تنگریسم در قزاقستان: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۸:۳۵

همانگونه که اشاره شد با ورود اسلام به آسیای مرکزی و قزاقستان، اسلام جایگزین آیین تنگریسم شد. دین باستانی قزاق‌ها تنگریسم Tengrinism یک دین تثلیثی است که قبل از اسلام در بین مردم قزاقستان رایج شده بود. الهه اصلی و بزرگتر تنگری Tengri الهه آسمان و مظهر جنس نر، الهه ژرسو Jersu الهه زمین و آب و مظهر جنس ماده و اومای Umai الهه زایندگی و محافظ زنان هنگام زایمان که روح خوب و حامی بچه‌ها بوده‌است.

تنگریسم در حقیقت آیینی جدای از شمنیسم نیست، بلکه تنگریسم شکل بومی شده شمنیسم است که مطابق با آداب و رسوم و سبک زندگی کوچ نشیتی، دامپروری و کشاورزی منطقه پدیدار گشته است که برخی از نقوش افسانه‌های قزاقی حاکی از ارتباط تنگری با سنت‌های شمنیسم سیبری است در عرفان و فلسفه غرب تنگری به عنوان یک سیستم فلسفی منسجم معرفی شده است.

تنگری در نزد ترک‌ها و مغول‌های قدیم برترین خدا و به معنی آسمان و خدای آسمان بوده است، بنا برنقل کاشغری صاحب دیوان لغات الترک، ترک‌ها همه چیزهایی که در نظر آن‌ها بزرگ می‌نمود تنگری به معنی بزرگ و الهه مقدس می‌خواندند همانند کوه‌های بلند، درختان تنومند و یا افراد و شخصیت‌های بزرگ از این رو به خدای بزرگ و خدای آسمان که خالق هستی است تنگری گفته‌اند. ترک‌ها تنگری را حافظ بقای قوم ترک می‌دانند و آنان را بر دشمن پیروز می‌کند. همچنین خاقان که بزرگترین کاهن کیش تنگری است را نماینده خدا می‌دانستند لذا همه و منجمله خاقان باید فقط احکام و دستورات و آیین تنگری را اجرا کنند و اگر خاقانی بر خلاف قوانین تنگری عمل کند به نوعی مخالفت تنگری با رفتار خاقان آشکار می‌شود و خاقان به مجازات خویش می‌رسد.

عده ای از قزاق‌ها مخصوصا مردم سنتی علیرغم پایبندی و اعتقاد به اسلام به تبعیت از آیین شمنیسم و تنگریسم در رویدادهای مهمی مانند صلح بین دو قبیله متخاصم، پیروزی بر دشمن و غیره برای شادی نیاکان خود مادیان یا اسب نر سفید قربانی می‌کرده‌اند. قزاق‌ها روح اجداد خود را حامی و نگهدارنده افراد و فرزندان خود می‌دانند و در خاک سپاری و بزرگداشت درگذشتگان آداب و رسومی دارند که بجای مانده از آیین شمنی و تنگری است. وقتی کسی فوت می‌کند مردم در خانه درگذشته جمع می‌شوند و قبل از تششیع جنازه هدایایی را به بازماندگان می‌دهند^[۱]^[۲]^[۳].

در اندیشه قدیمی تمام ترکان و در تنگریسم به همراه افرادی که در جنگ قهرمان جنگی محسوب می‌شوند یک تعداد پیکره از سنگ تراشیده میشد - که نشانگر وجود مزار یک فرد قهرمان جنگی بوده - در تفکر تنگریسم و شمنیزم، ترکان سربازان کشته شده در دنیای دیگر به فرد قهرمان و سلحشور که توسط او کشته شده بود ند خدمت خواهند کرد - و تعداد این نمونه‌های سنگی نیز نشانگر جسارت-شجاعت - قهرمانی و قدرت فرد صاحب مزار بود. بال بال‌های یافت شده در منطقه ترکستان و غیره.

نیز نگاه کنید به

ادیان در قزاقستان

کتابشناسی

↑ نگاهی به تاریخ موسیقی در [./قزاقستان قزاقستان] (قسمت اول)، سایت ایران قازاق http://kazalash.blogfa.com/tag/=393&pageid=37054&siteid=393 PEJIFIL B KA3AXCTAHE
↑ گرایش به [./تنگریسم_در_قزاقستان تنگریسم] و [./شمنیسم_در_قزاقستان شمنیسم] در آسیای مرکزی، پژوهش و تدوین سید حسن حیدری، مرکز مطالعات فرهنگی بین المللی. http://motaleaat.ir/index.aspx?siteid=393&fkeyid=&siteid
↑ برگرفته از http://www.unesco.kz/heritagenet/kz/content/duhov_culture/religia/religia_in_kz.htm

منبع اصلی

صابری، اصغر(1395). جامعه و فرهنگ قزاقستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)

نویسنده مقاله

اصغر صابری

[1] نگاهی به تاریخ موسیقی در [./قزاقستان قزاقستان] (قسمت اول)، سایت ایران قازاق http://kazalash.blogfa.com/tag/=393&pageid=37054&siteid=393 PEJIFIL B KA3AXCTAHE

[2] گرایش به [./تنگریسم_در_قزاقستان تنگریسم] و [./شمنیسم_در_قزاقستان شمنیسم] در آسیای مرکزی، پژوهش و تدوین سید حسن حیدری، مرکز مطالعات فرهنگی بین المللی. http://motaleaat.ir/index.aspx?siteid=393&fkeyid=&siteid

[3] برگرفته از http://www.unesco.kz/heritagenet/kz/content/duhov_culture/religia/religia_in_kz.htm

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-===تنگریسم===
+همانگونه که اشاره شد با ورود اسلام به آسیای مرکزی و [[قزاقستان]]، اسلام جایگزین آیین تنگریسم شد. دین باستانی قزاق‌ها تنگریسم Tengrinism یک دین تثلیثی است که قبل از اسلام در بین مردم [[قزاقستان]] رایج شده بود. الهه اصلی و بزرگتر تنگری Tengri الهه آسمان و مظهر جنس نر، الهه ژرسو Jersu الهه زمین و آب و مظهر جنس ماده و اومای Umai الهه زایندگی و محافظ زنان هنگام زایمان که روح خوب و حامی بچه‌ها بوده‌است.
-همانگونه که اشاره شد با ورود اسلام به آسیای مرکزی و قزاقستان، اسلام جایگزین آئین تنگریسم شد. دین باستانی قزاق‌ها تنگریسم Tengrinism یک دین تثلیثی است که قبل از اسلام در بین مردم [[قزاقستان]] رایج شده بود. الهه اصلی و بزرگتر تنگری Tengri الهه آسمان و مظهر جنس نر، الهه ژرسو Jersu الهه زمین و آب و مظهر جنس ماده و اومای Umai الهه زایندگی و محافظ زنان هنگام زایمان که روح خوب و حامی بچه ها بوده‌است.۱۹۶
-تنگریسم در حقیقت آئینی جدای از شمنیسم نیست، بلکه تنگریسم شکل بومی شده شمنیسم است که مطابق با آداب و رسوم و سبک زندگی کوچ نشیتی، دامپروری و کشاورزی منطقه پدیدار گشته است که برخی از نقوش افسانه های قزاقی حاکی از ارتباط تنگری با سنت های شمنیسم سیبری است در عرفان و فلسفه غرب تنگری به عنوان یک سیستم فلسفی منسجم معرفی شده است.
+تنگریسم در حقیقت آیینی جدای از شمنیسم نیست، بلکه تنگریسم شکل بومی شده شمنیسم است که مطابق با آداب و رسوم و سبک زندگی کوچ نشیتی، دامپروری و کشاورزی منطقه پدیدار گشته است که برخی از نقوش افسانه‌های قزاقی حاکی از ارتباط تنگری با سنت‌های [[شمنیسم در قزاقستان|شمنیسم]] سیبری است در عرفان و فلسفه غرب تنگری به عنوان یک سیستم فلسفی منسجم معرفی شده است.
-تنگری در نزد ترک ها و مغول های قدیم برترین خدا و به معنی آسمان و خدای آسمان بوده است، بنا برنقل کاشغری صاحب دیوان لغات الترک، ترک ها همه چیزهایی که در نظر آنها بزرگ می‌نمود تنگری به معنی بزرگ و الهه مقدس می خواندند همانند کوه های بلند، درختان تنومند و یا افراد و شخصیتهای بزرگ از این رو به خدای بزرگ و خدای آسمان که خالق هستی است تنگری گفته اند. ترکها تنگری را حافظ بقای قوم ترک می دانند و آنان را بر دشمن پیروز می کند. همچنین خاقان که بزرگترین کاهن کیش تنگری است را نماینده خدا می دانستند لذا همه و منجمله خاقان باید فقط احکام و دستورات و آئین تنگری را اجرا کنند و اگر خاقانی بر خلاف قوانین تنگری عمل کند به نوعی مخالفت تنگری با رفتار خاقان آشکار می‌شود و خاقان به مجازات خویش می رسد.۱۹۷
+تنگری در نزد ترک‌ها و مغول‌های قدیم برترین خدا و به معنی آسمان و خدای آسمان بوده است، بنا برنقل کاشغری صاحب دیوان لغات الترک، ترک‌ها همه چیزهایی که در نظر آن‌ها بزرگ می‌نمود تنگری به معنی بزرگ و الهه مقدس می‌خواندند همانند کوه‌های بلند، درختان تنومند و یا افراد و شخصیت‌های بزرگ از این رو به خدای بزرگ و خدای آسمان که خالق هستی است تنگری گفته‌اند. ترک‌ها تنگری را حافظ بقای قوم ترک می‌دانند و آنان را بر دشمن پیروز می‌کند. همچنین خاقان که بزرگترین کاهن کیش تنگری است را نماینده خدا می‌دانستند لذا همه و منجمله خاقان باید فقط احکام و دستورات و آیین تنگری را اجرا کنند و اگر خاقانی بر خلاف قوانین تنگری عمل کند به نوعی مخالفت تنگری با رفتار خاقان آشکار می‌شود و خاقان به مجازات خویش می‌رسد.
-عده ای از قزاق ها مخصوصا مردم سنتی علیرغم پایبندی و اعتقاد به اسلام به تبعیت از آئین شمنیسم و تنگریسم در رویدادهای مهمی مانند صلح بین دو قبیله متخاصم، پیروزی بر دشمن و غیره برای شادی نیاکان خود مادیان یا اسب نر سفید قربانی می‌کرده اند. قزاق ها روح اجداد خود را حامی و نگهدارنده افراد و فرزندان خود می دانند و در خاک سپاری و بزرگداشت درگذشتگان آداب و رسومی دارند که بجای مانده از آئین شمنی و تنگری است. وقتی کسی فوت می‌کند مردم در خانه درگذشته جمع می شوند و قبل از تششیع جنازه هدایایی را به بازماندگان می دهند.۱۹۸
+عده ای از قزاق‌ها مخصوصا مردم سنتی علیرغم پایبندی و اعتقاد به اسلام به تبعیت از آیین [[شمنیسم در قزاقستان|شمنیسم]] و تنگریسم در رویدادهای مهمی مانند صلح بین دو قبیله متخاصم، پیروزی بر دشمن و غیره برای شادی نیاکان خود مادیان یا اسب نر سفید قربانی می‌کرده‌اند. قزاق‌ها روح اجداد خود را حامی و نگهدارنده افراد و فرزندان خود می‌دانند و در خاک سپاری و بزرگداشت درگذشتگان آداب و رسومی دارند که بجای مانده از آیین شمنی و تنگری است. وقتی کسی فوت می‌کند مردم در خانه درگذشته جمع می‌شوند و قبل از تششیع جنازه هدایایی را به بازماندگان می‌دهند<ref>نگاهی به تاریخ موسیقی در [./قزاقستان قزاقستان] (قسمت اول)، سایت ایران قازاق http://kazalash.blogfa.com/tag/[http://motaleaat.ir/index.aspx?siteid=393&fkeyid=&siteid=393&pageid=37054&siteid=393PEJIFIL+B+KA3AXCTAHE =393&pageid=37054&siteid=393] [http://motaleaat.ir/index.aspx?siteid=393&fkeyid=&siteid=393&pageid=37054&siteid=393PEJIFIL+B+KA3AXCTAHE PEJIFIL B KA3AXCTAHE]</ref><ref>گرایش به [./تنگریسم_در_قزاقستان تنگریسم] و [./شمنیسم_در_قزاقستان شمنیسم] در آسیای مرکزی، پژوهش و تدوین سید حسن حیدری، مرکز مطالعات فرهنگی بین المللی. [http://motaleaat.ir/index.aspx?siteid=393&fkeyid=&siteid=393&pageid=37054&siteid=393PEJIFIL+B+KA3AXCTAHE http://motaleaat.ir/index.aspx?siteid=393&fkeyid=&siteid]</ref><ref>برگرفته از http://www.unesco.kz/heritagenet/kz/content/duhov_culture/religia/religia_in_kz.htm</ref>.
-۱۹۶ نگاهی به تاریخ موسیقی در قزاقستان (قسمت اول)، سایت ایران قازاق <nowiki>http://kazalash.blogfa.com/tag/</nowiki>
+در اندیشه قدیمی تمام ترکان و در تنگریسم به همراه افرادی که در جنگ قهرمان جنگی محسوب می‌شوند یک تعداد پیکره از سنگ تراشیده میشد - که نشانگر وجود مزار یک فرد قهرمان جنگی بوده - در تفکر تنگریسم و شمنیزم، ترکان سربازان کشته شده در دنیای دیگر به فرد قهرمان و سلحشور که توسط او کشته شده بود ند خدمت خواهند کرد - و تعداد این نمونه‌های سنگی نیز نشانگر جسارت-شجاعت - قهرمانی و قدرت فرد صاحب مزار بود. بال بال‌های یافت شده در منطقه ترکستان و غیره.
-۱۹۷ گرایش به تنگریسم و شمنیسم در آسیای مرکزی، پژوهش و تدوین سید حسن حیدری، مرکز مطالعات فرهنگی بین المللی.
+== نیز نگاه کنید به ==
+[[ادیان در قزاقستان]]
-<nowiki>http://motaleaat.ir/index.aspx?siteid=393&fkeyid=&siteid=393&pageid=37054&siteid=393</nowiki>
+== کتابشناسی ==
+<references />
-PEJIFIL B KA3AXCTAHE ۱۹۸
+== منبع اصلی ==
+صابری، اصغر(1395). جامعه و فرهنگ [[قزاقستان]]. تهران: [https://www/icro.ir سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]( در دست انتشار)
-<nowiki>http://www.unesco.kz/heritagenet/kz/content/duhov_culture/religia/religia_in_kz.htm</nowiki>
+== نویسنده مقاله ==
+اصغر صابری
-'''232'''
+[[رده:ادیان و مذاهب]]
-در اندیشه قدیمی تمام ترکان و در تنگریسم به همراه افرادی که در جنگ قهرمان جنگی محسوب می شوند یک تعداد پیکره از سنگ تراشیده میشد - که نشانگر وجود مزار یک فرد قهرمان جنگی بوده - در تفکر تنگریسم و شمنیزم ، ترکان سربازان کشته شده در دنیای دیگر به فرد قهرمان و سلحشور که توسط او کشته شده بود ند خدمت خواهند کرد - و تعداد این نمونه های سنگی نیز نشانگر جسارت-شجاعت - قهرمانی و قدرت فرد صاحب مزار بود. بال بال های یافت شده در منطقه ترکستان و غیره.