مهاجرت های تاریخی مسلمانان در چین: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ دسامبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۸:۰۶

مسلمانان در چین، برگرفته از خبرگزاری بین المللی قرآن، قابل بازیابی از https://iqna.ir/fa/news/1430417/

در طول صدها سال شکل گیری و توسعه جامعه‌ی مسلمانان در کشور چین، 5 مرحله مهاجرت عمده صورت گرفته که هر مرحله از این مهاجرت‌ها زمینه‌های جدیدی برای شکل گیری و توسعه‌ی جامعه‌ی مسلمانان در این سرزمین به همراه داشته است که در پی به چگونگی و دامنه‌ی این تاثیرگذاری‌ها اشاره می‌شود.

نخستین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین

درست پس از پیدایش اسلام و همزمان با سفر بازرگانان ایرانی و اعراب به چین آغاز شد. طبق اسناد و مدارک تاریخی، درسال 651 میلادی، نخستین فرستاده‌ی ویژه خلیفه‌ی سوم به شهر چانگاَن پایتخت آن روز چین در دوران سلسله تانگ اعزام و سپس روابط رسمی بین امپراتوری اسلامی و امپراتوری چین برقرار شد. با آغاز این مناسبات رسمی، تعداد زیادی از فرستادگان، تجار و دانشمندان مسلمان، از طریق جاده‌ی مشهور ابریشم از غرب و شمال غرب وارد چین شدند؛ همزمان بسیاری از تجار مسلمان عرب و فارس نیز از طریق«جاده‌ی ابریشم دریایی» به چین سفر کرده و در سواحل دریای جنوب شرقی چین ساکن شدند. لذا اسلام از دو مسیر زمینی و دریایی وارد این کشور شده و مناطق شمال غرب و سواحل دریای جنوب شرقی چین به قدیمی ترین ناحیه‌های مسلمان نشین این کشور تبدیل شدند.

دومین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین

تاریخی مسلمانان در اوایل تأسیس امپراتوری مغول‌ها بود. نیروهای مغولی چنگیز سرزمین‌های پهناور آسیا و اروپا را اشغال و تعداد بیشماری از مسلمانان عرب و فارس و ترک را از آسیای غربی و آسیای میانه به چین آوردند. آنان دوشادوش ارتش مغول، در بسیاری از جبهه‌های جنوب و شمال چین جنگیده و پس از فتح این سرزمین، در سراسر چین پراکنده شده و با دختران نژاد خَن و مغول ازدواج و سرانجام زمینهی ایجاد جامعه‌ی مشترک ملی نژادی مسلمانان در سراسر چین (قوم خویی) فراهم و از این طریق بخش دیگری از جامعه‌ی مسلمانان این کشور شکل گرفت^[۱].

سومین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین

عمده‌ی مسلمانان در چین، در دوران سلسله‌ی مینگ صورت گرفت که این دوران به دلیل تغییر وضعیت مسلمانان از یک بخش جدای از جامعه‌ی چین به عضویت در جامعه‌ی چینی، عصر مهمی در تاریخ مسلمانان این سرزمین به شمار می‌آید. هنگامی که جو یوانجانگ(Zhu Yuan Zhang) امپراتور دودمان مینگ، ارتش خود را پایه ریزی کرد، تعداد زیادی از افسران عالیرتبه‌ی ارتش او را مسلمانان (خویی) تشکیل می‌دادند. پس از اشغال منطقه‌ی یوننَن توسط لشگر سیصد هزار نفره‌ی مینگ، مسلمانان ساکن جنوب رودخانه‌ی یانگ تسه، گروه گروه وارد استان یوننان شده و مهاجرت مسلمانان در داخل چین به اوج خود رسید. همچنین از زمان اودای(907 – 960) موج مهاجرت مسلمانان مناطق غربی به داخل چین آغاز شد که این مهاجرت در سال 1520 بعلت قطع شدن رابطه‌ی حکومت مینگ با مناطق غربی به پایان رسید.

چهارمین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین

تاریخی مسلمانان در دورانه ای شیان فِنگ(Xian Feng)، از (1851 تا 1862) و تونگ جی(Tong Zhi)، از (1862 تا 1875) به وقوع پیوست که در تاریخ مسلمانان چین بسیار مهم است. در آن زمان، مسلمانان ساکن شمال غرب و استان یوننَن در جنوب غربی، پشت سر هم دست به شورش زدند که قیام مسلمانان در استان‌های شَنسی و گنسو و قیام دو ونشیو(Du Wen Xiu) در استان یون نَن، گسترده تر از سایر قیام‌ها بود، ولی همه‌ی این شورش‌ها توسط ارتش امپراتوری دودمان چینگ سرکوب شده و به شکست انجامیدند. حکومت چینگ پس از سرکوبی قیام‌های مسلمانان، سیاست مهاجرت و کوچ اجباری را در مورد آنان به مورد اجرا گذاشت. در چنین شرایطی بود که مسلمانان از استان‌های شَنسی، گَنسو، نینگشیا و چینگ خَی همراه با ضربه‌های شدید روحی و روانی ناشی از شکست، مجبور به مهاجرت به سایر مناطق شدند. مسلمانان دونگ گان(Dong Gan) موجود در آسیای میانه از همان زمان بوجود آمدند.

پنجمین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین

مسلمانان پیش از تأسیس چین جدید در سال 1949 به وقوع پیوست. قبل از آزادی چین، تعداد زیادی از آنان که دوشادوش ارتش و دولت حزب ملی کومین تانگ با کمونیست‌ها می‌جنگیدند، به دلیل ترس از انتقام کمونیست‌ها و همراه با نیروهای چیان کایچک، از طریق یوننَن فرار کرده و وارد کشورهای آسیای جنوب شرقی شده و در آنجا مقیم شدند. اکنون فرزندان این مهاجران مسلمان بیشتر در کشورهای تایلند، برمه، عربستان سعودی، تایوان و سایر مناطق بطور پراکنده زندگی می کنند. هر چند دامنه‌ی این مهاجرت کوچک بود، ولی پراکندگی مسلمانان چینی را تا آسیای جنوب شرقی گستراند.

شکل گیری جامعه‌ی مسلمانان چین در طول قرن‌های گذشته، زمینه‌ی تلفیق فرهنگ اسلامی و فرهنگ سنتی چین را نیز فراهم و فرهنگ ویژه‌ی اسلامی ویژه مسلمانان چین شکل گرفت.

نیز نگاه کنید به

اسلام در چین؛ مهاجرت مسلمانان به کانادا

پاورقی

[i] - طبق برخی از اسناد و مدارک تاریخی، مغول ها پس از اشغال ایران و آسیای غربی، بین یکصد تا سیصد هزار نفر مسلمان را از ایران و آسیای مرکزی با اجبار به چین کوچانده و از آنان در لشگر کشی و اداره ی کشور استفاده کردند. این گروه عظیم با سکونت در چین و ازدواج با زنان چینی، جامع هی مسلمانان دو رگه ی چینی معروف به نژاد هوی را که از پدری مسلمان مهاجر و مادری چینی به وجود آمدند را بنیان گذاشتند.

کتابشناسی

↑ فِنگ جین یوان(2003)، الاسلام فی الصین، دارالهلال الارزق للنشر- هونغ کونغ

منبع اصلی

_{سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی.}

نویسنده مقاله

علی محمد سابقی

[:2-1] فِنگ جین یوان(2003)، الاسلام فی الصین، دارالهلال الارزق للنشر- هونغ کونغ

[۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 [[پرونده:N81594270-6428072.jpg|بندانگشتی|مسلمانان در چین، برگرفته از خبرگزاری بین المللی قرآن، قابل بازیابی از [https://iqna.ir/fa/news/1430417/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D9%87-%DA%86%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85 https://iqna.ir/fa/news/1430417/]]]
-در طول صدها سال شکل گیری و توسعه جامعه ی مسلمانان در کشور [[چین]]، 5 مرحله مهاجرت عمده صورت گرفته که هر مرحله از این مهاجرت ها زمینه های جدیدی برای شکل گیری و توسعه ی جامعه ی مسلمانان در این سرزمین به همراه داشته است که در پی به چگونگی و دامنه ی این تاثیرگذاری ها اشاره می شود.
+در طول صدها سال شکل گیری و توسعه جامعه‌ی مسلمانان در کشور [[چین]]، 5 مرحله مهاجرت عمده صورت گرفته که هر مرحله از این مهاجرت‌ها زمینه‌های جدیدی برای شکل گیری و توسعه‌ی جامعه‌ی مسلمانان در این سرزمین به همراه داشته است که در پی به چگونگی و دامنه‌ی این تاثیرگذاری‌ها اشاره می‌شود.
 === [[نخستین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین]] ===
-درست پس از پیدایش اسلام و همزمان با سفر بازرگانان ایرانی و اعراب به [[چین]] آغاز شد. طبق اسناد و مدارک تاریخی، درسال 651 میلادی، نخستین فرستاده ی ویژه خلیفه ی سوم به شهر چانگاَن پایتخت آن روز [[چین]] در دوران [[سلسله تانگ]] اعزام و سپس روابط رسمی بین امپراتوری اسلامی و امپراتوری [[چین]] برقرار شد. با آغاز این مناسبات رسمی، تعداد زیادی از فرستادگان، تجار و دانشمندان مسلمان، از طریق جاده ی مشهور ابریشم از غرب و شمال غرب وارد [[چین]] شدند؛ همزمان بسیاری از تجار مسلمان عرب و فارس نیز از طریق«جاده ی ابریشم دریایی» به [[چین]] سفر کرده و در سواحل دریای جنوب شرقی [[چین]] ساکن شدند. لذا اسلام از دو مسیر زمینی و دریایی وارد این کشور شده و مناطق شمال غرب و سواحل دریای جنوب شرقی [[چین]] به قدیمی ترین ناحیه های مسلمان نشین این کشور تبدیل شدند.
+درست پس از پیدایش اسلام و همزمان با سفر بازرگانان ایرانی و اعراب به [[چین]] آغاز شد. طبق اسناد و مدارک تاریخی، درسال 651 میلادی، نخستین فرستاده‌ی ویژه خلیفه‌ی سوم به شهر چانگاَن پایتخت آن روز [[چین]] در دوران [[سلسله تانگ]] اعزام و سپس روابط رسمی بین امپراتوری اسلامی و امپراتوری [[چین]] برقرار شد. با آغاز این مناسبات رسمی، تعداد زیادی از فرستادگان، تجار و دانشمندان مسلمان، از طریق [[نقش جاده ی ابریشم در مبادلات فرهنگی ایران و چین|جاده‌ی مشهور ابریشم]] از غرب و شمال غرب وارد [[چین]] شدند؛ همزمان بسیاری از تجار مسلمان عرب و فارس نیز از طریق«[[نقش جاده ی ابریشم در مبادلات فرهنگی ایران و چین|جاده‌ی ابریشم دریایی]]» به [[چین]] سفر کرده و در سواحل دریای جنوب شرقی [[چین]] ساکن شدند. لذا اسلام از دو مسیر زمینی و دریایی وارد این کشور شده و مناطق شمال غرب و سواحل دریای جنوب شرقی [[چین]] به قدیمی ترین ناحیه‌های مسلمان نشین این کشور تبدیل شدند.
 === [[دومین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین]] ===
-تاریخی مسلمانان در اوایل تأسیس امپراتوری مغولها بود. نیروهای مغولی چنگیز سرزمین های پهناور آسیا و اروپا را اشغال و تعداد بیشماری از مسلمانان عرب و فارس و ترک را از آسیای غربی و آسیای میانه به [[چین]] آوردند. آنان دوشادوش ارتش مغول، در بسیاری از جبهه های جنوب و شمال [[چین]] جنگیده و پس از فتح این سرزمین، در سراسر [[چین]] پراکنده شده و با دختران نژاد خَن و مغول ازدواج و سرانجام زمینه ی ایجاد جامعه ی مشترک ملی ـ نژادی مسلمانان در سراسر [[چین]] ( قوم خویی) فراهم و از این طریق بخش دیگری از جامعه ی مسلمانان این کشور شکل گرفت<ref name=":2">فِنگ جین یوان(2003)، الاسلام فی الصین، دارالهلال الارزق للنشر- هونغ کونغ</ref>.
+تاریخی مسلمانان در اوایل تأسیس امپراتوری مغول‌ها بود. نیروهای مغولی چنگیز سرزمین‌های پهناور آسیا و اروپا را اشغال و تعداد بیشماری از مسلمانان عرب و فارس و ترک را از آسیای غربی و آسیای میانه به [[چین]] آوردند. آنان دوشادوش ارتش مغول، در بسیاری از جبهه‌های جنوب و شمال [[چین]] جنگیده و پس از فتح این سرزمین، در سراسر [[چین]] پراکنده شده و با دختران نژاد خَن و مغول ازدواج و سرانجام زمینهی ایجاد جامعه‌ی مشترک ملی  نژادی مسلمانان در سراسر چین (قوم خویی) فراهم و از این طریق بخش دیگری از جامعه‌ی مسلمانان این کشور شکل گرفت<ref name=":2">فِنگ جین یوان(2003)، الاسلام فی الصین، دارالهلال الارزق للنشر- هونغ کونغ</ref>.
 === [[سومین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین]] ===
-عمده ی مسلمانان در [[چین]]، در دوران [[سلسله مینگ|سلسله ی مینگ]] صورت گرفت که این دوران به دلیل تغییر وضعیت مسلمانان از یک بخش جدای از جامعه ی [[چین]] به عضویت در جامعه ی چینی، عصر مهمی در تاریخ مسلمانان این سرزمین به شمار می آید. هنگامی که جو یوانجانگ(Zhu Yuan Zhang) امپراتور [[سلسله مینگ|دودمان مینگ]]، ارتش خود را پایه ریزی کرد، تعداد زیادی از افسران عالیرتبه ی ارتش او را مسلمانان (خویی) تشکیل می دادند. پس از اشغال منطقه ی یوننَن توسط لشگر سیصد هزار نفره ی [[سلسله مینگ|مینگ]]،  مسلمانان ساکن جنوب رودخانه ی یانگ تسه، گروه گروه وارد استان یوننان شده و مهاجرت مسلمانان در داخل [[چین]] به اوج خود رسید. همچنین از زمان اودای( 907 – 960 ) موج مهاجرت مسلمانان مناطق غربی به داخل [[چین]] آغاز شد که این مهاجرت در سال 1520 بعلت قطع شدن رابطه ی [[سلسله مینگ|حکومت مینگ]] با مناطق غربی به پایان رسید.
+عمده‌ی مسلمانان در [[چین]]، در دوران [[سلسله مینگ|سلسله‌ی مینگ]] صورت گرفت که این دوران به دلیل تغییر وضعیت مسلمانان از یک بخش جدای از جامعه‌ی [[چین]] به عضویت در جامعه‌ی چینی، عصر مهمی در تاریخ مسلمانان این سرزمین به شمار می‌آید. هنگامی که جو یوانجانگ(Zhu Yuan Zhang) امپراتور [[سلسله مینگ|دودمان مینگ]]، ارتش خود را پایه ریزی کرد، تعداد زیادی از افسران عالیرتبه‌ی ارتش او را مسلمانان (خویی) تشکیل می‌دادند. پس از اشغال منطقه‌ی یوننَن توسط لشگر سیصد هزار نفره‌ی [[مینگ زی(منسیوس)، احیا کننده مکتب کنفوسیوس|مینگ]]،  مسلمانان ساکن جنوب رودخانه‌ی یانگ تسه، گروه گروه وارد استان یوننان شده و مهاجرت مسلمانان در داخل [[چین]] به اوج خود رسید. همچنین از زمان اودای(907 – 960) موج مهاجرت مسلمانان مناطق غربی به داخل [[چین]] آغاز شد که این مهاجرت در سال 1520 بعلت قطع شدن رابطه‌ی [[سلسله مینگ|حکومت مینگ]] با مناطق غربی به پایان رسید.
 === [[چهارمین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین]] ===
-تاریخی مسلمانان در دورانه ای شیان فِنگ(Xian Feng)، از (1851 تا 1862) و تونگ جی( Tong Zhi)، از ( 1862 تا 1875 ) به وقوع پیوست که در تاریخ مسلمانان [[چین]] بسیار مهم است. در آن زمان، مسلمانان ساکن شمال غرب و استان یوننَن در جنوب غربی، پشت سر هم دست به شورش زدند که قیام مسلمانان در استان های شَنسی و گنسو و قیام دو ونشیو(Du Wen Xiu) در استان یون نَن، گسترده تر از سایر قیام ها بود، ولی همه ی این شورش ها توسط ارتش امپراتوری [[سلسله چینگ|دودمان چینگ]] سرکوب شده و به شکست انجامیدند. [[سلسله چینگ|حکومت چینگ]] پس از سرکوبی قیام های مسلمانان، سیاست مهاجرت و کوچ اجباری را در مورد آنان به مورد اجرا گذاشت. در چنین شرایطی بود که مسلمانان از استان های شَنسی، گَنسو، نینگشیا و چینگ خَی همراه با ضربه های شدید روحی و روانی ناشی از شکست، مجبور به مهاجرت به سایر مناطق شدند. مسلمانان دونگ گان(Dong Gan) موجود در آسیای میانه از همان زمان بوجود آمدند.
+تاریخی مسلمانان در دورانه ای شیان فِنگ(Xian Feng)، از (1851 تا 1862) و تونگ جی(Tong Zhi)، از (1862 تا 1875) به وقوع پیوست که در تاریخ مسلمانان [[چین]] بسیار مهم است. در آن زمان، مسلمانان ساکن شمال غرب و استان یوننَن در جنوب غربی، پشت سر هم دست به شورش زدند که قیام مسلمانان در استان‌های شَنسی و گنسو و قیام دو ونشیو(Du Wen Xiu) در استان یون نَن، گسترده تر از سایر قیام‌ها بود، ولی همه‌ی این شورش‌ها توسط ارتش [[سلسله چینگ|امپراتوری دودمان چینگ]] سرکوب شده و به شکست انجامیدند. [[سلسله چینگ|حکومت چینگ]] پس از سرکوبی قیام‌های مسلمانان، سیاست مهاجرت و کوچ اجباری را در مورد آنان به مورد اجرا گذاشت. در چنین شرایطی بود که مسلمانان از استان‌های شَنسی، گَنسو، نینگشیا و چینگ خَی همراه با ضربه‌های شدید روحی و روانی ناشی از شکست، مجبور به مهاجرت به سایر مناطق شدند. مسلمانان دونگ گان(Dong Gan) موجود در آسیای میانه از همان زمان بوجود آمدند.
 === [[پنجمین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین]] ===
-مسلمانان پیش از تأسیس [[چین]] جدید در سال 1949 به وقوع پیوست. قبل از آزادی [[چین]]، تعداد زیادی از آنان که دوشادوش ارتش و دولت حزب ملی کومین تانگ با [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|کمونیست ]] ها می جنگیدند، به دلیل ترس از انتقام ک[[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|مونیست]] ها و همراه با نیروهای چیان کایچک، از طریق یوننَن فرار کرده و وارد کشورهای آسیای جنوب شرقی شده و در آنجا مقیم شدند. اکنون فرزندان این مهاجران مسلمان بیشتر در کشورهای تایلند، برمه، عربستان سعودی، [[تایوان]] و سایر مناطق بطور پراکنده زندگی می کنند. هر چند دامنه ی این مهاجرت کوچک بود، ولی پراکندگی مسلمانان چینی را تا آسیای جنوب شرقی گستراند.
+مسلمانان پیش از تأسیس [[چین]] جدید در سال 1949 به وقوع پیوست. قبل از آزادی [[چین]]، تعداد زیادی از آنان که دوشادوش ارتش و دولت حزب ملی کومین تانگ با [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|کمونیست‌ها]] می‌جنگیدند، به دلیل ترس از انتقام [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|کمونیست‌ها]] و همراه با نیروهای چیان کایچک، از طریق یوننَن فرار کرده و وارد کشورهای آسیای جنوب شرقی شده و در آنجا مقیم شدند. اکنون فرزندان این مهاجران مسلمان بیشتر در کشورهای تایلند، برمه، عربستان سعودی، [[تایوان]] و سایر مناطق بطور پراکنده زندگی می کنند. هر چند دامنه‌ی این مهاجرت کوچک بود، ولی پراکندگی مسلمانان چینی را تا آسیای جنوب شرقی گستراند.
-شکل گیری جامعه ی مسلمانان [[چین]] در طول قرن های گذشته، زمینه ی تلفیق فرهنگ اسلامی و [[فرهنگ چینی|فرهنگ سنتی]] [[چین]] را نیز فراهم و فرهنگ ویژه ی اسلامی ویژه مسلمانان [[چین]] شکل گرفت.
+شکل گیری جامعه‌ی مسلمانان [[چین]] در طول قرن‌های گذشته، زمینه‌ی تلفیق فرهنگ اسلامی و [[فرهنگ چینی|فرهنگ سنتی چین]] را نیز فراهم و فرهنگ ویژه‌ی اسلامی ویژه مسلمانان [[چین]] شکل گرفت.
 == نیز نگاه کنید به ==
-[[اسلام در چین]]؛ [[تأثير مهاجرت ها در فرهنگ و روحيات مسلمانان چین]]؛ [[مهاجرت مسلمانان به کانادا]]
+[[اسلام در چین]]؛ [[مهاجرت مسلمانان به کانادا]]
 == پاورقی ==
@@ خط ۲۷: / خط ۲۷: @@
 == کتابشناسی ==
 <references />
 == منبع اصلی ==
-سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ [[چین]]. تهران: [https://alhoda.ir موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]، جلد 2، ص. 766.
+<sub><big>سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ [[چین]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی].</big></sub>
 == نویسنده مقاله ==
 علی محمد سابقی
 [[رده:ادیان و مذاهب]]