود که مؤسسات آموزشی و نظارت بر موسیقی مذهبی، درباری، و عامیانه از هم مجزا شده و هر کدام به صورت تخصصی روی موسیقی کارکرده و موسیقیدان های برجسته ی متعددی در این زمینه ها آموزش دیده و تربیت شدند. این مراکز همچنین با برگزاری مسابقات بهترین موسیقی و موسیقیدان هر رشته را انتخاب و خلاقیت و نوآوری های زیادی در این عرصه به وجود آمد.
+روند تکاملی [[موسیقی سنتی چین|هنر موسیقی]] در [[سلسله های سونگ، لیائو، جین و شیای غربی|دوران سلسله های سونگ]] و [[سلسله یوان|یوان]] نیز همچنان ادامه یافت و در هر عصری با ابداع سبک و روش و [[انواع آلات موسیقی سنتی چین|آلات موسیقی]] جدید، قدمی در بهبود این هنر برداشته شد و از تلفیق [[موسیقی سنتی چین|موسیقی]] و اپرای جنوب و شمال در [[سلسله یوان|دوران یوان]] بهترین [[موسیقی سنتی چین|موسیقی]] و [[هنر اپرای سنتی چینی|اپرای چین]] به وجود آمد.
-روند تکاملی هنر موسیقی در دوران سلسله های سونگ و یوان نیز همچنان ادامه یافت و در هر عصری با ابداع سبک و روش و آلات موسیقی جدید، قدمی در بهبود این هنر برداشته شد و از تلفیق موسیقی و اپرای جنوب و شمال در دوران یوان بهترین موسیقی و اپرای [[چین]] به وجود آمد.
+در [[سلسله مینگ|دوران سلسله های مینگ]] و [[سلسله چینگ|چینگ]] [[موسیقی سنتی چین|هنر موسیقی]] هرچه بیشتر وارد زندگی عموم مردم شده و مؤسسات موسیقی غیر دولتی(بخش خصوصی) نیز وارد عرصه ی شده و بر غنا و گسترش هرچه بیشتر آن افزوده و گروه های کوچک و بزرگ موسیقی در شهرهای مختلف و حتی روستاها شکل گرفت<ref>سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ [https://dmelal.ir/%DA%86%DB%8C%D9%86 چین]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]. جلد سوم، ص. 1142-1145</ref>.
+= نیز نگاه کنید به =
-در دوران سلسله های مینگ و چینگ هنر موسیقی هرچه بیشتر وارد زندگی عموم مردم شده و مؤسسات موسیقی غیر دولتی(بخش خصوصی) نیز وارد عرصه ی شده و بر غنا و گسترش هرچه بیشتر آن افزوده و گروه های کوچک و بزرگ موسیقی در شهرهای مختلف و حتی روستاها شکل گرفت.<ref>سابقی، علی محمد(1392). "جامعه و فرهنگ چین." تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد ...، ص ... .</ref>
+[[پیشینه موسیقی سیرالئون]]؛ [[پیشینه موسیقی روسیه]]؛ [[پیشینه موسیقی سوریه]]؛ [[پیشینه موسیقی فرانسه]]؛ [[پیشینه موسیقی سودان]]
 = پاورقی =
-[[تاریخ موسیقی چینی#%20ednref1|[i]]] - Six-Dynasty Music Dance.
+[[تاریخ موسیقی چینی#%20ednref2|[ii]]] - <small>طبق اظهارات محققان [[موسیقی سنتی چین|هنر موسیقی در چین]] که در ملاقات حضوری با اینجانب مطرح می کردند، سبک ها و [[انواع آلات موسیقی سنتی چین|آلات موسیقی]] مناطق غربی چین که منظورشان ایران باستان است، در رشد و تکامل [[موسیقی سنتی چین|موسیقی]] این کشور تأثیر به سزایی داشته است. [[انواع آلات موسیقی سنتی چین|آلات موسیقی]] هم چون نی، عود(در [[زبان چینی]] پیپا)، کمانچه(در زبان چینی آرهو)، شیپور و ساز قانون از ایران وارد [[چین]] شده است که این موضوع در کتاب های تاریخی این کشور نیز ثبت شده است.</small>
-[[تاریخ موسیقی چینی#%20ednref2|[ii]]] - طبق اظهارات محققان هنر موسیقی در چین که در ملاقات حضوری با اینجانب مطرح می کردند، سبک ها و آلات موسیقی مناطق غربی چین که منظورشان ایران باستان است، در رشد و تکامل موسیقی این کشور تأثیر به سزایی داشته است. آلات موسیقی هم چون نی، عود(در [[زبان چینی]] پیپا)، کمانچه(در زبان چینی آرهو)، شیپور و ساز قانون از ایران وارد چین شده است که این موضوع در کتاب های تاریخی این کشور نیز ثبت شده است.
 = کتابشناسی =
+<references />
+[[رده:موسیقی]]