کشاورزی افغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
کشاورزی شالوده و ستون فقرات اقتصاد [[افغانستان]] را تشکیل می‌داده است و از گذشته تاکنون بخش عمده نیروی کار درکشاورزی مشغول بوده‌اند.کل اراضی افغانستان ۶۵ میلیون هکتار است و از این مقدار ۱۴ میلیون هکتار آن (حدود 21/5 درصد) در صورت وجود آب قابل کشت است؛ ولی تاکنون حدود 7/8 میلیون هکتار آن در کل افغانستان زیر کشت آبی و دیم رفته است؛ بیش از ۵/۵ میلیون هکتار به‌صورت کشت آبی و 2/5 میلیون هکتار به‌صورت کشت دیم. بخش عمده خاک افغانستان را کوه‌ها و ارتفاعات تشکیل می‌دهد. در سال‌های جنگ سطح زیر کشت کاهش زیادی یافت؛ برای مثال، در سال ۱۳۶۳ به‌طور متوسط 2/8 میلیون هکتار، شامل ۶۵ /۱ میلیون هکتار کشت آبی و ۱/۱ میلیون هکتار کشت دیم زیر کشت بود؛ بعد از برکناری [[طالبان]] و برقراری نسبی ثبات و آرامش و جمع‌آوری بخشی از مین‌ها، سطح زیر کشت با حفر چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق با سرعت زیادی افزایش یافت؛ هرچند این افزایش سطح کشت در بسیاری از ولایات، به‌ویژه ولایات غربی و جنوبی، به کشت خشخاش اختصاص یافت. | [[پرونده:کشاورزی در افغانستان.jpg|بندانگشتی|کشاورزی در افغانستان. برگرفته از سایت pars today، قابل بازیابی از https://parstoday.ir/dari/news/afghanistan-i175290-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1_%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C_%D8%A8%D8%B1_%D8%B1%D8%B4%D8%AF_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86]] | ||
کشاورزی شالوده و ستون فقرات اقتصاد [[افغانستان]] را تشکیل می‌داده است و از گذشته تاکنون بخش عمده نیروی کار درکشاورزی مشغول بوده‌اند.کل اراضی [[افغانستان]] ۶۵ میلیون هکتار است و از این مقدار ۱۴ میلیون هکتار آن (حدود 21/5 درصد) در صورت وجود آب قابل کشت است؛ ولی تاکنون حدود 7/8 میلیون هکتار آن در کل [[افغانستان]] زیر کشت آبی و دیم رفته است؛ بیش از ۵/۵ میلیون هکتار به‌صورت کشت آبی و 2/5 میلیون هکتار به‌صورت کشت دیم. بخش عمده خاک افغانستان را کوه‌ها و ارتفاعات تشکیل می‌دهد. در سال‌های جنگ سطح زیر کشت کاهش زیادی یافت؛ برای مثال، در سال ۱۳۶۳ به‌طور متوسط 2/8 میلیون هکتار، شامل ۶۵ /۱ میلیون هکتار کشت آبی و ۱/۱ میلیون هکتار کشت دیم زیر کشت بود؛ بعد از برکناری [[طالبان]] و برقراری نسبی ثبات و آرامش و جمع‌آوری بخشی از مین‌ها، سطح زیر کشت با حفر چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق با سرعت زیادی افزایش یافت؛ هرچند این افزایش سطح کشت در بسیاری از ولایات، به‌ویژه ولایات غربی و جنوبی، به کشت خشخاش اختصاص یافت. | |||
کشت همه اراضی قابل زراعت نیازمند احداث شبکه‌های آبیاری از رودخانه‌ها، چشمه‌ها و قنات‌هاست. ادامه زراعت در اراضی زیر کشت فعلی نیز احتیاج به بازسازی و احیای مجدد شبکه‌های آبیاری دارد. اراضی قابل کشت | کشت همه اراضی قابل زراعت نیازمند احداث شبکه‌های آبیاری از رودخانه‌ها، چشمه‌ها و قنات‌هاست. ادامه زراعت در اراضی زیر کشت فعلی نیز احتیاج به بازسازی و احیای مجدد شبکه‌های آبیاری دارد. اراضی قابل کشت [[افغانستان]]، حتی در زمانی که [[جمعیت افغانستان]] کمتر بود چندان کافی نبود و برای امروز که جمعیت این کشور به‌سرعت در حال افزایش است به‌هیچ‌وجه کافی نیست؛ ازاین‌رو مشکل زمین چه در شهرها برای احداث منازل مسکونی و چه در مناطق روستایی برای کشت و زرع یک مشکل اساسی و بزرگ خواهد بود. اختصاص بخش زیادی از مزارع به‌کشت خشخاش از یک سو و رشد شتابان و کنترل‌نشده جمعیت از سوی دیگر، [[افغانستان]] را به نحو فزاینده‌ای نیازمند واردات مواد غذایی به‌ویژه گندم، برنج و برخی اقلام اساسی دیگر کرده است. | ||
مهم‌ترین مناطق کشاورزی افغانستان عبارت‌اند از: | مهم‌ترین مناطق کشاورزی [[افغانستان]] عبارت‌اند از: | ||
* حوزه رود [[آمودریا|آمو]] از کوکچه تا قیصار؛ | |||
* حوزه [[رود هیرمند]] (هلمند)؛ | |||
* حوزه [[رود کابل]]؛ | |||
* حوزه [[هریرود]]. | |||
مهم‌ترین پروژه‌های آبیاری و کشاورزی در حوزه هلمند ([[رود هیرمند|هیرمند]]) در دهه ۱۹۵۰، به اجرا درآمد. در دهه ۱۹۶۰، اتحاد شوروی (سابق) پروژه آبیاری ننگرهار را اجرا کرد، این پروژه قرار بود ۳۱۵۰۰۰ هکتار از اراضی این ولایت را زیر کشت ببرد؛ ولی این پروژه به اهداف پیش‌بینی‌شده دست نیافت؛ ضمن اینکه بخشی از اراضی واقع در مسیر کانال نیز اغلب سنگلاخ بودند. | |||
===='''محصولات زراعی مهم'''==== | ===='''محصولات زراعی مهم'''==== | ||
غلات مهم‌ترین بخش تولیدات کشاورزی افغانستان را تشکیل می‌دهد؛ از میان غلات، گندم در مرتبه اول قرار دارد و ۶۳ درصد تولیدات کشاورزی را تشکیل می‌دهد. قندوز، تخار و سمنگان از مهم‌ترین مناطق گندم‌خیز افغانستان هستند. بعد از گندم، جو دارای بیشترین تولید است و سپس ذرت (در افغانستان جواری) و برنج در درجه بعدی قرار دارند. تولید غلات در سال ۲۰۰۶، ۴/۴ میلیون تن برآورد شد؛ ولی میزان مصرف 5/84 میلیون تن بود.سایر اقلام کشاورزی مانند ارزن، باقلا، عدس، ماش، کنجد، لوبیا، نخود، سیر، شلغم، نیشکر، آفتابگردان، پیاز، سیب‌زمینی، سیر، انواع سیفی‌جات، انواع سبزیجات، یونجه، شبدر، نخودفرنگی، انواع حبوبات، بزرک، انواع چغندر و خشخاش نیز کشت می‌شود. پسته در شمال غربی افغانستان، به‌ویژه در بادغیس رویش طبیعی خوبی دارد. بادغیس بخشی از پسته مورد نیاز افغانستان را تولید می‌کند. جلغوزه درختی خودروست و در مناطق جنگلی در ولایات شرقی و جنوبی، به‌ویژه در پکتیا رویش دارد. پکیتا جلغوزه افغانستان را تولید می‌کند. | غلات مهم‌ترین بخش تولیدات کشاورزی [[افغانستان]] را تشکیل می‌دهد؛ از میان غلات، گندم در مرتبه اول قرار دارد و ۶۳ درصد تولیدات کشاورزی را تشکیل می‌دهد. قندوز، تخار و سمنگان از مهم‌ترین مناطق گندم‌خیز افغانستان هستند. بعد از گندم، جو دارای بیشترین تولید است و سپس ذرت (در [[افغانستان]] جواری) و برنج در درجه بعدی قرار دارند. تولید غلات در سال ۲۰۰۶، ۴/۴ میلیون تن برآورد شد؛ ولی میزان مصرف 5/84 میلیون تن بود.سایر اقلام کشاورزی مانند ارزن، باقلا، عدس، ماش، کنجد، لوبیا، نخود، سیر، شلغم، نیشکر، آفتابگردان، پیاز، سیب‌زمینی، سیر، انواع سیفی‌جات، انواع سبزیجات، یونجه، شبدر، نخودفرنگی، انواع حبوبات، بزرک، انواع چغندر و خشخاش نیز کشت می‌شود. پسته در شمال غربی افغانستان، به‌ویژه در بادغیس رویش طبیعی خوبی دارد. بادغیس بخشی از پسته مورد نیاز [[افغانستان]] را تولید می‌کند. جلغوزه درختی خودروست و در مناطق جنگلی در ولایات شرقی و جنوبی، به‌ویژه در پکتیا رویش دارد. پکیتا جلغوزه [[افغانستان]] را تولید می‌کند. | ||
آب‌وهوای افغانستان برای باغداری مساعد است و در آن انواع میوه مانند انگور، انار،گردو، بادام، زردآلو، آلو، توت، سنجد، سیب، گلابی، گیلاس، هلو، آلبالو، شفتالو، به، نارنج و لیمو به عمل می‌آید. | آب‌وهوای افغانستان برای باغداری مساعد است و در آن انواع میوه مانند انگور، انار،گردو، بادام، زردآلو، آلو، توت، سنجد، سیب، گلابی، گیلاس، هلو، آلبالو، شفتالو، به، نارنج و لیمو به عمل می‌آید. | ||
مهم‌ترین و معروف‌ترین محصول باغی [[افغانستان]] است که دارای انواع مختلف است و به‌صورت تازه و خشک (کشمش) صادر می‌شود، بعد از آن انگور، انار، گردو (چهارمغز)، بادام و بادام‌زمینی است. محصولات باغی نقش مؤثری در صادرات افغانستان دارد و همه‌ساله بخش زیادی از آن به بازارهای خارجی صادر می‌شود. میزان تولیدات اصلی کشاورزی افغانستان (به هزار تن):<ref name=":0">FAO (2010). | مهم‌ترین و معروف‌ترین محصول باغی [[افغانستان]] است که دارای انواع مختلف است و به‌صورت تازه و خشک (کشمش) صادر می‌شود، بعد از آن انگور، انار، گردو (چهارمغز)، بادام و بادام‌زمینی است. محصولات باغی نقش مؤثری در صادرات [[افغانستان]] دارد و همه‌ساله بخش زیادی از آن به بازارهای خارجی صادر می‌شود. | ||
جدول شماره 1. میزان تولیدات اصلی کشاورزی [[افغانستان]] (به هزار تن):<ref name=":0">FAO (2010). South Asia, 520, retrieved for https://www.fao.org/3/i1820e/i1820e.pdf</ref><ref>علی آبادی، علیرضا (1395). جامعه و فرهنگ [[افغانستان]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]، ص 373-376.</ref> | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| | | | ||
| خط ۲۸: | خط ۳۸: | ||
نوع محصول | نوع محصول | ||
|- | |- | ||
| | |2/623 | ||
|4/484 | |||
|3/363 | |||
| | |||
| | |||
| | | | ||
| خط ۲۶۶: | خط ۲۶۷: | ||
انواع هلو | انواع هلو | ||
|} | |} | ||
== نیز نگاه کنید به == | |||
[[کشاورزی در سودان]]؛ [[کشاورزی در سوریه]]؛ [[کشاورزی اتیوپی]]؛ [[کشاورزی در فرانسه]]؛ [[کشاورزی در مالی]]. | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| خط ۲۷۱: | خط ۲۷۵: | ||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
<references /> | |||
[[رده:اقتصاد]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۶ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۷
کشاورزی شالوده و ستون فقرات اقتصاد افغانستان را تشکیل می‌داده است و از گذشته تاکنون بخش عمده نیروی کار درکشاورزی مشغول بوده‌اند.کل اراضی افغانستان ۶۵ میلیون هکتار است و از این مقدار ۱۴ میلیون هکتار آن (حدود 21/5 درصد) در صورت وجود آب قابل کشت است؛ ولی تاکنون حدود 7/8 میلیون هکتار آن در کل افغانستان زیر کشت آبی و دیم رفته است؛ بیش از ۵/۵ میلیون هکتار به‌صورت کشت آبی و 2/5 میلیون هکتار به‌صورت کشت دیم. بخش عمده خاک افغانستان را کوه‌ها و ارتفاعات تشکیل می‌دهد. در سال‌های جنگ سطح زیر کشت کاهش زیادی یافت؛ برای مثال، در سال ۱۳۶۳ به‌طور متوسط 2/8 میلیون هکتار، شامل ۶۵ /۱ میلیون هکتار کشت آبی و ۱/۱ میلیون هکتار کشت دیم زیر کشت بود؛ بعد از برکناری طالبان و برقراری نسبی ثبات و آرامش و جمع‌آوری بخشی از مین‌ها، سطح زیر کشت با حفر چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق با سرعت زیادی افزایش یافت؛ هرچند این افزایش سطح کشت در بسیاری از ولایات، به‌ویژه ولایات غربی و جنوبی، به کشت خشخاش اختصاص یافت.
کشت همه اراضی قابل زراعت نیازمند احداث شبکه‌های آبیاری از رودخانه‌ها، چشمه‌ها و قنات‌هاست. ادامه زراعت در اراضی زیر کشت فعلی نیز احتیاج به بازسازی و احیای مجدد شبکه‌های آبیاری دارد. اراضی قابل کشت افغانستان، حتی در زمانی که جمعیت افغانستان کمتر بود چندان کافی نبود و برای امروز که جمعیت این کشور به‌سرعت در حال افزایش است به‌هیچ‌وجه کافی نیست؛ ازاین‌رو مشکل زمین چه در شهرها برای احداث منازل مسکونی و چه در مناطق روستایی برای کشت و زرع یک مشکل اساسی و بزرگ خواهد بود. اختصاص بخش زیادی از مزارع به‌کشت خشخاش از یک سو و رشد شتابان و کنترل‌نشده جمعیت از سوی دیگر، افغانستان را به نحو فزاینده‌ای نیازمند واردات مواد غذایی به‌ویژه گندم، برنج و برخی اقلام اساسی دیگر کرده است.
مهم‌ترین مناطق کشاورزی افغانستان عبارت‌اند از:
- حوزه رود آمو از کوکچه تا قیصار؛
- حوزه رود هیرمند (هلمند)؛
- حوزه رود کابل؛
- حوزه هریرود.
مهم‌ترین پروژه‌های آبیاری و کشاورزی در حوزه هلمند (هیرمند) در دهه ۱۹۵۰، به اجرا درآمد. در دهه ۱۹۶۰، اتحاد شوروی (سابق) پروژه آبیاری ننگرهار را اجرا کرد، این پروژه قرار بود ۳۱۵۰۰۰ هکتار از اراضی این ولایت را زیر کشت ببرد؛ ولی این پروژه به اهداف پیش‌بینی‌شده دست نیافت؛ ضمن اینکه بخشی از اراضی واقع در مسیر کانال نیز اغلب سنگلاخ بودند.
محصولات زراعی مهم
غلات مهم‌ترین بخش تولیدات کشاورزی افغانستان را تشکیل می‌دهد؛ از میان غلات، گندم در مرتبه اول قرار دارد و ۶۳ درصد تولیدات کشاورزی را تشکیل می‌دهد. قندوز، تخار و سمنگان از مهم‌ترین مناطق گندم‌خیز افغانستان هستند. بعد از گندم، جو دارای بیشترین تولید است و سپس ذرت (در افغانستان جواری) و برنج در درجه بعدی قرار دارند. تولید غلات در سال ۲۰۰۶، ۴/۴ میلیون تن برآورد شد؛ ولی میزان مصرف 5/84 میلیون تن بود.سایر اقلام کشاورزی مانند ارزن، باقلا، عدس، ماش، کنجد، لوبیا، نخود، سیر، شلغم، نیشکر، آفتابگردان، پیاز، سیب‌زمینی، سیر، انواع سیفی‌جات، انواع سبزیجات، یونجه، شبدر، نخودفرنگی، انواع حبوبات، بزرک، انواع چغندر و خشخاش نیز کشت می‌شود. پسته در شمال غربی افغانستان، به‌ویژه در بادغیس رویش طبیعی خوبی دارد. بادغیس بخشی از پسته مورد نیاز افغانستان را تولید می‌کند. جلغوزه درختی خودروست و در مناطق جنگلی در ولایات شرقی و جنوبی، به‌ویژه در پکتیا رویش دارد. پکیتا جلغوزه افغانستان را تولید می‌کند.
آب‌وهوای افغانستان برای باغداری مساعد است و در آن انواع میوه مانند انگور، انار،گردو، بادام، زردآلو، آلو، توت، سنجد، سیب، گلابی، گیلاس، هلو، آلبالو، شفتالو، به، نارنج و لیمو به عمل می‌آید.
مهم‌ترین و معروف‌ترین محصول باغی افغانستان است که دارای انواع مختلف است و به‌صورت تازه و خشک (کشمش) صادر می‌شود، بعد از آن انگور، انار، گردو (چهارمغز)، بادام و بادام‌زمینی است. محصولات باغی نقش مؤثری در صادرات افغانستان دارد و همه‌ساله بخش زیادی از آن به بازارهای خارجی صادر می‌شود.
جدول شماره 1. میزان تولیدات اصلی کشاورزی افغانستان (به هزار تن):[۱][۲]
|
|
|
|
|
| 2/623 | 4/484 | 3/363 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
نیز نگاه کنید به
کشاورزی در سودان؛ کشاورزی در سوریه؛ کشاورزی اتیوپی؛ کشاورزی در فرانسه؛ کشاورزی در مالی.
کتابشناسی
- ↑ FAO (2010). South Asia, 520, retrieved for https://www.fao.org/3/i1820e/i1820e.pdf
- ↑ علی آبادی، علیرضا (1395). جامعه و فرهنگ افغانستان. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص 373-376.