مفاخر فرهنگی اردن: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۳۴

جامعه کنونی اردن، ترکیبی از خاندان‌های مختلف با اصل و نَسَب‌های گوناگون است؛ از شرق اردن گرفته تا فلسطین، حجازی، سوری، اقلیت چرکسی، شیشانی، ارمنی، ترک و کرد. از ترکیب این قومیت‌ها افراد و مشاهیری به‌وجود آمدند که موجب پیشرفت کشور اردن در زمینه‌های مختلف ادبی، هنری، مهندسی، پزشکی، ورزشی، رسانه‌ای، اقتصادی، تکنولوژی، ‌آموزش، سیاست شده اند. اسامی برخی از مشاهیر فرهنگی اردن در ذیل خواهد آمد:

عیسی الناعوری

عیسی ابراهیم الدبابنــۀ در سال 1918 در روستای ناعور متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در روستای ناعور، راهنمایی را در قدس سپری نمود. سپس به مدت 5 سال به تدریس زبان و ادبیات عرب در فلسطین و اردن پرداخت. در طی سال‌های 1975-1954 به عنوان کارمند وزارت آموزش و پرورش مشغول به فعالیت شد و انجمن زبان عربی اردن را در سال 1976 تأسیس نمود و تا پایان عمر خود به عنوان دبیر آن فعالیت می‌کرد.

وی با بسیاری از مشاهیر ادبی عربی و ایتالیایی و برخی از مستشرقین ارتباط داشت و مدال‌هایی را نیز از روسای جمهور تونس و ایتالیا دریافت نمود و برای کنفرانس‌های انگلیسی و عربی و ایتالیایی به کشورهای مختلف دعوت می‌شد.

برخی آثار ادبی وی به زبان‌های انگلیسی، روسی، ایتالیایی، اسپانیایی، فرانسوی و... ترجمه شده است. وی مجله ادبی ماهانه القلم الجدید را در سال 1952 منتشر ساخت ولی فقط به مدت یکسال انتشار یافت.

اهم تألیفات وی در شعر: الربیع الذابل، اناشیدی، اخی الانسان، همسات الشلال و در قصه: طریق الشوک، خلی السیف یقول، عائد الی المیدان، بطولات عربیــة فی فلسطین، اقاصیص اردنیــة، حکایا جدیدة و در رمان: الشریط الاسود، جراح جدیدۀ، لیلــة فی القطار، بیت وراء الحدود است.

غالب هلسا

در سال 1932 در روستای ماعین/مادبا متولد شد. از همان کودکی نبوغ بالای خود را آشکار کرد به گونه‌ای که همیشه کم سال ترین دانش آموز کلاس بود.

در سن 14سالگی در مسابقه داستان کوتاه اردن و فلسطین رتبه اول را کسب کرد. زبان انگلیسی را به خوبی فراگرفت و برای تکمیل تحصیلات خود به دانشگاه آمریکایی بیروت سفر نمود ولی شرایط به گونه‌ای رقم خورد که نتوانست تحصیلات خود را در آنجا تکمیل کند.

سپس به بغداد رفته و به صفوف حزب کمونیسم عراق (1953-1951) پیوست. در سال 1952 عراق را به مقصد مصر ترک نمود و به مدت 25 سال در مصر سکنی گزید.

در سال 1977 به دلیل شرکت در تظاهراتی علیه رفتن سادات به اسرائیل، از مصر بیرون شد و به عراق پناه برد و از آنجا به بیروت رفته و به صفوف انقلابیون فلسطینی پیوست و مدت زیادی را درسنگرهای خط مقدم سپری کرد. پس از آن به همراه مبارزان به یمن و سپس به دمشق رفت و در سال 1989 درگذشت.

در سال 2010 انجمن نویسندگان اردن مبلغی جهت بازسازی منزل وی در ماعین اختصاص داد و آن را به مکانی برای بازدید علاقمندان تبدیل کرد. اهم تالیفات وی در قصه: ودیع و القدیســۀ میلاده و آخرون و در رمان: خماسین، الضحک، السوال، سلطانــۀ، الروائیون، البکاء علی الاطلال است.

حسنی زید الکیلانی

در سال 1910 در خانواده‌ای فقیر در شهر سلط متولد شد و در 6 سالگی پدرش را از دست داد و به همراه خانواده به کرک رفت و سپس به سلط بازگشت. وی اشعار بسیاری در برخی نشریات مانند مجله الرائد و المعرفــة و روزنامه الجزیره به چاپ رساند.

در دهه 1930 در شهر الخلیل به کارآموزی پرداخت. سپس به همراه مادرش در سال 1940 به عمان رفت. وی توانست ارتباط نزدیکی با ملک عبدالله بن حسین برقرار کند و او را در قصائدش مدح نمود. ملک حسین نیز سمتی در ارتش به وی اعطا کرد که 13 سال در آن منصب باقی ماند، اما به دلیل زیاده روی در استعمال دخانیات در سال 1960 در سن 50 سالگی بازنشسته شد و پای چپش را به دلیل بیماری دیابت از دست داد و در سال 1979 در شهر زرقاء دارفانی را وداع گفت.

اهم تالیفات وی در شعر اطیاف و اغارید است.

محمد سیف الدین الایرانی

در سال 1914در یافا متولد شد. زبان انگلیسی و فرانسه را به خوبی می‌دانست. در اوایل دهه 1940 به عمان رفت و به کار آموزگاری پرداخت. سپس به وزارت آموزش و پرورش منتقل شد و درسال 1971 به عنوان مشاور در وزارت رسانه‌ها انتخاب گردید و دبیری مجله رسالــۀ الاردن و سپس مجله الافکار را برعهده گرفت. وی در حوزه‌های داستان کوتاه، مقالات ادبی و اجتماعی در روزنامه‌های الدفاع، الجامعــة الاسلامیــة و فلسطین می‌نوشت. اول الشوط اولین مجموعه داستان‌های وی است که در سال 1937 به چاپ رسید. گرچه شهرت وی در زمینه داستان کوتاه است ولی بیشترین فعالیت او در حوزه ترجمه از زبان‌های دیگر می‌باشد. در سال 1974 از دنیا رفت. داستان‌های اول الشوط، مع الناس، متی ینتهی اللیل، ما اقل الثمن، اصابع فی الظلام از آثار اوست.

حسنی فریز

در سال 1907 در شهر سلط متولد شد. تحصیلات دبیرستان خود را در سال 1927 به پایان رساند و وزارت آموزش و پرورش او را برای ادامه تحصیل به دانشگاه آمریکایی بیروت فرستاد. وی پس از 5 سال لیسانس ادبیات خود را اخذ نمود. سپس در شهرهای سلط، عمان و کرک به تدریس ادبیات عرب، تاریخ و جغرافیا پرداخت. در سال 1944 مدیر دبیرستان سلط و پس از آن به عنوان بازرس در وزارت آموزش و پرورش مشغول به کار شد.

پس از بازنشستگی نیز به عنوان مشاور ادبی وزارت رسانه‌ها به فعالیت پرداخت و مقالات هفتگی در روزنامه الرأی منتشر می‌کرد. آخرین مقاله اش را یک روز قبل از وفات به چاپ رساند. اهم تألیفات وی در شعر بلادی، هیاکل الحب، غزل و زجل، الزهور و در قصه مغامرات حمار، مغامرات تائبــة، عروۀ و عفراء، قصص من بلدی، قصص و تمثیلیات، شجرة التفاح است.

محمد ادیب العامری

در سال 1907 در یافا متولد شد. تحصیلات خود را تا پایان دبیرستان در یافا گذراند و سپس برای اخذ لیسانس به دانشگاه آمریکایی بیروت رفت و در سال 1930 لیسانس خود را در رشته زیست، شیمی‌و فیزیک اخذ و به همراه برخی از هموطنانش انجمن دانشجویان را تأسیس نمود. در سال 1929 درخلال انقلاب البراق دستور بازداشت وی صادر شد، از این رو به اردن پناه برد و به عنوان معلم علوم تجربی در دبیرستان سلط مشغول به کار شد و طولی نکشید که اداره این مدرسه را برعهده گرفت. سپس به عنوان بازرس در وزارت آموزش و پرورش مشغول به کار شد. پس از آن عامری به فلسطین بازگشت و مشاور مدیر رادیو در قدس شد. پس از واقعه 1948 بار دیگر به اردن بازگشت و مدیر رادیوی اردن و نماینده اردن در کمیسیون آتش بس بین‌المللی شد.

وی در دهه‌های پنجاه و شصت نیز در مقامات عالی دولتی در وزارت خارجه، وزارت معارف، اداره واردات وصادرات، دیوان کارمندان و دیوان حسابرسی مشغول بود. پس از سال 1967 به ترتیب وزیر امور خارجه، سفیر اردن در مصر و وزیر فرهنگ و رسانه شد تا اینکه از مشاغل دولتی استعفا داد. در اواخر سال 1967 به عنوان رئیس انجمن نویسندگان اردن انتخاب شد و در سال 1978 درگذشت. وی مقالات زیادی را در روزنامه‌ها و مجلات به چاپ رساند. تألیفات وی در تاریخ شامل القدس العربیــة، عروبــة فلسطین فی التاریخ و در داستان، شعاع النور و قصص اخری است.

فؤاد الخطیب

در روستای شحیم لبنان در سال 1880 متولد شد. پدرش قاضی بود. تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه آمریکایی بیروت گذراند و به عنوان مدرس در دانشکده الزیر یافا مشغول و سپس به خرطوم رفته و استاد دانشکده غوردون شد. در سال 1915 سردبیری روزنامه القبله را برعهده گرفت. در سال 1926 امیر عبدالله بن حسین او را به عنوان مشاور خود به اردن فراخواند که تا سال 1939 در این منصب باقی ماند. در سال 1940 به لبنان بازگشت که ملک عبدالعزیز آل سعود او را فراخواند و به عنوان مشاور خود به کار گماشت. سپس سفیر عربستان در افغانستان گردید و در سال 1957 درگذشت. وی دارای دیوان شعر و مؤلف نمایشنامه‌ای با نام فتح الاندلس است.

محمد صبحی ابوغنیمــة

در سال 1902 در شهر اربد متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در اربد گذراند. سپس به دمشق رفته و برای تحصیل در مدرسه مهندسی به آستانه سفر کرد ولی وقوع جنگ جهانی سبب شد تا دوباره به دمشق برگردد و در آنجا ادامه تحصیل دهد. پس از آن به دانشگاه برلین رفته و در رشته پزشکی فارغ التحصیل شد. سپس به عمان رفته و در سال 1929 درمانگاه خود را افتتاح نمود و در کنار پزشکی به فعالیت‌های مطبوعاتی و سیاسی روی آورد. وی مجلات المیثاق و الحمامــة را منتشر ساخت. در سال 1947 به دمشق رفت و در سال 1960 دوباره به عمان برگشت. وی در سال 1964 به عنوان سفیر در دمشق مشغول به کار گردید و سپس در سال 1969 بازگشت و در سال 1970 در دمشق درگذشت. داستان اغانی اللیل از تألیفات اوست. هم چنین از آثار دیگر او می‌توان از من الایام، نظرة فی اعماق الانسان نام برد.

شکری شعشاعــۀ

درسال 1890 در غزة ‌هاشم در خانواده‌ای شریف و با اصالت متولد شد. تحصیلات ابتدایی خود را در زادگاهش گذراند و برای ادامه تحصیل به نابلس رفت. در کودکی زبان‌های انگلیسی و فرانسه را به خوبی فراگرفت. سپس در سال 1919 به شرق اردن رفت. وی مناصب زیادی را در عهد فیصلی و عهد امارت برعهده گرفت که آخرین آن‌ها وزیر دارایی و وزیر دفاع بود. هم چنین مقالات بسیاری در روزنامه‌ها و مجلات به چاپ رساند و در سال 1963 درگذشت. کتاب شعر النفثات و رمان‌های فی طریق الزمان، فی الحکومــة و الحیاة از آثار اوست. هم چنین از نوشته‌های دیگرش می‌توان از ابوصوفه، العودات، قطامی، ‌هاشم، همس الصور نام برد.

ندیم الملاح

در سال 1893 در طرابلس/لبنان متولد شد. تحصیلات اولیه خود را در آنجا گذراند و برای ادامه تحصیل در مقطع دانشگاه به الازهر رفت و در سال 1913 فارغ التحصیل شد. همچنین تحصیلات خود را در مؤسسه حقوق مقدسی در سال 1914 ادامه داد و توانست مدرک آن را دریافت نماید. وی در طول جنگ جهانی اول و پس از ورود استعمار فرانسه به کشورهای عربی سوریه و لبنان، به عنوان فرمانده در سپاه عثمانی خدمت کرد. فرانسویان که از حضور و دعوت ملاح احساس خطر کردند، به تعقیب او پرداختند، ازاین رو در سال 1920 به قدس رفت و به عنوان معلم ادبیات عرب و تعلیمات دینی مشغول به کار شد. در همین اوان انگلیسی‌ها عرصه را بر او تنگ نمودند که ناگزیر درسال 1925 به عمان رفت و به عنوان معلم در اربد، عمان و سلط به فعالیت پرداخت. وی در سال 1947 از اعضای مجلس اوقاف و در طی سالهای 1961-1955 نیز عضو هیئت عالی اسلامی‌ بود. سپس به عضویت مجلس اعیان درآمد و ندیم ملک عبدالله بن حسین در مجالس دینی و ادبی گردید.

کتاب‌های شعر المشاعر، دیوان شعر از آثار اوست^[۱].

ناصرالدین الاسد

در سال 1923 در عقبه متولد شد. تحصیلات خود را دررشته ادبیات ادامه داد و دوره لیسانس ادبیات را در سال 1947 و فوق لیسانس ادبیات در سال 1955 به اتمام رساند. دکترای وی نیز در رشته ادبیات است. وی دارای مدال افتخار درجه یک می‌باشد و مناصب فرهنگی بسیاری در دانشگاه‌ها ی عربی برعهده داشته است؛ رئیس دانشکده ادبیات در دانشگاه لیبی، نماینده اداره فرهنگی در دانشگاه کشورهای عربی، سفیر اردن در سوریه، رئیس دانشگاه اردن در سال‌های 1980-1978 و وزیر آموزش عالی در سال‌های 1989-1985 بوده است^[۲].

خالد عبدالعزیز سلیمان الکرکی

وی در تاریخ 1946/6/10 در شهر الکرک متولد شد. تحصیلات دبیرستان خود را درسال 1965 در شهرستان کرک به پایان رساند. لیسانس خود را در رشته زبان و ادبیات عرب در سال 1969 در دانشگاه اردن و فوق لیسانس خود را در دانشکده زبان عربی دانشگاه اردن در سال 1977 و دکترای خود را در رشته فلسفه در دانشگاه کمبریج انگلستان به پایان رساند. وی مناصب فرهنگی متعددی را از جمله استادیار گروه زبان و ادبیات عرب در دانشگاه اردن در سال‌های 1987-1980، استاد گروه زبان و ادبیات عرب در دانشگاه پترا در سال 2000، استاد گروه زبان و ادبیات عرب در دانشگاه جرش در سال 2002، استاد گروه زبان و ادبیات عرب در دانشگاه اردن در سال2007، معلم در وزارت آموزش و پرورش، عمان - اردن در سال‌های 1969 تا 1974، مشاور پادشاه اردن، عمان-اردن در سال‌های 1991 تا 1992، مشاور پادشاه اردن، عمان - اردن در سال‌های 1993 تا 1995، رئیس دانشگاه جرش در سال‌های 2006-2002، رئیس دانشگاه اردن در سال‌های 2010-2007 و نائب رئیس مجمع زبان عربی اردن عهده‌دار بوده است.

او همچنین وزیر فرهنگ در سال‌های 1989 تا 1991، وزیر فرهنگ و رسانه در سال 1991، وزیر فرهنگ و جوانان در سال 1991، وزیر فرهنگ و آموزش عالی در سال 1991، معاون نخست وزیر و وزیر رسانه در سال 1995 تا 1996 و معاون نخست وزیر و وزیر آموزش و پرورش در سال‌های 2010 تا 2011 بوده است. تحقیقات و پژوهش‌های وی شامل: ترجمه‌ی برخی اشعار عرار به انگلیسی، رموز جاهلی در شعر نو عربی، رموز قرآنی در شعر نو عربی، گفتمان جدید اردن، رمان در اردن و منابع و چگونگی تحقیق در زبان و ادبیات است^[۳].

صلاح محمد محمود جرار

در سال 1952 در منطقه کفرقود در جنین متولد شد. علاوه بر زبان عربی، زبان‌های اسپانیایی و انگلیسی را به خوبی فرا گرفت. لیسانس خود را در رشته زبان و ادبیات عرب در سال 1974 و فوق لیسانس خود را در رشته ادبیات اندلس در سال 1978 از دانشگاه اردن و دکترای خود را در رشته ادبیات اندلس از دانشگاه لندن در سال 1982 اخذ نمود. وی در سال‌های 2011- 2010 وزیر فرهنگ بود. وی در اتحادیه‌ها و انجمن‌های عربی و بین‌المللی بسیاری عضویت دارد و مدال استقلال درجه 2 را درسال 2002 دریافت نمود. وی طی سال‌ها ی 1982 تا 1999 و از سال 2002 تاکنون در دانشگاه اردن به تدریس اشتغال دارد. همچنین استاد دانشگاه آل البیت در سال‌های 1997 تا 1998 و 2006 تا 2007 بوده و در دانشگاه‌های عمان، دانشگاه زیتونه، دانشگاه فیلادلفیا، آکادمی‌ موسیقی اردن و در وزارت آموزش و پرورش در سال 1974 تا 1978 تدریس کرده است. همچنین معاون دانشگاه اردن 2007 تا 2010 بوده است. تحقیقات و پژوهش‌های وی در زمینه توجه سیوطی به تراث اندلس، تاریخ ادبیات عرب، خاطرات و سفرنامه‌ها، شیخ ابراهیم قطان و تاریخ ابن خلدون (بخش چهارم) است^[۴].

طلال ابوغزالــۀ

در 22 آوریل 1938 در منطقه یافا-فلسطین متولد شد. وی موسس و رئیس مجموعه طلال ابوغزاله است که در سال 1972 تأسیس شده و خدمات شغلی و آموزشی ارائه می‌دهد. این مرکز دارای 80 شعبه درسراسر جهان می‌باشد. وی ریاست مؤسسات و هیئت‌های زیر راعهده دار بوده است: انجمن ارکستر ملی اردن، دانشکده طلال ابوغزاله در بحرین (2012)، دانشکده بین‌المللی طلال ابوغزاله در لبنان (2012)، دانشکده طلال ابوغزاله در اردن(از سال2006)، اتاق بازرگانی بین‌المللی، فرانسه (2008-2006)، هیئت تجارت الکترونیک و فناوری اطلاعات و ارتباطات، اتاق بازرگانی بین‌المللی، فرانسه (2008-2001)، مجلس خاورمیانه، مرکز پژوهش‌های استراتژیک بین‌المللی، آمریکا (1997-1995)، کنفرانس آمریکا درباره توسعه آموزش حسابداری، آمریکا (1995)، وی همچنین مشاور سازمان بین‌المللی مالکیت فکری در مجمع عربی مالکیت فکری، آلمان (1987 تاکنون) و عضو افتخاری در هیئت امنای سازمان عربی مبارزه با فساد (2007 تاکنون)، هیئت امنای مرکز تحقیقات سرطان ملک حسین، اردن 2003 تا 2006)، هیئت امنای مرکز ملی موسیقی، اردن (2005-2003)، انجمن فکر عربی (1998- تاکنون )، هیئت امنای دانشگاه آمریکایی لبنان (1980 تا 1982) و جشنواره اندیشمندان، امارات (2011) می‌باشد. هم چنین وی در سال‌ها ی 2010 تا 2011 عضو مجلس سنا بود. وی دارای دکترای افتخاری در علوم انسانی از دانشگاه بیت لحم در سال 2014، دکترای افتخاری در ادبیات از دانشگاه کانیسیوس آمریکا در سال 1988 است.

همچنین دارای مدال افتخار جمهوری تونس از دست رئیس جمهور این کشور در سال 1985 و مدال استقلال اردن از دست ملک طلال حسین در سال 1968 است^[۵].‍

جریس سماوی

نام وی جریس حنا جریس سماوی است. وی در سال 1956 در عمان متولد شد و لیسانس خود را در سال 1988 در رشته زبان انگلیسی از دانشگاه اردن دریافت نمود. در سال‌های 1997-1992 تهیه کننده برنامه‌های فرهنگی برای شبکه‌های عربی و انگلیسی برای تلویزیون اردن بود. برنامه‌های فرهنگی متعددی برای شبکه‌های نون النسوة و ذاکرة النغم تهیه کرده است. در سال‌های 1997 تا 2001 نائب رئیس جشنواره فرهنگ و هنر جرش و پس از آن در سال‌های2001 تا 2006 مدیر جشنواره جرش بود و در سال 2011 وزیر فرهنگ اردن گردید. وی که در اتحادیه نویسندگان اردن عضویت دارد توانست جایزه‌ی نخست بهترین قصیده‌ی عربی از جنگ فلسطین را در سال 1987 به خود اختصاص دهد. کتاب شعر زلــة اخری للحکمــة از آثار اوست^[۶]^[۷].

نیز نگاه کنید به

شخصیت های فرهنگی ژاپن؛ شخصیت های فرهنگی کوبا؛ شخصیت های فرهنگی تونس؛ مفاخر فرهنگی سنگال؛ شخصیت ها و مفاخر فرهنگی آرژانتین؛ شخصیت ها و مفاخر فرهنگی سوریه؛؛ مفاخر فرهنگی زیمبابوه؛ شخصیت ها و مفاخر فرهنگی قطر؛ شخصیت ها و مفاخر فرهنگی اتیوپی

کتابشناسی

↑ برگرفته از طارق رمضان، سنخ شناسی جریان‌های فکری، مسلمانان غرب و آینده اسلام، مترجم: رضایی، امیر، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی http://eslahe.com/1590
↑ برگرفته از طارق رمضان، سنخ شناسی جریان‌های فکری، مسلمانان غرب و آینده اسلام، مترجم: رضایی، امیر، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعیhttp://eslahe.com/1590
↑ برگرفته از طارق رمضان، سنخ شناسی جریان‌های فکری، مسلمانان غرب و آینده اسلام، مترجم: رضایی، امیر، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعیhttp://eslahe.com/1590
↑ برگرفته از طارق رمضان، سنخ شناسی جریان‌های فکری، مسلمانان غرب و آینده اسلام، مترجم: رضایی، امیر، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعیhttp://eslahe.com/1590
↑ موقع طلال ابوغزالــۀ
↑ برگرفته از محمد عثمانی، رنگین کمان عربی، جریان شناسی روشنفکری عرب، مهرنامه سال اول، شماره هشتم دی 1389،http://www.mehrnameh.ir/article/1525.html
↑ لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)

[1] برگرفته از طارق رمضان، سنخ شناسی جریان‌های فکری، مسلمانان غرب و آینده اسلام، مترجم: رضایی، امیر، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی http://eslahe.com/1590

[2] برگرفته از طارق رمضان، سنخ شناسی جریان‌های فکری، مسلمانان غرب و آینده اسلام، مترجم: رضایی، امیر، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعیhttp://eslahe.com/1590

[3] برگرفته از طارق رمضان، سنخ شناسی جریان‌های فکری، مسلمانان غرب و آینده اسلام، مترجم: رضایی، امیر، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعیhttp://eslahe.com/1590

[4] برگرفته از طارق رمضان، سنخ شناسی جریان‌های فکری، مسلمانان غرب و آینده اسلام، مترجم: رضایی، امیر، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعیhttp://eslahe.com/1590

[5] موقع طلال ابوغزالــۀ

[6] برگرفته از محمد عثمانی، رنگین کمان عربی، جریان شناسی روشنفکری عرب، مهرنامه سال اول، شماره هشتم دی 1389،http://www.mehrnameh.ir/article/1525.html

[7] لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''مفاخر فرهنگي'''
+جامعه کنونی [[اردن]]، ترکیبی از خاندان‌های مختلف با اصل و نَسَب‌های گوناگون است؛ از شرق [[اردن]] گرفته تا فلسطین، حجازی، سوری، اقلیت چرکسی، شیشانی، ارمنی، ترک و کرد. از ترکیب این قومیت‌ها افراد و مشاهیری به‌وجود آمدند که موجب پیشرفت کشور [[اردن]] در زمینه‌های مختلف ادبی، هنری، مهندسی، پزشکی، ورزشی، رسانه‌ای، اقتصادی، تکنولوژی، ‌آموزش، سیاست شده اند. اسامی برخی از مشاهیر فرهنگی [[اردن]] در ذیل خواهد آمد:
-جامعه كنوني اردن، تركيبي از خاندان‌هاي مختلف با اصل و نَسَب''‌''هاي گوناگون است؛ از شرق [[اردن]] گرفته تا فلسطين، حجازي، سوري، اقليت چركسي، شيشاني، ارمني، ترك و كرد. از تركيب اين قوميت‌ها افراد و مشاهيري به‌وجود آمدند كه موجب پيشرفت كشور اردن در زمينه‌هاي مختلف ادبي، هنري، مهندسي، پزشكي، ورزشي، رسانه‌اي، اقتصادي، تكنولوژي، ‌آموزش، سياست شده اند. اسامي برخي از مشاهير فرهنگي اردن در ذيل خواهد آمد:
+=== [[عيسی ابراهيم الدبابنــه(الناعوری)|عیسی الناعوری]] ===
+عیسی ابراهیم الدبابنــۀ در سال 1918 در روستای ناعور متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در روستای ناعور، راهنمایی را در قدس سپری نمود. سپس به مدت 5 سال به تدریس زبان و ادبیات عرب در فلسطین و [[اردن]] پرداخت. در طی سال‌های 1975-1954 به عنوان کارمند وزارت آموزش و پرورش مشغول به فعالیت شد و انجمن زبان عربی [[اردن]] را در سال 1976 تأسیس نمود و تا پایان عمر خود به عنوان دبیر آن فعالیت می‌کرد.
--عيسي الناعوري:
+وی با بسیاری از مشاهیر ادبی عربی و ایتالیایی و برخی از مستشرقین ارتباط داشت و مدال‌هایی را نیز از روسای جمهور [[تونس]] و ایتالیا دریافت نمود و برای کنفرانس‌های انگلیسی و عربی و ایتالیایی به کشورهای مختلف دعوت می‌شد.
-عيسي ابراهيم الدبابنــۀ در سال 1918 در روستاي ناعور متولد شد. تحصيلات ابتدايي را در روستاي ناعور، راهنمايي را در قدس سپري نمود. سپس به مدت 5 سال به تدريس زبان و ادبيات عرب در فلسطين و اردن پرداخت. در طی سال های 1954-1975 به عنوان کارمند وزارت آموزش و پرورش مشغول به فعاليت شد و انجمن زبان عربي اردن را در سال 1976 تأسيس نمود و تا پايان عمر خود به عنوان دبير آن فعاليت مي‌کرد.
+برخی آثار ادبی وی به زبان‌های انگلیسی، روسی، ایتالیایی، اسپانیایی، فرانسوی و... ترجمه شده است. وی مجله ادبی ماهانه القلم الجدید را در سال 1952 منتشر ساخت ولی فقط به مدت یکسال انتشار یافت.
-وي با بسياري از مشاهير ادبي عربي و ايتاليايي و برخي از مستشرقين ارتباط داشت و مدال‌هايي را نيز از روساي جمهور [[تونس]] و ايتاليا دريافت نمود و براي کنفرانس‌هاي انگليسي و عربي و ايتاليايي به کشورهاي مختلف دعوت مي‌شد.
+اهم تألیفات وی در شعر: الربیع الذابل، اناشیدی، اخی الانسان، همسات الشلال و در قصه: طریق الشوک، خلی السیف یقول، عائد الی المیدان، بطولات عربیــة فی فلسطین، اقاصیص اردنیــة، حکایا جدیدة و در رمان: الشریط الاسود، جراح جدیدۀ، لیلــة فی القطار، بیت وراء الحدود است.
-برخي آثار ادبي وي به زبان‌هاي انگليسي، روسي، ايتاليايي، اسپانيايي، فرانسوي و... ترجمه شده است. وي مجله ادبي ماهانه ''القلم الجديد'' را در سال 1952 منتشر ساخت ولي فقط به مدت يکسال انتشار يافت.
+=== [[غالب هلسا]] ===
+در سال 1932 در روستای ماعین/مادبا متولد شد. از همان کودکی نبوغ بالای خود را آشکار کرد به گونه‌ای که همیشه کم سال ترین دانش آموز کلاس بود.
-اهم تأليفات  وي در شعر: ''الربيع الذابل، اناشيدي، اخي الانسان، همسات الشلال و در قصه: طريق الشوک، خلي السيف يقول، عائد الي الميدان، بطولات عربيــة في فلسطين، اقاصيص اردنيــة، حکايا جديدة'' و در رمان: ''الشريط الاسود، جراح جديدۀ، ليلــة في القطار، بيت وراء الحدود'' است.
+در سن 14سالگی در مسابقه داستان کوتاه [[اردن]] و فلسطین رتبه اول را کسب کرد. زبان انگلیسی را به خوبی فراگرفت و برای تکمیل تحصیلات خود به دانشگاه آمریکایی بیروت سفر نمود ولی شرایط به گونه‌ای رقم خورد که نتوانست تحصیلات خود را در آنجا تکمیل کند.
--[[غالب هلسا]]:
+سپس به بغداد رفته و به صفوف حزب کمونیسم عراق (1953-1951) پیوست. در سال 1952 عراق را به مقصد مصر ترک نمود و به مدت 25 سال در [[مصر]] سکنی گزید.
-در سال 1932 در روستاي ماعين/مادبا متولد شد. از همان کودکي نبوغ بالاي خود را آشکار کرد به گونه اي که هميشه کم سال ترين دانش آموز کلاس بود.
+در سال 1977 به دلیل شرکت در تظاهراتی علیه رفتن سادات به اسرائیل، از [[مصر]] بیرون شد و به عراق پناه برد و از آنجا به بیروت رفته و به صفوف انقلابیون فلسطینی پیوست و مدت زیادی را درسنگرهای خط مقدم سپری کرد. پس از آن به همراه مبارزان به [[یمن&action=edit&redlink=1|یمن]] و سپس به دمشق رفت و در سال 1989 درگذشت.
-در سن 14سالگي در مسابقه داستان کوتاه اردن و فلسطين رتبه اول را کسب کرد. زبان انگليسي را به خوبي فراگرفت و براي تکميل تحصيلات خود به دانشگاه آمريکايي بيروت سفر نمود ولي شرايط به گونه اي رقم خورد که نتوانست تحصيلات خود را در آنجا تکميل کند.
+در سال 2010 انجمن نویسندگان [[اردن]] مبلغی جهت بازسازی منزل وی در ماعین اختصاص داد و آن را به مکانی برای بازدید علاقمندان تبدیل کرد. اهم تالیفات وی در قصه: ودیع و القدیســۀ میلاده و آخرون و در رمان: خماسین، الضحک، السوال، سلطانــۀ، الروائیون، البکاء علی الاطلال است.
-سپس به بغداد رفته و به صفوف حزب کمونيسم عراق (1951-1953) پيوست. در سال 1952 عراق را به مقصد [[مصر]] ترک نمود و به مدت 25 سال در مصر سکني گزيد.
+=== [[حسنی زيد الکيلانی|حسنی زید الکیلانی]] ===
+در سال 1910 در خانواده‌ای فقیر در شهر سلط متولد شد و در 6 سالگی پدرش را از دست داد و به همراه خانواده به کرک رفت و سپس به سلط بازگشت. وی اشعار بسیاری در برخی نشریات مانند مجله الرائد و المعرفــة و روزنامه الجزیره به چاپ رساند.
-در سال 1977 به دليل شرکت در تظاهراتي عليه رفتن سادات به اسرائيل، از مصر بيرون شد و به عراق پناه برد و از آنجا به بيروت رفته و به صفوف انقلابيون فلسطيني پيوست و مدت زيادي را درسنگرهاي خط مقدم سپري کرد. پس از آن به همراه مبارزان به يمن و سپس به دمشق رفت و در سال 1989 درگذشت.
+در دهه 1930 در شهر الخلیل به کارآموزی پرداخت. سپس به همراه مادرش در سال 1940 به عمان رفت. وی توانست ارتباط نزدیکی با ملک [[عبدالله بن حسین]] برقرار کند و او را در قصائدش مدح نمود. ملک حسین نیز سمتی در ارتش به وی اعطا کرد که 13 سال در آن منصب باقی ماند، اما به دلیل زیاده روی در استعمال دخانیات در سال 1960 در سن 50 سالگی بازنشسته شد و پای چپش را به دلیل بیماری دیابت از دست داد و در سال 1979 در شهر زرقاء دارفانی را وداع گفت.
-در سال 2010 [[انجمن نويسندگان اردن]] مبلغي جهت بازسازي منزل وي در ماعين اختصاص داد و آن را به مکاني براي بازديد علاقمندان تبديل کرد.
+اهم تالیفات وی در شعر اطیاف و اغارید است.
-اهم تاليفات وي در قصه: ''وديع و القديســۀ ميلاده و آخرون'' و در رمان: ''خماسين، الضحک، السوال، سلطانــۀ، الروائيون، البکاء علي الاطلال'' است.
+=== [[محمد سيف الدين الايرانی|محمد سیف الدین الایرانی]] ===
+در سال 1914در یافا متولد شد. زبان انگلیسی و [[فرانسه]] را به خوبی می‌دانست. در اوایل دهه 1940 به عمان رفت و به کار آموزگاری پرداخت. سپس به وزارت آموزش و پرورش منتقل شد و درسال 1971 به عنوان مشاور در وزارت رسانه‌ها انتخاب گردید و دبیری مجله رسالــۀ الاردن و سپس مجله الافکار را برعهده گرفت. وی در حوزه‌های داستان کوتاه، مقالات ادبی و اجتماعی در روزنامه‌های الدفاع، الجامعــة الاسلامیــة و فلسطین می‌نوشت. اول الشوط اولین مجموعه داستان‌های وی است که در سال 1937 به چاپ رسید. گرچه شهرت وی در زمینه داستان کوتاه است ولی بیشترین فعالیت او در حوزه ترجمه از زبان‌های دیگر می‌باشد. در سال 1974 از دنیا رفت. داستان‌های اول الشوط، مع الناس، متی ینتهی اللیل، ما اقل الثمن، اصابع فی الظلام از آثار اوست.
--حسني زيد الکيلاني:
+=== [[حسنی فریز]] ===
+در سال 1907 در شهر سلط متولد شد. تحصیلات دبیرستان خود را در سال 1927 به پایان رساند و وزارت آموزش و پرورش او را برای ادامه تحصیل به دانشگاه آمریکایی بیروت فرستاد. وی پس از 5 سال لیسانس ادبیات خود را اخذ نمود. سپس در شهرهای سلط، عمان و کرک به تدریس ادبیات عرب، تاریخ و جغرافیا پرداخت. در سال 1944 مدیر دبیرستان سلط و پس از آن به عنوان بازرس در وزارت آموزش و پرورش مشغول به کار شد.
-در سال 1910 در خانواده اي فقير در شهر سلط متولد شد و در 6 سالگي پدرش را از دست داد و به همراه خانواده به کرک رفت و سپس به سلط بازگشت. وي اشعار بسياري در برخي نشريات مانند ''مجله الرائد'' و ''المعرفــة'' و روزنامه ''الجزيره'' به چاپ رساند.
+پس از بازنشستگی نیز به عنوان مشاور ادبی وزارت رسانه‌ها به فعالیت پرداخت و مقالات هفتگی در روزنامه الرأی منتشر می‌کرد. آخرین مقاله اش را یک روز قبل از وفات به چاپ رساند. اهم تألیفات وی در شعر بلادی، هیاکل الحب، غزل و زجل، الزهور و در قصه مغامرات حمار، مغامرات تائبــة، عروۀ و عفراء، قصص من بلدی، قصص و تمثیلیات، شجرة التفاح است.
-در دهه 1930 در شهر الخليل به کارآموزي پرداخت. سپس به همراه مادرش در سال 1940 به عمان رفت. وي توانست ارتباط نزديکي با ملک عبدالله بن حسين برقرار کند و او را در قصائدش مدح نمود. ملک حسين نيز سمتي در ارتش به وي اعطا کرد که 13 سال در آن منصب باقي ماند، اما به دليل زياده روي در استعمال دخانيات در سال 1960 در سن 50 سالگي بازنشسته شد و پاي چپش را به دليل بيماري ديابت از دست داد و در سال 1979 در شهر زرقاء دارفاني را وداع گفت.
+=== [[محمد ادیب العامری]] ===
+در سال 1907 در یافا متولد شد. تحصیلات خود را تا پایان دبیرستان در یافا گذراند و سپس برای اخذ لیسانس به دانشگاه آمریکایی بیروت رفت و در سال 1930 لیسانس خود را در رشته زیست، شیمی‌و فیزیک اخذ و به همراه برخی از هموطنانش انجمن دانشجویان را تأسیس نمود. در سال 1929 درخلال انقلاب البراق دستور بازداشت وی صادر شد، از این رو به [[اردن]] پناه برد و به عنوان معلم علوم تجربی در دبیرستان سلط مشغول به کار شد و طولی نکشید که اداره این مدرسه را برعهده گرفت. سپس به عنوان بازرس در وزارت آموزش و پرورش مشغول به کار شد. پس از آن عامری به فلسطین بازگشت و مشاور مدیر رادیو در قدس شد. پس از واقعه 1948 بار دیگر به [[اردن]] بازگشت و مدیر رادیوی [[اردن]] و نماینده [[اردن]] در کمیسیون آتش بس بین‌المللی شد.
-اهم تاليفات وي در شعر ''اطياف و اغاريد'' است.
+وی در دهه‌های پنجاه و شصت نیز در مقامات عالی دولتی در وزارت خارجه، وزارت معارف، اداره واردات وصادرات، دیوان کارمندان و دیوان حسابرسی مشغول بود. پس از سال 1967 به ترتیب وزیر امور خارجه، سفیر [[اردن]] در [[مصر]] و وزیر فرهنگ و رسانه شد تا اینکه از مشاغل دولتی استعفا داد. در اواخر سال 1967 به عنوان رئیس انجمن نویسندگان [[اردن]] انتخاب شد و در سال 1978 درگذشت. وی مقالات زیادی را در روزنامه‌ها و مجلات به چاپ رساند. تألیفات وی در تاریخ شامل القدس العربیــة، عروبــة فلسطین فی التاریخ و در داستان، شعاع النور و قصص اخری است.
--محمد سيف الدين الايراني
+=== [[فواد الخطيب|فؤاد الخطیب]] ===
+در روستای شحیم [[لبنان]] در سال 1880 متولد شد. پدرش قاضی بود. تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه آمریکایی بیروت گذراند و به عنوان مدرس در دانشکده الزیر یافا مشغول و سپس به خرطوم رفته و استاد دانشکده غوردون شد. در سال 1915 سردبیری روزنامه القبله را برعهده گرفت. در سال 1926 امیر عبدالله بن حسین او را به عنوان مشاور خود به [[اردن]] فراخواند که تا سال 1939 در این منصب باقی ماند. در سال 1940 به لبنان بازگشت که ملک عبدالعزیز آل سعود او را فراخواند و به عنوان مشاور خود به کار گماشت. سپس سفیر عربستان در افغانستان گردید و در سال 1957 درگذشت. وی دارای دیوان شعر و مؤلف نمایشنامه‌ای با نام فتح الاندلس است.
-در سال 1914در يافا متولد شد. زبان انگليسي و [[فرانسه]] را به خوبي مي‌دانست. در اوايل دهه 1940 به عمان رفت و به کار آموزگاري پرداخت. سپس به وزارت آموزش و پرورش منتقل شد و درسال1971 به عنوان مشاور در وزارت رسانه‌ها انتخاب گرديد و دبيري مجله ''رسالــۀ الاردن'' و سپس مجله ''الافکار'' را برعهده گرفت.
+=== [[محمد صبحی ابوغنيمــه|محمد صبحی ابوغنیمــة]] ===
+در سال 1902 در شهر اربد متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در اربد گذراند. سپس به دمشق رفته و برای تحصیل در مدرسه مهندسی به آستانه سفر کرد ولی وقوع جنگ جهانی سبب شد تا دوباره به دمشق برگردد و در آنجا ادامه تحصیل دهد. پس از آن به دانشگاه برلین رفته و در رشته پزشکی فارغ التحصیل شد. سپس به عمان رفته و در سال 1929 درمانگاه خود را افتتاح نمود و در کنار پزشکی به فعالیت‌های مطبوعاتی و سیاسی روی آورد. وی مجلات المیثاق و الحمامــة را منتشر ساخت. در سال 1947 به دمشق رفت و در سال 1960 دوباره به عمان برگشت. وی در سال 1964 به عنوان سفیر در دمشق مشغول به کار گردید و سپس در سال 1969 بازگشت و در سال 1970 در دمشق درگذشت. داستان اغانی اللیل از تألیفات اوست. هم چنین از آثار دیگر او می‌توان از من الایام، نظرة فی اعماق الانسان نام برد.
-وي در حوزه''‌''هاي داستان کوتاه، مقالات ادبي و اجتماعي در روزنامه‌هاي ''الدفاع، الجامعــة الاسلاميــة'' و ''فلسطين'' مي‌نوشت.
+=== [[شکری شعشاعــه|شکری شعشاعــۀ]] ===
+درسال 1890 در غزة ‌هاشم در خانواده‌ای شریف و با اصالت متولد شد. تحصیلات ابتدایی خود را در زادگاهش گذراند و برای ادامه تحصیل به نابلس رفت. در کودکی زبان‌های انگلیسی و فرانسه را به خوبی فراگرفت. سپس در سال 1919 به شرق [[اردن]] رفت. وی مناصب زیادی را در عهد فیصلی و عهد امارت برعهده گرفت که آخرین آن‌ها وزیر دارایی و وزیر دفاع بود. هم چنین مقالات بسیاری در روزنامه‌ها و مجلات به چاپ رساند و در سال 1963 درگذشت. کتاب شعر النفثات و رمان‌های فی طریق الزمان، فی الحکومــة و الحیاة از آثار اوست. هم چنین از نوشته‌های دیگرش می‌توان از ابوصوفه، العودات، قطامی، ‌هاشم، همس الصور نام برد.
-''اول الشوط'' اولين مجموعه داستان‌هاي وي است که در سال 1937 به چاپ رسيد.
+=== [[نديم الملاح|ندیم الملاح]] ===
+در سال 1893 در طرابلس/[[لبنان]] متولد شد. تحصیلات اولیه خود را در آنجا گذراند و برای ادامه تحصیل در مقطع دانشگاه به الازهر رفت و در سال 1913 فارغ التحصیل شد. همچنین تحصیلات خود را در مؤسسه حقوق مقدسی در سال 1914 ادامه داد و توانست مدرک آن را دریافت نماید. وی در طول جنگ جهانی اول و پس از ورود استعمار [[فرانسه]] به کشورهای عربی [[سوریه]] و [[لبنان]]، به عنوان فرمانده در سپاه عثمانی خدمت کرد. فرانسویان که از حضور و دعوت ملاح احساس خطر کردند، به تعقیب او پرداختند، ازاین رو در سال 1920 به قدس رفت و به عنوان معلم ادبیات عرب و تعلیمات دینی مشغول به کار شد. در همین اوان انگلیسی‌ها عرصه را بر او تنگ نمودند که ناگزیر درسال 1925 به عمان رفت و به عنوان معلم در اربد، عمان و سلط به فعالیت پرداخت. وی در سال 1947 از اعضای مجلس اوقاف و در طی سالهای 1961-1955 نیز عضو هیئت عالی اسلامی‌ بود. سپس به عضویت مجلس اعیان درآمد و ندیم ملک عبدالله بن حسین در مجالس دینی و ادبی گردید.
-گرچه شهرت وي در زمينه داستان کوتاه است ولي بيشترين فعاليت او در حوزه ترجمه از زبان''‌''هاي ديگر مي''‌''باشد. در سال 1974 از دنيا رفت.
+کتاب‌های شعر المشاعر، دیوان شعر از آثار اوست<ref>برگرفته از طارق رمضان، سنخ شناسی جریان‌های فکری، مسلمانان غرب و آینده اسلام، مترجم: رضایی، امیر، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی http://eslahe.com/1590</ref>.
-داستان''‌''هاي ''اول الشوط، مع الناس، متي ينتهي الليل، ما اقل الثمن، اصابع في الظلام'' از آثار اوست.
+=== [[ناصرالدين الاسد|ناصرالدین الاسد]] ===
+در سال 1923 در عقبه متولد شد. تحصیلات خود را دررشته ادبیات ادامه داد و دوره لیسانس ادبیات را در سال 1947 و فوق لیسانس ادبیات در سال 1955 به اتمام رساند. دکترای وی نیز در رشته ادبیات است. وی دارای مدال افتخار درجه یک می‌باشد و مناصب فرهنگی بسیاری در دانشگاه‌ها ی عربی برعهده داشته است؛ رئیس دانشکده ادبیات در دانشگاه لیبی، نماینده اداره فرهنگی در دانشگاه کشورهای عربی، سفیر [[اردن]] در [[سوریه]]، رئیس دانشگاه [[اردن]] در سال‌های 1980-1978 و وزیر آموزش عالی در سال‌های 1989-1985 بوده است<ref>برگرفته از طارق رمضان، سنخ شناسی جریان‌های فکری، مسلمانان غرب و آینده اسلام، مترجم: رضایی، امیر، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی<nowiki/>http://eslahe.com/1590</ref>.
--حسني فريز
+=== [[خالد عبدالعزيز سليمان الکرکی|خالد عبدالعزیز سلیمان الکرکی]] ===
+وی در تاریخ 1946/6/10 در شهر الکرک متولد شد. تحصیلات دبیرستان خود را درسال 1965 در شهرستان کرک به پایان رساند. لیسانس خود را در رشته زبان و ادبیات عرب در سال 1969 در دانشگاه [[اردن]] و فوق لیسانس خود را در دانشکده زبان عربی دانشگاه [[اردن]] در سال 1977 و دکترای خود را در رشته فلسفه در دانشگاه کمبریج انگلستان به پایان رساند. وی مناصب فرهنگی متعددی را از جمله استادیار گروه زبان و ادبیات عرب در دانشگاه [[اردن]] در سال‌های 1987-1980، استاد گروه زبان و ادبیات عرب در دانشگاه پترا در سال 2000، استاد گروه زبان و ادبیات عرب در دانشگاه جرش در سال 2002، استاد گروه زبان و ادبیات عرب در دانشگاه [[اردن]] در سال2007، معلم در وزارت آموزش و پرورش، عمان - [[اردن]] در سال‌های 1969 تا 1974، مشاور پادشاه [[اردن]]، عمان-[[اردن]] در سال‌های 1991 تا 1992، مشاور پادشاه [[اردن]]، عمان - [[اردن]] در سال‌های 1993 تا 1995، رئیس دانشگاه جرش در سال‌های 2006-2002، رئیس دانشگاه [[اردن]] در سال‌های 2010-2007 و نائب رئیس مجمع زبان عربی اردن عهده‌دار بوده است.
-در سال 1907 در شهر سلط متولد شد. تحصيلات دبيرستان خود را در سال 1927 به پايان رساند و وزارت آموزش و پرورش او را براي ادامه تحصيل به دانشگاه امريکايي بيروت فرستاد. وي پس از 5 سال ليسانس ادبيات خود را اخذ نمود. سپس در شهرهاي سلط، عمان و کرک به تدريس ادبيات عرب، تاريخ و جغرافيا پرداخت. در سال 1944 مدير دبيرستان سلط و پس از آن به عنوان بازرس در وزارت آموزش و پرورش مشغول به کار شد.
+او همچنین وزیر فرهنگ در سال‌های 1989 تا 1991، وزیر فرهنگ و رسانه در سال 1991، وزیر فرهنگ و جوانان در سال 1991، وزیر فرهنگ و آموزش عالی در سال 1991، معاون نخست وزیر و وزیر رسانه در سال 1995 تا 1996 و معاون نخست وزیر و وزیر آموزش و پرورش در سال‌های 2010 تا 2011 بوده است. تحقیقات و پژوهش‌های وی شامل: ترجمه‌ی برخی اشعار عرار به انگلیسی، رموز جاهلی در شعر نو عربی، رموز قرآنی در شعر نو عربی، گفتمان جدید [[اردن]]، رمان در [[اردن]] و منابع و چگونگی تحقیق در زبان و ادبیات است<ref>برگرفته از طارق رمضان، سنخ شناسی جریان‌های فکری، مسلمانان غرب و آینده اسلام، مترجم: رضایی، امیر، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی<nowiki/>http://eslahe.com/1590</ref>.
-پس از بازنشستگي نيز به عنوان مشاور ادبي وزارت رسانه‌ها به فعاليت پرداخت و مقالات هفتگي در روزنامه ''الرأي'' منتشر مي‌کرد. آخرين مقاله اش را يک روز قبل از وفات به چاپ رساند.
+=== [[صلاح محمد محمود جرار]] ===
+در سال 1952 در منطقه کفرقود در جنین متولد شد. علاوه بر زبان عربی، زبان‌های اسپانیایی و انگلیسی را به خوبی فرا گرفت. لیسانس خود را در رشته زبان و ادبیات عرب در سال 1974 و فوق لیسانس خود را در رشته ادبیات اندلس در سال 1978 از دانشگاه [[اردن]] و دکترای خود را در رشته ادبیات اندلس از دانشگاه لندن در سال 1982 اخذ نمود. وی در سال‌های 2011- 2010 وزیر فرهنگ بود. وی در اتحادیه‌ها و انجمن‌های عربی و بین‌المللی بسیاری عضویت دارد و مدال استقلال درجه 2 را درسال 2002 دریافت نمود. وی طی سال‌ها ی 1982 تا 1999 و از سال 2002 تاکنون در دانشگاه [[اردن]] به تدریس اشتغال دارد. همچنین استاد دانشگاه آل البیت در سال‌های 1997 تا 1998 و 2006 تا 2007 بوده و در دانشگاه‌های عمان، دانشگاه زیتونه، دانشگاه فیلادلفیا، آکادمی‌ موسیقی [[اردن]] و در وزارت آموزش و پرورش در سال 1974 تا 1978 تدریس کرده است. همچنین معاون دانشگاه [[اردن]] 2007 تا 2010 بوده است. تحقیقات و پژوهش‌های وی در زمینه توجه سیوطی به تراث اندلس، تاریخ ادبیات عرب، خاطرات و سفرنامه‌ها، شیخ ابراهیم قطان و تاریخ ابن خلدون (بخش چهارم) است<ref>برگرفته از طارق رمضان، سنخ شناسی جریان‌های فکری، مسلمانان غرب و آینده اسلام، مترجم: رضایی، امیر، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی<nowiki/>http://eslahe.com/1590</ref>.
-اهم تأليفات وي در شعر ''بلادي، هياکل الحب، غزل و زجل، الزهور'' و در قصه ''مغامرات حمار، مغامرات تائبــة، عروۀ و عفراء، قصص من بلدي، قصص و تمثيليات، شجرة التفاح'' است.
+=== [[طلال ابوغزالــه|طلال ابوغزالــۀ]] ===
+در 22 آوریل 1938 در منطقه یافا-فلسطین متولد شد. وی موسس و رئیس مجموعه [[طلال ابوغزالــه|طلال ابوغزاله]] است که در سال 1972 تأسیس شده و خدمات شغلی و آموزشی ارائه می‌دهد. این مرکز دارای 80 شعبه درسراسر جهان می‌باشد. وی ریاست مؤسسات و هیئت‌های زیر راعهده دار بوده است: انجمن ارکستر ملی [[اردن]]، دانشکده طلال ابوغزاله در بحرین (2012)، دانشکده بین‌المللی [[طلال ابوغزالــه|طلال ابوغزاله]] در [[لبنان]] (2012)، دانشکده [[طلال ابوغزالــه|طلال ابوغزاله]] در [[اردن]](از سال2006)، اتاق بازرگانی بین‌المللی، [[فرانسه]] (2008-2006)، هیئت تجارت الکترونیک و فناوری اطلاعات و ارتباطات، اتاق بازرگانی بین‌المللی، [[فرانسه]] (2008-2001)، مجلس خاورمیانه، مرکز پژوهش‌های استراتژیک بین‌المللی، [[آمریکا]] (1997-1995)، کنفرانس [[آمریکا]] درباره توسعه آموزش حسابداری، [[آمریکا]] (1995)، وی همچنین مشاور سازمان بین‌المللی مالکیت فکری در مجمع عربی مالکیت فکری، آلمان (1987 تاکنون) و عضو افتخاری در هیئت امنای سازمان عربی مبارزه با فساد (2007 تاکنون)، هیئت امنای مرکز تحقیقات سرطان ملک حسین، [[اردن]] 2003 تا 2006)، هیئت امنای مرکز ملی موسیقی، [[اردن]] (2005-2003)، انجمن فکر عربی (1998- تاکنون )، هیئت امنای دانشگاه آمریکایی [[لبنان]] (1980 تا 1982) و جشنواره اندیشمندان، امارات (2011) می‌باشد. هم چنین وی در سال‌ها ی 2010 تا 2011 عضو مجلس سنا بود. وی دارای دکترای افتخاری در علوم انسانی از دانشگاه بیت لحم در سال 2014، دکترای افتخاری در ادبیات از دانشگاه کانیسیوس [[آمریکا]] در سال 1988 است.
--محمد اديب العامري
+همچنین دارای مدال افتخار جمهوری [[تونس]] از دست رئیس جمهور این کشور در سال 1985 و مدال استقلال [[اردن]] از دست ملک طلال حسین در سال 1968 است<ref>موقع طلال ابوغزالــۀ</ref>.‍
-در سال 1907 در يافا متولد شد. تحصيلات خود را تا پايان  دبيرستان در يافا گذراند و سپس براي اخذ ليسانس به دانشگاه امريکايي بيروت رفت و در سال 1930 ليسانس خود را در رشته زيست، شيمي‌و فيزيک اخذ و به همراه برخي از هموطنانش انجمن دانشجويان را تأسيس نمود.
+=== [[جريس سماوی|جریس سماوی]] ===
+نام وی جریس حنا جریس سماوی است. وی در سال 1956 در عمان متولد شد و لیسانس خود را در سال 1988 در رشته زبان انگلیسی از دانشگاه اردن دریافت نمود. در سال‌های 1997-1992 تهیه کننده برنامه‌های فرهنگی برای شبکه‌های عربی و انگلیسی برای تلویزیون [[اردن]] بود. برنامه‌های فرهنگی متعددی برای شبکه‌های نون النسوة و ذاکرة النغم تهیه کرده است. در سال‌های 1997 تا 2001 نائب رئیس جشنواره فرهنگ و هنر جرش و پس از آن در سال‌های2001 تا 2006 مدیر جشنواره جرش بود و در سال 2011 وزیر [[فرهنگ اردن]] گردید. وی که در اتحادیه نویسندگان [[اردن]] عضویت دارد توانست جایزه‌ی نخست بهترین قصیده‌ی عربی از جنگ فلسطین را در سال 1987 به خود اختصاص دهد. کتاب شعر زلــة اخری للحکمــة از آثار اوست<ref>برگرفته از محمد عثمانی، رنگین کمان عربی، جریان شناسی روشنفکری عرب، مهرنامه سال اول، شماره هشتم دی 1389،http://www.mehrnameh.ir/article/1525.html</ref><ref>لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ [[اردن]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی](در دست انتشار)</ref>.
-در سال 1929 درخلال انقلاب البراق دستور بازداشت وي صادر شد، از اين رو به اردن پناه برد و به عنوان معلم علوم تجربي در دبيرستان سلط مشغول به کار شد و طولي نکشيد که اداره اين مدرسه را برعهده گرفت. سپس به عنوان بازرس در وزارت آموزش و پرورش مشغول به کار شد.
+== نیز نگاه کنید به ==
+[[شخصیت های فرهنگی ژاپن]]؛ [[شخصیت های فرهنگی کوبا]]؛ [[شخصیت های فرهنگی تونس]]؛ [[مفاخر فرهنگی سنگال|مفاخر فرهنگی سنگال؛]] [[شخصیت ها و مفاخر فرهنگی آرژانتین|شخصیت ها و مفاخر فرهنگی آرژانتین؛]] [[شخصیت ها و مفاخر فرهنگی سوریه|شخصیت ها و مفاخر فرهنگی سوریه؛]]؛ [[مفاخر فرهنگی زیمبابوه]]؛ [[شخصیت ها و مفاخر فرهنگی قطر]]؛ [[شخصیت ها و مفاخر فرهنگی اتیوپی]]
-پس از آن عامري به فلسطين بازگشت و مشاور مدير راديو در قدس شد. پس از واقعه 1948 بار ديگر به اردن بازگشت و مدير راديوي اردن و نماينده اردن در کميسيون آتش بس بين المللي شد.
+== کتابشناسی ==
-وي در دهه‌هاي پنجاه و شصت نيز در مقامات عالي دولتي در وزارت خارجه، وزارت معارف، اداره واردات وصادرات، ديوان کارمندان و ديوان حسابرسي  مشغول بود.
-پس از سال 1967 به ترتيب وزير امور خارجه، سفير اردن در مصر و وزير فرهنگ و رسانه شد تا اينکه از مشاغل دولتي استعفا داد.
-در اواخر سال 1967 به عنوان رئيس انجمن نويسندگان اردن انتخاب شد و در سال 1978 درگذشت. وي مقالات زيادي را در روزنامه‌ها و مجلات به چاپ رساند. تأليفات وي در تاريخ شامل ''القدس العربيــة، عروبــة فلسطين في التاريخ'' و در داستان، ''شعاع النور'' و ''قصص اخري'' است.
--فؤاد الخطيب
-در روستاي شحيم [[لبنان]] در سال 1880 متولد شد. پدرش قاضي بود. تحصيلات دانشگاهي خود را در دانشگاه امريکايي بيروت گذراند و به عنوان مدرس در دانشکده الزير يافا مشغول و سپس به خرطوم رفته و استاد دانشکده غوردون شد.
-در سال 1915 سردبيري روزنامه ''القبله'' را برعهده گرفت. در سال 1926 امير عبدالله بن حسين او را به عنوان مشاور خود به اردن فراخواند که تا سال 1939 در اين منصب باقي ماند. در سال 1940 به لبنان بازگشت که ملک عبدالعزيز آل سعود او را فراخواند و به عنوان مشاور خود به کار گماشت. سپس سفير عربستان در [[افغانستان]] گرديد و در سال 1957 درگذشت.
-وي داراي ديوان شعر و مؤلف نمايشنامه اي با نام ''فتح الاندلس'' است.
--محمد صبحي ابوغنيمــة
-در سال 1902 در شهر اربد متولد شد. تحصيلات ابتدايي را در اربد گذراند. سپس به دمشق رفته و براي تحصيل در مدرسه مهندسي به آستانه سفرکرد ولي وقوع جنگ جهاني سبب شد تا دوباره به دمشق برگردد و در آنجا ادامه تحصيل دهد.
-پس از آن به دانشگاه برلين رفته و در رشته پزشکي فارغ التحصيل شد. سپس به عمان رفته و در سال 1929 درمانگاه خود را افتتاح نمود و در کنار پزشکي به فعاليت‌هاي مطبوعاتي و سياسي روي آورد.
-وي مجلات ''الميثاق'' و ''الحمامــة'' را منتشر ساخت. در سال 1947 به دمشق رفت و در سال 1960 دوباره به عمان برگشت. وی در سال 1964 به عنوان سفير در دمشق مشغول به کار گردید و سپس در سال 1969 بازگشت و در سال 1970 در دمشق درگذشت.
-داستان ''اغاني الليل'' از تأليفات اوست. هم چنین از آثار دیگر او می توان از ''من الايام''، ''نظرة في اعماق الانسان'' نام برد.
--شکری شعشاعــۀ
-درسال 1890 در غزة ‌هاشم در خانواده اي شريف و با اصالت متولد شد. تحصيلات ابتدايي خود را در زادگاهش گذراند و براي ادامه تحصيل به نابلس رفت. در کودکي زبان‌هاي انگليسي و فرانسه را به خوبي فراگرفت. سپس در سال 1919 به شرق اردن رفت.
-وي مناصب زيادي را در عهد فيصلي و عهد امارت برعهده گرفت که آخرين آن''‌''ها وزير دارايي و وزير دفاع بود.
-هم چنین مقالات بسياري در روزنامه‌ها و مجلات به چاپ رساند و در سال 1963 درگذشت.
-کتاب شعر ''النفثات'' و رمان''‌''هاي ''في طريق الزمان، في الحکومــة'' و ''الحياة'' از آثار اوست. هم چنین از نوشته‌های دیگرش می توان از ''ابوصوفه، العودات، قطامي،'' ‌''هاشم، همس الصور'' نام برد.
--[[نديم الملاح]]
-در سال 1893 در طرابلس/لبنان متولد شد. تحصيلات اوليه خود را در آنجا گذراند و براي ادامه تحصيل در مقطع دانشگاه به الازهر رفت و در سال 1913 فارغ التحصيل شد. همچنين تحصيلات خود را در مؤسسه حقوق مقدسي در سال 1914 ادامه داد و توانست مدرک آن را دريافت نمايد.
-وي در طول جنگ جهاني اول و پس از ورود استعمار فرانسه به کشورهاي عربي سوريه و لبنان، به عنوان فرمانده در سپاه عثماني خدمت کرد.
-فرانسويان که از حضور و دعوت ملاح احساس خطر کردند، به تعقيب او پرداختند، ازاين رو در سال 1920 به قدس رفت و به عنوان معلم ادبيات عرب و تعليمات ديني مشغول به کار شد. در همين اوان انگليسي''‌''ها عرصه را براو تنگ نمودند که ناگزير درسال 1925 به عمان رفت و به عنوان معلم در اربد، عمان و سلط به فعاليت پرداخت.
-وي در سال 1947 از اعضاي مجلس اوقاف و در طي سالهاي 1955-1961 نيز عضو هيئت عالي اسلامي‌بود.
-سپس به عضويت مجلس اعيان درآمد و نديم ملک عبدالله بن حسين در مجالس ديني و ادبي گرديد.
-کتاب''‌''هاي شعر ''المشاعر، ديوان شعر'' از آثار اوست. (80)
-- [[ناصرالدين الاسد]]
-در سال 1923 در عقبه متولد شد. تحصيلات خود را دررشته ادبيات ادامه داد و دوره ليسانس ادبيات را در سال 1947 و فوق ليسانس ادبيات در سال 1955 به اتمام رساند. دکتراي وي نيز در رشته ادبيات است. وي داراي مدال افتخار درجه يک مي‌باشد و مناصب فرهنگي بسیاری در دانشگاه های عربی برعهده داشته است؛ رئيس دانشکده ادبيات در دانشگاه ليبي، نماينده اداره فرهنگي در دانشگاه کشورهاي عربي، سفير اردن در سوريه، رئيس دانشگاه اردن در سالهاي 1978-1980و وزير آموزش عالي در سالهاي 1985-1989بوده است. (81)
-- خالد عبدالعزيز سليمان الکرکي
-وي در تاريخ 10/6/1946 در شهر الکرک متولد شد. تحصيلات دبيرستان خود را درسال 1965در شهرستان کرک به پايان رساند. ليسانس خود را در رشته زبان و ادبيات عرب در سال 1969 در دانشگاه اردن و فوق ليسانس خود را در دانشکده زبان عربي دانشگاه اردن در سال 1977 و دکتراي خود را در رشته فلسفه در دانشگاه کمبريج انگلستان به پايان رساند.
-وي مناصب فرهنگي متعددي را از جمله استاديار گروه زبان و ادبيات عرب در دانشگاه اردن در سالهاي 1980-1987، استاد گروه زبان و ادبيات عرب در دانشگاه [[پترا]] در سال 2000، استاد گروه زبان و ادبيات عرب در دانشگاه جرش در سال 2002، استاد گروه زبان و ادبيات عرب در دانشگاه اردن در سال2007، معلم در وزارت آموزش و پرورش، عمان-اردن در سال‌هاي 1969-1974، مشاور پادشاه اردن، عمان-اردن در سال‌هاي 1991-1992، مشاور پادشاه اردن، عمان-اردن در سال‌هاي 1993-1995، رئيس دانشگاه جرش در سال‌هاي 2002-2006، رئيس دانشگاه اردن در سال‌هاي 2007-2010 و نائب رئيس مجمع زبان عربي اردن عهده دار بوده است.
-او همچنين وزير فرهنگ در سال‌هاي 1989-1991، وزير فرهنگ و رسانه در سال 1991، وزير فرهنگ و جوانان در سال 1991، وزير فرهنگ و آموزش عالي در سال 1991، معاون نخست وزير و وزير رسانه در سال 1995-1996 و معاون نخست وزير و وزير آموزش و پرورش در سال‌هاي 2010-2011 بوده است.
-تحقيقات و پژوهش‌هاي وي شامل: ترجمة برخي اشعار عرار به انگليسي، رموز جاهلي در شعر نو عربي، رموز قرآني در شعر نو عربي، گفتمان جديد اردن، رمان در اردن و منابع و چگونگي تحقيق در زبان و ادبيات است. (82)
--[[صلاح محمد محمود جرار]]
-در سال 1952 در منطقه کفرقود در جنين متولد شد. علاوه بر زبان عربي، زبان‌هاي اسپانيايي و انگليسي را به خوبي فرا گرفت. ليسانس خود را در رشته زبان و ادبيات عرب در سال 1974 و فوق ليسانس خود را در رشته ادبيات اندلس در سال 1978 از دانشگاه اردن و دکتراي خود را در رشته ادبيات اندلس از دانشگاه لندن در سال 1982 اخذ نمود. وي در سال''‌''هاي 2011- 2010 وزير فرهنگ بود. وي در اتحاديه‌ها و انجمن‌هاي عربي و بين المللي بسياري عضويت دارد و مدال استقلال درجه 2 را درسال 2002 دريافت نمود.
-وي طی سال های 1982-1999 و از سال 2002 تاکنون در دانشگاه اردن به تدريس اشتغال دارد. همچنين استاد دانشگاه آل البيت در سال''‌''هاي 1997/1998 و 2006/2007 بوده و در دانشگاه''‌''هاي عمان، دانشگاه زيتونه، دانشگاه فيلادلفيا، آکادمي‌موسيقي اردن و در وزارت آموزش و پرورش در سال 1974-1978 تدريس کرده است. همچنين معاون دانشگاه اردن 2007-2010 بوده است.
-تحقيقات و پژوهش''‌''هاي وي در زمينه توجه سيوطي به تراث اندلس، تاريخ ادبيات عرب، خاطرات و سفرنامه‌ها، شيخ ابراهيم قطان و تاريخ ابن خلدون (بخش چهارم) است.(83)
--طلال ابوغزالــۀ
-در 22 آوريل 1938 در منطقه يافا-فلسطين متولد شد. وي موسس و رئيس مجموعه طلال ابوغزاله است که در سال 1972 تأسيس شده و خدمات شغلي و آموزشي ارائه مي‌دهد. اين مرکز داراي 80 شعبه درسراسر جهان مي‌باشد.
-وي رياست مؤسسات و هيئت‌هاي زير راعهده دار بوده است: انجمن ارکستر ملي اردن، دانشکده طلال ابوغزاله در بحرين (2012)، دانشکده بين المللي طلال ابوغزاله در لبنان (2012)، دانشکده طلال ابوغزاله در اردن(از سال2006)، اتاق بازرگاني بين المللي، فرانسه (2006-2008)، هيئت تجارت الکترونيک و فناوري اطلاعات و ارتباطات، اتاق بازرگاني بين المللي، فرانسه (2001-2008)، مجلس خاورميانه، مرکز پژوهش‌هاي استراتژيک بين‌المللي، امريکا (1995-1997)، کنفرانس امريکا درباره توسعه آموزش حسابداري، امريکا (1995)، وی همچنين مشاور سازمان بين المللي مالکيت فکري در مجمع عربي مالکيت فکري، آلمان (1987 تاکنون) و عضو افتخاري در هيئت امناي سازمان عربي مبارزه با فساد (2007 تاکنون)، هيئت امناي مرکز تحقيقات سرطان  ملک حسين، اردن (2003-2006)، هيئت امناي مرکز ملي موسيقي، اردن (2003-2005)، انجمن فکر عربي (1998-تاکنون )، هيئت امناي دانشگاه امريکايي لبنان (1980-1982) و جشنواره انديشمندان، امارات (2011) مي''‌''باشد. هم چنین وي در سال هاي 2010-2011 عضو مجلس سنا بود. وي داراي دکتراي افتخاري در علوم انساني از دانشگاه بيت لحم در سال 2014، دکتراي افتخاري در ادبيات از دانشگاه کانيسيوس امريکا در سال 1988 است.
-همچنين داراي مدال افتخار جمهوري تونس از دست رئيس جمهور اين کشور در سال 1985 و مدال استقلال اردن از دست ملک طلال حسين در سال 1968 است.‍ (1/83)
--جريس سماوي
-نام وي جريس حنا جريس سماوي است. وي در سال 1956 در عمان متولد شد و ليسانس خود را در سال 1988 در رشته زبان انگليسي از دانشگاه اردن دريافت نمود. در سالهاي 1992-1997 تهيه کننده برنامه''‌''هاي فرهنگي براي شبکه''‌''هاي عربي و انگليسي براي تلويزيون اردن بود. برنامه''‌''هاي فرهنگي متعددي براي شبکه''‌''هاي نون النسوة و ذاکرة النغم تهيه کرده است.
-در سالهاي 1997-2001 نائب رئيس جشنواره فرهنگ و هنر جرش و پس از آن در سال‌هاي 2001-2006 مدير جشنواره جرش بود و در سال 2011 وزير [[فرهنگ اردن]] گرديد.
-وي که در اتحاديه نويسندگان اردن عضويت دارد توانست جايزة نخست بهترين قصيدۀ عربي از جنگ فلسطين را در سال 1987 به خود اختصاص دهد.
-کتاب شعر ''زلــة اخری للحکمــة'' از آثار اوست. (84)