مسيحيت در زیمبابوه: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''مسيحيت''' در منابع مختلف،میسیونرهای تبشیری اولین منادیان مسیحیت در زیمبابوه معرفی شده اند. میسیونرهای کلیسای کاتولیک رم نخستین مبلغان مسیحی در این سرزمین بوده و مردم قبیله شونا اولین گروه بومیان بودند که در دوران سلطنت پادشاهی "مونوموتاپا...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''مسيحيت'''
[[پرونده:مسیحیت در زیمبابوه.png|بندانگشتی|مسیحیت در زیمبابوه(1403). برگرفته از سایت خبرگزاری NBC، قابل بازیابی از https://www.nbcnews.com/id/wbna18013588]]
در منابع مختلف، میسیونرهای تبشیری اولین منادیان مسیحیت در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] معرفی شده‌اند. میسیونرهای کلیسای کاتولیک رم نخستین مبلغان مسیحی در این سرزمین بوده و مردم [[قبيله شونا|قبیله شونا]] اولین گروه بومیان بودند که در دوران سلطنت پادشاهی "مونوموتاپا" تحت تبلیغات کشیشان پرتغالی قرار گرفتند. پس از ساختن مراکز کلیسایی متعدد توسط میسیونرهای پرتغالی و بعد از شکست سیاسی و خروج استعمار پرتغال از این کشور، [[زيمبابوه|زیمبابوه]] تا قرن نوزدهم شاهد ورود و فعالیت میسیونرهای پروتستان در دوران استعمار بریتانیا بود.


در منابع مختلف،میسیونرهای تبشیری اولین منادیان مسیحیت در زیمبابوه معرفی شده اند.
بریتانیا در کنار استعمار سیاسی به استثمار فرهنگی بومیان پرداخت و با استحاله فرهنگی، آنان را از اعتقادات سنتی و باورهای دینی خود دور کرده مسیحیت غربی و ارزش‌های آن را وارد کشور کرد. با تأسیس انجمن میسیونری لندن در سال 1799 توسط "رابرت موفات" و همسرش در [[زيمبابوه|زیمبابوه]]، روابط گرم و دوستانه بین هیئت تبشیری و [[قبیله اندبله]] ایجاد شد.


میسیونرهای کلیسای کاتولیک رم نخستین مبلغان مسیحی در این سرزمین بوده و مردم قبیله شونا اولین گروه بومیان بودند که در دوران سلطنت پادشاهی "مونوموتاپا" تحت تبلیغات کشیشان پرتغالی قرار گرفتند.پس از ساختن مراکز کلیسایی متعدد توسط میسیونرهای پرتغالی و بعد از شکست سیاسی و خروج استعمار پرتغال از این کشور،زیمبابوه تا قرن نوزدهم شاهد ورود و فعالیت میسیونرهای پروتستان در دوران استعمار بریتانیا بود.
همراهی گروه‌های تبلیغی با استعمارگران و اهداف استعماری آنان انکار ناپذیر است. تبعیض نژادی در مراکز مختلف و جدا سازی سفیدپوستان از سیاهان بومی [[زيمبابوه|زیمبابوه]]، هدف مشترک کشیشان مسیحی و اربابان استعماری بریتانیا بود. رودز، به عنوان استعمارگری مسیحی در این کشور موجب گسترش مراکز کلیسایی مسیحیت شد. سال‌های 1896 و 1897 ایام احیای قدرت دو [[قبيله شونا|قبیله شونا]] و [[قبیله اندبله|اندبله]] بود. هم زمان با احیای مجدد این دو قبیله میسیونرهای مسیحی نیز فعالیت خود را در این کشور افزایش دادند. اما تغییر کیش بومیان به مسیحیت کار دشواری بود. میسیونرها برای رفع این مشکل و جلوگیری از رویگردانی تازه مسیحیان بومی بر آن شدند تا به ظاهر به فرهنگ و هنجارهای سیاهان توجه کرده آن‌ها را محترم شمارند. ساخت مدارس و ایجاد امکانی برای آموزش کودکان بومی توسط مراکز تبلیغی مسیحی در واقع روش جدیدی در مسیر گسترش اهداف استعماری و تبلیغ و توسعه مسیحیت به شدت دنبال می‌شد<ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [[زيمبابوه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.132-133.</ref>.


بریتانیا در کنار استعمار سیاسی به استثمار فرهنگی  بومیان پرداخت و با استحاله فرهنگی،آنان را از اعتقادات سنتی و باورهای دینی خود دور کرده مسیحیت غربی و ارزش های آن را وارد کشور کرد. با تأسیس انجمن میسیونری لندن در سال 1799 توسط "رابرت موفات" و همسرش در زیمبابوه،روابط گرم و دوستانه بین هیئت تبشیری و [[قبیله اندبله]] ایجاد شد.
=== [[روش های تبلیغی مسیحیت در زیمبابوه|روش‌های تبلیغی مسیحیت]] ===
1-آموزش؛


همراهی گروه های تبلیغی با استعمارگران و اهداف استعماری آنان انکار ناپذیر است.تبعیض نژادی در مراکز مختلف و جدا سازی سفید پوستان از سیاهان بومی زیمبابوه،هدف مشترک کشیشان مسیحی و اربابان استعماری بریتانیا بود.
2-رسانه های گروهی؛


رودز،به عنوان استعمارگری مسیحی دراین کشور موجب گسترش مراکز کلیسایی مسیحیت شد.سال های 1896و1897 ایام احیای قدرت دو قبیله شونا و اندبله بود. هم زمان با احیای مجدد این دو قبیله میسیونرهای مسیحی نیز فعالیت خود را در این کشور افزایش دادند.اما تغییر کیش بومیان به مسیحیت کار دشواری بود.میسیونرها برای رفع این مشکل و جلوگیری از رویگردانی تازه مسیحیان بومی بر آن شدند تا به ظاهر به فرهنگ و هنجارهای سیاهان توجه کرده آنها را محترم شمارند. ساخت مدارس و ایجاد امکانی برای آموزش کودکان بومی توسط مراکز تبلیغی مسیحی در واقع روش جدیدی در مسیر گسترش اهداف استعماری و تبلیغ و توسعه مسیحیت به شدت دنبال می شد.
3- تأسیس مراکز درمانی و بنیادهای خیریه؛


4- فعالیت های سیاسی و اجتماعی به نفع سیاه پوستان.


'''- روش های تبلیغی مسیحیت'''
==== آموزش ====
با توجه به علاقمندی مردم [[زيمبابوه|زیمبابوه]] به امر آموزش و تحصیل، سرمایه گذاری آموزشی یکی از مهم‌ترین راهکارهای تبلیغی مسیحیت در این کشور بود. در سال 1895 تعدادی از میسیونرهای وابسته به "انجمن میسیونرهای انگلیس"، اولین مدرسه را در منطقه " اینیاثی" (Inyathi) در نزدیکی شهر بولاوایوی امروزی تأسیس کردند. به دنبال آن، مدارس دیگری در این کشور توسط آنان تأسیس شدند. هدف اصلی این مدارس آموزش مذهب مسیحیت بود و این هدف در مدارسی که توسط دولت در [[تاریخ دوران استعمار زیمبابوه|دوران استعمار]] تأسیس شده بود نیز دنبال می‌شد و علی رغم تظاهر به محترم شمردن باورهای سنتی مردم، در مدارس این مذاهب سنتی به عنوان جلوه‌های شرک، بی‌تمدنی و جهل معرفی می شد.


1-آموزش2-رسانه های گروهی3- تأسیس مراکز درمانی و بنیادهای خیریه4- فعالیت های سیاسی و اجتماعی به نفع سیاه پوستان.
پس از فروپاشی حکومت سفیدپوستان و روی کار آمدن سیاهان در این کشور، آموزش مسیحیت در مدارس ابتدایی و متوسطه هم چنان ادامه یافت. با تلاش شورای عالی [[مسيحيت در زیمبابوه|مسیحیت زیمبابوه]]، دپارتمان آموزش مذهب در سال 1988 در وزارت آموزش عالی کشور تأسیس شد. این دپارتمان در ابتدا طرحی را تصویب کرد که مطابق آن کلیه دانش آموزان در سطح o level" (O Level)"، می‌بایست امتحانات درس مطالعات مذهبی را نیز می‌گذراندند. با توجه به تبلیغات گسترده در آموزش مذهب مسیحیت و نوع و کیفیت سیلابس‌های درسی که توسط مؤسسات آموزشی به صورت اجباری برای دانش آموزان ارائه می‌شود، نسل جوان با اصول و اعتقادات مسیحی آشنا و تربیت شده فرهنگ و سنت آن‌ها تحت تأثیر مستقیم و کامل مسیحیت قرار می‌گیرد.


==== رسانه‌های گروهی ====
رسانه‌های ارتباط جمعی از جمله ابزارهای بسیار نیرومند اشاعه مسیحیت در جنوب آفریقا و به ویژه [[زيمبابوه|زیمبابوه]] بوده و می‌باشد. امروزه بیشتر مناطق کشور تحت نفوذ رسانه‌ها بوده و در روزهای یکشنبه حداقل 40 درصد برنامه‌های رادیو و تلویزیون به تبلیغ مسیحیت اختصاص دارد. تهیه برنامه‌های تبلیغی از سوی [[آمریکا]] و اروپا انجام و به صورت مجانی جهت پخش در اختیار رادیو و تلویزیون زیمبابوه قرار می‌گیرد. هرشب در پایان برنامه‌های تلویزیون، پنج دقیقه به پخش پیام تبلیغی مسیحیت اختصاص دارد.


'''1-آموزش:'''
==== مراکز درمانی و بنیادهای خیریه ====
بیش از دو سوم بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و مراکز درمانی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] توسط مسیحیت احداث شده است. شرایط نابسامان اقتصادی واجتماعی در کشوری که بیشتر مردم آن فقیر هستند، عامل بسیار مهمی است تا دولت از خدمات درمانی و خیریه سازمان‌های مسیحی حمایت کند. شورای مسیحیت [[زيمبابوه|زیمبابوه]] در سال 1979 اقدام به تأسیس یک مؤسسه رفاهی (Christian Care) نمود که فعالیت اصلی آن بر اعطای بورس تحصیلی و تأمین هزینه تحصیلی نوجوانان و جوانان فقیر متمرکز می‌باشد.


با توجه به علاقمندی مردم زيمبابوه به امر آموزش و تحصیل، سرمايه گذاری آموزشی يكي از مهم ترين راهكارهای تبليغی مسيحيت در اين كشور بود.در سال 1895 تعدادي از ميسيونرهای وابسته به "انجمن ميسيونرهای انگليس" ، اولين مدرسه را در منطقه " اينياثی" <sup>[1]</sup> در نزديكی شهر بولاوايوی امروزی  تأسيس کردند.به دنبال آن، مدارس ديگری در اين كشور توسط آنان تأسیس شدند.هدف اصلی اين مدارس آموزش مذهب مسیحیت بود و این هدف در مدارسی كه توسط دولت در دوران استعمار تأسيس شده بود نیز دنبال می شد و علی رغم تظاهر به محترم شمردن باورهای سنتی مردم،در  مدارس این مذاهب سنتی به عنوان جلوه های شرك، بی تمدنی و جهل معرفی می شد.
==== فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی ====
الف- تلاش برای حفظ منافع سیاه‌پوستان در رابطه با اصلاحات قانون زمین در مقابل سفیدپوستان و مقاومت در برابر نقض حقوق بشر؛


پس از فروپاشی حکومت سفید پوستان و روی کار آمدن سیاهان در این کشور،آموزش مسیحیت در مدارس ابتدايی و متوسطه هم چنان ادامه یافت.با تلاش شورای عالی مسيحيت زيمبابوه،دپارتمان آموزش مذهب در سال 1988 در وزارت آموزش عالی کشور تأسيس شد.اين دپارتمان در ابتدا طرحی را تصويب کرد كه مطابق آن كليه دانش آموزان در سطح " o level"<sup>[2]</sup>،می بايست امتحانات درس مطالعات مذهبی را نيز می گذراندند. با توجه به تبليغات گسترده در آموزش مذهب مسيحيت و نوع و کیفیت سيلابس های درسی كه توسط مؤسسات آموزشی به صورت اجباری برای دانش آموزان ارائه می شود، نسل جوان با اصول و اعتقادات مسيحي آشنا و تربیت شده فرهنگ و سنت آنها تحت تأثیر مستقیم و کامل مسیحیت قرار می گیرد.
ب-  مخالفت با طرح یان اسمیت در سال 1971 در خصوص برقراری روابط رودزیا و بریتانیا جهت اسکان انگلیسی‌ها در این کشور و پیروزی در این هدف؛


'''2- رسانه های گروهی'''
ج- فعالیت‌های مهم سیاسی در راه مبارزات آزادی خواهی بر علیه استعمار در سال‌های 1976 تا 1980<ref>طالبی بیدهندی، علی محمد (1374). وضعیت فرهنگی و اجتماعی [[زيمبابوه|زیمبابوه]]،رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در [[حراره]]. 42.</ref><ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [[زيمبابوه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص. 132-136.</ref>.


رسانه های ارتباط جمعی از جمله ابزارهای بسيار نيرومند اشاعه مسيحيت  در جنوب آفريقا و به ويژه زيمبابوه بوده و می باشد.امروزه بيشتر مناطق كشور تحت نفوذ رسانه ها بوده و در روزهای يكشنبه حداقل 40 درصد برنامه های راديو و تلويزيون به تبليغ مسيحيت اختصاص دارد.تهیه برنامه های تبليغی از سوی آمريكا و اروپا انجام و به صورت مجانی جهت پخش در اختيار رادیو و تلويزيون زيمبابوه قرار می گيرد.هرشب در پايان برنامه هاي تلويزيون،پنج دقيقه به پخش پيام تبلیغی مسيحيت اختصاص دارد.
== نیز نگاه کنید به ==
[[مسیحیت در کانادا]]؛ [[مسیحیت در روسیه]]؛ [[مسیحیت در ژاپن]]؛ [[مسیحیت در کوبا]]؛ [[طوائف مسيحی لبنان]]؛ [[مسیحیان مصر]]؛ [[مسیحیت در تونس]]؛ [[مسیحیت در چین]]'''؛''' [[مسیحیت در سنگال]]؛ [[مسیحیت در مالی]]؛ [[مسیحیت در ساحل عاج]]؛ [[مسيحيت در اوکراین]]؛ [[مسیحیت در اسپانیا]]؛ [[مسیحیت در اردن]]؛ [[مسیحیت در سیرالئون]]؛ [[مسيحيت در اتیوپی]]؛ [[مسیحیت در تاجیکستان]]؛ [[مسیحیت در قزاقستان]]؛ [[مسيحيت در سریلانکا]]؛ [[مسيحيت در بنگلادش]]؛ [[مسيحيت در تایلند]]


 
== کتابشناسی ==
'''3- مراكز درمانی و بنيادهای خيريه'''
<references />
 
[[رده:مسیحیت]]
بيش از دو سوم بيمارستان ها، كلينيك ها و مراكز درمانی زيمبابوه توسط مسيحيت احداث شده است.شرایط نابسامان اقتصادی واجتماعی در کشوری که بیشتر مردم آن فقیر هستند،عامل بسیار مهمی است تا دولت از خدمات درمانی و خیریه سازمان های مسیحی حمایت کند.شورای مسیحیت زیمبابوه در سال 1979 اقدام به تأسیس یک مؤسسه رفاهی<sup>[3]</sup> نمود که فعالیت اصلی آن بر اعطای بورس تحصیلی و تأمین هزینه تحصیلی نوجوانان و جوانان فقیر متمرکز می باشد.
 
 
4'''- فعالیت های سیاسی و اجتماعی'''
 
الف-تلاش برای حفظ منافع سیاه پوستان در رابطه با اصلاحات قانون زمین در مقابل سفید پوستان و مقاومت در برابر نقض حقوق بشر
 
ب- مخالفت با طرح یان اسمیت در سال 1971 در خصوص برقراری روابط رودزیا و بریتانیا جهت اسکان انگلیسی ها در این کشور و پیروزی در این هدف
 
ج- فعالیت های مهم سیاسی در راه مبارزات آزادی خواهی بر علیه استعمار در سال های 1976 تا 1980( طالبی بیدهندی، همان ماخذ، صص 21-14).

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۵۲

مسیحیت در زیمبابوه(1403). برگرفته از سایت خبرگزاری NBC، قابل بازیابی از https://www.nbcnews.com/id/wbna18013588

در منابع مختلف، میسیونرهای تبشیری اولین منادیان مسیحیت در زیمبابوه معرفی شده‌اند. میسیونرهای کلیسای کاتولیک رم نخستین مبلغان مسیحی در این سرزمین بوده و مردم قبیله شونا اولین گروه بومیان بودند که در دوران سلطنت پادشاهی "مونوموتاپا" تحت تبلیغات کشیشان پرتغالی قرار گرفتند. پس از ساختن مراکز کلیسایی متعدد توسط میسیونرهای پرتغالی و بعد از شکست سیاسی و خروج استعمار پرتغال از این کشور، زیمبابوه تا قرن نوزدهم شاهد ورود و فعالیت میسیونرهای پروتستان در دوران استعمار بریتانیا بود.

بریتانیا در کنار استعمار سیاسی به استثمار فرهنگی بومیان پرداخت و با استحاله فرهنگی، آنان را از اعتقادات سنتی و باورهای دینی خود دور کرده مسیحیت غربی و ارزش‌های آن را وارد کشور کرد. با تأسیس انجمن میسیونری لندن در سال 1799 توسط "رابرت موفات" و همسرش در زیمبابوه، روابط گرم و دوستانه بین هیئت تبشیری و قبیله اندبله ایجاد شد.

همراهی گروه‌های تبلیغی با استعمارگران و اهداف استعماری آنان انکار ناپذیر است. تبعیض نژادی در مراکز مختلف و جدا سازی سفیدپوستان از سیاهان بومی زیمبابوه، هدف مشترک کشیشان مسیحی و اربابان استعماری بریتانیا بود. رودز، به عنوان استعمارگری مسیحی در این کشور موجب گسترش مراکز کلیسایی مسیحیت شد. سال‌های 1896 و 1897 ایام احیای قدرت دو قبیله شونا و اندبله بود. هم زمان با احیای مجدد این دو قبیله میسیونرهای مسیحی نیز فعالیت خود را در این کشور افزایش دادند. اما تغییر کیش بومیان به مسیحیت کار دشواری بود. میسیونرها برای رفع این مشکل و جلوگیری از رویگردانی تازه مسیحیان بومی بر آن شدند تا به ظاهر به فرهنگ و هنجارهای سیاهان توجه کرده آن‌ها را محترم شمارند. ساخت مدارس و ایجاد امکانی برای آموزش کودکان بومی توسط مراکز تبلیغی مسیحی در واقع روش جدیدی در مسیر گسترش اهداف استعماری و تبلیغ و توسعه مسیحیت به شدت دنبال می‌شد[۱].

روش‌های تبلیغی مسیحیت

1-آموزش؛

2-رسانه های گروهی؛

3- تأسیس مراکز درمانی و بنیادهای خیریه؛

4- فعالیت های سیاسی و اجتماعی به نفع سیاه پوستان.

آموزش

با توجه به علاقمندی مردم زیمبابوه به امر آموزش و تحصیل، سرمایه گذاری آموزشی یکی از مهم‌ترین راهکارهای تبلیغی مسیحیت در این کشور بود. در سال 1895 تعدادی از میسیونرهای وابسته به "انجمن میسیونرهای انگلیس"، اولین مدرسه را در منطقه " اینیاثی" (Inyathi) در نزدیکی شهر بولاوایوی امروزی تأسیس کردند. به دنبال آن، مدارس دیگری در این کشور توسط آنان تأسیس شدند. هدف اصلی این مدارس آموزش مذهب مسیحیت بود و این هدف در مدارسی که توسط دولت در دوران استعمار تأسیس شده بود نیز دنبال می‌شد و علی رغم تظاهر به محترم شمردن باورهای سنتی مردم، در مدارس این مذاهب سنتی به عنوان جلوه‌های شرک، بی‌تمدنی و جهل معرفی می شد.

پس از فروپاشی حکومت سفیدپوستان و روی کار آمدن سیاهان در این کشور، آموزش مسیحیت در مدارس ابتدایی و متوسطه هم چنان ادامه یافت. با تلاش شورای عالی مسیحیت زیمبابوه، دپارتمان آموزش مذهب در سال 1988 در وزارت آموزش عالی کشور تأسیس شد. این دپارتمان در ابتدا طرحی را تصویب کرد که مطابق آن کلیه دانش آموزان در سطح o level" (O Level)"، می‌بایست امتحانات درس مطالعات مذهبی را نیز می‌گذراندند. با توجه به تبلیغات گسترده در آموزش مذهب مسیحیت و نوع و کیفیت سیلابس‌های درسی که توسط مؤسسات آموزشی به صورت اجباری برای دانش آموزان ارائه می‌شود، نسل جوان با اصول و اعتقادات مسیحی آشنا و تربیت شده فرهنگ و سنت آن‌ها تحت تأثیر مستقیم و کامل مسیحیت قرار می‌گیرد.

رسانه‌های گروهی

رسانه‌های ارتباط جمعی از جمله ابزارهای بسیار نیرومند اشاعه مسیحیت در جنوب آفریقا و به ویژه زیمبابوه بوده و می‌باشد. امروزه بیشتر مناطق کشور تحت نفوذ رسانه‌ها بوده و در روزهای یکشنبه حداقل 40 درصد برنامه‌های رادیو و تلویزیون به تبلیغ مسیحیت اختصاص دارد. تهیه برنامه‌های تبلیغی از سوی آمریکا و اروپا انجام و به صورت مجانی جهت پخش در اختیار رادیو و تلویزیون زیمبابوه قرار می‌گیرد. هرشب در پایان برنامه‌های تلویزیون، پنج دقیقه به پخش پیام تبلیغی مسیحیت اختصاص دارد.

مراکز درمانی و بنیادهای خیریه

بیش از دو سوم بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و مراکز درمانی زیمبابوه توسط مسیحیت احداث شده است. شرایط نابسامان اقتصادی واجتماعی در کشوری که بیشتر مردم آن فقیر هستند، عامل بسیار مهمی است تا دولت از خدمات درمانی و خیریه سازمان‌های مسیحی حمایت کند. شورای مسیحیت زیمبابوه در سال 1979 اقدام به تأسیس یک مؤسسه رفاهی (Christian Care) نمود که فعالیت اصلی آن بر اعطای بورس تحصیلی و تأمین هزینه تحصیلی نوجوانان و جوانان فقیر متمرکز می‌باشد.

فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی

الف- تلاش برای حفظ منافع سیاه‌پوستان در رابطه با اصلاحات قانون زمین در مقابل سفیدپوستان و مقاومت در برابر نقض حقوق بشر؛

ب- مخالفت با طرح یان اسمیت در سال 1971 در خصوص برقراری روابط رودزیا و بریتانیا جهت اسکان انگلیسی‌ها در این کشور و پیروزی در این هدف؛

ج- فعالیت‌های مهم سیاسی در راه مبارزات آزادی خواهی بر علیه استعمار در سال‌های 1976 تا 1980[۲][۳].

نیز نگاه کنید به

مسیحیت در کانادا؛ مسیحیت در روسیه؛ مسیحیت در ژاپن؛ مسیحیت در کوبا؛ طوائف مسيحی لبنان؛ مسیحیان مصر؛ مسیحیت در تونس؛ مسیحیت در چین؛ مسیحیت در سنگال؛ مسیحیت در مالی؛ مسیحیت در ساحل عاج؛ مسيحيت در اوکراین؛ مسیحیت در اسپانیا؛ مسیحیت در اردن؛ مسیحیت در سیرالئون؛ مسيحيت در اتیوپی؛ مسیحیت در تاجیکستان؛ مسیحیت در قزاقستان؛ مسيحيت در سریلانکا؛ مسيحيت در بنگلادش؛ مسيحيت در تایلند

کتابشناسی

  1. ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.132-133.
  2. طالبی بیدهندی، علی محمد (1374). وضعیت فرهنگی و اجتماعی زیمبابوه،رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در حراره. 42.
  3. ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص. 132-136.